Neno la Yehova Liko Hai
Mambo Makuu Katika Barua kwa Wathesalonike na kwa Timotheo
KUTANIKO jipya huko Thesalonike lilipatwa na upinzani tangu lilipoanzishwa wakati mtume Paulo alipotembelea huko. Kwa hiyo, Timotheo—labda akiwa na umri wa miaka 20 na kitu—anaporudi kutoka Thesalonike akiwa na ripoti nzuri, Paulo anachochewa kuwaandikia Wathesalonike barua ili kuwapongeza na kuwatia moyo. Barua hiyo ambayo inaelekea iliandikwa mwishoni mwa mwaka wa 50 W.K., ndiyo ya kwanza kati ya maandishi ya Paulo yaliyoongozwa na roho ya Mungu. Muda mfupi baadaye, anawaandikia Wakristo huko Thesalonike barua ya pili. Wakati huu, anasahihisha maoni yenye makosa ya watu fulani na anawahimiza akina ndugu kusimama imara katika imani.
Miaka kumi hivi baadaye, Paulo yuko Makedonia na Timotheo yuko Efeso. Paulo anamwandikia Timotheo na kumtia moyo abaki Efeso ili aendelee kuwasaidia ndugu na dada wadumishe uhusiano wao mzuri pamoja na Yehova ingawa kuna uvutano wa walimu wa uwongo ndani ya kutaniko. Wakristo wanapoteswa sana baada ya moto ambao unaharibu Roma mwaka wa 64 W.K., Paulo anaandika barua yake ya pili kwa Timotheo. Hiyo ndiyo barua ya mwisho ya maandishi yake yaliyoongozwa na roho ya Mungu. Leo tunaweza kufaidika na mahimizo na mashauri yanayotolewa katika barua hizo nne za Paulo.—Ebr. 4:12.
“TUKAE MACHO”
Paulo anawapongeza Wathesalonike kwa ‘kazi yao ya uaminifu, kazi yao ya jasho yenye upendo, na uvumilivu wao.’ Anawaambia kwamba wao ni ‘tumaini, shangwe, na taji lake la furaha.’—1 The. 1:3; 2:19.
Baada ya kuwatia moyo Wakristo wa Thesalonike wafarijiane na tumaini la ufufuo, Paulo anasema hivi: “Siku ya Yehova inakuja sawasawa kabisa kama mwizi usiku.” Anawashauri ‘wakae macho’ na kutunza akili zao.—1 The. 4:16-18; 5:2, 6.
Maswali ya Kimaandiko Yajibiwa:
4:15-17—Ni nani ‘wanaonyakuliwa katika mawingu ili kukutana na Bwana hewani,’ na hilo linatukia jinsi gani? Hao ni Wakristo watiwa-mafuta ambao wanaishi wakati wa kuwapo kwa Kristo katika mamlaka ya Ufalme. ‘Wanakutana na Bwana’ Yesu katika makao yasiyoonekana ya kimbingu. Hata hivyo, ili wakutane na Bwana huko, wanapaswa kwanza kufa na kufufuliwa wakiwa viumbe wa roho. (Rom. 6:3-5; 1 Kor. 15:35, 44) Kuwapo kwa Kristo tayari kumeanza, hivyo Wakristo watiwa-mafuta wanaokufa leo hawabaki wakiwa wafu. ‘Wananyakuliwa,’ au kufufuliwa papo hapo.—1 Kor. 15:51, 52.
5:23—Paulo alimaanisha nini aliposali kwamba ‘roho na nafsi na mwili wa akina ndugu vihifadhiwe’? Paulo alikuwa akizungumza kuhusu roho, nafsi, na mwili ambao unafanyizwa na washiriki wote wa kutaniko la Kikristo, nao ulitia ndani Wakristo watiwa-mafuta huko Thesalonike. Badala ya kusali tu kwamba kutaniko lihifadhiwe, alisali kwa ajili ya kuhifadhiwa kwa “roho” ya kutaniko, au mwelekeo wa akili wa kutaniko. Pia, alisali kwa ajili ya “nafsi” ya kutaniko, yaani, uhai wa kutaniko, au kuwepo kwa kutaniko, na kwa ajili ya “mwili” wa kutaniko—mwili ambao unafanyizwa na Wakristo watiwa-mafuta. (1 Kor. 12:12, 13) Hivyo, sala hiyo inaonyesha jinsi Paulo alivyohangaikia sana kutaniko.
Mambo Tunayojifunza:
1:3, 7; 2:13; 4:1-12; 5:15. Njia yenye matokeo ya kutoa shauri ni kumpongeza mtu kwa unyoofu na pia kumtia moyo afanye vizuri zaidi.
4:1, 9, 10. Waabudu wa Yehova wanapaswa kuendelea kufanya maendeleo ya kiroho.
5:1-3, 8, 20, 21. Siku ya Yehova inapokaribia, tunapaswa ‘kutunza akili zetu na kuvaa bamba la kifuani la imani na upendo na lile tumaini la wokovu kama kofia ya chuma.’ Zaidi ya hayo, tunapaswa kulikazia uangalifu sana Neno la Mungu la kinabii, Biblia.
“SIMAMENI IMARA”
Wakipotosha maana ya mambo ambayo Paulo alisema katika barua yake ya kwanza, inaelekea watu fulani katika kutaniko hilo wanapinga kwamba “kuwapo kwa Bwana” kunakaribia. Ili kusahihisha maoni hayo, Paulo anazungumza kuhusu mambo ambayo yanapaswa ‘kuja kwanza.’—2 The. 2:1-3.
Paulo anawahimiza hivi: “Simameni imara na mwendelee kuyashika mapokeo mliyofundishwa.” Anawaamuru ‘wajiepushe na kila ndugu anayetembea bila utaratibu.’—2 The. 2:15; 3:6.
Maswali ya Kimaandiko Yajibiwa:
2:3, 8—Ni nani “yule mtu wa uasi-sheria,” naye ataangamizwa jinsi gani? “Mtu” huyo anafananisha jamii ya makasisi wa dini zinazodai kuwa za Kikristo. Yule aliye na mamlaka ya kutangaza hukumu za Mungu juu ya waovu na kuamuru waangamizwe ni “Neno,” yaani, Msemaji Mkuu wa Mungu, Yesu Kristo. (Yoh. 1:1) Hivyo, inaweza kusemwa kwamba Yesu atamwangamiza yule mtu wa uasi-sheria “kwa roho [nguvu ya utendaji] ya kinywa chake.”
2:13, 14—Wakristo watiwa-mafuta ‘walichaguliwa tangu mwanzo kwa ajili ya wokovu’ jinsi gani? Watiwa-mafuta wakiwa jamii walikusudiwa au kuagizwa kimbele wakati Yehova alipokusudia uzao wa mwanamke uponde kichwa cha Shetani. (Mwa. 3:15) Pia, Yehova alitaja matakwa ambayo wanapaswa kutimiza, kazi ambayo wangefanya, na majaribu ambayo wangepata. Hivyo, aliwaita kwa ajili ya ‘lengo hilo.’
Mambo Tunayojifunza:
1:6-9. Yehova anatekeleza hukumu zake kwa kuwaangamiza waovu na kuwalinda watumishi wake.
3:8-12. Kukaribia kwa siku ya Yehova hakupaswi kutumiwa kuwa kisingizio cha kutofanya kazi ili kutosheleza mahitaji yetu na kujitegemeza wenyewe tunapoendelea kushiriki katika huduma. Kutofanya kazi kunaweza kutufanya tuwe wavivu na hivyo kuwa ‘wenye kujiingiza katika mambo ya watu wengine.’—1 Pet. 4:15.
“LINDA LILILOWEKWA AMANA KWAKO”
Paulo anamwagiza Timotheo ‘aendelee kupigana vita vizuri; akishika imani na dhamiri njema.’ Mtume huyo anataja sifa za kustahili kwa wanaume ambao wanawekwa rasmi katika kutaniko. Pia, Paulo anamwagiza Timotheo ‘kukataa hadithi za uwongo ambazo huchafua mambo matakatifu.’—1 Tim. 1:18, 19; 3:1-10, 12, 13; 4:7.
Paulo anaandika hivi: “Usimkemee kwa ukali mwanamume mzee.” Anamhimiza Timotheo: “Linda lililowekwa amana kwako, ukigeuka mbali kutoka kwenye maneno matupu ambayo huchafua mambo matakatifu na kutoka kwenye maneno yanayopingana ya ule unaoitwa kwa uwongo ‘ujuzi.’”—1 Tim. 5:1; 6:20.
Maswali ya Kimaandiko Yajibiwa:
1:18; 4:14—Ni “matabiri” gani yaliyotolewa kumhusu Timotheo? Huenda ulikuwa unabii mbalimbali kuhusu madaraka ya wakati ujao ya Timotheo katika kutaniko la Kikristo, ambao ulitolewa chini ya mwongozo wa roho ya Mungu Paulo alipotembelea Listra wakati wa safari yake ya pili ya umishonari. (Mdo. 16:1, 2) Wakitegemea “matabiri” hayo, wanaume wazee wa kutaniko hilo ‘waliweka mikono yao’ juu ya kijana Timotheo, wakamweka kando kwa ajili ya utumishi wa pekee.
2:15—Ni kwa njia gani mwanamke ‘anabaki salama kupitia kuzaa watoto’? Kuzaa watoto, kuwalea watoto wake, na kutunza nyumba kunamfanya mwanamke awe “salama” kwa kutokosa jambo la kufanya na hivyo kuwa ‘mwenye kupiga porojo na mwenye kujiingiza katika mambo ya watu wengine.’—1 Tim. 5:11-15.
3:16—Siri takatifu ya ujitoaji-kimungu ni nini? Kwa miaka mingi, haikujulikana ikiwa wanadamu wanaweza kutii kwa ukamilifu au kutotii enzi kuu ya Yehova. Yesu alijibu swali hilo kwa kudumisha utimilifu mkamilifu kwa Mungu mpaka kufikia kifo chake.
6:15, 16—Je, maneno haya yanamhusu Yehova Mungu au Yesu Kristo? Maneno hayo yanahusu yule ambaye ufunuo wake unazungumziwa, yaani, Yesu Kristo. (1 Tim. 6:14) Akilinganishwa na wanadamu wanaotawala wakiwa wafalme na mabwana, Yesu ndiye “Mwenye Uwezo Mkubwa aliye wa pekee,” na ni yeye peke yake aliye na kutoweza kufa. (Dan. 7:14; Rom. 6:9) Tangu alipopanda katika mbingu zisizoonekana, hakuna mwanadamu duniani ‘anayeweza kumwona’ kwa macho halisi.
Mambo Tunayojifunza:
4:15. Hata ikiwa tumeamini na kuwa Wakristo hivi karibuni au kwa miaka mingi, tunapaswa kujitahidi kuendelea kufanya maendeleo ya kiroho na kuimarisha uhusiano wetu pamoja na Yehova.
6:2. Ikiwa tunamfanyia kazi mwamini mwenzetu, badala ya sisi kujipatia faida kutokana na kazi hiyo, tunapaswa kujitahidi kumfanyia kazi kwa utayari zaidi hata kuliko vile tungemfanyia mtu asiye mwamini.
“LIHUBIRI NENO, FANYA HIVYO KWA BIDII”
Ili kumtayarisha Timotheo kwa ajili ya magumu yaliyo mbele yake, Paulo anaandika: “Mungu hakutupa sisi roho ya woga, bali ile ya nguvu na ya upendo na ya utimamu wa akili.” Timotheo anashauriwa hivi: “Mtumwa wa Bwana hahitaji kupigana, bali anahitaji kuwa mpole kwa wote, mwenye sifa za kustahili kufundisha.”—2 Tim. 1:7; 2:24.
Paulo anamhimiza Timotheo hivi: “Endelea katika mambo uliyojifunza na uliyoshawishiwa kuamini.” Mafundisho ya uasi-imani yalikuwa yakienea, hivyo mtume Paulo anamshauri hivi mwangalizi huyo kijana: “Lihubiri neno, fanya hivyo kwa bidii . . . , karipia, kemea, himiza.”—2 Tim. 3:14; 4:2.
Maswali ya Kimaandiko Yajibiwa:
1:13—Ni nini maana ya “kielelezo cha maneno yenye afya”? “Maneno yenye afya” ni “yale ya Bwana wetu Yesu Kristo,” yaani, mafundisho ya kweli ya Kikristo. (1 Tim. 6:3) Mambo ambayo Yesu alifundisha na kufanya yalipatana na Neno la Mungu, hivyo katika maana pana msemo “maneno yenye afya” unaweza pia kumaanisha mafundisho yote ya Biblia. Mafundisho hayo yanaweza kutusaidia kuelewa mambo ambayo Yehova anataka tufanye. Tunaendelea kushika kielelezo cha maneno hayo kwa kuishi kulingana na yale tunayojifunza katika Biblia.
4:13—‘Vitabu vya ngozi’ vilikuwa nini? Maneno ‘vitabu vya ngozi’ yanarejelea vitu fulani vya kuandikia ambavyo vilitengenezwa kwa ngozi. Inawezekana kwamba Paulo alikuwa akiomba vitabu fulani vya kukunjwa vya Maandiko ya Kiebrania ili avitumie kujifunza wakati ambapo angekuwa gerezani huko Roma. Vitabu vingine kati ya hivyo vilitengenezwa kwa mafunjo, lakini vingine vilitengenezwa kwa ngozi.
Mambo Tunayojifunza:
1:5; 3:15. Sababu ya msingi iliyomfanya Timotheo awe na imani katika Kristo Yesu, yaani, imani ambayo ilikuwa na uvutano katika kila jambo ambalo Timotheo alifanya, ni elimu ya mapema ya Maandiko aliyopewa tangu alipokuwa mtoto. Ni jambo la maana kama nini kwamba washiriki wa familia wafikirie kwa uzito kuhusu jinsi wanavyotimiza daraka hili kuelekea Mungu na pia watoto wao!
1:16-18. Waamini wenzetu wanapokabili majaribu, mateso, au kufungwa gerezani, acheni tusali kwa ajili yao na kufanya yote tunayoweza ili kuwasaidia.—Met. 3:27; 1 The. 5:25.
2:22. Wakristo, hasa vijana, hawapaswi kujishughulisha sana na kujenga misuli, michezo, muziki, burudani, kufanya mambo wanayopenda, kusafiri, kuwa na mazungumzo yasiyo na kusudi, na kadhalika, hivi kwamba wanakuwa na wakati mchache sana kwa ajili ya mambo ya kiroho.
[Picha katika ukurasa wa 31]
Ni barua gani ya mwisho ambayo mtume Paulo aliandika chini ya mwongozo wa roho ya Mungu?