Jinsi Porojo Zenye Kudhuru Zaweza Kukandamizwa Kabisa

“Ee Bwana [Yehova, NW], uweke mlinzi kinywani pangu, mngojezi mlangoni pa midomo yangu.”—ZABURI 141:3.

 1. Ubongo wetu tuliopewa na Mungu una nafasi ya kuweza mambo gani?

YEHOVA alitupa sisi ubongo, nao ni wa ajabu we! Chasema hivi kitabu The Incredible Machine: “Hata kompyuta za hali ya juu zaidi tuwezazo kuwazia ni za hali duni zikilinganishwa na hali ya kutatanika na kupindikana kwa ubongo wa kibinadamu ili uhusiane na mambo mengi sana ambayo ni kama hayana kikomo . . . Mamilioni ya viishara vinavyopita mbio katika ubongo wako katika kitambo chochote vinabeba mzigo mzito ajabu wa habari. Hivyo huleta habari kuhusu mazingira yaliyo ndani na nje ya mwili wako . . . Kadiri ambavyo viishara vinginevyo vyapitisha-pitisha na kuchanganua-changanua habari, vyatokeza hisia-moyo, kumbukumbu, fikira, au mipango fulani ambayo yakuongoza kwenye uamuzi. Karibu mara iyo hiyo, viishara vitokavyo katika ubongo wako vyaambia mwili wako jambo la kufanya . . . Kwa sasa ubongo wako unarekebi-rekebi kupumua kwako pia, utendaji wa kemia ya damu, halijoto ya mwili, na taratibu nyingine za maana sana ambazo wewe huna habari nazo.”—Ukurasa 326.

 2. Sasa ni swali gani ambalo lastahili kufikiriwa?

² Kwa uhakika, zawadi hiyo nzuri sana kutoka kwa Mungu haipasi kutumiwa kamwe kama mtungi wa takataka wala pipa la kuwekea upuuzi usiofaa. Hata hivyo, sisi twaweza kutumia ubongo vibaya kwa kusikiliza na kueneza porojo zenye kudhuru. Twaweza kuepukaje maongeo hayo na kusaidia wengine wajizuie kutoyaingilia?

Thamini Akili Yako Uliyopewa na Mungu

 3. Kwa nini hakuna Mkristo yeyote wa kweli angejitia katika maongeo yenye kudhuru?

³ Uthamini kwa akili yetu tuliyopewa na Mungu utatuzuia tusisikilize na tusieneze porojo zenye nia ya kuumiza. Roho ya Yehova haingesukuma mtu yeyote ajaze akili yake mawazo ya jinsi hiyo na kutumia ulimi wake ili kujeruhi mtu yeyote. Bali, Neno la Mungu lasema: “Acha mtu mwovu aondoke kwenye njia yake, na mtu mwenye kudhuru kwenye fikira zake.” (Isaya 55:7, NW) Akili ya mtu mwovu imejawa na mawazo maovu, naye ni mwenye haraka kuwachongea wanyoofu. Lakini sisi hatungetarajia kamwe uneni wa jinsi hiyo kutoka kwa wale ambao huithamini akili yao waliyopewa na Mungu.

 4. Ikiwa sisi twathamini ubongo wetu na uwezo wetu wa kunena, tutatumiaje akili yetu na ulimi wetu?

⁴ Uthamini ufaao utatusaidia tujizuie kutumia akili yetu na ulimi wetu vitumikie mahitaji ya mnofu wetu wenye dhambi. Badala ya hivyo, sisi tutaendeleza hali ya kufikiri na kunena kwetu ikiwa katika kiwango cha juu. Twaweza kuepuka kabisa porojo zenye kudhuru kwa kumtegemea kwa sala Mmoja yule ambaye fikira zake ni za juu kuliko zetu. Mtume Paulo alishauri hivi: “Mambo yo yote yaliyo ya kweli [si ya bandia wala ya uchongezi], yo yote yaliyo ya staha [si yale yasiyo ya maana sana], yo yote yaliyo ya haki [ya uadilifu, NW, si ya uovu na yenye kudhuru], yo yote yaliyo safi [si uchongezi usio safi wala shuku zilizo mbovu], yo yote yenye kupendeza [si yenye chuki na ya kupuuza watu], yo yote yenye sifa njema [si ya kuvunjia watu heshima]; ukiwapo wema [si ubaya] wo wote, ikiwapo sifa nzuri yo yote [si jambo la kushutumiwa], yatafakarini hayo.”—Wafilipi 4:8.

 5. Waamini wenzi walikuwa wameona na kusikia nini kwa habari ya Paulo?

⁵ Paulo aliongeza hivi: “Mambo mliyojifunza kwangu na kuyapokea, na kuyasikia na kuyaona kwangu, yatendeni [yazoeeni, NW] hayo; na Mungu wa amani atakuwa pamoja nanyi.” (Wafilipi 4:9) Ni mambo gani ambayo wengine walikuwa wameona na kusikia kwa habari ya Paulo? Mambo yaliyokuwa safi na ya kujenga kiroho. Yeye hakujaza masikio yao porojo za karibuni zaidi kuhusu Lidia au Timotheo. Ni hakika kwamba Paulo hakusikiliza wala kueneza maneno ya uvumi kwa habari ya wanaume wazee katika Yerusalemu.a Yaelekea kwamba kustahi akili yake aliyopewa na Mungu kulimsaidia Paulo ajizuie kuhusika katika porojo zenye kudhuru. Sisi tutaiga kielelezo chake tukithamini kikweli akili na ulimi ambao Yehova ametupa sisi.

Stahi Mungu na Neno Lake

 6, 7. (a) Yakobo alionyeshaje athari za ulimi usiotawalwa vizuri? (b) Ni jambo gani halitatukia tukistahi Mungu na Neno lake?

⁶ Pia staha yenye kuhisiwa moyoni kwa Mungu na Neno Takatifu lake itatusaidia tukandamize kabisa porojo zenye kudhuru. Kweli kweli, staha hiyo itatusukuma tutii shauri la mwanafunzi Yakobo, aliyeugombeza ulimi. (Yakobo 3:2-12) Kama mtu angeweza kudhibiti ulimi, angeweza kuongoza mwili wake mzima kwa hatamu, kama vile lijamu (kipande cha chuma) katika kinywa cha farasi chaweza kumwongoza mnyama huyo. Kama vile cheche moja tu iwezavyo kuwasha moto mkubwa msituni, ndivyo ule ulimi mdogo uwezavyo kuwa moto wenye kuwasha miali katika usukani wa maisha. Mwanadamu aweza kufuga hayawani-mwitu, nyuni, vitambaaji, na viumbe-bahari, “bali ulimi hakuna awezaye kuufuga,” akasema Yakobo. Hata hivyo, huo si udhuru wa kutofanya jitihada yoyote kukandamiza kabisa porojo zenye kudhuru.

⁷ Pia Yakobo alisema kwamba ulimi hutokeza baraka na laana katika kinywa kile kile. Hiyo haifai, kwa maana chemchemi haibubujiki maji matamu na machungu pia. Mtini hauwezi kutokeza zeituni, na maji yenye chumvi hayawezi kutokeza maji matamu. Bila shaka, maadamu Wakristo ni wasiokamilika, ulimi utakuwa usioweza kufugwa kikamilifu. Hilo lapasa kutufanya tuwe wenye rehema kuelekea wakosaji wenye kutubu, lakini haitoi udhuru wa kupiga porojo zenye kudhuru. Kwa kadiri ambavyo yatutegemea sisi, utumizi mbaya huo wa ulimi hautaendelea kutukia ikiwa sisi twastahi Mungu na Neno lake kikweli.

Jinsi Sala Yaweza Kusaidia

 8. Sala yaweza kutusaidiaje tukandamize kabisa porojo zenye maumizo?

⁸ Kishawishi cha kusikiliza porojo zenye maumizo halafu kuzieneza chaweza kuwa imara sana. Kwa hiyo ikiwa wewe umekiachia nafasi kishawishi hicho wakati uliopita, je! haikupasi uombe Mungu msamaha na msaada? Yesu alitufundisha kusali hivi: “Usitulete ndani ya kishawishi, bali tuponyoshe kutoka kwa yule mwovu.” (Mathayo 6:13, NW) Wakristo ambao husali kwa bidii ya moyoni kwamba Mungu asiwaachilie kwenye maongeo hayo yenye kushawishi lakini yaliyo maovu hawatajiacha washindwe na mbinu hii ya Shetani; wao wataokolewa kutoka kwa yule mchongezi mkubwa.

 9. Tukishawishwa kuchongea mtu yeyote, tungeweza kusali jinsi gani?

⁹ Tukishawishwa kuchongea mtu yeyote, tungeweza kusali hivi: “Ee Bwana [Yehova, NW], uweke mlinzi kinywani pangu, mngojezi mlangoni pa midomo yangu.” (Zaburi 141:3) Tungeweza kuharibu matazamio yetu ya uhai wa milele kwa kuacha wazi nafasi ya kushawishwa na kumwiga Ibilisi aliye mchongezi mwenye chuki, msema-uwongo, na muuaji. (Yohana 8:44) Mtume Yohana aliandika hivi: “Kila amchukiaye ndugu yake ni mwuaji: nanyi mnajua ya kuwa kila mwuaji hana uzima wa milele ukikaa ndani yake.”—1 Yohana 3:15.

Upendo Hufukuzia Porojo Mbali

10. Badala ya kupiga porojo kuhusu wengine, sisi tuna deni gani kwao?

¹⁰ Sisi sote tuna deni tupaswalo kuwalipa wengine, lakini hatupaswi kuwalipa deni la chuki ambayo huchochea porojo zenye maumizo. “Msiwe na deni kwa mtu yeyote, isipokuwa tu deni la kupendana,” akaandika Paulo. (Warumi 13:8, HNWW) Yatupasa tuwe tukiendelea kulipa deni hilo kila siku badala ya kunena dhidi ya wengine na kuharibu sifa yao. Ikiwa sisi twadai kuwa twampenda Yehova, hatuwezi kuwa tunachongea mwabudu mwenzetu, “kwa maana asiyempenda ndugu yake ambaye amemwona, hawezi kumpenda Mungu ambaye hakumwona.”—1 Yohana 4:20.

11. Kielezi cha Yesu juu ya kondoo na mbuzi kingeweza kutupaje mambo ya kufikiria kuhusu porojo zenye kuumiza?

¹¹ Fikiria mfano wa Yesu wa kondoo na mbuzi. Walio kama mbuzi waliambiwa kwamba walilowatenda ndugu za Kristo yalihesabiwa kuwa ametendwa yeye. Je! wewe ungepiga porojo kuhusu Kristo? Ikiwa hungenena dhidi ya Bwana wako aliye Mkubwa wako, usiwatende hivyo ndugu zake wapakwa mafuta. Usitende kosa kama walivyofanya mbuzi, ambao “wataondoka kuingia katika kukatiliwa mbali kwa milele.” Ikiwa wewe wapenda ndugu za Yesu, onyesha hivyo kwa yale usemayo kuwahusu. —Mathayo 25:31-46.

12. Ni nini hasa maana ya Mithali 16:2, nayo yapasa kuathirije fikira zetu, vitendo, na uneni?

¹² Kwa kuwa sisi sote ni watenda dhambi na twahitaji dhabihu ya ukombozi ya Yesu, ikiwa mtu fulani angetaka kutamka maneno yasiyofaa kuhusu sisi, angeweza kupata mambo tele ya kusema. (1 Yohana 2:1, 2) Bila shaka, huenda sisi tukafikiri tunaendelea vizuri sana. “Njia zote za mtu ni safi machoni pake mwenyewe; bali Bwana [Yehova, NW] huzipima roho za watu.” Mizani ya Mungu haiinamishwi upande mmoja na maoni ya upendeleo au ya kuegemea upande mmoja. (Mithali 16:2; Matendo 10-34, 35) Yeye hupima roho yetu, akiangalia nia yetu na misisimuko ya ndani ambayo hutusukuma kufikiri, kutenda, na kuongea. Basi, kwa uhakika hatungetaka Mungu apate kwamba sisi hujifikiria wenyewe kuwa safi na kuwafikiria wengine kuwa wachafu-wachafu na wenye kustahiki maneno yenye kuumiza. Ni lazima sisi tuwe wasioegemea upande mmoja, wenye rehema, na wenye upendo kama Yehova.

13. (a) Uhakika wa kwamba “upendo ni wenye ustahimilivu na ni wenye fadhili” waweza kutusaidiaje tukandamize kabisa porojo zenye kudhuru? (b) Ni nini kitakachotuzuia tusinene dhidi ya mtu fulani ambaye apokea pendeleo la utumishi ambalo sisi hatunalo?

¹³ Kutumia aliyosema Paulo kwenye 1 Wakorintho 13:4-8, NW, kwaweza kutusaidia tukandamize kabisa porojo zenye kudhuru. Yeye aliandika hivi: “Upendo ni wenye ustahimilivu na wenye fadhili.” Dada anayepata mnyanyaso katika nyumba iliyogawanyika huenda asitusalimu kwa uchangamfu. Au huenda watu fulani wakawa wenye mwendo wa polepole zaidi kimwili, labda kwa sababu ya afya mbaya. Je! upendo haupasi kutusukuma tuwe wenye saburi na fadhili kuelekea watu hao mmoja mmoja badala ya kuwafanya wawe majeruhi wa porojo za uchambuzi? ‘Upendo si wenye wivu, haujigambi-gambi, haujitutumui kwa kiburi.’ Hivyo, ikiwa Mkristo mwingine apokea pendeleo la utumishi ambalo sisi hatunalo, upendo utatuzuia tusinene dhidi yake na kudokeza kwamba hafai kwa kazi ile. Pia upendo utatuzuia tusijivune kuhusu mafanikio yetu, maongeo ambayo yangeweza kuwashusha moyo wale ambao wana mapendeleo machache kuliko sisi.

14. Ni jambo gani jingine kuhusu upendo ambalo lingeathiri yale ambayo sisi twasema kuhusu wengine?

¹⁴ Pia Paulo alisema kwamba ‘upendo haujiendeshi kwa kukosa ustahifu, hautafuti masilahi yao wenyewe, hauwi wenye kuchokozeka, wala hauweki hesabu ya umizo.’ Badala ya kusema mambo yasiyo ya Kikristo kwa kukosa ustahifu, yatupasa tuache upendo utusukume kunena vizuri juu ya wengine na kufikiria masilahi yao. Hiyo yatuzuia tusiwe wenye kuchokozeka na kunena dhidi ya watu kwa sababu ya majeraha halisi au yaliyo ya kuwaziwa tu. Kwa kuwa ‘upendo hushangilia si juu ya ukosefu wa uadilifu bali pamoja na ukweli,’ huo hutuzuia tusijitie katika porojo zenye kudhuru hata kuhusu wapinzani ambao wapatwa na mambo yasiyo ya haki.

15. (a) Sisi twapaswa kuathiriwaje na uhakika wa kwamba ‘upendo huamini na hutumaini mambo yote’? (b) Ni nyuso gani za upendo zaweza kutusaidia tushikamane na tengenezo la Yehova hata ikiwa wengine wanena dhidi yalo?

¹⁵ Upendo ‘huamini na kutumaini mambo yote’ yenye kupatikana katika Neno la Mungu na hutusukuma tuthamini chakula cha kiroho chenye kuandaliwa na jamii ya ‘mtumwa mwenye imani,’ badala ya kusikiliza taarifa za uchongezi wa waasi-imani wanaosema uwongo. (Mathayo 24:45-47; 1 Yohana 2:18-21) Kwa kuwa ‘upendo huvumilia mambo yote na haushindwi kamwe,’ huo hutusaidia pia tubaki tukiwa waaminifu-washikamanifu kwa tengenezo la Mungu hata ikiwa “ndugu za bandia” au wengine wanena dhidi yalo au washirika walo. —Wagalatia 2:4, NW.

Staha Huzuilia Porojo

16. Paulo alitendwaje na ndugu za bandia katika Korintho?

¹⁶ Staha kwa waamini wenzetu husaidia pia kukandamiza porojo zenye maumizo. Kwa kuwa wao wakubalika kwa Mungu, kwa uhakika sisi hatupaswi kuumbua sifa yao kwa uhasama. Acheni tusiwe kamwe kama wale “ndugu za bandia” ambao Paulo alikabiliana nao. Bila shaka, wao walisema maovu kuhusu yeye. (2 Wakorintho 11:26, NW) Ni lazima waasi-imani pia wawe waliumbua sifa yake kwa uhasama. (Linganisha Yuda 3, 4.) Katika Korintho watu fulani mmoja mmoja walisema hivi: “Barua zake zina uzito na ni zenye kani nyingi, bali yeye akiwapo kwa utu wake mwenyewe ni dhaifu na uneni wake ni wa kudharaulika.” (2 Wakorintho 10:10, NW) Watu hawatamki maneno ya jinsi hiyo kuwahusu wale wawapendao.

17. Ni kwa maneno ya namna gani Diotrefe alikuwa akiongea kuhusu mtume Yohana?

¹⁷ Fikiria mtume Yohana, ambaye Diotrefe alinena dhidi yake. “Mimi niliandikia kundi jambo fulani,” akasema Yohana, “lakini Diotrefe, ambaye hupenda kuwa ndiye wa kwanza miongoni mwao, hapokei kitu chochote kutoka kwetu kwa staha. Hiyo ndiyo sababu, ikiwa mimi nitakuja, nitaitisha kwenye kumbukumbu kazi zake ambazo yeye aendelea kutenda, akipayuka-payuka ovyo kuhusu sisi kwa maneno maovu.” (3 Yohana 9, 10, NW) Kupayuka-payuka ovyo jinsi hiyo kulikuwa jambo zito sana, na ikiwa sisi tunasikiliza au tunaeneza maongeo kama hayo leo, yatupasa tuache kufanya hivyo mara hii.

18. Demetrio alitofautianaje na Diotrefe, na utofautiano huu ungeweza kuathirije mwenendo wetu?

¹⁸ Akihimiza kuwastahi walio wanyoofu, Yohana alimwambia Gayo hivi: “Usiuige ubaya, bali uige wema. Yeye atendaye mema ni wa Mungu, bali yeye atendaye mabaya hakumwona Mungu. Demetrio ameshuhudiwa na watu wote, tena na ile kweli yenyewe. Nasi pia twashuhudia, nawe wajua ya kwamba ushuhuda wetu ni kweli.” (3 Yohana 1, 11,12) Kila mmoja wetu angeweza kujiuliza hivi: Je! mimi ni Diotrefe mwenye kupayuka-payuka ovyo au ni Demetrio mwenye imani? Ikiwa sisi twastahi waamini wenzetu, hatutatamka maneno yasiyofaa kuwahusu, huku tukiwapa wengine sababu ya kutuona sisi kuwa watu wa kupayuka-payuka ovyo.

19. Ndugu za bandia walitafutaje kuharibu jina zuri la C. T. Russell?

¹⁹ Ndugu za bandia hawakuwa katika karne ya kwanza tu. Katika miaka ya 1890, watu mmoja mmoja wasiojali sana mielekezo ya dhamiri zao, ambao walikuwa wanashirikiana na tengenezo la Mungu, walijaribu kunyakua udhibiti wa Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi. Wao walitunga hila dhidi ya Charles Taze Russell, wakitafuta kumkomesha kuwa msimamizi wa kwanza wa Sosaiti. Baada ya hila hiyo kukaa ikitayarishwa-tayarishwa kisiri kwa karibu miaka miwili, ilifoka wazi katika 1894. Mashtaka hayo bandia yalitegemea hasa msemekano wa kwamba Russell hakuwa mfuataji haki katika biashara. Baadhi ya mashtaka hayo yasiyo na umaana yalionyesha wazi kusudio la washtaki hao—kuharibu jina zuri la C. T. Russell. Wakristo wasio na maoni ya kuegemea upande mmoja waliyachunguza mambo hayo wakapata kwamba yeye ndiye aliyekuwa sawasawa. Hivyo, mpango huu wa “kulipua Bw. Russell na kazi yake kwa kumtokomeza juu angani” ulishindwa. Kwa hiyo, kama Paulo, Ndugu Russell alishambuliwa na ndugu za bandia, lakini jaribu hili lilitambuliwa kuwa mbinu ya Shetani. Baada ya hapo watunga-hila hao walionwa hawafai kuwa na shangwe ya ushirika wa Kikristo.

Kazi Zilizo Njema Huzimisha Porojo

20. Ni dosari gani ambayo Paulo alipata kuhusiana na wajane fulani wachanga zaidi?

²⁰ Paulo alijua kwamba mara nyingi porojo zenye kudhuru zilihusiana na kujikalia kitako bila la kufanya, wala hazikuhusiana na kufanya kazi nyingi zilizo njema. Yeye hakufurahishwa na jambo la kwamba wajane fulani wachanga walikuwa wamejifunza “kuwa wajikalia kitako tu wakifanya mizunguko-zunguko ya kuziendea nyumba, nao si wajikalia kitako tu bali pia ni wenye kupayuka-payuka ovyo na wenye kujishughulisha na mambo ya wengine, wakiongea juu ya yasiyowapasa.” Dawa ilikuwa nini? Utendaji wenye mafaa. Hivyo, Paulo aliandika: “Kwa hiyo mimi ningeona yafaa walio wachanga zaidi wafunge ndoa, wazae watoto, watunze nyumba, wasimpe mpinzani mwanya wowote wa kuelekea kwenye maongeo ya matusi.” — 1 Timotheo 5:11-14, Byington.

21. 1 Wakorintho 15:58 inahusuje kuepuka mitego ya porojo zenye kudhuru?

²¹ Wanawake wakisimamia nyumba ya watu wao, wazoeze watoto kulingana na viwango vya Mungu, na kujitia katika mifuatio mingine yenye ustahiki, wao watakuwa na wakati kidogo wa maongeo ya kipuuzi ambayo yaweza kuongoza kwenye porojo zenye kuumiza. Wanaume pia watakuwa na wakati mchache zaidi wa uneni huo wakiwa na shughuli nyingi za kazi zilizo njema. ‘Kuwa na mengi ya kutenda katika kazi ya Bwana sikuzote’ kutasaidia sisi sote kuepuka mitego ya porojo zenye kudhuru. (1 Wakorintho 15:58, NW) Hasa kuhusika kwa moyo mzima katika huduma ya Kikristo, mikutano ya kundi, na mifuatio mingine ya kuhofu Mungu kutaweka akili zetu juu ya mambo ya kiroho hivi kwamba hatutakuwa wapiga-porojo wasio na la kufanya na wajidukizi katika mambo ya watu wengine.

22. Mithali 6:16-19 yasema nini kuhusu maoni ya Mungu juu ya wachongezi?

²² Tukiendelea kuwa wenye shughuli katika kazi za kuhofu Mungu na kutafuta kubariki wengine kiroho, tutakuwa marafiki waaminifu-washikamanifu, wala si wabeba-hekaya wasio waaminifu-washikamanifu. (Mithali 17:17) Nasi tukiepuka porojo zenye kuharibu, tutakuwa na Rafiki aliye bora kupita wote—Yehova Mungu. Acheni tukumbuke kwamba mambo saba ambayo ni makuruhi kwake ni “macho yenye utukuko mwingi, ulimi wa bandia, na mikono ambayo inamwaga damu isiyo na hatia, moyo unaounda-unda njama zenye maumizo, nyayo ambazo zimo katika haraka kukimbilia ubaya, shahidi wa bandia ambaye huondokesha mawongo, na mtu yeyote ambaye anapeleka mashindano miongoni mwa akina ndugu.” (Mithali 6:16-19, NW) Wafanyiza-porojo hutia chumvi na kupinda mambo, na wachongezi wana ndimi za bandia. Maneno yao huzitimua mbio nyayo za wale walio na hamu nyingi ya kubeba hekaya. Karibu mara zote tu, tokeo huwa ni ushindani wenye ugomvi. Lakini ikiwa sisi twachukia yale ambayo Mungu huyachukia, tutaepuka kabisa porojo Zenye kuumiza ambazo zaweza kuwaharibu wanyoofu na kumfanya yule mchongezi mkubwa, Shetani Ibilisi, aone raha nyingi.

23. Kuhusu uneni wetu, twaweza kufanyaje moyo wa Yehova ushangilie?

²³ Kwa hiyo, acheni sisi tufanye moyo wa Yehova ushangilie. (Mithali 27:11) Acheni tuepuke uneni ambao yeye achukia, tukatae kusikiliza uchongezi, na kufanya yote tuwezayo ili kukandamiza kabisa porojo zenye kudhuru. Kwa uhakika, twaweza kufanya hivyo tukiwa na msaada wa Mungu wetu mtakatifu, Yehova.

[Maelezo ya Chini]

Wewe Ungejibuje?

◻ Sala yaweza kutusaidiaje tuepuke kuchongea wengine?

◻ Kutumia 1 Wakorintho 13:4-8 kwaweza kutusaidiaje tukandamize kabisa porojo zenye kudhuru?

◻ Kujistahi kwaweza kutusaidiaje tuzuilie kishawishi chochote cha kupiga porojo kuhusu waamini wenzetu?

◻ 1 Wakorintho 15:58 yaweza kuhusuje kuepuka mitego ya porojo zenye kudhuru?

[Hisani ya Picha katika ukurasa wa 17]

Picha ya Utumishi wa Misitu wa U.S.