Fuateni Njia ya Upendo Ipitayo Zote
YEHOVA MUNGU ni tashihisi ya (umbo la) upendo. (1 Yohana 4:8) Mwana wake, Yesu Kristo, alisema kwamba twapaswa kumpenda Mungu na jirani yetu. (Mathayo 22:37-40) Mungu huongoza ulimwengu wote mzima kwa msingi wa sifa hiyo! Kwa hiyo ili tuwe na uhai wa milele mahali popote, ni lazima tufuate njia ya upendo.
Mungu alilionyesha taifa la Israeli upendo lakini baadaye akakatalia mbali tengenezo hilo kwa kutokuwa jaminifu. Halafu alitambulisha kundi la wanafunzi wa Yesu kuwa tengenezo Lake jipya. Jinsi gani? Kwa madhihirisho ya pekee ya roho takatifu ikiwapa uwezo wa kusema katika ndimi na kutoa unabii. Hivyo, katika Pentekoste 33 W.K., Wayahudi na waongofu 3,000 wakawa waamini na wakaliacha lile tengenezo la kale ili kuingia lile jipya la Mungu. (Matendo 2:1-41) Kwa kuwa baada ya hapo zawadi za roho zilikabidhiwa kupitia mitume wa Yesu, madhihirisho ya jinsi hiyo yalikoma baada ya kifo chao. (Matendo 8:5-18; 19:1-6) Lakini kufikia wakati huo zawadi hizo zilikuwa zimethibitisha kwamba kibali cha Mungu kilikuwa juu ya Israeli wa kiroho.—Wagalatia 6:16.
Miujiza iliyotokana na zawadi za roho ilikuwa yenye manufaa. Hata hivyo, kuwaonyesha wengine upendo au ufikirio usio wenye ubinafsi ni kwa maana zaidi ya kuwa na zawadi za roho. Mtume Paulo alionyesha hilo katika barua yake ya kwanza kwa Wakorintho (yapata 55 W.K.). Katika barua hiyo alisema juu ya upendo kuwa “njia ipitayo zote.” (1 Wakorintho 12:31, NW) Njia hiyo inazungumziwa katika 1 Wakorintho sura ya 13.
Bila Upendo, Sisi Si Kitu
Paulo alitoa sababu hivi: “Nijaposema kwa lugha za wanadamu na za malaika, kama sina upendo, nimekuwa shaba iliayo na upatu uvumao.” (1 Wakorintho 13:1) Bila upendo, kusema katika lugha ya kibinadamu iliyopewa na roho au katika ulimi wa kimbingu wa kimalaika hakungemaanisha kitu. Paulo alipendelea kusema maneno matano yenye kuelimisha kuliko elfu kumi katika ulimi ambao watu hawakuelewa. (1 Wakorintho 14:19) Mtu asiyekuwa na upendo angekuwa kama “shaba iliayo”—mlio wenye kelele, unaoudhi—au “upatu uvumao” bila sauti nzuri za kimelodia. Kusema katika ndimi bila kuwa na upendo hakukuwa njia ya kiroho, yenye kuburudisha, ya kumtukuza Mungu na kuwasaidia watu wake. Leo, tunaonyesha upendo kwa kutumia usemi unaoeleweka katika huduma ya Kikristo.
Mtume kisha akasema hivi: “Tena nijapokuwa na unabii, na kujua siri zote na maarifa yote, nijapokuwa na imani timilifu kiasi cha kuweza kuhamisha milima, kama sina upendo, si kitu mimi.” (1 Wakorintho 13:2) Kutoa unabii kimuujiza, ufahamu wa pekee wa siri takatifu, na maarifa yaliyopewa na roho huenda yakawanufaisha wengine lakini si wale wenye zawadi hizo ikiwa hao wenye zawadi hizo hawakuwa na upendo. Paulo alitumia uelewevu wa pekee wa siri takatifu kuwasaidia wengine, na zawadi ya maarifa ilimsaidia atabiri wokovu wa wale waliovunjikiwa merikebu. (Matendo 27:20-44; 1 Wakorintho 4:1, 2) Hata hivyo, ikiwa angekuwa na ‘maarifa yote na imani yote’ lakini akakosa kuwa na upendo, asingekuwa kitu machoni pa Mungu.
Leo, roho ya Yehova huwawezesha Mashahidi wake waelewe unabii mbalimbali wa Biblia na siri takatifu na huwaongoza katika kuwapa wengine maarifa hayo. (Yoeli 2:28, 29) Roho hutokeza pia imani inayohitajiwa kushinda vizuizi vya kimlima. (Mathayo 17:20) Kwa kuwa roho hufanya mambo hayo, haifai kutafuta utukufu wa kibinafsi kwayo. Sisi si kitu isipokuwa tukifanya mambo kwa utukufu wa Mungu na kwa kumpenda yeye na wanadamu wenzetu.—Wagalatia 5:6.
Haitufaidi Kitu Kutoa Dhabihu Bila Upendo
Paulo alisema hivi: “Nikitoa mali zangu zote kuwalisha maskini, tena nikijitoa mwili wangu niungue moto, kama sina upendo, hainifaidii kitu.” (1 Wakorintho 13:3) Bila upendo, isingemfaidi Paulo kitu ikiwa angetoa kila kitu alichokuwa nacho kuwalisha wengine. Mungu hututhawabisha kwa ajili ya upendo unaoandama zawadi zetu, si kwa ajili ya thamani zazo za kimwili au kwa sababu tunatafuta utukufu tukiwa wapaji, kama Anania na Safira waliosema uwongo. (Matendo 5:1-11) Paulo aliweka mfano mzuri kwa kujitoa mwenyewe kwa upendo kwa habari ya huduma ya kuwatolea msaada waamini katika Yudea.—1 Wakorintho 16:1-4; 2 Wakorintho 8:1-24; 9:7.
Hata kufia-imani kwa mtu akiwa shahidi kwa ajili ya kweli hakumaanishi kitu kwa Mungu. (Mithali 25:27) Yesu alisema juu ya dhabihu yake lakini hakujivuna juu yayo. Badala ya kujivuna alikuwa na nia ya kujitoa mwenyewe kwa ajili ya upendo. (Marko 10:45; Waefeso 5:2; Waebrania 10:5-10) Ndugu zake wa kiroho ‘hutoa miili yao iwe dhabihu iliyo hai’ katika utumishi wa Mungu si katika ufiaji-imani wa kujitukuza wenyewe bali katika njia zisizotazamisha zinazomtukuza Yehova na kuonyesha upendo wao kwake.—Warumi 12:1, 2.
Baadhi ya Njia ambazo Upendo Utatufanya Tutende
Paulo aliandika hivi: “Upendo ni mstahimilivu na wenye fadhili.” (1 Wakorintho 13:4a, “NW”) Kwa wengi, ustahimilivu wa Mungu tangu dhambi ya Adamu umemaanisha toba iongozayo kwenye wokovu. (2 Petro 3:9, 15) Ikiwa tuna upendo, tutawafundisha wengine kweli kwa saburi. Tutaepuka mifoko ya kihisiamoyo na tutakuwa wenye ufikirio na wenye kusamehe. (Mathayo 18:21, 22) Upendo ni wenye fadhili pia, nasi tunavutwa kwa Mungu kwa sababu ya fadhili zake. Tunda la roho yake la fadhili hutuzuia tusiwe wenye kudai mengi kutoka kwa wengine kuliko vile anavyotudai. (Waefeso 4:32) Upendo hutufanya pia tuwe wenye fadhili kwa watu wasio na shukrani.—Luka 6:35.
Paulo aliongeza hivi: “Upendo si wenye wivu, haujigambi, haujitutumui.” (1 Wakorintho 13:4b, “NW”) Wivu ni kazi ya mnofu itakayomzuia mtu asiingie Ufalme wa Mungu. (Wagalatia 5:19-21) Upendo hutuzuia tusiwe wenye wivu juu ya mali au hali zenye kupendeleka za mtu mwingine. Akipokea pendeleo la utumishi tulilotamani, upendo utatufanya tushangilie pamoja naye, tumpe utegemezo wetu, na kumshukuru Mungu kwamba mtu huyo aweza kutumiwa kulinufaisha kundi.
Kwa kuwa upendo “haujigambi,” hautusukumi tujivune juu ya lile ambalo Mungu huturuhusu tufanye katika utumishi wake. Baadhi ya Wakorintho walijivuna kana kwamba wao ndio waliozianzisha zawadi za roho, lakini zilitoka kwa Mungu, sawa na mapendeleo katika tengenezo lake la ki-siku-hizi. Basi, badala ya kujivuna juu ya msimamo wetu katika tengenezo la Mungu, acheni tuwe waangalifu tusianguke. (1 Wakorintho 1:31; 4:7; 10:12) Upendo “haujitutumui,” lakini akili ya mtu asiye na upendo huenda ikatutuma kwa kujifikiri ukuu. Watu wenye upendo hawajihisi kuwa wakuu zaidi ya wengine.—1 Wakorintho 4:18, 19; Wagalatia 6:3.
Haukosi Kuwa na Adabu, Si Wenye Ubinafsi, Hauweki Kinyongo
Upendo “haukosi kuwa na adabu; hautafuti mambo yake; hauoni uchungu [hauchokozeki, “NW”].” (1 Wakorintho 13:5a) Unaendeleza tabia nzuri, mwenendo wa kimungu, staha kwa mamlaka, na mwenendo wenye adabu kwenye mikutano ya Kikristo. (Waefeso 5:3-5; 1 Wakorintho 11:17-34; 14:40; linganisha Yuda 4, 8-10.) Kwa kuwa upendo hufanya kila mtu ahisi kuhitajika, kama sehemu zote za mwili wa kibinadamu, kundi lenye upendo ni mahali pa amani na usalama. (1 Wakorintho 12:22-25) Badala ya ‘kujitafutia mambo yake’ kwa ubinafsi, upendo hutusababisha tudhabibu haki zetu nyakati nyinginezo na kuonyesha kupendezwa na wengine na halinjema yao. (Wafilipi 2:1-4) Upendo hutufanya ‘tuwe hali zote kwa watu wote, ili kwa njia zote tupate kuwaokoa watu’ kwa huduma yetu.—1 Wakorintho 9:22, 23.
Upendo “hauoni uchungu [hauchokozeki, NW].” Vishindo vya hasira ni kazi za mnofu wenye dhambi, lakini upendo hutufanya ‘tusiwe wepesi wa kukasirika.’ (Yakobo 1:19; Wagalatia 5:19, 20) Hata tukikasirika kwa haki, upendo hautuachi tukiwa tumechokozeka, hivyo kumpa Ibilisi nafasi. (Waefeso 4:26, 27) Ni lazima wazee hasa waepuke hasira ikiwa waamini wenzi wanashindwa kutekeleza dokezo fulani.
Paulo alisema hivi pia juu ya upendo: “Hauhesabu mabaya.” (1 Wakorintho 13:5b) Upendo hauweki orodha ya mabaya, kama maandishi katika kitabu cha hesabu. Huona mazuri katika waamini wenzi na haulipizi kisasi kwa ajili ya mabaya ya kweli au yaliyowaziwa. (Mithali 20:22; 24:29; 25:21, 22) Upendo hutusaidia ‘tufuate mambo ya amani.’ (Warumi 14:19) Paulo na Barnaba walikuwa na bishano wakaenda njia zao mbalimbali katika utumishi wa Mungu, lakini upendo uliponya mvunjiko huo ukawazuia wasiweke kinyongo.—Mambo ya Walawi 19:17, 18; Matendo 15:36-41.
Wenye Mwelekeo wa Uadilifu na Kweli
Kuhusu upendo, Paulo aliendelea kusema hivi: “Haufurahii udhalimu [ukosefu wa uadilifu, “NW”], bali hufurahi [hushangilia, “NW”] pamoja na kweli.” (1 Wakorintho 13:6) Wengine hufurahia sana ukosefu wa uadilifu hivi kwamba “hawalali isipokuwa wametenda madhara.” (Mithali 4:16) Lakini katika tengenezo la Mungu hatushindani wenyewe kwa wenyewe wala kushangilia ikiwa mtu amenaswa na dhambi. (Mithali 17:5; 24:17, 18) Ikiwa kungalikuwa kumpenda Mungu na uadilifu vya kutosha katika kundi la Korintho, ukosefu wa adili usingevumiliwa huko. (1 Wakorintho 5:1-13) Miongoni mwa mambo mengine, kupenda uadilifu kwatuzuia tusionee shangwe maonyesho ya televisheni, ya sinema, au ya michezo ya kuigiza yasiyo ya uadilifu.
Upendo “hufurahi [hushangilia, NW] pamoja na kweli.” Hapa kweli inatofautishwa na ukosefu wa uadilifu. Hilo kwa wazi humaanisha kwamba upendo hutusababisha tushangilie juu ya uvutano wa uadilifu ambao kweli inao juu ya watu. Twapata shangwe katika mambo yanayowajenga watu na yanayoendeleza kusudi la kweli na uadilifu. Upendo hutuzuia tusiseme uwongo, hutupa sisi shangwe wakati wanyofu wanapothibitishwa kuwa bila hatia, na hutusababisha tushangilie katika ushindi wa kweli ya Mungu.—Zaburi 45:4.
Jinsi Upendo Ushughulikavyo na Mambo Yote
Akiendelea na ufafanuzi wake wa upendo, Paulo aliandika hivi: “Huvumilia [hustahimili, “NW”] yote; huamini yote; hutumaini yote; hustahimili [huvumilia “NW”] yote.” (1 Wakorintho 13:7) ‘Kwa kustahimili yote,’ upendo huzuia kinyongo kama vile paa nzuri ya nyumba huzuia mvua. Mtu yeyote akituudhi lakini baadaye aomba msamaha, upendo hutufanya tustahimili madhara, tukimsamehe mwenye kutuudhi badala ya kupiga porojo juu ya mambo. Katika upendo tunajaribu ‘kumpata ndugu yetu.’—Mathayo 18:15-17; Wakolosai 3:13.
Upendo “huamini yote” katika Neno la Mungu na hutufanya tushukuru kwa ajili ya chakula cha kiroho kinachoandaliwa na “mtumwa mwaminifu mwenye akili.” (Mathayo 24:45-47) Ingawa sisi si wenye kudanganywa kwa urahisi, upendo hutuzuia tusiwe na moyo usioamini na hutuzuia tusiwawekee waamini wenzetu makusudio mabaya. (Mhubiri 7:21, 22) Upendo pia “hutumaini yote,” yaliyorekodiwa katika Maandiko, kama vile kweli kuhusu Ufalme wa Mungu. Tukisukumwa na upendo, tunatumaini na kusali ili kupata tokeo lililo bora zaidi katika hali zenye kujaribu. Upendo hutusukuma pia tuwaambie wengine sababu ya tumaini letu. (1 Petro 3:15) Kwa kuongezea, upendo “huvumilia yote,” kutia ndani dhambi dhidi yetu. (Mithali 10:12) Kumpenda Mungu hutusaidia pia tuvumilie mnyanyaso na majaribu mengine.
Paulo aliongezea hivi: “Upendo haushindwi kamwe.” (1 Wakorintho 13:8a “NW”) Upendo hauwezi kukoma au kushindwa sawa na vile Yehova asivyoweza. Kwa kuwa Mungu wetu wa milele ni upeo wa upendo, sifa hiyo haitakoma kamwe. (1 Timotheo 1:17; 1 Yohana 4:16) Ulimwengu wote mzima utaongozwa na upendo sikuzote. Kwa hiyo acheni tusali kwamba Mungu atatusaidia tushinde vitabia vyenye ubinafsi na tuonyeshe hili tunda la roho yake lisiloshindwa.—Luka 11:13.
Mambo Yatakayopitilia Mbali Hivi Karibuni
Akionyesha mambo yaliyo mbele, Paulo aliandika hivi: “Bali ukiwapo unabii [zawadi za kutoa unabii, “NW”] utabatilika; zikiwapo lugha, zitakoma; yakiwapo maarifa, yatabatilika.” (1 Wakorintho 13:8b) “Zawadi za kutoa unabii’ ziliwasaidia wale wenye kuwa nazo watamke unabii mpya. Ingawa zawadi hizo zilipitilia mbali baada ya kundi la Kikristo kusimamishwa likiwa tengenezo la Mungu, uwezo wake wa kiunabii haupitilii mbali kamwe, na Neno lake lina unabii wote tunaohitaji sasa. Uwezo uliopewa na roho wa kusema katika ndimi ulikoma pia, na maarifa ya pekee ‘yalibatilika,’ kama ilivyotabiriwa. Lakini Neno kamili la Yehova hutuandalia sisi yale tunayohitaji kujua ili kupata wokovu. (Warumi 10:8-10) Isitoshe, watu wa Mungu wamejazwa na roho yake na hutokeza matunda yayo.
Paulo aliendelea hivi: “Kwa maana tunafahamu kwa sehemu; na tunafanya unabii kwa sehemu; lakini ijapo ile iliyo kamili, iliyo kwa sehemu itabatilika.” (1 Wakorintho 13:9, 10) Zawadi za maarifa na unabii zilikuwa kwa sehemu. Yaonekana, unabii huo haukuonyesha mambo madogo-madogo, na kila nabii alifunua wakati ujao kwa sehemu, akikosa maarifa makamilifu juu ya lile alilotabiri. Hata hivyo sasa, uelewevu wa unabii unakamilika polepole. Kwa mfano, mambo ya hakika yanayotimiza unabii wa Biblia huthibitisha kwamba Yesu alipokea mamlaka ya kifalme juu ya ainabinadamu katika 1914. Tangu wakati huo, tumekuwa katika “wakati wa mwisho” na tunaonea shangwe ongezeko la daima katika maarifa ya kiroho na uelewevu wa unabii wa Biblia. (Danieli 12:4) Kwa hiyo, tunapata maarifa makamilifu na “ile iliyo kamili” ni lazima iwe karibu.
Sifa Kuu Zaidi Yabaki
Akitaja maendeleo ya kundi hilo, Paulo aliandika hivi: “Nilipokuwa mtoto mchanga, nalisema kama mtoto mchanga, nalifahamu kama mtoto mchanga, nalifikiri kama mtoto mchanga; tokea hapo nilipokuwa mtu mzima, nimeyabatilisha mambo ya kitoto.” (1 Wakorintho 13:11) Kwa kuwa mtoto mchanga hutenda kwa msingi wa maarifa na usitawi wa kimwili ulio mdogo, aweza kuvutwa huku na huku, kana kwamba apembezwa katika kijitanda. Lakini mwanamume ni mwenye kusitawi zaidi kimwili, ana maarifa mengi zaidi, na mara nyingi hawezi kuvutwa-vutwa kwa urahisi. Amebatilisha mawazo, mitazamo, na njia za kitoto. Vivyo hivyo, baada ya tengenezo la Mungu la kidunia kukua kutoka utoto, Yeye aliamua kwamba halikuhitaji zawadi za roho za unabii, ndimi, na maarifa. Ingawa washiriki wa kundi wa siku hizi, likiwa katika umri wayo mkubwa, huona pia kwamba zawadi hizo hazihitajiwi, wao wanafurahi kumtumikia Mungu chini ya mwongozo wa roho yake.
Paulo aliongeza hivi: “Tunachoona sasa ni kama tu sura hafifu katika kioo [cha chuma, “NW”] lakini hapo baadaye tutaona uso kwa uso. Sasa ninajua kiasi fulani tu, lakini hapo baadaye nitajua yote kikamilifu, kama vile Mungu anavyonijua mimi.” (1 Wakorintho 13:12, HNWW) Wakati wa utoto wa kundi, haukuwa wakati wa Mungu kufunua mambo fulani. Kwa hiyo, yalionwa kama sura hafifu, kana kwamba Wakristo walikuwa wakitazama katika kioo cha chuma kisicho na sura nzuri ya kuangazia. (Matendo 1:6, 7) Lakini tumepita sura hiyo hafifu. Utimizo wa ufananisho na wa unabii wakabiliana uso kwa uso, kwani huu ndio wakati wa Mungu wa ufunuo. (Zaburi 97:11; Danieli 2:28) Ingawa Paulo mwenyewe alimjua Mungu, upeo wa maarifa juu ya Yehova na uhusiano wa karibu zaidi na Yeye ungekuja wakati mtume huyo angefufuliwa kwenye uhai wa kimbingu, hivyo akipokea zawadi kamili ya mwendo wake wa Kikristo.
Akimalizia upeo wake wa upendo, Paulo aliandika hivi: “Basi, sasa inadumu imani, tumaini, upendo, haya matatu; na katika hayo lililo kuu ni upendo.” (1 Wakorintho 13:13) Ujapokuwa ukosefu wa zawadi za roho za kimuujiza, kundi sasa lina maarifa na sababu iliyo kamili zaidi ya kuwa na imani, tumaini, na upendo mwingi zaidi. Lina imani kwamba kila jambo ambalo Mungu ameahidi ni kana kwamba limekwisha timizwa. (Waebrania 11:1) Sehemu za imani zitakoma wakati mambo yaliyotabiriwa katika Neno la Mungu yanapotimizwa. Sehemu za tumaini zitakoma tunapoona mambo yaliyotumainiwa. Lakini upendo utabaki milele. Kwa hiyo, acheni Mashahidi wa Yehova wote waendelee kufuata njia ya upendo ipitayo zote.