Fidia ya Kubadilishana na Wengi

KATIKA Machi 31, 1970, ndege aina ya jet ilitekwa nyara karibu na Mlima Fuji katika Japani. Washiriki tisa wa kikundi kiitwacho Farakano la Jeshi Jekundu la Kijapani walichukua zaidi ya wasafiri na wafanyakazi wa ndege 120 kuwa watekwa na wakadai wapewe usafiri salama hadi Korea Kaskazini.

Ndege ilipotua Seoul, katika Jamhuri ya Korea, Shinjiro Yamamura aliye waziri msaidizi wa usafiri katika Japani alijitoa kuhatarisha uhai wake kwa niaba ya watekwa. Wakimkubali kuwa dhamana kwa ajili ya usalama wao wenyewe, wateka nyara waliwaachilia watekwa wote isipokuwa wafanyakazi wa ndege. Halafu wakaruka kwa ndege hadi Pyongyang, ambapo walijisalimisha kwa wenye mamlaka wa Korea Kaskazini. Bw. Yamamura pamoja na rubani walirudi Japani baadaye bila dhara lolote.

Katika kisa hicho, mtu mmoja alikuwa ndiye badilishano kwa ajili ya maisha ya zaidi ya watekwa 120. Hilo huenda likatusaidia kuelewa jinsi mtu mmoja angeweza kutoa uhai wake kuwa fidia ya kubadilishana na wengi. Lakini ili kuelewa fundisho la Biblia la fidia, ni lazima tuchunguze habari hii kwa ukamili zaidi.

Kwanza, tunahitaji kujua asili ya dhambi. “Kwa mtu mmoja dhambi iliingia ulimwenguni, na kwa dhambi hiyo mauti; na hivyo mauti ikawafikia watu wote kwa sababu wote wamefanya dhambi,” yaeleza Biblia. (Warumi 5:12) Hilo lilitukiaje? Mtu anayetajwa hapo ni Adamu, mwanadamu wa kwanza kuumbwa. Unaweza kusoma masimulizi ya historia ya kuumbwa kwake na kile kilichoongoza kwenye uasi wake dhidi ya viwango vya Mungu. Hilo limeonyeshwa katika sura tatu za kwanza za kitabu cha Biblia cha Mwanzo.

Usimulizi huo unafunua kwamba kulikuwa na mchochezi asiyeonekana Adamu alipofanya dhambi kwa mara ya kwanza. Ili kuridhisha tamaa yake mwenyewe ya uwezo, mchochezi huyo alipanga kutawala Adamu na wazao wowote ambao angepata. Mchochezi huyo alikuwa Shetani Ibilisi. Yeye pia huitwa “nyoka wa awali” kwa sababu alitumia nyoka kumwongoza Adamu kutenda dhambi. (Ufunuo 12:9) Ingawa Muumba wa mwanadamu mwenye upendo alikuwa amemwambia Adamu aheshimu haki Yake ya kuamua yaliyo mema na mabaya, nyoka alimshawishi Hawa, mke wa Adamu, akose kumtii Mungu. Halafu Hawa akamshawishi mume wake akose kutii. Kwa mwendo huo, Adamu alijitangaza kuwa huru kutoka kwa Mungu, akawa mtenda dhambi kwa kukusudia, na angeweza kupitisha tu aina hiyo ya uhai kwa wazao wake.

Sisi bado tunateseka kwa ajili ya matokeo hayo. Jinsi gani? Muumba alikuwa amesema kwa haki kwamba ikiwa Adamu na Hawa wangechagua kutomtii kimakusudi, tokeo lingekuwa kifo. Kwa hiyo, kwa kufanya dhambi, Adamu alitia ainabinadamu yote katika utumwa wa dhambi na kifo.—Mwanzo 2:17; 3:1-7.

Ainabinadamu ingewezaje kukombolewa katika hali hiyo ya dhambi? Yesu Kristo alikuja duniani “kutoa nafsi yake iwe fidia ya wengi,” na hilo lilifungua njia ya kukomboa ainabinadamu.—Mathayo 20:28.

Kufunika na Kuachilia

Biblia inaonyesha kwamba njia ya kukomboa ainabinadamu ilihusisha hatua mbili: (1) kununua tena na (2) kuachilia. Kuhusu lile neno la Kigiriki (lyʹtron) linalotafsiriwa “fidia,” mwanachuo wa Biblia Albert Barnes aliandika: “Neno fidia humaanisha kihalisi bei inayolipwa kwa ajili ya ukombozi wa watekwa. Katika vita, wakati watekwa wanapochukuliwa na adui, fedha zinazodaiwa ili waachiliwe zinaitwa fidia; yaani, ndiyo njia ambayo kwayo wanawekwa huru. Kwa hiyo chochote kinachoachilia mtu yeyote katika hali ya kuadhibiwa, au kuteseka, au dhambi, kinaitwa fidia.”

Naam, “chochote kinachoachilia mtu yeyote” chaweza kurejezewa kuwa lyʹtron. Kwa hiyo neno hilo la Kigiriki hukazia tendo au njia ya kuachilia.a

Mtume Paulo alitumia neno linalohusiana an·tiʹlytron ili kukazia thamani ya bei iliyolipwa kuwa fidia. Kwenye 1 Timotheo 2:6, kulingana na New World Translation of the Holy Scriptures, aliandika kwamba “[Yesu] alijitoa mwenyewe kuwa fidia inayolingana kwa ajili ya wote.” Ikifafanua juu ya hilo, Greek and English Lexicon to the New Testament ya Parkhurst yasema: “Kwa kufaa hilo hufananisha bei ambayo kwayo mateka hukombolewa na adui; na aina ya mbadilishano ambao uhai wa mtu hukombolewa na uhai wa mwingine.” Mkazo hapo ni katika namna yenye kulingana au yenye manufaa za bei ya fidia iliyolipwa katika kusawazisha mizani za haki. Dhabihu ya fidia ya Yesu ingeweza kuonwaje kuwa “fidia inayolingana”?

Fidia Inayolingana

Adamu aliingiza ainabinadamu yote, kutia na sisi, katika dhambi na kifo. Bei, au adhabu, aliyolipa ilikuwa ni uhai wake mkamilifu wa kibinadamu, wenye uwezekano wa kuishi milele. Ili kufunika hilo, uhai mwingine mkamilifu wa kibinadamu—fidia inayolingana—ulihitaji kulipwa. Hata hivyo, hakuna mtu aliyezaliwa na wanadamu wasiokamilika angeweza kuandaa uhai mkamilifu wa kibinadamu uliohitajika. (Ayubu 14:4; Zaburi 51:5) Hata hivyo, kwa hekima yake, Mungu alifungua njia ya kutokea katika tatizo hilo. Yeye alihamisha uhai mkamilifu wa Mwanaye mzaliwa pekee kutoka mbinguni hadi kwenye tumbo la uzazi la bikira, akimwacha azaliwe akiwa mwanadamu aliyekamilika. (Luka 1:30-38; Yohana 3:16-18) Fundisho hilo la kuzaliwa kwa Yesu na bikira si hadithi iliyotungwa ili kumkweza mwanzilishi wa dini fulani. Badala yake, linaeleza hatua ya maana katika uandalizi wa Mungu wa fidia.

Ili ukombozi uwezekane, ilimbidi Yesu adumishe mwenendo safi wakati wote alipokuwa duniani. Alifanya hivyo. Halafu akafa kifo cha kidhabihu. Kwa njia hiyo, Yesu alilipa bei ya uhai wake mkamilifu wa kibinadamu kuwa fidia ya kukomboa ainabinadamu. (1 Petro 1:19) Kwa hiyo tunaweza kusema kwa usahihi kwamba “mmoja alikufa kwa ajili ya wote.” (2 Wakorintho 5:14) Naam, “kama katika Adamu wote wanakufa, kadhalika na katika Kristo wote watahuishwa.”—1 Wakorintho 15:22.

Mtu Mmoja wa Kubadilishana na Wengi

Katika kisa cha utekaji nyara kilichotajwa mapema, wale watekwa hawakuwa na njia ya kujikomboa, hata ikiwa walikuwa matajiri. Msaada wa kutoka nje ulihitajiwa, na ilibidi yule mtu aliyekuwa badilishano atimize matakwa fulani. Na ndivyo ilivyo kwa njia kubwa zaidi kuhusiana na fidia iliyohitajika kukomboa ainabinadamu. Mtunga zaburi mmoja aliandika: ‘Wa hao . . . wanaojisifia wingi wa utajiri wao; hakuna mtu awezaye kumkomboa ndugu yake, wala kumpa Mungu fidia kwa ajili yake, (maana fidia ya nafsi zao ina gharama, wala hana budi kuiacha hata milele).’ (Zaburi 49:6-8) Kwa kweli, kulikuwa na uhitaji wa msaada wa kutoka nje kwa ainabinadamu. Uhai wa mtu mmoja ungetosha kukomboa ainabinadamu yote mradi yeye alitimiza matakwa ili asawazishe mizani ya haki ya Mungu. Yesu Kristo ndiye amekuwa binadamu pekee aliye mkamilifu ambaye amepata kutimiza sifa hizo.

Yehova Mungu ameandaa ukombozi wa ainabinadamu kupitia kulipwa kwa fidia na Yesu Kristo. Lakini Mungu amefanya zaidi. Yeye amepitisha hukumu ya kifo kwa Shetani Ibilisi, yule aliyeongoza ainabinadamu kwenye dhambi. (Ufunuo 12:7-9) Karibuni Yehova atamfungia mkosaji huyo na hatimaye kutekeleza hukumu kwa ‘kumvurumisha ndani ya ziwa la moto na salfa,’ ikiashiria uharibifu wa milele. (Ufunuo 20:1-3, 7-10, 14, NW) Baada ya kuondoshwa kwa kiumbe hicho kiovu cha kiroho na kupitia utumizi wa fidia, ainabinadamu itafurahia, si kukombolewa katika uwezo wa dhambi na kifo tu, bali pia katika uvutano wa Shetani. Ainabinadamu tiifu ikiisha kuwekwa huru hivyo na faida za dhabihu ya fidia ya Kristo kutumiwa kikamili, itasonga mbele kufikia ukamilifu wa kibinadamu.

Mpango wa Fidia na Wewe

Baada ya kujifunza kuhusu dhabihu ya fidia ya Yesu Kristo, wengi katika nchi za Mashariki wamethamini kwa kina yale Mungu amewafanyia. Mfano mmoja ni Kazuo. Maisha yake yalikuwa ya kuvuta puani na kulewa umaji-maji wa kuchanganya rangi. Alipoendesha gari akiwa mlevi hivyo, mara nyingi aliharibu magari yake. Marafiki wake watatu walijiua baada ya kuharibu afya yao. Kazuo pia alijaribu kujiua. Baadaye, alianza kujifunza Biblia. Akisukumwa na kweli aliyojifunza, aliamua kurekebisha maisha yake. Aling’ang’ana na zoea lake la kudhuru mwili wake kwa umaji-maji wa kuchanganya rangi, na kulikuwa na vikwazo vingi. Alisitasita kati ya tamaa yake ya kimwili na tamaa ya kufanya yaliyo mema. Jinsi alivyofurahi kuweza kusali kwa Mungu apate msamaha kupitia faida za dhabihu ya fidia ya Yesu Kristo! Kupitia sala na kwa msaada wa rafiki Wakristo, Kazuo alishinda tatizo lake na sasa anatumikia Yehova akiwa mhudumu mwenye furaha na dhamiri safi.

Je! wamkumbuka Chisako, aliyetajwa mwanzoni mwa makala iliyotangulia? Kupitia funzo la Biblia, yeye pia alikuja kuelewa mpango wenye upendo wa fidia. Yeye alichochewa sana alipojifunza kwamba Mungu alitoa Mwanaye ili aachilie ainabinadamu kutoka kwenye dhambi. Chisako aliweka maisha yake wakfu kwa Yehova. Hata sasa, akiwa na umri wa miaka 77, yeye hutumia saa 90 hivi kila mwezi akiwaambia wengine kuhusu upendo mkuu wa Yehova na fadhili zisizostahiliwa anazoonyesha.

Fidia yapasa iwe ya maana kwako pia. Kupitia kwayo, Mungu atafungulia ainabinadamu njia ya kupata uhuru wa kweli—uhuru bila dhambi na kifo. Kwa wale wanaokubali dhabihu ya fidia ya Yesu Kristo, wakati ujao mzuri ajabu wa uhai wa milele katika dunia paradiso uko mbele. Tafadhali waone Mashahidi wa Yehova na ujichunguzie jinsi unavyoweza kufurahia uhuru bila dhambi na kifo kupitia mpango wenye upendo wa fidia.

[Maelezo ya Chini]

[Hisani ya Picha katika ukurasa wa 5]

Kwa hisani ya Mainichi Shimbun