“Kuzivaa Silaha Za Nuru”

“Usiku umeendelea sana, mchana umekaribia; basi na tuyavue matendo ya giza, na kuzivaa silaha za nuru.”—WARUMI 13:12.

1, 2. Wengi wa Wayahudi wa karne ya kwanza waliitikiaje “Nuru halisi,” na ilikuwa hivyo zijapokuwa faida zipi?

YESU KRISTO ndiye “Nuru halisi, amtiaye nuru kila mtu.” (Yohana 1:9) Alipokuja akiwa Mesiya katika 29 W.K., alikuja kwa taifa lililokuwa limechaguliwa na Mungu kuwa Mashahidi Wake na lililokuwa wakfu kwa Yehova, angalau kwa jina. (Isaya 43:10) Walio wengi wa Wayahudi walikuwa wamemngojea Mesiya, na wengi wao walijua unabii mbalimbali ambao ungemtambulisha. Isitoshe, Yesu alihubiri katika sehemu zote za Palestina, akifanya ishara zenye kuonekana waziwazi na wengi. Umati wa watu ulimiminika kumsikia nao ulivutwa na yale uliyoona na kusikia.—Mathayo 4:23-25; 7:28, 29; 9:32-36; Yohana 7:31.

² Lakini mwishowe, Wayahudi wengi walimkataa Yesu. Gospeli ya Yohana inasema hivi: “Alikuja kwake, wala walio wake hawakumpokea.” (Yohana 1:11) Kwa nini ilikuwa hivyo? Jibu la swali hilo litatusaidia tuepuke kurudia kosa lao. Litatusaidia ‘kuvua matendo ya giza na kuvaa silaha za nuru,’ hivyo kuepuka hukumu isiyopendeleka kama ile iliyowapata Waisraeli wa karne ya kwanza.—Warumi 13:12; Luka 19:43, 44.

Upinzani Kutoka kwa Mamlaka za Kidini

 3. Viongozi wa kidini Wayahudi walithibitikaje kuwa “viongozi vipofu”?

³ Katika Israeli viongozi wa kidini walitangulia katika kukataa nuru. Ijapokuwa walikuwa walimu “wenye ujuzi katika Sheria,” walikuwa wamewatwisha watu mfumo wa kisheria wenye kanuni uliopinga Sheria ya Mungu mara nyingi. (Luka 11:45, 46, NW) Hivyo, ‘walitangua neno la Mungu kwa mapokeo yao waliyopokezana.’ (Marko 7:13; Mathayo 23:16, 23, 24) Walikuwa “viongozi vipofu,” wakizuia nuru ili mng’ao wayo usipenyeze.—Mathayo 15:14.

4, 5. (a) Mafarisayo waliitikiaje wakati idadi fulani ya Wayahudi walipoanza kustaajabu kama Yesu alikuwa Mesiya? (b) Mafarisayo walifunua mwelekeo upi wa moyoni ulio mbaya?

⁴ Pindi moja Waisraeli wengi walipokuwa wakistaajabu kama Yesu labda ndiye aliyekuwa Kristo, Mafarisayo waliokuwa wametishwa walituma maofisa wamkamate. Maofisa hao walirudi mikono mitupu, wakisema hivi: “Hajanena kamwe mtu ye yote kama huyu anavyonena.” Kwa kutoathiriwa na hilo, Mafarisayo wakawauliza maofisa hivi: “Je! ninyi nanyi mmedanganyika? Ni nani katika wakuu amwaminiye, au katika Mafarisayo? Lakini makutano hawa wasioifahamu torati wamelaaniwa.” Nikodemo, mshiriki wa Sanhedrini, alikataa kwamba si kisheria kumhukumu mtu kabla ya kumsikia. Kwa chuki, Mafarisayo walimgeukia na kusema: “Je! wewe nawe umetoka Galilaya! Tafuta, ukaone ya kuwa kutoka Galilaya hakutokea nabii.”—Yohana 7:46-52.

⁵ Ni kwa sababu gani viongozi wa kidini katika taifa lililokuwa wakfu kwa Mungu walitenda kwa njia hiyo? Kwa sababu walikuwa wamesitawisha hali mbaya ya moyoni. (Mathayo 12:34) Maoni yao yenye kudharau watu wa kawaida yalifunua kiburi chao. Dai lao kwamba hakuna mmoja “katika wakuu amwaminiye, au katika Mafarisayo” lilitoa wazo tu kwamba Mesiya angeweza kuwa wa kweli ikiwa tu wangemkubali. Isitoshe, walikuwa wadanganyifu, wakijaribu kumpa sifa mbaya kwa sababu alitoka Galilaya, hali uchunguzi wa usahili ungefunua kwamba yeye kwa kweli alikuwa amezaliwa katika Bethlehemu, mahali pa kuzaliwa kwa Mesiya paliposemwa na unabii.—Mika 5:2; Mathayo 2:1.

6, 7. (a) Viongozi wa kidini waliitikiaje ufufuo wa Lazaro? (b) Yesu alisema nini ili kufunua upendo wa giza wa viongozi wa kidini?

⁶ Upinzani wenye hasira wa hao viongozi wa kidini kwa nuru ulionyeshwa kwa usadikisho wakati Yesu alipofufua Lazaro. Kwa mtu mwenye kumhofu Mungu, kitendo kama hicho kingalikuwa uthibitisho kwamba Yesu alikuwa na utegemezo wa Yehova. Hata hivyo, viongozi wa kidini waliweza kuona tu uwezekano wa tisho kwenye cheo chao chenye mapendeleo. Walisema hivi: “Tunafanya nini? Maana mtu huyu afanya ishara nyingi. Tukimwacha hivi, watu wote watamwamini; na Warumi watakuja, watatuondolea mahali petu na taifa letu.” (Yohana 11:44, 47, 48) Kwa hiyo walishauriana juu ya jinsi ya kumwua Yesu na Lazaro pia, labda wakitumaini kuzima nuru kwa njia hiyo.—Yohana 11:53, 54; 12:9, 10.

⁷ Hivyo, hao viongozi wa kidini wa taifa la Mungu waliongozwa mbali na nuru kwa majivuno, kiburi, hila za kiakili, na kujipendeza nafsi kupita kiasi. Kuelekea mwisho wa utumishi wake, Yesu alifunua hatia yao, akisema hivi: “Ole wenu waandishi na Mafarisayo, wanafiki! kwa kuwa mnawafungia watu ufalme wa mbinguni; ninyi wenyewe hamwingii, wala wanaoingia hamwaachi waingie.”—Mathayo 23:13.

Ubinafsi na Kiburi

 8. Ni matukio gani katika Nazareti yaliyofunua hali mbaya ya moyoni ya watu fulani humo?

⁸ Kwa ujumla, watu wa Kiyahudi wa karne ya kwanza walikuwa kama viongozi wa kidini wao katika kuikataa nuru kwa sababu ya mielekeo mibaya ya mioyo yao. Kwa mfano, pindi moja Yesu alialikwa kusema katika sinagogi huko Nazareti. Alisoma na kueleza fungu la maneno kutoka katika Isaya, na mwanzoni, kundi lilimsikiliza. Lakini alipoonyesha ulinganifu mbalimbali wa kihistoria uliofunua ubinafsi na ukosefu wao wa imani walighadhibishwa wakajaribu kumwua. (Luka 4:16-30) Kiburi, miongoni mwa sifa nyingine mbaya, kiliwazuia wasiitikie nuru ifaavyo.

 9. Nia mbaya za kikundi kikubwa cha Wagalilaya zilifunuliwaje?

⁹ Kwa pindi nyingine, Yesu alilisha kimuujiza umati mkubwa kwenye upande wa Bahari ya Galilaya. Mashahidi wa muujiza huo walisema hivi: “Hakika huyu ni nabii yule ajaye ulimwenguni.” (Yohana 6:10-14) Yesu alipoenda mahali pengine kwa mashua, umati huo ulitembea kuzunguka bahari wakamfuata. Hata hivyo, Yesu alijua kwamba nia ya wengi haikuwa upendo wa nuru. Aliwaambia hivi: “Ninyi mnanitafuta, si kwa sababu mliona ishara, bali kwa sababu mlikula ile mikate mkashiba.” (Yohana 6:26) Upesi alithibitishwa kuwa sahihi wakati idadi fulani yao waliokuwa wakimfuata waliporudi ulimwenguni tena. (Yohana 6:66) Mwelekeo wa ubinafsi, “Nitafaidikaje?” ulizuia nuru.

10. Wengi wa wasio Wayahudi waliitikiaje nuru?

¹⁰ Baada ya kifo na ufufuo wa Yesu, Wayahudi wenye kuamini waliendelea kupeleka nuru kwa wengine wa Kiyahudi, lakini wachache waliitikia. Kwa hiyo, mtume Paulo na wengine, wakitumikia wakiwa “nuru ya Mataifa,” walieneza habari njema kwa mabara mengine. (Matendo 13:44-47) Wengi wa wasio Wayahudi waliitikia, lakini itikio la kawaida lilitokea kuwa kama vile Paulo alivyoeleza: “Tunamhubiri Kristo, aliyesulubiwa [aliyetundikwa, NW]; . . . [ujumbe ulio] kwa Wayunani [mataifa, NW] ni upuzi. (1 Wakorintho 1:22, 23) Wengi wa wasio Wayahudi walikataa nuru kwa sababu walikuwa wamepofushwa kwa mashirikina ya kipagani au kwa falsafa za kilimwengu.—Matendo 14:8-13; 17:32; 19:23-28.

‘Kuitwa Kutoka Gizani’

11, 12. Ni nani walioiitikia nuru katika karne ya kwanza, na ni nani wanaoitikia leo?

¹¹ Katika karne ya kwanza, ujapokuwa ule ujumla wa kukosa kuitikia, wengi wenye mioyo inayofaa ‘waliitwa kutoka gizani wakaingie katika nuru ya Mungu ya ajabu.’ (1 Petro 2:9) Mtume Yohana aandika juu ya hao: “Waliompokea [Kristo] aliwapa uwezo wa kufanyika watoto wa Mungu, ndio wale waliaminio [walijizoeza imani katika, NW] jina lake.” (Yohana 1:12) Kuanzia Pentekoste ya 33 W.K., wapendao nuru hao walibatizwa kwa roho takatifu wakawa wana wa Mungu wenye tumaini la kutawala pamoja na Yesu katika Ufalme wake wa kimbingu.

¹² Katika siku yetu wale wa mwisho wa hao wana wa Mungu wapakwa-mafuta wamekuwa wakikusanywa, na wakitimiza unabii wa Danieli, ‘wanang’aa kama mwangaza wa anga . . . , wakiongoza wengi kutenda haki.’ (Danieli 12:3) Wameacha nuru yao ing’ae kwa kadiri kubwa sana hivi kwamba “kondoo wengine” zaidi ya milioni nne wamevutwa kwenye kweli na kuonea shangwe msimamo wenye uadilifu mbele ya Mungu. (Yohana 10:16) Hao, nao, huangaza nuru hiyo kuzunguka ulimwengu, hivi kwamba wakati huu nuru hiyo inang’aa zaidi ya wakati mwingine wowote. Katika siku yetu, kama vile katika karne ya kwanza, ‘giza haliiwezi nuru hiyo.’—Yohana 1:5.

‘Hamna Giza Lolote Ndani ya Mungu’

13. Mtume Yohana alitutolea onyo gani?

¹³ Hata hivyo, hatupaswi kamwe kusahau onyo la mtume Yohana: “Mungu ni nuru, wala giza lo lote hamna ndani yake. Tukisema ya kwamba twashirikiana naye, tena tukienenda gizani, twasema uongo, wala hatuifanyi iliyo [hatuzoei, NW] kweli.” (1 Yohana 1:5, 6) Kwa wazi, inawezekana kwa Wakristo kufanya kosa lile lile la Wayahudi na, wakiwa mashahidi wa Mungu kwa jina, kutokeza matendo ya giza.

14, 15. Ni matendo gani ya giza yaliyojionyesha katika kundi la Kikristo la karne ya kwanza, nasi twajifunza nini kutokana na hilo?

¹⁴ Kwa kweli, hilo lilitukia katika karne ya kwanza. Tunasoma juu ya migawanyiko yenye uzito katika Korintho. (1 Wakorintho 1:10-17) Mtume Yohana alipaswa awaonye Wakristo wapakwa-mafuta wasichukiane, na Yakobo alipaswa awashauri wengine wasiwapendelee matajiri juu ya maskini. (Yakobo 2:2-4; 1 Yohana 2:9, 10; 3 Yohana 11, 12) Zaidi ya hayo, Yesu alipochunguza makundi saba ya Esia Ndogo, kama inavyosimuliwa katika kitabu cha Ufunuo, aliripoti kujipenyeza kwa matendo ya giza, kutia ndani uasi-imani, ibada-sanamu, ukosefu wa maadili, na upendo wa vitu vya kimwili. (Ufunuo 2:4, 14, 15, 20-23; 3:1, 15-17) Katika siku hizo za mapema za kundi la Kikristo, idadi fulani ya watu walikuwa wameacha nuru hivyo, wengine wakitengwa na ushirika na wengine wakipeperukia mbali kwenye “giza la nje.”—Mathayo 25:30; Wafilipi 3:18; Waebrania 2:1; 2 Yohana 8-11.

¹⁵ Ripoti hizo zote kutoka karne ya kwanza zinaonyesha njia tofauti-tofauti ambazo giza la ulimwengu wa Shetani laweza kupenya kufikiri kwa Wakristo mmoja mmoja au hata kwa makundi mazima. Twapaswa kuwa waangalifu kwamba jambo kama hilo lisitukie kwetu kamwe. Twaweza kufanyaje hivyo?

Utu Mpya

16. Paulo aliwatolea Waefeso shauri jipi lenye kusababu kwa akili?

¹⁶ Paulo aliwahimiza Waefeso wasiwe tena “katika giza kiakili, na kutengwa na uhai ambao ni wa Mungu.” Ili wasirudi nyuma katika giza hilo, walilazimika kusitawisha mielekeo ya mioyo ya nuru. Paulo alisema hivi: “Mvue kwa habari ya mwenendo wa kwanza utu wa zamani, unaoharibika kwa kuzifuata tamaa zenye kudanganya; . . . mfanywe wapya katika roho [yenye kutendesha akili, NW] na nia zenu; mkavae utu mpya, ulioumbwa kwa namna ya Mungu katika haki na utakatifu na kweli.”—Waefeso 4:18, NW, 22-24 UV.

17. Twaweza kuepukaje leo kurudi nyuma kwenye giza?

¹⁷ Hapo ni kama Paulo atoa shauri la upasuaji mkubwa—kuondoa ile iliyokuwa sehemu yetu zamani, utu wetu wa zamani, na kukubali ukuzi wa roho mpya nzima ‘kutendesha akili zetu.’ Na yeye hakuwa akisema na waliopendezwa karibuni bali na Wakristo waliobatizwa. Kubadilika kwa utu wetu hakukomi kwenye ubatizo. Ni tendo lenye kuendelea. Tukiacha kusitawisha utu mpya, ni yamkini ule wa kale utarudi, pamoja na kiburi, majivuno na ubinafsi wao. (Mwanzo 8:21; Warumi 7:21-25) Hilo lingeweza kuongoza kwenye kurudia matendo ya giza.

“Katika Nuru Yako Tutaona Nuru”

18, 19. Yesu na Paulo walielezaje njia ya kutambua “watoto wa nuru”?

¹⁸ Kumbuka kwamba kupata kwetu uhai wa milele kunategemea juu ya kupokea kwetu hukumu inayofaa kutoka kwa Mungu, hukumu itegemeayo kadiri tuipendavyo nuru. Baada ya kurejezea jambo hilo la pili, Yesu alisema hivi: “Kila mtu atendaye mabaya huichukia nuru, wala haji kwenye nuru, matendo yake yasije yakakemewa. Bali yeye aitendaye kweli huja kwenye nuru, ili matendo yake yaonekane wazi ya kuwa yametendwa katika Mungu.”—Yohana 3:19-21.

¹⁹ Paulo aliunga mkono wazo hilo alipowaandikia Waefeso hivi: “Enendeni kama watoto wa nuru; kwa kuwa tunda la nuru ni katika wema wote na haki na kweli.” (Waefeso 5:8, 9) Kwa hiyo matendo yetu yaonyesha kama sisi ni watoto wa nuru au wa giza. Lakini matendo yanayofaa yaweza kutokana tu na moyo mzuri. Hiyo ndiyo sababu tunapaswa kulinda moyo wetu, tuwe na ufahamu wa uhitaji wa kuendelea kufanya upya utu wetu, kuwa wenye uangalifu juu ya roho yenye kutendesha akili yetu.—Mithali 4:23.

20, 21. (a) Ni jaribu gani la pekee linalokabili watoto waliozaliwa ndani ya familia za Kikristo? (b) Ni jaribu gani linalokabili watoto wote wa wazazi Wakristo?

²⁰ Katika hali fulani, hilo limethibitika kuwa jaribu la pekee kwa watoto waliozaliwa kwa Mashahidi wa Yehova waliojiweka wakfu. Kwa nini? Kwa upande mmoja, watoto kama hao huonea shangwe baraka za ajabu. Kujua kweli kutoka utoto wa mapema zaidi kunamaanisha, kwa hakika, kwamba mtu hahitaji kamwe kujionea mwenyewe jinsi kuwa katika giza la ulimwengu wa Shetani kulivyo. (2 Timotheo 3:14, 15) Kwa upande mwingine, watoto wengine katika hali hiyo huona kweli kuwa yenye thamani ndogo sana na hawajifunzi kamwe kupenda nuru kikweli. Hiyo ilikuwa hali ya Wayahudi wengi wa karne ya kwanza. Walikua katika taifa lililokuwa wakfu kwa Yehova, nao walikuwa na maarifa ya kweli kwa kadiri fulani. Lakini hayakuwa moyoni mwao.—Mathayo 15:8, 9.

²¹ Wazazi Wakristo wana daraka mbele ya Mungu kulea watoto wao katika nuru. (Kumbukumbu 6:4-9; Waefeso 6:4) Lakini mwishowe, mtoto mwenyewe apaswa kuja kupenda nuru zaidi ya giza. Apaswa kufanya nuru ya kweli kuwa yake mwenyewe. Akuapo, sehemu fulani za ulimwengu wa Shetani huenda zikaonekana kuwa zenye kuvutia. Mitindo-maisha ya marika wake ya kutojali au kutochukua madaraka kwa uzito huenda ikaonekana kuwa yenye kusisimua. Kutilia shaka kunakofundishwa darasani huenda kukavutia. Lakini hapaswi kamwe kusahau kwamba nje ya nuru, ‘giza lafunika dunia.’ (Isaya 60:2) Hatimaye, ulimwengu huu wenye giza hauna jambo lolote zuri la kutoa.—1 Yohana 2:15-17.

22. Yehova anabarikije wale wanaokuja kwenye nuru, naye atawabarikije katika wakati ujao?

²² Mfalme Daudi aliandika hivi: “Kwako Wewe iko chemchemi ya uzima, katika nuru yako tutaona nuru. Uwadumishie wakujuao fadhili [fadhili-upendo, NW] zako.” (Zaburi 36:9, 10) Wale wapendao nuru huja kumjua Yehova, na hiyo yaweza kumaanisha uhai kwao. (Yohana 17:3) Katika fadhili-upendo zake, Yehova huwaunga mkono sasa, na wakati dhiki kuu ianzapo, atawapitisha kuingia katika ulimwengu mpya. Hilo laweza kuwa ono letu tukiepuka sasa giza la ulimwengu wa Shetani. Katika ulimwengu mpya, ainabinadamu itarudishwa kwenye uhai mkamilifu katika Paradiso. (Ufunuo 21:3-5) Wale wanaopokea hukumu yenye kupendeleka wakati huo watakuwa na tazamio la kujifurahisha katika nuru ya Yehova milele. Ni tumaini tukufu kama nini! Nayo ni kichocheo kama nini sasa ‘kuyavua matendo ya giza, na kuzivaa silaha za nuru’!—Warumi 13:12.

Je! Unakumbuka?

◻ Wengi wa Wayahudi wa siku ya Yesu walikataa nuru kwa sababu gani?

◻ Katika nyakati za kisasa nuru imekuwa iking’aa kwa kadiri gani?

◻ Mifano ya karne ya kwanza inaandaa maonyo gani kuhusu ubinafsi na kiburi?

◻ Ikiwa tutabaki katika nuru ni jambo gani lililo la muhimu?

◻ Ni mibaraka gani iliyo akibani kwa ajili ya wapendao nuru?

[Picha katika ukurasa wa 14]

Wayahudi wengi wa siku ya Yesu hawakuiitikia nuru

[Picha katika ukurasa wa 17]

Muda wa makumi mengi ya miaka iliyopita njia mbalimbai zimetumiwa kuacha nuru ing’ae katika kufanya wanafunzi

[Picha katika ukurasa wa 18]

“Mvue . . . utu wa zamani, . . . mkavae utu mpya”