“Mjionyeshe Wenyewe Kuwa Wenye Shukrani”
“Acheni amani ya Kristo idhibiti katika mioyo yenu . . . Na mjionyeshe wenyewe kuwa wenye shukrani.”—WAKOLOSAI 3:15, NW.
1. Ni lazima Wakristo wawe macho dhidi ya nini katika ulimwengu huu usio na shukrani?
HII karne ya 20 yenye msukosuko imefikia hatua ambapo watu wengi wamesahau jinsi ya kuwa wenye shukrani. Yale maneno ya uthamini “tafadhali” na “asante” yanazidi kusikiwa kidogo sana kadiri kila mwaka unavyopita. Kutokuwa na ushukuru kumekuwa sehemu ya “hewa,” ile roho ya ubinafsi inayotawala watu wa ulimwengu huu. (Waefeso 2:1, 2, NW) Ingawa Wakristo “si sehemu ya ulimwengu,” ni lazima wao waishi ndani yao maadamu mfumo uliopo wa mambo ungalipo. (Yohana 17:11, 16) Basi, ni lazima wao wafanye uangalifu ili kwamba wasipakwe roho hii ya kukosa shukrani, ikisababisha ushukuru wao ufifie.
2. (a) Ni nini baadhi ya njia ambazo katika hizo watumishi wa Yehova huenda wakaonyesha ushukuru kwake? (b) Ni nini kinachotakwa zaidi ya maneno ya shukrani?
2 Uthamini kwa wema wa Mungu huenda ukatajwa mara nyingi katika maongezi pamoja na waitikadi wenzi. Labda hesabu kubwa zaidi ya Wakristo walio wakfu wanashukuru Baba yao wa kimbingu, Yehova, kwa ajili ya wema wake mara kadha kwa siku, wakifanya hivyo katika sala ya kibinafsi. Ushukuru unatajwa pia katika sala za kundi na wakati wa kuimba nyimbo za Ufalme kwenye mikutano ya Kikristo. Bila shaka, ni jambo rahisi zaidi kuonyesha ushukuru kwa maneno. Hata hivyo, mtume Paulo aliwatia moyo ndugu zake kule Kolosai wasifanye kusema tu kwamba ni wenye shukrani bali pia waonyeshe ushukuru katika maisha zao za kila siku. Yeye aliandika hivi: “Acheni amani ya Kristo idhibiti katika mioyo yenu, kwa maana ninyi, kwa kweli, mliitwa kwenye hiyo katika mwili mmoja. Na mjionyeshe wenyewe kuwa wenye shukrani.”—Wakolosai 3:15, NW.
Kisababishi Kingi cha Ushukuru
3. Kwa nini sisi sote tunapaswa kuwa na shukrani kwa Mungu?
3 Kila mmoja aliye hai ana kisababishi kingi cha ushukuru. Sababu iliyo ya kwanza kabisa ni mfurahio wa uhai wenyewe, kwa maana kila kitu tulicho nacho au jambo ambalo tungeweza kupangia litakuwa kwa ghafula lisilo na kima cho chote tukipoteza uhai wetu. Mtunga zaburi Daudi alihimiza wanadamu wote wakumbuke kwamba “pamoja na wewe [Yehova Mungu] kipo chanzo cha uhai.” (Zaburi 36:9, NW) Na mtume Paulo alikumbusha wanaume wa Athene juu ya ukweli huo huo wa umilele alipokuwa akinena akiwa juu ya Areopago. (Matendo 17:28) Ndiyo, kuwa hai kwenyewe tu ni kisababishi kingi cha ushukuru. Na uthamini wetu unaongezeka kina wakati tunapokumbuka uwezo mbalimbali wa kufanyia mambo ambao Mungu ametupa sisi—hisi za mwonjo, za mguso, za mnuso, za mwono, na za kusikia—hivi kwamba sisi tunaweza kufurahia uhai na mazuri ya uumbaji unaotuzunguka.
4. Ni nini kitakachotupa sisi kinga salama tusichukue baraka za uhai kivivi-hivi?
4 Hata hivyo, wengi wanachukua vitu hivi vyema kivivi-hivi. Ni wakati tu wanaponyimwa uwezo mmoja, kama vile wa kuona au wa kusikia, kwamba wanadamu wengi wanang’amua baraka walizokosa kuthamini walipokuwa katika afya njema. Wakristo waliojiweka wakfu wanahitaji kuwa waangalifu daima wasipeperuke kuingia ndani ya ukosefu kama huo wa uthamini. Ni lazima wajitahidi kudumisha mwelekeo ule ule wa shukrani kama ulioonyeshwa na mtunga zaburi aliyesema hivi: “Mambo mengi wewe mwenyewe umefanya, O Yehova Mungu wangu, hata kazi zako za ajabu na fikira zako kuelekea sisi; hakuna wa kulinganishwa na wewe. Kama mimi ningebetuka kusimulia na kunena juu yazo, hizo zimekuwa nyingi sana zaidi ya ninavyoweza kuelezea.”—Zaburi 40:5, NW.
5. Ijapokuwa Israeli walipata baraka za ziada kutoka kwa Yehova, ni mwendo gani wa aibu ambao walifuatia?
5 Zaburi ya 106 inatoa muhtasari wa kishairi wa vitendo hodari ambavyo Yehova alifanya kwa ajili ya watu wake, Israeli. Shughuli za Mungu pamoja nao zilikuwa zaidi ya ule wema na zile baraka za kikawaida ambazo yeye hujalia aina ya binadamu kwa ujumla. Hata hivyo, wajapokuwa na mazidio haya, mtunga zaburi anaonyesha wazi kwamba Waisraeli hawakuendelea kuonyesha uthamini kwa baraka zao zisizo na kifani. Mstari wa 13 unataarifu hivi: “Kwa haraka wao walisahau kazi zake; wao hawakungojea shauri lake.” Hapana, si kupita kwa wakati kulikofifisha-fifisha ushukuru wao, hivi kwamba miongo kadhaa baadaye hawakukumbuka tena mambo ambayo Mungu alikuwa amewafanyia. Badala ya hivyo, wao walisahau kwa haraka —katika muda wa majuma kadhaa baada ya miujiza ya kutokeza ambayo Yehova aliwafanyia kwenye Bahari Nyekundu. (Kutoka 16:1-3) Kwa kusikitisha, matukio ya wakati ujao yalionyesha kwamba kutokuwa na ushukuru kulikuja kuwa kiolezo cha kawaida katika maisha yao.
Jinsi ya Kuonyesha Ushukuru
6. Kwa nini lile takwa la kutoa zaka halikuwa gumu?
6 Yehova alieleza njia tatu za wazi ambazo katika hizo Waisraeli walipaswa kuonyesha uthamini halisi kwa wema wake. Moja ilikuwa kushika lile takwa la kutoa zaka kwa kumpa Yehova kikumi cha vyote vyenye kutokezwa ardhini, na cha mifugo. (Walawi 27:30-32) Huo haungekuwa ugumu, kwa maana ni Mungu aliyekuwa na daraka la kuleta jua, udongo wenye rutuba, mvua, na ule ukuzi wa kimwujiza. Kwa hiyo, kutoa kikumi kwa kuwapa makuhani kwenye patakatifu pa Yehova kulikuwa wonyesho unaofaa wa ushukuru kwa Yehova mwenyewe.
7. (a) Ni tofauti gani kubwa iliyokuwako kati ya kutoa zaka na kufanya michango kwa Yehova? (b) Hii iliruhusu Waisraeli kufunua nini juu yao wenyewe?
7 Takwa jingine lilikuwa kufanyia Mungu michango ambayo kiasi chayo kiliamuliwa na mwelekeo wa moyo wa Mwisraeli mmoja mmoja. Ingawa hakuna kiasi fulani halisi kilichotajwa wazi, michango hiyo ilipasa kuwa ya matunda ya kwanza—sehemu ya kwanza ya nafaka, divai, na sufi ya makundi ya wanyama. (Hesabu 15:17-21; Kumbukumbu 18:4) Waaidha, Yehova aliweka sharti la kwamba watu wake ‘hawakupaswa kutoa kwa kusita-sita’ na walipaswa kutoa “kilicho bora zaidi cha matunda ya kwanza mabivu.” (Kutoka 22:29; 23:19, NW) Hii iliwapa Waisraeli fursa za kuonyesha shukrani yao kwa Yehova kwa njia yenye kuonekana. Wao wangeweza kufunua kina cha shukrani yao kwa kiasi cha michango yao. Je! wao wangechanga kichala kimoja tu cha zabibu? Au moyo wenye ukarimu ungewasukuma watoe kikapu kizima kilichojaa? Hivyo, kila mtu au jamaa ingeweza kuonyesha ushukuru bila kukazwa-kazwa.
8. (a) Ni manufaa gani mbili ambazo mpango wa kuokota-okota masazo ya mavuno uliandaa? (b) Ni jinsi gani ukarimu na ushukuru ungeweza kuonyeshwa na wote wale waliohusika katika mpango wa kuokota-okota masazo ya mavuno?
8 Njia ya tatu iliyo wazi ya kuonyesha ushukuru ilikuwa kuhusiana na uandalizi wa Mungu wa kuokota-okota masazo ya mavuno. Wakati wa mavuno, visehemu vilipasa kuachwa bila kuvunwa kwa ajili ya wahitaji. Si kwamba tu hii ilifundisha huruma na kufikiria maskini, bali pia ilihakikisha kwamba hawakujiendeleza kwa kula vitu vya kupewa-pewa ambavyo vingeshusha hadhi yao, bila wao kufanya jitihada yo yote. (Walawi 19:9, 10) Kiasi ambacho hasa kingeachwa kwa ajili ya wahitaji hakikutajwa wazi. Lakini ikiwa wakulima Waisraeli walionyesha roho ya ukarimu kwa kuacha utele kando-kando ya kingo za mashamba yao na hivyo kuonyesha upendeleo kwa maskini, wao wangekuwa wakitukuza Mungu. (Mithali 14:31) Iliachwa iwe juu yao kuamua kama wangeacha eneo jembamba au pana bila kulivuna. Lakini Mungu alitoa mielekezo imara ya kuwa na ukarimu kwa kuagiza kwamba miganda yo yote iliyopitiliwa na macho katika shamba, na tunda lo lote lililoachwa juu ya mti au mzabibu inapasa kuwa kwa ajili ya waokotaji. (Kumbukumbu 24:19-22) Kwa upande wao, waokotaji wangeweza kuonyesha ushukuru wao wenyewe kwa Yehova kwa ajili ya uandalizi huu kwa kuchanga kikumi cha maokoto yao kwenye mahali pake pa ibada.
Ukarimu wa Kutoka Moyoni
9. Kwa nini wale wenye kuonyesha mwelekeo wa ubinafsi walikuwa kwa kweli wakijiumiza wenyewe?
9 Kama Waisraeli wangefanya michango ya hiari nyingi, baraka ya Yehova ingekaa juu ya nyumba zao. (Linganisha Ezekieli 44:30; Malaki 3:10.) Hata hivyo, wajapokuwa na mavuno tele, mara nyingi wao walikosa kufanya michango. Ndipo Mungu alipotumia vikumbusho kupitia wafalme au wanabii ili kuamsha tena ushukuru wao. Kwa kweli, Waisraeli wabinafsi ndio waliokuwa wanakosa vitu, kwa maana Yehova hangeweza kubariki wale waliorudisha mikono nyuma ili wasitoe michango iliyoshirikishwa na ibada yake au iliyokuwa kwa ajili ya maskini.
10. (a) Ni nini yaliyokuwa matokeo yenye furaha ya vikumbusho vya Mfalme Hezekia juu ya kuwa na ushukuru? (b) Je! hali hizi zilidumu?
10 Katika pindi moja, vikumbusho vya Mfalme Hezekia vilitokeza mwadhimisho wenye shangwe wa siku 14 katika Yerusalemu. Wale watu walihuishwa kiroho. Kwanza, wao waliharibu vihusika vyote vya ibada ya sanamu na ndipo “wakatoa marundo juu ya marundo. . . . Wakati Hezekia na wana-wafalme walipokuja na kuona yale marundo, wao waliendelea na kubariki Yehova na Israeli watu wake.” (2 Nyakati 30:1, 21-23; 31:1, 6-8, NW) Ingawa hivyo, jambo la kusikitisha ni kwamba baada ya kuhuishwa hivyo pindi kwa pindi, wale watu waliteremka tena kuingia katika kutokuwa na ushukuru. Hatimaye, saburi ya Mungu iliisha, na yeye akaruhusu watu wake wachukuliwe mateka Babuloni. Jiji na hekalu lao zuri viliharibiwa. (2 Nyakati 36:17-21, NW) Nyumaye, baada ya kurudishwa, hali zikawa tena mbaya sana hata Yehova akafananisha unyimivu wa Wayahudi na kumwibia, kumnyang’anya yeye!—Malaki 3:8.
11. Ni kanuni gani ambazo ni funzo kutokana na historia ya Israeli zinaweza kunufaisha Wakristo wanaoishi wakati huu?
11 Ni kanuni gani inayoweza kuwa funzo kutokana na historia ya Waisraeli yenye kubadilika-badilika? Hii: Maadamu ushukuru ulibaki ukiwa imara katika mioyo yao, wao walionyesha hivyo kwa shangwe kwa kutolea Yehova “marundo juu ya marundo.” Lakini ushukuru uliposahauliwa au ukapungua sana, upaji wenye shangwe wa vitu vya kimwili ni kama ulikoma kabisa. Je! mwelekeo huo mbaya ungeweza kuonyeshwa na Wakristo waliojiweka wakfu leo? Ndiyo, kwa sababu kutokamilika kwa kibinadamu kungali pamoja nasi. Sisi tunaterema kama nini kwamba Mungu aliandika katika kumbukumbu shughuli zake pamoja na Israeli ili sisi, tunaoishi kwenye mwisho wa mfumo huu wa mambo, tuweze kujifunza na kunufaika kutokana nazo!—Warumi 15:4; 1 Wakorintho 10:11.
12. (a) Ni jinsi gani watu wa Yehova leo walivyo katika hali inayofanana na ile ya Waisraeli? (b) Ni maswali gani tunayohitaji kuuliza?
12 Kama Waisraeli, watu wa Yehova leo wana sababu nyingi za kuwa na ushukuru. Sisi pia ni wapokezi wa baraka nyingi zaidi ya zile zinazofurahiwa na wanadamu wenzetu. Kwa uhakika, sisi tunajua mengi zaidi juu ya makusudi ya Yehova kuliko waliyoyajua watu wa Israeli. Sisi tumejifunza jinsi Mungu alivyodhabihu Mwana wake kwa kupenda, na tuna habari juu ya baraka ambazo jambo hili litaletea wale walio na kibali cha kimungu. Na leo sisi tuna pendeleo la kuwa katika paradiso ya kiroho, kwa maana tangu 1919, Yehova ameumbia watu wake makao adhimu ya kiroho. Ndiyo, Mashahidi wa Yehova wana sababu za ziada za ushukuru. Kwa hiyo sisi tunahitaji kuuliza: Ushukuru wetu kwa Mungu una kina kirefu jinsi gani? Na sisi tunaweza kujionyesha wenyewe jinsi gani kuwa wenye shukrani katika karne hii ya 20?
Ulinganifu Mbalimbali wa Ki-Siku-Hizi
13, 14. Ingawa Wakristo hawako chini ya Sheria ya Musa, je! ulinganifu wo wote unaweza kuchotwa kwa ajili yao kutokana na ile sheria ya kutoa zaka?
13 Wakristo hawako chini ya Sheria ya Musa iliyopanga-panga jinsi ya kuonyesha ushukuru kwa Mungu. (Wagalatia 3:24, 25) “Dhabihu” yetu ya sifa kwa Yehova ni “tunda la midomo ambayo inafanya tangazo la peupe kwa jina lake.” (Waebrania 13:15, NW) Basi, hii ndiyo njia kuu ambayo Wakristo waliojiweka wakfu wanaweza kuonyesha ushukuru kwa Mungu. Lakini ulinganifu mbalimbali wa kupendeza unaweza kuchotwa kutokana na sheria zinazohusu kutoa zaka, michango, na kuokota-okota masazo ya mavuno.
14 Kutoa zaka kulimaanisha kutoa kile kiasi kilichotajwa wazi cha kikumi kimoja—na hakukuwa na chaguo kuhusiana na jambo hili. Vivyo hivyo, leo kuna amri za wazi ambazo zinakaa juu ya watumishi wote wa Yehova, pia bila machaguo ya kufanya. Sisi tunapaswa kukutana pamoja kwa ukawaida, na ni lazima tuhubiri peupe habari njema za Ufalme wa Yehova na kusaidia wengine wawe wanafunzi wa Kristo.—Waebrania 10:24, 25; Mathayo 24:14; 28:19, 20.
15. Ni vionyeshi gani vya mioyo mikarimu katika nyakati za ki-siku-hizi vilivyo na ulinganifu na vile vilivyofunuliwa na michango na mipango ya kuokota-okota masazo ya mavuno katika Israeli ya kale?
15 Kumbuka, pia, michango na mipango ya kuokota-okota masazo ya mavuno. Masharti hayakutolewa juu ya kiasi fulani cha wazi. Vilevile, Maandiko hayaweki kiasi cha wakati wa kutumiwa na kila mmoja wa Mashahidi wa Yehova katika utumishi mtakatifu. Kiasi cha wakati unatolewa kwa kujifunza Neno la Mungu na kuhubiria wengine kinaachiwa msukumo wa mioyo yenye ukarimu, isiyo na ubinafsi. Vivyo hivyo, kadiri ya michango ya vitu vya kimwili kwa ajili ya msogezo wa masilahi ya Ufalme inaachiwa moyo wa mtu mmoja mmoja ujiamurishe. Kina cha ushukuru ndicho kitaamua kama mmoja wa watumishi wa Mungu leo ataleta ndani “marundo juu ya marundo” au ni kiasi kinachotoshea kabisa ili tu iwe kwamba amefanya kitu. (2 Nyakati 31:6) Hata hivyo, kama katika kisa cha Israeli, kadiri ambavyo wonyesho wa mtu wa ushukuru unakuwa mkubwa zaidi, ndivyo baraka zinazopokewa kutoka kwa Mungu zinazidi kuwa maridhawa.
Njia za Kuonyesha Ushukuru
16-18. Ni katika njia gani za wazi Wakristo waliojiweka wakfu wanaweza kujionyesha wenyewe kuwa wenye shukrani?
16 Moja ya njia zilizo za moja kwa moja zaidi za kuonyesha ushukuru kwa Yehova ni kujihusisha katika huduma ya wakati wote. Je! ushukuru wako ni mkubwa vya kutosha hata moyo wako uwe na tamanio hilo? Imeonwa sana kwamba painia aliye na mafanikio anahitaji kwanza kuwa na tamaa ya kutumikia na ndipo awe na hali inayofaa. Wakati ushukuru unapokuwa imara, tamaa inayosukumiza kutumikia Mungu inajazana katika moyo wenye uthamini. Je! hivyo ndivyo wewe unavyohisi? Hata ikiwa hali zako za sasa zinazuia usishiriki katika huduma ya wakati wote, jambo hili halihitaji kufyonza roho ya upainia. Wewe unaweza kuwaunga mkono na kuwahimiza mapainia kwa moyo wote.
17 Ikiwa wewe huwezi kupainia sasa, je! ungeweza kuwa painia msaidizi mara kwa mara? Kuna vipindi vya pekee kila mwaka ambapo kundi la Kikristo linatia moyo kuwe na jitihada inayozidi ile ya kikawaida katika kazi ya kuhubiri. Mathalani, ile miezi ya kiangazi inafaa sana kwa wengi, na katika Oktoba kuna utendaji wa ziada kuhusiana na kampeni ya kuandikisha magazeti. Kwa habari ya kuongezea wakati wa utumishi mtakatifu, kanuni inabaki kuwa ya kweli kwamba ushukuru ndio unaotokeza upaji mkarimu.
18 Njia nyingine ya wazi ya kuonyesha ushukuru ni kwa kuunga mkono ile programu ya ujenzi wa kitheokrasi inayotukia kuzunguka dunia. Katika mabara mengi, Majumba ya Ufalme mapya yanajengwa, na majumba yaliyoko yanapanuliwa kwa sababu ya msongamano. Majumba ya Makusanyiko yaliyo mapya yanajengwa, na mipanuko inaongezwa kwenye Maskani na viwanda vya Betheli. Hiyo ni njia yenye mafaa kama nini ya kuonyesha ushukuru kwa Yehova—kwa kuchanga kwetu ufanyaji-kazi au pesa za kutunza miradi hii ya ujenzi!
Kielelezo Kizuri cha Mjane Mhitaji
19. Ni jambo gani linalokuvutia wewe zaidi juu ya yule mjane mhitaji kwenye hekalu?
19 Kielelezo kimoja cha Biblia kinachojulikana sana cha kuonyesha ushukuru kwa upaji mkarimu wa vitu vya kimwili ni kile cha mjane aliyeelezewa na Yesu. (Luka 21:1-4) Ni lazima yeye awe aling’amua kwamba sarafu zake mbili za thamani kidogo sana hazingeongezea sana hali njema ya kimwili ya hekalu na wenye kutumikia huko. Lakini yeye hakutazama hekalu na makuhani wenye kutumikia huko na kujiwazia hivi: ‘Wao wanaishi vizuri sana kuliko mimi na wana jengo zuri kuliko maskani yangu ya hali ya chini.’ Ni kweli, hekalu lilikuwa lenye ustarehe na uzuri mwingi zaidi. “Lilipambwa kwa mawe laini sana na vitu vilivyowekwa wakfu.” (Luka 21:5, NW) Lakini hiyo haikuzuia mjane yule asifanye mchango. Yeye alitaka kujionyesha mwenyewe kuwa mwenye shukrani kwa Yehova, si kwa wanadamu waliotumikia kwenye hekalu.
20. Ni jinsi gani sisi tunaweza kuonyesha mwelekeo wa kusifika kama ule ule ulioonyeshwa na yule mjane maskini?
20 Watu wa Yehova leo wanajifunza kutokana na kielelezo hiki. Kama yule mjane mhitaji, wao wanajua kwamba michango yao, mikubwa au midogo, inapewa kwa Mungu. Nao wanapewa uhakikishio kwa kujua kwamba tengenezo la kidunia la Yehova limeundwa kwa njia ambayo hakuna mtu ye yote mmoja anayeweza wakati wo wote kufaidika kipesa. Majengo ya Sosaiti yanajengwa na kuendeshwa yawape vifaa wafanya kazi wenye bidii ili watokeze kwa kiwango kilicho cha juu zaidi Biblia na misaada ya kuielewa Biblia, na katika kutumikia masilahi ya Ufalme. Hii inatofautiana kabisa na ule utumizi wenye sifa mbaya wa pesa zilizochangwa, ambao uliripotiwa hivi majuzi kuhusiana na waevanjeli fulani wa televisheni.
Vikumbusho vya Ushukuru Vina Manufaa
21, 22. Vikumbusho vyenye fadhili kwamba sisi tujionyeshe wenyewe kuwa wenye shukrani vinapasa kutokeza tokeo gani katika mioyo yenye uthamini?
21 Waisraeli walihitaji vikumbusho vya daima juu ya wajibu wao kuelekea Yehova, hasa juu ya uhitaji wa kuonyesha roho ya shukrani. Kwa ujumla, fikira zao zilipoelekezewa mambo haya, ushukuru ulichochelewa upya katika mioyo yao, na matokeo yalikuwa ni zaidi ya maneno tu ya kuonyesha uthamini wao wenye shukrani. Wao walikuwa na nia ya kumpa Yehova “marundo juu ya marundo” ya vitokezwa-ardhini ili vitumiwe kwenye nyumba yake ya ibada.
22 Kwa hiyo wale walio wa “Israeli wa Mungu” wa siku hizi na “mkutano mkubwa” wa waandamani wao na wahisi hivyo hivyo sikuzote. (Wagalatia 6:16; Ufunuo 7:9) Mioyo yao yenye shukrani na iwasukume kutoa “marundo juu ya marundo” ya sifa kwa Yehova. Ndipo wao wanaweza kusema kikweli hivi: “Sisi tunajionyesha wenyewe kuwa wenye shukrani kwa Mungu wetu mkarimu na mwenye upendo, Yehova.”
Je! Wewe Unakumbuka?
◻ Kwa nini Wakristo wanahitaji kuchunguza daima kadiri ya ushukuru wao?
◻ Kwa nini watu wa Yehova wamekuwa sikuzote na kisababishi cha ziada cha kuwa na ushukuru?
◻ Ni katika njia gani za wazi Waisraeli wangeweza kuonyesha ushukuru wao kwa Yehova?
◻ Kama Waisraeli, ni mambo gani ya wazi tunayoweza kufanya tuonyeshe ushukuru?
◻ Sisi tunaweza kujifunza nini kutokana na yule mjane mhitaji kwenye hekalu?
[Picha katika ukurasa wa 7]
Waisraeli walionyesha ushukuru kwa kutoa zaka na matunda ya kwanza na kwa kufanya maandalizi ili maskini waokote-okote masazo ya mavuno katika mashamba yao
[Picha katika ukurasa wa 8]
Mtunga zaburi alishukuru Yehova kwa kazi na fikira Zake za ajabu kuelekea watu Wake
[Picha katika ukurasa wa 10]
Mashahidi wa Yehova leo wanaonyesha ushukuru kwa kushiriki katika utumishi wa shambani na miradi ya ujenzi wa kitheokrasi, na pia kwa kufanya zawadi za vitu vya kimwili