Yesu Kristo

Je, Yesu Kristo alikuwa mtu halisi?

Biblia yenyewe ndiyo chanzo kikuu cha uthibitisho wa kwamba Yesu Kristo ni mtu halisi. Habari zilizo katika Injili si masimulizi ya kijuujuu kuhusu matukio ya wakati fulani usiojulikana, na katika mahali fulani pasipojulikana kwa jina. Hueleza waziwazi kabisa wakati na mahali. Kwa mfano, ona Luka 3:1, 2, 21-23.

Yosefo, mwana-historia Myahudi wa karne ya kwanza, alitaja kupigwa mawe kwa “Yakobo, ndugu ya Yesu aliyeitwa Kristo.” (The Jewish Antiquities, Josephus, Kitabu cha 20, sehemu ya 200) Sehemu ya 63 na ya 64, katika kitabu cha 18, ambayo inamtaja Yesu moja kwa moja na kwa njia nzuri, imepingwa na watu fulani wanaodai kwamba lazima iwe iliongezwa baadaye ama ikaingizwa na Wakristo; lakini inakubaliwa kwamba kwa msingi, msamiati na mtindo wa kuandika ni wa Yosefo, na sehemu hiyo ipo katika hati zote zinazopatikana.

Tasito, mwana-historia Mroma aliyeishi mwishoni mwa karne ya kwanza W.K., aliandika: “Christus [“Kristo” katika Kilatini], ambaye jina [Mkristo] lilitokana naye, aliuawa wakati wa utawala wa Tiberio mikononi mwa mmoja wa watawala wetu, Pontio Pilato.”—The Complete Works of Tacitus (New York, 1942), “Kumbukumbu za Historia,” Kitabu cha 15, fu. 44.

Ikizungumzia marejezo ya historia ya kwanza yasiyo ya Kikristo kuhusu Yesu, The New Encyclopædia Britannica inasema hivi: “Masimulizi hayo yasiyo ya Kikristo yanathibitisha kwamba katika nyakati za kale hata wapinzani wa Ukristo hawakutilia shaka kwamba Yesu alikuwa mtu halisi, jambo ambalo kwa mara ya kwanza waandishi kadhaa walibisha bila msingi wa kutosha mwishoni mwa karne ya 18, karne ya 19, na mwanzoni mwa karne ya 20.”—(1976), Macropædia, Buku la 10, uku. 145.

Je, Yesu Kristo alikuwa mtu mwema tu?

Yesu alimkemea mtu mmoja aliyemwita “Mwalimu Mwema,” kwa sababu Yesu alimwona Baba yake kuwa ndiye kiwango cha wema, wala si yeye mwenyewe. (Marko 10:17, 18) Hata hivyo, bila shaka Yesu alifikia kiwango ambacho watu kwa ujumla humaanisha wanaposema kwamba mtu fulani ni mwema. Kwa kweli, hata adui zake walikiri hivyo. (Marko 12:14) Yeye mwenyewe alisema kwamba aliishi kabla ya kuwa mwanadamu, alikuwa Mwana wa pekee wa Mungu, alikuwa Masihi, ambaye kuja kwake kulitabiriwa katika Maandiko yote ya Kiebrania. Basi, alikuwa jinsi alivyosema, ikiwa sivyo alikuwa akijifanya, vyovyote vile hakuwa mtu mwema tu.—Yoh. 3:13; 10:36; 4:25, 26; Luka 24:44-48.

Je, Yesu alikuwa nabii tu kama Musa, Buddha, Muhammad, na viongozi wengine wa kidini?

Yesu mwenyewe alifundisha kwamba alikuwa Mwana wa pekee wa Mungu (Yoh. 10:36; Mt. 16:15-17), Masihi aliyetabiriwa (Marko 14:61, 62), aliishi mbinguni kabla ya kuwa mwanadamu (Yoh. 6:38; 8:23, 58), angeuawa kisha afufuliwe siku ya tatu na baada ya hapo arudi mbinguni. (Mt. 16:21; Yoh. 14:2, 3) Je, madai hayo yalikuwa ya kweli, na je, alikuwa tofauti na manabii wengine wa kweli wa Mungu na tofauti kabisa na wengine wote waliokuwa wakijiita viongozi wa kidini? Ukweli ungejulikana siku ya tatu baada ya kifo chake. Je, Mungu alimfufua kutoka kwa wafu, na kuthibitisha kwamba Yesu Kristo alikuwa amesema kweli na alikuwa Mwana wa pekee wa Mungu? (Rom. 1:3, 4) Mashahidi zaidi ya 500 walimwona Yesu akiwa hai baada ya kufufuliwa kwake, na mitume wake waaminifu walimwona alipoanza kupanda mbinguni kisha wingu likamfunika wasiweze kumwona. (1 Kor. 15:3-8; Mdo. 1:2, 3, 9) Walisadiki kabisa kwamba alikuwa amefufuliwa kutoka kwa wafu hivi kwamba wengi wao walihatarisha maisha yao ili wawaambie wengine jambo hilo.—Mdo. 4:18-33.

Kwa nini Wayahudi kwa ujumla hawakumkubali Yesu kuwa ndiye Masihi?

Encyclopaedia Judaica husema: “Wayahudi wa wakati wa Waroma waliamini [Masihi] angeinuliwa na Mungu ili amalize utumwa wa wapagani na kutawala ufalme wa Israeli uliorudishwa.” (Jerusalem, 1971, Buku la 11, safu ya 1407) Walitaka kukombolewa na utumwa wa Roma. Historia ya Wayahudi inathibitisha kwamba kulikuwa na Wayahudi waliotazamia Masihi wakati wa karne ya kwanza W.K., kwa msingi wa unabii ulioandikwa kwenye Danieli 9:24-27 kuhusu Masihi. (Luka 3:15) Lakini unabii huo pia ulihusisha kuja kwake pamoja na “kumaliza kabisa dhambi,” na Isaya sura ya 53 ilionyesha kwamba Masihi mwenyewe angekufa ili kufanya hilo liwezekane. Hata hivyo, Wayahudi kwa ujumla hawakuona uhitaji wa mtu yeyote kufa kwa ajili ya dhambi zao. Waliamini kwamba walikuwa waadilifu mbele za Mungu kwa sababu walikuwa wazao wa Abrahamu. A Rabbinic Anthology, inasema hivi: “Abrahamu [anastahili] sana hivi kwamba anaweza kufanya upatanisho kwa ajili ya makosa yote yaliyofanywa na uwongo wote uliosemwa na Israeli katika ulimwengu huu.” (London, 1938, C. Montefiore na H. Loewe, uku. 676) Kwa kumkataa Yesu kuwa Masihi, Wayahudi walitimiza unabii uliokuwa umetabiri hivi kumhusu: “Alidharauliwa wala hatukumhesabu kuwa kitu.”—Isaya 53:3, UV.

Kabla ya Musa kufa, alitabiri kwamba taifa hilo lingeiacha ibada ya kweli na kwa sababu hiyo, lingepata msiba. (Soma Kumbukumbu la Torati 31:27-29.) Kitabu cha Waamuzi kinathibitisha kwamba hilo lilitukia tena na tena. Katika siku za nabii Yeremia, ukosefu wa uaminifu wa taifa ulifanya taifa hilo lipelekwe uhamishoni huko Babiloni. Kwa nini Mungu aliwaruhusu pia Waroma waharibu Yerusalemu na hekalu lake mwaka wa 70 W.K.? Taifa hilo lilikuwa na hatia gani ya ukosefu wa uaminifu hivi kwamba Mungu hakuwalinda kama alivyowalinda walipomtumaini? Muda mfupi kabla ya wakati huo walikuwa wamemkataa Yesu kuwa Masihi.

Je, kweli Yesu Kristo ni Mungu?

Yoh. 17:3, UV: “[Yesu alisali kwa Baba yake hivi:] Na uzima wa milele ndio huu, Wakujue wewe, Mungu wa pekee wa kweli [“wewe uliye peke yako Mungu wa kweli,” BHN] na Yesu Kristo uliyemtuma.” (Ona kwamba Yesu alimrejelea Baba yake wa mbinguni kuwa “Mungu wa pekee wa kweli,” wala si yeye mwenyewe.)

Yoh. 20:17, UV: “Yesu akamwambia [Maria Magdalene], Usinishike; kwa maana sijapaa kwenda kwa Baba. Lakini enenda kwa ndugu zangu ukawaambie, ninapaa kuenda kwa Baba yangu naye ni Baba yenu, kwa Mungu wangu naye ni Mungu wenu.” (Kwa Yesu aliyefufuliwa, Baba alikuwa Mungu, kama vile Baba alivyokuwa Mungu kwa Maria Magdalene. Katika Maandiko, Baba hamtaji Mwana kuwa “Mungu wangu” hata mara moja.)

Ona pia ukurasa wa 373, 379, 380, chini ya kichwa “Utatu.”

Je, andiko la Yohana 1:1 linathibitisha kwamba Yesu ni Mungu?

Yoh. 1:1, UV: “Hapo mwanzo kulikuwako Neno, naye Neno alikuwako kwa Mungu, naye Neno alikuwa Mungu [pia BHN, VB, NAJ, ZSB].” NW inasema: “Neno alikuwa mungu.”

Ni nini kilicho katika maandishi ya Kigiriki kinachowafanya baadhi ya watafsiri hao wasiseme “Neno alikuwa Mungu”? Kabla ya neno la kwanza the·osʹ (Mungu) kuna kibainishi wazi lakini hakuna kibainishi chochote kabla ya neno the·osʹ la pili. Nomino inapokuwa na kibainishi hurejezea kitu au mtu fulani hususa, ilhali (kama ilivyo katika Kigiriki) nomino inayotangulia kitenzi inapokosa kibainishi, hurejelea sifa ya mtu. Kwa hiyo, andiko hilo halisemi kwamba Neno (Yesu) alikuwa sawa na Mungu aliyekuwa pamoja naye, badala yake, kwamba Neno alikuwa kama mungu, mwenye sifa kama za Mungu, mungu. (Ona Chapa ya Marejeo ya NW ya 1984, uku. 1579.)

Mtume Yohana alimaanisha nini alipoandika Yohana 1:1? Je, alimaanisha kwamba Yesu mwenyewe ni Mungu au labda kwamba Yesu pamoja na Baba ni Mungu mmoja? Katika sura hiyohiyo, mstari wa 18, Yohana aliandika hivi: “Hakuna mtu aliyemwona Mungu wakati wo wote; Mungu Mwana pekee [“mungu mzaliwa-pekee,” NW] aliye katika kifua cha Baba, huyu ndiye aliyemfunua.” (UV) Je, kuna mwanadamu yeyote ambaye amepata kumwona Yesu Kristo, Mwana? Bila shaka, ndiyo! Basi, je, Yohana alikuwa akisema kwamba Yesu ni Mungu? Hapana. Kuelekea mwishoni mwa Injili yake, Yohana anatoa muhtasari wa mambo, akisema: “Hizi zimeandikwa ili mpate kuamini ya kwamba Yesu ndiye Kristo, [si Mungu, bali] Mwana wa Mungu.”—Yoh. 20:31, UV.

Je, maneno ya Tomasi katika Yohana 20:28 yanathibitisha kwamba kwa kweli Yesu ni Mungu?

Yoh. 20:28 (UV) linasema: “Tomasi akajibu, akamwambia, Bwana wangu na Mungu wangu!”

Hakuna ubaya wa kumwita Yesu “Mungu,” ikiwa hilo ndilo Tomasi alikuwa nalo akilini. Hilo lingepatana na maneno ya Zaburi ambayo Yesu mwenyewe alinukuu ambapo wanadamu wenye mamlaka, waamuzi, waliitwa “miungu.” (Yoh. 10:34, 35, UV; Zab. 82:1-6) Bila shaka, Kristo ana cheo kikuu kuliko wanadamu hao. Kwa sababu cheo chake ni cha pekee kuhusiana na Yehova, kwenye Yohana 1:18 (NW) Yesu anaitwa “mungu mzaliwa-pekee.” Unabii wa Isaya 9:6 (UV) humfafanua Yesu kuwa “Mungu mwenye nguvu,” wala si Mungu Mweza-Yote. Mambo yote hayo yanapatana na jinsi Yesu anavyofafanuliwa kuwa “mungu,” au “mwenye sifa kama za mungu,” kwenye Yohana 1:1 (NW).

Muktadha hutusaidia kufikia uamuzi unaofaa kutokana na mambo hayo. Muda mfupi kabla ya kifo cha Yesu, Tomasi alikuwa amemsikia Yesu akisali, akimtaja Baba yake kuwa “Mungu wa pekee wa kweli.” (Yoh. 17:3, UV) Baada ya kufufuliwa kwake, Yesu aliwatumia ujumbe mitume wake, kutia ndani Tomasi, na kusema: “Ninapaa kwenda . . . kwa Mungu wangu naye ni Mungu wenu.” (Yoh. 20:17, UV) Baada ya kuandika maneno ambayo Tomasi alisema alipomwona na kumgusa Yesu aliyekuwa amefufuliwa, mtume Yohana alisema: “Hizi zimeandikwa ili mpate kuamini ya kwamba Yesu ndiye Kristo, Mwana wa Mungu; na kwa kuamini mwe na uzima kwa jina lake.” (Yoh. 20:31, UV) Kwa hiyo, mtu yeyote akiamua kutokana na maneno ya Tomasi kwamba Yesu ndiye “Mungu wa pekee wa kweli” au kwamba Yesu ni “Mungu Mwana” aliye sehemu ya Utatu, anahitaji kuyachunguza tena maneno ya Yesu mwenyewe (mstari wa 17) na pia maneno ya kumalizia ya mtume Yohana yaliyo wazi (mstari wa 31).

Je, Mathayo 1:23 huonyesha kwamba Yesu alikuwa Mungu alipokuwa duniani?

Mt. 1:23, UV: “Tazama, bikira atachukua mimba, naye atazaa mwana; nao watamwita jina lake Imanueli; (yaani, Mungu pamoja nasi [“Mungu yuko nasi,” BHN]).”

Alipokuwa akitangaza kuzaliwa kwa Yesu, je, malaika wa Yehova alisema kwamba mtoto huyo angekuwa Mungu mwenyewe? Hapana, bali alitangaza hivi: “Atakuwa mkuu, ataitwa mwana wa Aliye juu.” (Luka 1:32, 35, UV; italiki zimeongezwa.) Na Yesu hakudai kamwe kwamba yeye ni Mungu bali, badala yake alisema kwamba alikuwa, “Mwana wa Mungu.” (Yoh. 10:36, UV; italiki zimeongezwa.) Mungu ndiye aliyemtuma Yesu ulimwenguni; kwa hiyo kupitia Mwana huyo mzaliwa-pekee, Mungu alikuwa pamoja na wanadamu.—Yoh. 3:17; 17:8.

Lilikuwa jambo la kawaida kwa neno linalotafsiriwa Mungu au hata ufupi wa jina la Mungu kutiwa ndani ya majina ya Kiebrania. Kwa mfano, Eliatha humaanisha “Mungu Amekuja”; Yehu humaanisha “Yehova Ndiye”; Eliya humaanisha “Mungu Wangu Ni Yehova.” Lakini majina hayo hayakumaanisha kwamba mwenye jina hilo ni Mungu.

Andiko la Yohana 5:18 humaanisha nini?

Yoh. 5:18, UV: “Kwa sababu hiyo Wayahudi walizidi kutaka kumwua, kwa kuwa hakuivunja sabato tu, bali pamoja na hayo alimwita Mungu Baba yake, akijifanya sawa na Mungu.”

Wayahudi wasioamini ndio waliodai kwamba Yesu alikuwa akijaribu kujifanya mwenyewe kuwa sawa na Mungu kwa kudai kuwa Mungu ni Baba yake. Ingawa kwa kufaa alimwita Mungu kuwa Baba yake, Yesu hakudai kamwe kuwa sawa na Mungu. Aliwajibu Wayahudi hao waziwazi: “Kweli, kweli, nawaambieni: Mwana hawezi kufanya kitu kwa amri yake mwenyewe, anafanya tu anachomwona Baba anakifanya.” (Yoh. 5:19, VB; ona pia Yohana 14:28; Yohana 10:36.) Wayahudi hao wasioamini, pia, ndio waliodai kwamba Yesu alivunja Sabato, lakini walikosea kuhusu jambo hilo pia. Yesu alishika Sheria kikamilifu, naye alitangaza hivi: “Ni halali kutenda mema siku ya sabato.”—Mt. 12:10-12, UV.

Kwa kuwa Yesu huabudiwa, je, hilo linathibitisha kwamba yeye ni Mungu?

Katika Waebrania 1:6, malaika wanaagizwa ‘wamwabudu’ Yesu, kulingana na tafsiri ya ZSB, BHN, na NAJ. NW na UV husema ‘wasujudu.’ Andiko la Mathayo 14:33, linasema kwamba wanafunzi wa Yesu ‘walimwabudu,’ kulingana na ZSB, na NAJ: tafsiri nyingine husema kwamba wao ‘walimsujudia’ (BHN, UV, NW), “wakamwangukia” (VB).

Neno la Kigiriki linalotafsiriwa ‘abudu’ ni pro·sky·neʹo. Kuhusu neno hilo, A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature inasema ‘lilitumiwa pia kurejezea desturi ya kujilaza mbele ya mtu na kuibusu miguu yake, upindo wa vazi lake, udongo.’ (Chicago, 1979, Bauer, Arndt, Gingrich, Danker; chapa ya pili ya Kiingereza; uku. 716) Hilo ndilo neno lililotumiwa katika Mathayo 14:33 kueleza jambo ambalo wanafunzi walimfanyia Yesu; katika Waebrania 1:6 kuonyesha jambo ambalo malaika wanapaswa kumfanyia Yesu; katika Mwanzo 22:5, Septuajinti ya Kigiriki, kueleza jambo ambalo Abrahamu alimfanyia Yehova na katika Mwanzo 23:7 kueleza jambo ambalo Abrahamu alifanya, kulingana na desturi ya wakati huo, kuelekea watu ambao alikuwa akifanya biashara nao; katika 1 Wafalme 1:23, Septuajinti, kueleza tendo la nabii Nathani alipomkaribia Mfalme Daudi.

Katika Mathayo 4:10 (ZSB), Yesu alisema: “Uabudu [kutokana na neno pro·sky·neʹo] Bwana Mungu wako, umutumikie yeye peke yake.” (Andiko la Kumbukumbu la Torati 6:13, ambalo inaonekana ndilo Yesu ananukuu hapa, lina jina la Mungu mwenyewe, zile Herufi Nne za Kiebrania.) Kwa hiyo, lazima tufahamu kwamba Mungu peke yake ndiye anayestahili pro·sky·neʹo pamoja na mtazamo fulani wa moyoni na akilini.

Je, miujiza iliyofanywa na Yesu inathibitisha kwamba yeye ni Mungu?

Mdo. 10:34, 38, UV: “Petro akafumbua kinywa chake, akasema,  . . . Yesu wa Nazareti, jinsi Mungu alivyomtia mafuta kwa Roho Mtakatifu na nguvu naye akazunguka huko na huko, akitenda kazi njema na kuponya wote walioonewa na Ibilisi; kwa maana Mungu alikuwa pamoja naye.” (Kwa hiyo, kutokana na miujiza aliyoona, Petro hakukata shauri kwamba Yesu alikuwa Mungu bali, Mungu alikuwa pamoja na Yesu. Linganisha na Mathayo 16:16, 17.)

Yoh. 20:30, 31, UV: “Kuna ishara nyingi alizozifanya Yesu mbele ya wanafunzi wake, zisizoandikwa katika kitabu hiki. Lakini hizi zimeandikwa ili mpate kuamini ya kwamba Yesu ndiye Kristo, Mwana wa Mungu; na kwa kuamini mwe na uzima kwa jina lake.” (Kwa hiyo, kutokana na ishara hizo, tunaweza kukata kauli ya kwamba Yesu “ndiye Kristo,” ndiye Masihi, “Mwana wa Mungu.” Maneno hayo “Mwana wa Mungu” ni tofauti kabisa na maneno “Mungu Mwana.”)

Manabii wa kabla ya nyakati za Ukristo kama vile Eliya na Elisha walifanya miujiza inayofanana na ile ya Yesu. Hata hivyo hilo halikuthibitisha kwamba wao ni Mungu.

Je, Yesu ndiye Yehova katika “Agano la Kale”?

Ona ukurasa wa 426, 427, chini ya kichwa “Yehova.”

Je, kumwamini Yesu Kristo ndilo takwa la pekee la kupata wokovu?

Mdo. 16:30-32, UV: “Bwana zangu, yanipasa nifanye nini ili nipate kuokoka? [Paulo na Sila] wakamwambia, Mwamini Bwana Yesu, nawe utaokoka pamoja na nyumba yako. Wakamwambia Neno la Bwana, yeye na watu wote waliomo nyumbani mwake.” (Je, mtu huyo angeweza ‘kumwamini Bwana Yesu’ kwa kusema tu kwa unyoofu kwamba anamwamini? Paulo alionyesha kwamba mengi zaidi yalihitajiwa—yaani kujua na kukubali Neno la Mungu, kwa kuwa Paulo na Sila walianza kumhubiria mlinzi huyo wa gereza. Je, imani ya mtu katika Yesu ingekuwa ya kweli ikiwa hangekuwa akimwabudu Mungu ambaye Yesu alimwabudu, ikiwa hangefuata yale ambayo Yesu alifundisha kuhusu jinsi wanafunzi wake walivyopaswa kuwa, au ikiwa hakufanya kazi ambayo Yesu aliwaamuru wafuasi wake wafanye? Hatuwezi kujipatia wokovu; tunaweza kuupata kwa kuwa na imani katika thamani ya dhabihu ya uhai wa Yesu wa kibinadamu. Lakini lazima tuishi kupatana na imani yetu, hata ingawa huenda hilo likahusisha magumu. Katika Mathayo 10:22 [UV] Yesu alisema: “Mwenye kuvumilia hata mwisho, ndiye atakayeokoka.”)

Je, Yesu aliishi mbinguni kabla ya kuwa mwanadamu?

Kol. 1:15-17, UV: “[Yesu] ni mfano wa Mungu asiyeonekana, mzaliwa wa kwanza wa viumbe vyote . . . Vitu vyote viliumbwa kwa njia yake, na kwa ajili yake. Naye amekuwako kabla ya vitu vyote.”

Yoh. 17:5, UV: “[Katika sala Yesu alisema:] Baba, unitukuze mimi pamoja nawe, kwa utukufu ule niliokuwa nao pamoja nawe kabla ya ulimwengu kuwako.” (Ona pia Yohana 8:23)

Je, Yesu ana mwili wake wa nyama huko mbinguni?

1 Kor. 15:42-50, UV: “Kadhalika na kiyama ya watu. Hupandwa katika uharibifu; hufufuliwa katika kutokuharibika . . . Hupandwa mwili wa asili [“mwili wa nyama,” NW]; hufufuliwa mwili wa roho. . . . Ndivyo ilivyoandikwa, mtu wa kwanza, Adamu, akawa nafsi iliyo hai; Adamu wa mwisho [Yesu Kristo, aliyekuwa mwanadamu mkamilifu kama Adamu alivyokuwa mwanzoni] ni roho yenye kuhuisha. . . . Ndugu zangu, nisemayo ni haya, ya kuwa nyama na damu haziwezi kuurithi ufalme wa Mungu wala uharibifu kurithi kutokuharibika.” (Italiki zimeongezwa.)

1 Pet. 3:18, UV: “Kristo naye aliteswa mara moja kwa ajili ya dhambi, . . . mwili wake akauawa, bali roho yake akahuishwa [“katika roho,” ZSB, NAJ].” (Ona ukurasa wa 320.)

Mfano: Mtu akimlipia rafiki yake deni, kisha achukue tena malipo hayo, ni wazi kwamba bado rafiki yake ana deni. Vivyo hivyo, ikiwa alipofufuliwa, Yesu aliuchukua tena mwili wake wa kibinadamu wenye nyama na damu, uliokuwa umetolewa dhabihu ili kulipia bei ya ukombozi, kungekuwa na matokeo gani kwa uandalizi wa Yesu wa kuwaondolea wanadamu waaminifu deni la dhambi?

Ni kweli kwamba baada ya ufufuo wake, Yesu aliwatokea wanafunzi wake akiwa na mwili wa nyama. Lakini pindi fulani, kwa nini hawakumtambua mwanzoni? (Luka 24:15-32; Yoh. 20:14-16) Pindi moja, kwa faida ya Tomasi, Yesu alitokea akiwa na mwili wenye alama za misumari katika mikono yake na jeraha la mkuki ubavuni mwake. Lakini, pindi hiyo aliwezaje kutokea ghafula katikati yao hata ingawa milango ilikuwa imefungwa? (Yoh. 20:26, 27) Ni wazi kwamba Yesu alijivika miili katika pindi hizo, kama vile malaika walivyokuwa wakifanya zamani walipowatokea wanadamu. Haikuwa vigumu kwa Mungu kuuondolea mbali mwili wa nyama wa Yesu wakati wa ufufuo wake. Ijapokuwa Mungu hakuuacha mwili wa nyama kaburini (yaonekana ili kukazia usadikisho wa wanafunzi kwamba kwa kweli Yesu alikuwa amefufuliwa), nguo za kitani ambazo alikuwa amefungwa ziliachwa humo; hata hivyo, Yesu aliyefufuliwa alitokea sikuzote akiwa amevalia nguo.—Yoh. 20:6, 7.

Je, Yesu Kristo ndiye Mikaeli, yule malaika mkuu?

Jina la Mikaeli huyu lapatikana mara tano tu katika Biblia. Mtu huyo mtukufu wa kiroho mwenye jina hilo anatajwa kuwa ‘mmoja wa wakuu,’ “jemadari mkuu, asimamaye upande wa wana wa watu [wa Danieli],” na kama “malaika mkuu.” (Dan. 10:13; 12:1; Yuda 9, UV) Jina Mikaeli humaanisha “Ni Nani Aliye Kama Mungu?” Yaonekana jina hilo humwonyesha Mikaeli kuwa mtu anayeongoza katika kutegemeza enzi kuu ya Yehova na kuwaharibu adui za Mungu.

Katika 1 Wathesalonike 4:16 (UV), amri ya Yesu Kristo ya kwamba ufufuo uanze inaitwa “sauti ya malaika mkuu,” na andiko la Yuda 9 husema kwamba malaika huyo mkuu ni Mikaeli. Je, ingefaa kuilinganisha sauti ya amri ya Yesu na ya mtu mwingine mwenye mamlaka ndogo? Basi, kupatana na akili, Mikaeli, yule malaika mkuu, ni Yesu Kristo. (Katika Maandiko, jina “malaika mkuu” halipatikani katika wingi, kwa hiyo kuna mmoja tu.)

Wakati ambapo Kristo angepewa mamlaka ya kuwa mfalme, andiko la Ufunuo 12:7-12 linasema kwamba Mikaeli na malaika zake wangepigana na Shetani na kumtupa pamoja na malaika zake waovu kutoka mbinguni. Baadaye Yesu anatajwa akiongoza majeshi ya mbinguni katika vita dhidi ya mataifa ya ulimwengu. (Ufu. 19:11-16) Je, si jambo linalopatana na akili kwamba Yesu ndiye angemchukulia hatua “mtawala wa ulimwengu huu,” Shetani Ibilisi? (Yoh. 12:31) Andiko la Danieli 12:1 (UV) huhusianisha ‘kusimama kwa Mikaeli’ ili atende kwa mamlaka na ule “wakati wa taabu, [ambao] mfano wake haukuwapo tangu lilipoanza kuwapo taifa hata wakati uo huo.” Bila shaka, hilo linapatana na jambo litakaloyapata mataifa wakati ambapo Kristo, mfishaji wa mbinguni, atawachukulia hatua. Kwa hiyo, uthibitisho huonyesha kwamba Mwana wa Mungu aliitwa Mikaeli kabla hajaja duniani naye anaitwa pia jina hilo tangu aliporudi mbinguni ambako anaishi akiwa Mwana wa Mungu wa kiroho aliyetukuzwa.

‘Ninyi hamwamini Yesu’

Unaweza kujibu hivi: ‘Bila shaka wewe unamwamini Yesu. Mimi pia namwamini; kama sivyo singekutembelea leo.’ Kisha unaweza kuongezea: ‘Vichapo vyetu hukazia umuhimu wa kumwamini Yesu. (Fungua sura inayofaa katika kitabu chochote unachomtolea na kuitumia kuwa msingi wa mazungumzo, ukikazia daraka la Yesu akiwa Mfalme. Au soma mambo yanayoelezwa katika ukurasa wa 2 wa Mnara wa Mlinzi, kuhusu kusudi la gazeti hilo.)’

Pia unaweza kusema: ‘Hebu nikuulize, ni kwa nini unahisi hivyo?’

Pia unaweza kusema: ‘Bila shaka mtu fulani alikuambia hivyo, lakini kwa kweli hivyo sivyo ilivyo, kwa sababu tuna imani thabiti katika Yesu Kristo.’ Kisha unaweza kuongezea: (1) ‘Lakini sisi hatuamini mambo yote ambayo watu husema kuhusu Yesu. Kwa mfano, watu fulani husema kwamba Yesu alikuwa mwanadamu mwema tu, wala hakuwa Mwana wa Mungu. Sisi hatuamini hivyo, je, wewe unaamini hivyo? . . . Hilo si fundisho la Biblia.’ (2) ‘Nasi hatuamini mafundisho ya vikundi vinavyopinga mambo ambayo Yesu mwenyewe alisema kuhusu uhusiano wake pamoja na Baba yake. (Yoh. 14:28) Baba yake amempa mamlaka ya kutawala inayoathiri maisha yetu sote leo. (Dan. 7:13, 14)’

‘Je, umemkubali Yesu kuwa Mwokozi wa maisha yako?’

Unaweza kujibu hivi: ‘Biblia husema hivi waziwazi . . . (nukuu Matendo 4:12). Hivyo ndivyo ninavyoamini. Lakini nimejifunza pia kwamba hilo linahusisha madaraka mazito. Jinsi gani? Ikiwa namwamini Yesu kweli kweli, basi siwezi tu kumwamini maadamu hali inaruhusu.’ Kisha unaweza kuongezea: ‘Uhai wake mkamilifu uliotolewa dhabihu hutuwezesha kupata msamaha wa dhambi. Lakini ninajua kwamba ni muhimu pia kuzingatia maagizo yake kuhusu wajibu wetu tukiwa Wakristo. (Mdo. 1:8; Mt. 28:19, 20)’

Au unaweza kusema: ‘(Baada ya kumthibitishia kwamba wewe unamwamini Yesu kuwa Mwokozi, si wa maisha yako tu, bali wa watu wote wanaomwamini . . . ) Tunapaswa kuthamini si mambo aliyofanya zamani tu, bali pia mambo anayofanya sasa. (Mt. 24:14)’

‘Mimi nimemkubali Yesu kuwa Mwokozi wa maisha yangu’

Unaweza kujibu hivi: ‘Nafurahi kusikia kwamba unamwamini Yesu, kwa sababu kuna watu wengi sana leo ambao hawajali jambo ambalo Yesu alitufanyia. Bila shaka unafahamu vizuri andiko la Yohana 3:16, sivyo? . . . Lakini watu hao wataishi wapi milele? Baadhi yao watakuwa pamoja na Kristo mbinguni. Lakini je, Biblia inaonyesha kwamba watu wote wema wataenda huko? (Mt. 6:10; 5:5)’