Lichungeni Kundi la Mungu kwa Hiari
“Lichungeni kundi la Mungu lililo kwenu, na kulisimamia, si kwa kulazimishwa, bali kwa hiari.”—1 PETRO 5:2.
1. Kwa nini tutazamie wazee Wakristo ‘walichunge kundi la Mungu kwa hiari’?
YEHOVA huwachunga watu wake kwa hiari. (Zaburi 23:1-4) “Mchungaji mwema,” Yesu Kristo, alitoa kwa hiari uhai wake mkamilifu wa kibinadamu kwa ajili ya watu wenye mfano wa kondoo. (Yohana 10:11-15) Kwa hiyo, mtume Petro aliwahimiza wazee Wakristo ‘walichunge kundi la Mungu kwa hiari.’—1 Petro 5:2.
2. Ni maswali gani yanayostahili kuchunguzwa kuhusu utendaji mbalimbali wa wazee Wakristo?
2 Hiari ni alama ya watumishi wa Mungu. (Zaburi 110:3) Lakini ni mengi kuliko hiari ya mwanamume Mkristo yanayohitajiwa ili kuwekwa kuwa mwangalizi, au mchungaji wa chini. Ni nani wanaostahili kuwa wachungaji wa jinsi hiyo? Uchungaji wao huhusisha nini? Unatimizwaje kwa njia bora zaidi?
Kusimamia Nyumba
3. Kwa nini yaweza kusemwa kwamba jinsi mwanamume Mkristo anavyotunza familia yake huathiri kama astahili kuwa mchungaji kundini?
3 Kabla ya mtu kuweza kuwekwa kwenye “cheo cha mwangalizi,” ni lazima atimize matakwa ya Kimaandiko. (1 Timotheo 3:1-7, NW; Tito 1:5-9) Kwanza, mtume Paulo alisema kwamba mwangalizi apaswa awe “mwenye kuisimamia nyumba yake vema, ajuaye kutiisha watoto katika ustahivu.” Kuna sababu nzuri kwa hilo, kwani Paulo alisema hivi: “Mtu asiyejua kuisimamia nyumba yake mwenyewe, atalitunzaje Kanisa [kundi, NW] la Mungu?” (1 Timotheo 3:4, 5) Alipokuwa akiwaweka wazee katika makundi kwenye kisiwa cha Krete, Tito aliambiwa atafute “mtu [ambaye] hakushitakiwa neno, naye ni mume wa mke mmoja, ana watoto waaminio, wasioshitakiwa kuwa ni wafisadi wala wasiotii.” (Tito 1:6) Naam, ni lazima jinsi mwanamume Mkristo atunzavyo familia yake ichunguzwe katika kuamua kama anastahili kuchukua lile daraka zito zaidi la kulichunga kundi.
4. Kwa kuongezea kuwa na funzo la Biblia na sala kwa ukawaida, wazazi Wakristo huonyeshaje upendo kwa familia zao?
4 Wanaume wanaosimamia nyumba zao vema hufanya mengi kuliko kusali na kujifunza Biblia pamoja na familia zao kwa ukawaida. Wako tayari sikuzote kuwasaidia wapendwa wao. Kwa wale wanaokuwa wazazi, hilo huanza siku ambayo mtoto anazaliwa. Wazazi Wakristo hujua kwamba kadiri wanavyoshikamana kwa ukaribu zaidi na utaratibu wa kumtii Mungu, ndivyo mtoto wao mchanga atakavyofaana upesi zaidi na ratiba yao ya utendaji wa Kikristo katika maisha ya kila siku. Kadiri baba Mkristo anavyosimamia vema katika hali hizo huonyesha sifa zake za kustahili kuwa mzee.—Waefeso 5:15, 16; Wafilipi 3:16.
5. Baba Mkristo anaweza kuwaleaje watoto wake “katika nidhamu na rekebisho la akilini la Yehova”?
5 Katika kuisimamia nyumba yake, baba Mkristo mwenye kudhamiria hutii shauri hili la Paulo: “Msiwachokoze watoto wenu; bali waleeni katika adabu na maonyo ya Bwana [nidhamu na rekebisho la akilini la Yehova, NW].” (Waefeso 6:4) Funzo la Biblia la kawaida pamoja na familia, mke na watoto pia, hutoa fursa nzuri za agizo lenye upendo. Hivyo watoto wanapokea “nidhamu,” au agizo la kusahihisha. “Rekebisho la akilini” linalotukia wakati huo humsaidia kila mtoto apate kujua maoni ya Yehova juu ya mambo. (Kumbukumbu la Torati 4:9; 6:6, 7; Mithali 3:11; 22:6) Katika hali yenye utulivu ya kikusanyiko hicho cha kiroho, baba anayejali husikiliza kwa uangalifu wakati watoto wake wanaposema. Maswali ya fadhili yenye kuongoza hutumiwa ili kupata maoni manyoofu kutoka kwao kuhusu mahangaiko na mitazamo yao. Baba hajifanyi kwamba ajua yote yanayotendeka katika akili zao changa. Kwa kweli, “yeye ajibuye kabla hajasikia, ni upumbavu na aibu kwake,” yasema Mithali 18:13. Leo, wazazi wengi huona kwamba hali ambazo watoto wao hukabili ni tofauti sana na yale ambayo wao wenyewe waliona walipokuwa wachanga. Kwa hiyo, baba atajitahidi kupata kujua hali na mambo madogomadogo ya tatizo kabla ya kusema jinsi lipasavyo kushughulikiwa.—Linganisha Yakobo 1:19.
6. Kwa nini baba Mkristo anapaswa kuendea Neno la Mungu anaposaidia familia yake?
6 Ni nini linalotukia baada ya matatizo, mahangaiko, na mitazamo ya watoto wa mtu kujulikana? Baba anayesimamia vema huyaendea Maandiko, yanayofaa “kwa mafundisho, na kwa kuwaonya watu makosa yao, na kwa kuwaongoza na kwa kuwaadibisha katika haki.” Yeye hufundisha watoto wake jinsi ya kutumia miongozo iliyopuliziwa ya Biblia. Kwa njia hiyo, wale wenye umri mdogo wanakuwa ‘kamili, wamekamilishwa wapate kutenda kila tendo jema.’—2 Timotheo 3:16, 17; Zaburi 78:1-4.
7. Baba Wakristo wanapaswa kuweka kielelezo kipi kwa habari ya sala?
7 Vijana wanaomtii Mungu hukabili hali ngumu kwa habari ya wanashule wenzao walimwengu. Kwa hiyo baba Wakristo wanaweza kupunguzaje hofu za watoto wao? Njia moja ni kwa kusali kwa ukawaida pamoja nao na kwa ajili yao. Vijana hao wanapokabili hali zinazojaribu, yaelekea wataiga namna wazazi wao wanavyomtegemea Mungu. Msichana mmoja wa miaka 13, aliyehojiwa kabla ya kubatizwa katika kufananisha wakfu wake kwa Mungu, alisimulia kwamba alikuwa amepatwa na dhihaka na matukano kutoka kwa wanashule wenzake. Alipotetea imani yake yenye msingi wa Biblia ya utakatifu wa damu, wasichana wengine walimpiga na kumtemea mate. (Matendo 15:28, 29) Je! yeye alirudisha maovu kwa maovu? La. “Niliendelea kusali kwa Yehova anisaidie kudumisha utulivu,” yeye akaeleza. “Nilikumbuka pia yale ambayo wazazi wangu walikuwa wamenifundisha katika funzo letu la familia kuhusu uhitaji wa kujizuia chini ya maovu.”—2 Timotheo 2:24.
8. Mzee ambaye hana watoto anaweza kusimamiaje nyumba yake vema?
8 Mzee ambaye hana watoto aweza pia kuwatolea watu wa nyumba yake maandalizi ya kutosha ya kiroho na ya kimwili. Hiyo yatia ndani mwenzi wake wa ndoa na labda watu wa ukoo Wakristo wanaomtegemea ambao huishi ndani ya nyumba yake. (1 Timotheo 5:8) Kusimamia vema hivyo ni takwa moja ambalo ni lazima litimizwe na mwanamume anayewekwa kuchukua daraka la kuwa mzee wa kundi. Basi, wazee waliowekwa wanapaswa kuonaje madaraka yao yenye mapendeleo katika kundi?
Simamieni “kwa Bidii”
9. Wazee Wakristo wanapaswa kuwa na mtazamo gani kuelekea migawo yao ya utumishi?
9 Katika karne ya kwanza ya Wakati wa Kawaida wetu, mtume Paulo alitumikia akiwa mtumishi katika nyumba ya Mungu, kundi la Kikristo chini ya ukichwa wa Kristo. (Waefeso 3:2, 7; 4:15) Kisha, Paulo aliwahimiza waamini wenzake katika Roma hivi: “Kwa kuwa tuna karama zilizo mbalimbali, kwa kadiri ya neema tuliyopewa; ikiwa unabii, tutoe unabii kwa kadiri ya imani; ikiwa huduma, tuwemo katika huduma yetu; mwenye kufundisha, katika kufundisha kwake; mwenye kuonya, katika kuonya kwake; mwenye kukirimu, kwa moyo mweupe; mwenye kusimamia, kwa bidii; mwenye kurehemu, kwa furaha.”—Warumi 12:6-8.
10. Katika kutunza kundi la Mungu, Paulo aliwawekea wazee leo kielelezo gani?
10 Paulo aliwakumbusha Wathesalonike hivi: “[Tuliwaonya] kila mmoja wenu kama baba awaonyavyo watoto wake mwenyewe, tukiwatia moyo na kushuhudia; ili mwenende kama ilivyo wajibu wenu kwa Mungu, mwenye kuwaita ninyi ili mwingie katika ufalme wake na utukufu wake.” (1 Wathesalonike 1:1; 2:11, 12) Onyo hilo lilikuwa limepewa katika njia nyororo sana, yenye upendo hivi kwamba Paulo aliweza kuandika hivi: “Tulikuwa wapole katikati yenu, kama vile mlezi awatunzavyo watoto wake mwenyewe. Vivyo hivyo nasi tukiwatumaini kwa upendo mwingi, tuliona furaha kuwapa, si Injili ya Mungu tu, bali na roho zetu pia, kwa sababu mmekuwa wapendwa wetu.” (1 Wathesalonike 2:7, 8) Kwa kupatana na kielelezo cha Paulo cha kibaba, wazee waaminifu-washikamanifu huwahangaikia sana wote kundini.
11. Wazee waliowekwa wanaweza kuonyeshaje bidii nyingi?
11 Ni lazima wororo, pamoja na bidii, iongoze uangalizi wenye upendo unaotolewa na wachungaji wetu waaminifu wa Kikristo. Mwenendo wao huonyesha mengi. Petro awashauri wazee wachunge kundi la Mungu “si kwa kulazimishwa” au “kwa kutaka fedha ya aibu.” (1 Petro 5:2) Kuhusu jambo hilo, msomi William Barclay alitoa onyo, akiandika hivi: “Kuna njia ya kukubali cheo na kutoa utumishi kana kwamba ni wajibu wenye kuhuzunisha na usiopendeza, kana kwamba ni uchovu, kana kwamba ni mzigo wenye kuchukiza. Inawezekana sana kwa mtu kuombwa kufanya jambo fulani, na kwa yeye kulifanya, lakini kulifanya vibaya sana hivi kwamba tendo lote laharibika. . . . Lakini [Petro] anasema kwamba kila Mkristo anapaswa kuwa na hamu nyingi sana ya kutoa utumishi huo kama awezavyo, ingawa ajua kabisa jinsi asivyostahili kuutoa.”
Wachungaji Wenye Hiari
12. Wazee Wakristo wanaweza kudhihirishaje hiari?
12 “Lichungeni kundi la Mungu lililo kwenu . . . kwa hiari,” ndivyo Petro ahimiza pia. Mwangalizi Mkristo anayewajali kondoo hufanya hivyo kwa hiari, kwa kujichagulia mwenyewe, chini ya mwelekezo wa yule Mchungaji Mwema, Yesu Kristo. Kutumikia kwa hiari humaanisha pia kwamba mchungaji Mkristo hujitiisha kwa mamlaka ya Yehova, ‘yule mchungaji na mwangalizi wa nafsi zetu.’ (1 Petro 2:25) Mchungaji wa chini Mkristo hudhihirisha kwa hiari staha kwa ajili ya mpango wa kitheokrasi. Yeye hufanya hivyo anapoelekeza kwenye Neno la Mungu, Biblia, wale wanaotafuta shauri. Ingawa ujuzi utamsaidia mzee ajenge akiba ya shauri lenye msingi wa Biblia, hilo halimaanishi kwamba atakuwa na suluhisho la Kimaandiko kwa kila tatizo papo hapo. Hata anapojua jibu la swali, huenda akaona likiwa jambo la hekima kurejezea Watch Tower Publications Index au faharisi kama hizo, pamoja na mwenye kuliuliza swali. Hivyo yeye afundisha katika njia mbili: Yeye aonyesha jinsi ya kupata habari yenye kusaidia na aonyesha kwa unyenyekevu staha kwa Yehova kwa kuelekeza fikira kwenye yale ambayo tengenezo la Mungu limetangaza kwa chapa.
13. Ni hatua zipi ziwezazo kuchukuliwa ili kuwasaidia wazee watoe shauri lifaalo?
13 Mzee aweza kufanya nini ikiwa hamna lolote ambalo limetangazwa kwa chapa katika fasihi ya Sosaiti juu ya tatizo mahususi lililopo? Bila shaka, yeye atasali ili kupata mwono-ndani na atajitahidi kutafuta kanuni za Kibiblia zinazohusu jambo hilo. Huenda pia akaliona kuwa jambo lenye manufaa kudokeza kwamba mtu huyo anayetafuta msaada afikirie kielelezo cha Yesu. Mzee huyo aweza kuuliza hivi: “Ikiwa Yesu, yule Mwalimu Mkuu, angekuwa katika hali yako, wadhani angefanya nini? (1 Wakorintho 2:16) Kusababu huko kwaweza kumsaidia mwuliza swali kufanya uamuzi wenye hekima. Lakini lingekuwa jambo lisilo la hekima kama nini kwa mzee kutoa maoni yake tu ya kibinafsi kana kwamba yalikuwa shauri la Kimaandiko lifaalo! Bali, wazee wanaweza kuzungumzia matatizo magumu pamoja. Wanaweza hata kutoa mambo ya maana ya kuzungumziwa kwenye mkutano wa baraza la wazee. (Mithali 11:14) Na maamuzi ya mwisho yatawawezesha wao wote waseme kwa upatano.—1 Wakorintho 1:10.
Upole Ni Muhimu
14, 15. Ni nini kinachohitajiwa kwa wazee wanaporekebisha upya Mkristo ‘aliyeghafilika katika kosa’?
14 Mzee Mkristo ahitaji kuonyesha upole anapowafundisha wengine, hasa anapowashauri. “Ndugu,” Paulo ashauri, “mtu akighafilika katika kosa lo lote, ninyi mlio wa Roho mrejezeni [jaribuni kurekebisha, NW] upya mtu kama huyo kwa roho ya upole.” (Wagalatia 6:1) Kwa kupendeza, neno la Kigiriki linalotafsiriwa hapo “kurekebisha” huhusiana na neno la upasuaji linalotumiwa kusimulia kuunga mfupa ili kuzuia ulemavu wa maisha yote. Mtunga kamusi W. E. Vine huhusisha hilo na “wale walio wa kiroho, [kumrudisha] mtu ambaye amefanya dhambi, mtu huyu akiwa kama kiungo kilichoteguka cha mwili wa kiroho.” Fasiri nyinginezo ni “kurudisha mahali pafaapo; kuleta kwenye mpangilio wa laini ifaayo.”
15 Kurekebisha upya fikira za mtu mwenyewe si rahisi, na laweza kuwa jambo gumu sana kuleta mawazo ya mkosaji kwenye mpangilio wa laini ifaayo. Lakini msaada unaotolewa katika roho ya upole waweza kupokewa kwa shukrani. Kwa hiyo, wazee Wakristo wanapaswa kutii shauri hili la Paulo: “Jivikeni moyo wa rehema, utu wema, unyenyekevu, upole, uvumilivu.” (Wakolosai 3:12) Wazee wanapaswa kufanya nini wakati mtu anayehitaji kurekebishwa upya ana mtazamo mbaya? Wanapaswa “[wa]kafuate . . . upole.”—1 Timotheo 6:11.
Kuchunga kwa Uangalifu
16, 17. Wazee wanapaswa wajilinde na hatari zipi wanapowashauri wengine?
16 Shauri la Paulo kwenye Wagalatia 6:1 linahusisha zaidi. Yeye awahimiza wanaume wanaostahili kiroho hivi: “Mrejezeni upya [mtu mwenye kukosea] kama huyo kwa roho ya upole, ukijiangalia nafsi yako usije ukajaribiwa wewe mwenyewe.” Kunaweza kuwako matokeo mazito kama nini ikiwa shauri hilo lapuuzwa! The Times la London likiwa limechochewa na ripoti juu ya kasisi mmoja Mwanglikana aliyepatikana na hatia ya kufanya uzinzi na wanaparokia wawili, lilisema kwamba hiyo ni “hali isiyo na mwisho: Mshauri, mtu anayeonekana kuwa wa kibaba au wa kidugu kushawishwa kufanya dhambi kwa sababu ya kutumainiwa na wale anaowashauri.” Kisha mwandishi wa kike huyo wa safu za habari akarejezea dai la Dakt. Peter Rutter kwamba “shughuli zenye unyonyaji kati ya wagonjwa na washauri wao wa kiume—madaktari, mawakili, mapadri na waajiri—zilikuja kuwa jambo lililoenea sana ambalo halikujulikana, lenye madhara na la aibu, katika jamii yetu yenye uendekevu katika ngono.”
17 Hatupaswi kuwazia kwamba watu wa Yehova hawawezi kuathiriwa na vishawishi kama hivyo. Mzee mmoja mwenye kustahiwa aliyekuwa ametumikia kwa uaminifu kwa miaka mingi alihusika katika ukosefu wa adili kwa sababu alifanya ziara za uchungaji kwa dada aliyeolewa alipokuwa peke yake. Ingawa alikuwa mwenye kutubu, ndugu huyo alipoteza mapendeleo yake yote ya utumishi. (1 Wakorintho 10:12) Kwa hiyo, wazee waliowekwa wanaweza kufanyaje ziara za uchungaji katika njia ambayo hawatatumbukia katika kishawishi? Wanaweza kupangaje ili kuwe na kadiri fulani ya faragha, kuwe na sala, na kuwe na fursa ya kuendea Neno la Mungu na vichapo vya Kikristo?
18. (a) Kutumia kanuni ya ukichwa kunaweza kuwasaidiaje wazee kuepuka hali ziwezazo kuleta sifa mbaya? (b) Ni mipango gani iwezayo kufanywa ili kufanya ziara ya uchungaji kwa dada?
18 Jambo moja ambalo wazee wanapaswa kukumbuka ni ile kanuni ya ukichwa. (1 Wakorintho 11:3) Kijana akitafuta mwongozo, jitahidi kuwahusisha wazazi wake katika mazungumzo panapofaa. Dada aliyeolewa anapoomba msaada wa kiroho, je, waweza kupanga ili mume wake awepo wakati wa ziara hiyo? Namna gani ikiwa hilo haliwezekani au ikiwa mume wake si mwamini na amekuwa akimtenda vibaya kwa njia fulani? Basi fanya mipango ileile ambayo ungefanya unapofanya ziara ya uchungaji kwa dada ambaye hajaolewa. Lingekuwa jambo la hekima kwa ndugu wawili waliostahili kiroho kumtembelea dada huyo pamoja. Ikiwa hilo halifai, labda wakati unaofaa waweza kuchaguliwa ili ndugu wawili waweze kuwa na mazungumzo pamoja na dada huyo kwenye Jumba la Ufalme, yafaa zaidi katika chumba kinachoruhusu kuwe na hali ya faragha. Kukiwa na ndugu na dada wengine katika jumba, ingawa hawawezi kuyaona wala kuyasikia mazungumzo, yaelekea kisababishi chochote cha kukwaza kingeepukwa.—Wafilipi 1:9, 10.
19. Kuwachunga kondoo wa Mungu kwa hiari huleta matokeo gani mazuri, na twaweza kushukuru nani kwa ajili ya wachungaji wenye hiari?
19 Kuwachunga kondoo wa Mungu kwa hiari huleta matokeo mazuri—kundi lenye nguvu kiroho, lililoelekezwa vema. Kama vile mtume Paulo, wazee Wakristo wa siku hizi huhangaikia sana waamini wenzao. (2 Wakorintho 11:28) Lililo zito hasa ni lile daraka la kuwachunga watu wa Mungu katika nyakati hizi za hatari. Kwa hiyo, tunashukuru sana kwa ajili ya ile kazi nzuri inayofanywa na ndugu zetu wanaotumikia wakiwa wazee. (1 Timotheo 5:17) Kwa kutubariki sisi na “zawadi katika wanaume” wanaochunga kwa hiari, tunamtolea sifa yule Mpaji wa “kila zawadi njema na kila upaji mkamilifu,” Mchungaji wa kimbingu mwenye upendo, Yehova.—Waefeso 4:8; Yakobo 1:17, NW.
Ungejibuje?
◻ Mwanamume anaweza kuisimamiaje nyumba yake vema?
◻ Ni sifa zipi zinazopasa kuongoza uangalizi wa wazee Wakristo?
◻ Wazee wanaweza kuonyeshaje unyenyekevu na upole katika kutoa shauri?
◻ Ni nini linalosaidia kufanya kurekebisha upya kiroho kuwe na matokeo?
◻ Wazee wanaweza kuepukaje hali zinazoleta sifa mbaya wanapolichunga kundi?
[Picha katika ukurasa wa 18]
Ni lazima mzee Mkristo aisimamie nyumba yake vema
[Picha katika ukurasa wa 21]
Uchungaji wa Kikristo wapasa kufanywa kwa upole na uamuzi mzuri