Pendeza Yehova kwa Kuonyesha Fadhili
“BWANA [Yehova, NW] anataka nini kwako, ila kutenda haki, na kupenda rehema [fadhili, NW], na kwenda kwa unyenyekevu na Mungu wako!—Mika 6:8.
1. Kwa sababu gani isitushangaze kwamba Yehova atazamia watu wake kuonyesha fadhili?
YEHOVA atazamia watu wake kuonyesha fadhili. Hiyo haipasi kutushangaza. Mungu mwenyewe ni mwenye fadhili kwa wote, hata kwa watu waovu wasio na shukrani. Kuhusu hilo Yesu Kristo aliwaambia wanafunzi wake hivi: “Wapendeni [Endelea kuwapenda, NW] adui zenu, tendeni mema, na kukopesha msitumaini kupata malipo, na thawabu yenu itakuwa nyingi; nanyi mtakuwa wana wa Aliye juu, kwa kuwa yeye ni mwema kwa wasiomshukuru, na waovu. Basi, iweni na [endeleeni kuwa wenye, NW] huruma, kama Baba yenu alivyo na huruma.”—Luka 6:35, 36.
2. Ni maswali gani kuhusu fadhili yanayostahili kuchunguzwa nasi?
2 Kama vile Mika 6:8 linavyotangaza rasmi, ni lazima wale wanaotembea pamoja na Mungu ‘wapende fadhili’ kwa uhalisi. Kwa wazi, Yehova hupendezwa wakati watumishi wake wanapopenda fadhili na kuionyesha kwa moyo. Lakini fadhili ni nini? Manufaa gani hutokana na kuionyesha? Na sifa hiyo yaweza kuonyeshwaje?
Fadhili Ni Nini
3. Wewe ungeelezaje maana ya fadhili?
3 Fadhili ni sifa ya kuwa na upendezi wenye kutenda katika wengine. Inaonyeshwa kwa vitendo vya msaada na maneno yenye ufikirio. Kuwa mwenye fadhili kunamaanisha kufanya mema badala ya jambo lolote lenye kudhuru. Mtu mwenye fadhili ni mwenye urafiki, mpole, mwenye huruma, na mwenye rehema. Ana mtazamo wenye ukarimu, wenye ufikirio kuelekea wengine. Na fadhili ni sehemu inayofanyiza nguo ya ufananisho ya kila Mkristo wa kweli, kwa maana Paulo alisihi hivi: “Jivikeni moyo wa rehema, utu wema [fadhili, NW], unyenyekevu, upole, uvumilivu.”—Wakolosai 3:12.
4. Yehova ameongozaje katika kuonyesha fadhili kwa ainabinadamu?
4 Yehova huongoza katika kuonyesha fadhili. Kama vile mtume Paulo alivyosema, ilikuwa wakati “wema wake [fadhili yake, NW] Mwokozi wetu Mungu, na upendo wake kwa wanadamu, ulipofunuliwa” kwamba “alituokoa kwa rehema yake, kwa kuoshwa kwa kuzaliwa kwa pili na kwa kufanywa upya kwa Roho Mtakatifu [roho takatifu, NW].” (Tito 3:4, 5) Mungu husafisha, au ‘huosha,’ Wakristo wapakwa-mafuta katika damu ya Yesu, akitumia ustahili wa dhabihu ya ukombozi ya Kristo kwa ajili yao. Wanafanywa wapya pia kupitia roho takatifu, wakiwa “kiumbe kipya” kama wana wa Mungu wazaliwa kwa roho. (2 Wakorintho 5:17) Bila shaka, fadhili na upendo za Mungu kwa binadamu zinanyoka kwa “mkutano mkubwa” wa kimataifa, ambao “wamefua mavazi yao, na kuyafanya meupe katika damu ya Mwana-Kondoo.” (Ufunuo 7:9, 14; 1 Yohana 2:1, 2) Zaidi ya hayo, wapakwa-mafuta na mkutano mkubwa, wenye tumaini la kidunia, wote wako chini ya nira ya Yesu “ya fadhili.”—Mathayo 11:30, NW.
5. Kwa nini tutazamie wale wanaoongozwa na roho ya Mungu waonyeshe fadhili kwa wengine?
5 Fadhili ni sehemu pia ya matunda ya roho takatifu au nguvu ya utendaji ya Mungu. Paulo alisema hivi: “Tunda la Roho ni upendo, furaha, amani, uvumilivu, utu wema, fadhili, uaminifu, upole, kiasi; juu ya mambo kama hayo hakuna sheria.” (Wagalatia 5:22, 23) Kwa hiyo, tunapaswa kutazamia nini kwa wale wanaoongozwa na roho ya Mungu? Kwa uhakika, wangeonyesha fadhili kwa wengine.
6. Fadhili yapasa kuwasababisha wazee na Wakristo wengine kutendaje?
6 Fadhili yaweza kuonyeshwa kwa njia nyingi. Tunaonyesha fadhili tunapokuwa wenye rehema. Kwa mfano, wazee Wakristo ni wenye fadhili wanapomwonyesha rehema mtenda mabaya anayetubu na kujaribu kumsaidia kiroho. Sifa ya fadhili yenye kutolewa na Mungu inafanya waangalizi wawe wenye subira, wenye ufikirio, wenye huruma, na wapole. Inawasukuma ‘walitendee kundi kwa wororo.’ (Matendo 20:28, 29, NW) Kwa hakika, tunda la roho la fadhili lapasa kuwafanya Wakristo wote wawe wenye rehema, wenye subira, wenye ufikirio, wenye huruma, wenye urafiki na wakaribishaji-wageni.
Epuka Fadhili Isiyofaa
7. Kwa nini ungesema kwamba fadhili isiyofaa ni udhaifu?
7 Watu fulani huona fadhili kuwa udhaifu. Wanaona kwamba lazima mtu awe mgumu, hata bila adabu nyakati nyingine, ili kwamba wengine wavutiwe na nguvu zake. Lakini imesemwa vizuri kwamba “utovu wa adabu ni mwigo wa nguvu wa mtu aliye dhaifu.” Kwa kweli, inahitaji nguvu ya kweli kuwa mwenye fadhili kikweli na pia kuepuka fadhili isiyofaa. Fadhili iliyo tunda la roho ya Mungu si mtazamo wenye udhaifu, wenye kuridhiana kuelekea mwenendo mbaya. Bali, fadhili isiyofaa ni udhaifu unaosababisha mtu aachilie matendo mabaya.
8. (a) Eli alithibitikaje kuwa mlegevu kuhusu wana wake? (b) Kwa nini ni lazima wazee wajilinde dhidi ya kushindwa na fadhili isiyofaa?
8 Eli kuhani wa cheo cha juu wa Israeli alikuwa mlegevu katika kutia nidhamu wana wake, Hofni na Finehasi, ambao walitenda kazi wakiwa makuhani kwenye tabenakulo (hema). Kwa kutoridhika na sehemu ya dhabihu waliyogawiwa na sheria ya Mungu, walimlazimisha mtumishi adai nyama mbichi kutoka kwa mtoaji kabla mafuta ya toleo yalikuwa yamechomwa juu ya madhabahu. Wana wa Eli walifanya ngono haramu pamoja na wanawake waliotumikia kwenye mwingilio wa tabenakulo. Hata hivyo, badala ya kuwaondoa Hofni na Finehasi katika kazi yao rasmi, Eli aliwakemea tu kwa upole, akiwastahi wana wake zaidi ya kumstahi Mungu. (1 Samweli 2:12-29) Haishangazi kwamba “neno la BWANA [Yehova, NW] lilikuwa adimu siku zile”! (1 Samweli 3:1) Kwa hiyo ni lazima wazee Wakristo wasishindwe na kusababu kwa makosa au kuonyesha fadhili isiyofaa ambayo ingehatarisha hali ya kiroho ya kundi. Fadhili ya kweli haikosi kuona maneno na matendo maovu yanayovunja viwango vya Mungu.
9. (a) Ni mtazamo gani unaoweza kutusaidia kuepuka kushindwa na fadhili isiyofaa? (b) Yesu alionyeshaje nguvu katika kushughulika na wanadini wenye kuasi imani?
9 Ikiwa tutaepuka kuonyesha fadhili isiyofaa, ni lazima tuombe msaada wa Mungu ili kupata nguvu kama ile iliyokuwa wazi katika maneno ya mtunga zaburi: “Enyi watenda mabaya, ondokeni kwangu, niyashike maagizo ya Mungu wangu.” (Zaburi 119:115) Tunahitaji pia kufuata mfano wa Yesu Kristo, ambaye hakuwa na hatia kamwe ya kuonyesha fadhili isiyofaa. Kwa hakika, Yesu alikuwa kifananisho chenyewe cha fadhili ya kweli. Kwa mfano, “alipowaona makutano, aliwahurumia, kwa sababu walikuwa wamechoka na kutawanyika kama kondoo wasio na mchungaji.” Kwa hiyo, watu wenye mioyo yenye kufuatia haki walijisikia huru kumkaribia Yesu, hata kuleta watoto wao wachanga kwake. Na ebu wazia fadhili na shauku yenye huruma alizoonyesha ‘alipowakumbatia watoto wadogo, akaweka mikono yake juu yao, akawabarikia’! (Mathayo 9:36; Marko 10:13-16) Ingawa Yesu alikuwa mwenye fadhili, hata hivyo alikuwa imara kwa mambo ya haki machoni mwa Baba yake wa kimbingu. Yesu hakuachilia uovu kamwe; alikuwa na nguvu yenye kutolewa na Mungu ya kushutumu viongozi wa kidini wa kinafiki. Kwenye Mathayo 23:13-26, mara kadha wa kadha alirudia kutamka: “Ole wenu waandishi na Mafarisayo, wanafiki!” Kila wakati, Yesu alitoa sababu ya hukumu ya kimungu.
Fadhili Yaungamana na Upendo
10. Wanafunzi wa Yesu wanaonyeshaje fadhili na upendo kwa waamini wenzao?
10 Kuhusu wafuasi wake, Yesu alisema hivi: “Hivyo watu wote watatambua ya kuwa ninyi mmekuwa wanafunzi wangu, mkiwa na upendo ninyi kwa ninyi.” (Yohana 13:35) Na ni sehemu gani moja ya upendo unaotambulisha wanafunzi wa kweli wa Yesu? Paulo alisema hivi: “Upendo huvumilia, hufadhili.” (1 Wakorintho 13:4) Kuwa mstahimilivu na mwenye fadhili humaanisha kwamba tunachukuliana na kutokamilika na kupungukiwa kwa wengine, hata kama vile Yehova anavyofanya kwa fadhili. (Zaburi 103:10-14; Warumi 2:4; 2 Petro 3:9, 15) Upendo na fadhili za Kikristo hujionyesha pia wakati magumu yanapokumba waamini wenzetu mahali fulani duniani. Wakiitikia kwa ‘fadhili zisizo za kawaida,’ Wakristo mahali penginepo huonyesha upendo wa kidugu kwa kuchanga vitu vya kimwili ili kusaidia waabudu wa Yehova kama hao.—Matendo 28:2.
11. Kusema Kimaandiko, fadhili-upendo ni nini?
11 Fadhili inaungamana na upendo katika neno “fadhili-upendo,” linalotumiwa mara nyingi katika maandiko. Fadhili hiyo yatokana na upendo wenye ushikamanifu. Nomino ya Kiebrania inayofasiriwa “fadhili-upendo” (cheʹsedh) inatia ndani zaidi ya heshima nyororo. Hiyo ni fadhili ambayo hujiambatisha kwenye kitu kwa upendo mpaka kusudi layo kuhusu kitu hicho limetimizwa. Fadhili-upendo, au upendo mshikamanifu wa Yehova, huonyeshwa katika njia mbalimbali. Kwa mfano, unaonyeshwa kati-ka vitendo vyake vya kukomboa na kulinda.—Zaburi 6:4; 40:11; 143:12.
12. Watumishi wa Yehova waombapo msaada au ukombozi, wanaweza kuwa na uhakika juu ya nini?
12 Haishangazi kwamba fadhili-upendo ya Yehova huvuta watu kwake! (Yeremia 31:3) Watumishi waaminifu wa Mungu wanapohitaji ukombozi au msaada, wanajua kwamba fadhili-upendo zake kwa kweli ni upendo mshikamanifu, ambao hautawaacha pasipo msaada. Hivyo wanaweza kusali kwa imani, kama mtunga zaburi ambaye alisema: “Nami nimezitumainia fadhili [fadhili-upendo, NW] zako; moyo wangu na uufurahie wokovu wako.” (Zaburi 13:5) Kwa kuwa upendo wa Mungu ni wenye ushikamanifu, watumishi wake hawatumainii fadhili-upendo zake bila matokeo. Waombapo msaada au ukombozi, wana uhakikisho huu: “BWANA [Yehova, NW] hatawatupa watu wake, wala hutauacha urithi wake.”—Zaburi 94:14.
Thawabu za Fadhili
13, 14. Ni kwa nini mtu mwenye fadhili ana rafiki washikamanifu?
13 Kwa kumwiga Yehova, watumishi wake ‘huonea ndugu zao fadhili-upendo na huruma.’ (Zekaria 7:9, NW; Waefeso 5:1, UV) “Haja ya mwanadamu ni hisani [fadhili-upendo, NW] yake,” na mtu anayeonyesha sifa hiyo huvuna thawabu nyingi. (Mithali 19:22) Baadhi yazo ni zipi?
14 Fadhili inatufanya tuwe wenye busara na hivyo yatusaidia kudumisha uhusiano mzuri pamoja na wengine. Mtu mwenye busara husema na kufanya mambo au hushughulika na hali tofauti-tofauti katika njia zenye ufikirio na zisizodhuru. Tofauti na ‘mwenye rehema [fadhili-upendo, NW] anayetendea mema nafsi yake,’ “aliye mkali” huondolewa katika jamii. (Mithali 11:17) Watu huepuka mtu mkali lakini huvutwa kwa mtu anayewaonyesha fadhili-upendo. Hivyo, mtu mwenye fadhili ana rafiki washikamanifu.—Mithali 18:24.
15. Fadhili yaweza kuwa na tokeo gani katika nyumba iliyogawanyika kidini?
15 Mke Mkristo aliye na mwenzi asiyeamini huenda akamvuta kwenye kweli ya Mungu kwa sifa kama hiyo ya fadhili. Kabla ya kujifunza kweli na kujivika “utu mpya, ulioumbwa kwa namna ya Mungu katika haki na utakatifu wa kweli,” huenda ikawa alikuwa si mwenye fadhili, hata alikuwa mgomvi. (Waefeso 4:24) Ikiwa mume wake alikuwa amejua mithali fulani, huenda ikawa angalikubali kwamba ‘ugomvi wa mke ni kama kutona-tona daima’ na “ni afadhali kukaa katika nchi ya nyika; kuliko na mwanamke mgomvi, mchokozi.” (Mithali 19:13; 21:19) Lakini sasa mwenendo safi na wenye heshima yenye kina kirefu wa mke Mkristo, pamoja na sifa kama fadhili, huenda ukamsaidia kumvuta mwenzi wake kwenye imani ya kweli. (1 Petro 3:1, 2) Naam, hiyo huenda ikawa thawabu moja kwa ajili ya fadhili yake.
16. Tunaweza kunufaikaje na fadhili inayoonyeshwa kwetu?
16 Fadhili inayoonyeshwa kwetu huenda ikawa yenye manufaa kwa kutufanya tuwe wenye huruma na kusamehe zaidi. Kwa mfano, ikiwa tulihitaji msaada wa kiroho na tukatendewa katika njia ya fadhili na upole, je, hiyo haingetufanya tuelekee zaidi kushughulika na wengine katika njia iyo hiyo? Kutendewa kifadhili na upole kwaweza kutazamiwa kutoka kwa wanaume waliostahili kiroho, kwa maana Paulo aliandika hivi: “Ndugu zangu, mtu akighafilika katika kosa lo lote, ninyi mlio wa Roho [na sifa zenye kufaa kiroho, NW] mrejezeni upya mtu kama huyo kwa roho ya upole, ukijiangalia nafsi yako usije ukajaribiwa wewe mwenyewe.” (Wagalatia 6:1) Wazee waliowekwa husema kwa upole na kwa fadhili wanapojaribu kusaidia waamini wenzi waliokosea. Kama tumepokea msaada wenye fadhili kama huo kibinafsi au sivyo, hata hivyo, Mungu anatazamia nini kwa wote wanaomtumikia? Wakristo wote wanapaswa kuonyesha fadhili kwa wengine na wapaswa kutii shauri la Paulo: “Iweni wafadhili ninyi kwa ninyi, wenye huruma, mkasameheane kama Mungu katika Kristo alivyowasamehe ninyi.” (Waefeso 4:32) Bila shaka, ikiwa tumesamehewa na mtu fulani au tumesaidiwa kutokana na tatizo la kiroho katika njia ya fadhili, hiyo yapasa kuongeza uwezo wetu wenyewe wa kusamehe, huruma, na kuwa wenye fadhili.
Thamini Fadhili
Zisizostahiliwa za Mungu
17. Kwa kuwa sisi ni watenda dhambi kutoka kuzaliwa kwetu, tunapaswa kuwa wenye shukrani hasa kwa ajili ya fadhili gani?
17 Kwa kuwa sisi sote tulizaliwa tukiwa watenda dhambi wenye kuhukumiwa kifo, kuna fadhili ambayo kwayo twahitaji kuwa na shukrani hasa. Ni fadhili zisizostahiliwa za Mungu. Ili watenda dhambi wafunguliwe kutokana na hukumu ya kifo na kutangazwa rasmi kuwa waadilifu ni fadhili isiyostahiliwa kabisa. Paulo, aliyetaja fadhili zisizostahiliwa za Mungu safari 90 katika barua zake 14 zilizopuliziwa roho kimungu, aliwaambia Wakristo katika Roma ya zamani: “Wote wamefanya dhambi, na kupungukiwa na utukufu wa Mungu; wanahesabiwa haki bure kwa neema yake [fadhili zisizostahiliwa zake, NW], kwa njia ya ukombozi ulio katika Kristo Yesu.” (Warumi 3:23, 24) Twapaswa kuthamini kama nini fadhili zisizostahiliwa zilizoonyeshwa na Yehova Mungu!
18, 19. Tunaweza kuepukaje kukosa kusudi la fadhili zisizostahiliwa za Mungu?
18 Kwa kutothamini, tungekosa kusudi la fadhili zisizostahiliwa za Mungu. Kuhusu hiyo, Paulo alisema hivi: “Basi tu wajumbe [mabalozi badala, NW] kwa ajili ya Kristo, kana kwamba Mungu anasihi kwa vinywa vyetu; twawaomba ninyi kwa ajili ya Kristo mpatanishwe na Mungu. Yeye asiyejua dhambi alimfanya kuwa dhambi kwa ajili yetu, ili sisi tupate kuwa haki ya Mungu katika Yeye. Nasi tukitenda kazi pamoja naye twawasihi msiipokee neema ya Mungu bure [fadhili zisizostahiliwa za Mungu na kukosa kusudi lazo, NW]. (Kwa maana asema, [kwenye Isaya 49:8, Septuagint], Wakati uliokubalika nalikusikia, siku ya wokovu nalikusaidia; tazama, wakati uliokubalika ndio sasa; tazama, siku ya wokovu ndiyo sasa.) Tusiwe kwazo la namna yo yote katika jambo lo lote, ili utumishi wetu usilaumiwe; bali katika kila neno tujipatie sifa njema, kama watumishi wa Mungu.” (2 Wakorintho 5:20–6:4) Paulo alimaanisha nini?
19 Wakristo wapakwa-mafuta ni mabalozi badala ya Kristo, na mkutano mkubwa ni wajumbe wake. Pamoja wanawasihi watu wapatanishwe kwa Mungu ili wapate wokovu. Paulo hakutaka yeyote kupokea fadhili zisizostahiliwa za Mungu kupitia Yesu Kristo na kukosa kusudi lazo. Hiyo ingetukia kwetu ikiwa tungeshindwa kufanya kazi ambayo hizo fadhili zisizostahiliwa zilitufanya tufae kwa ajili yayo. Tukiwa na mahusiano mazuri pamoja na Mungu tukiwa wale ambao wamepatanishwa naye, hatutakuwa tukipokea fadhili zisizostahiliwa zake na kukosa kusudi lazo ikiwa tunatimiza “huduma ya upatanisho; yaani, Mungu alikuwa ndani [kwa njia, HNWW] ya Kristo, akiupatanisha ulimwengu na nafsi yake .” (2 Wakorintho 5:18, 19) Pia tutakuwa tukiwafanyia wengine fadhili kubwa zaidi kwa kuwasaidia kupatanishwa kwa Mungu.
20. Ni jambo gani linalofuata tutakalochunguza?
20 Watumishi wa Yehova hutumia wakati na mali yao katika vitendo vya fadhili wajaribupo kusaidia watu kiroho kupitia huduma ya Kikristo. Lakini tunaweza kujifunza nini kutokana na mifano ya Kimaandiko ya fadhili inayozoewa? Acheni halafu tuchunguze mingineyo na kuona njia nyingine za kumpendeza Yehova kwa kuonyesha fadhili.
Ungejibuje?
◻ Fadhili ni nini?
◻ Tunaweza kuepukaje kushindwa na fadhili isiyofaa?
◻ Kwa nini watu wa Yehova waweza kutumainia fadhili-upendo zake?
◻ Baadhi ya thawabu za fadhili ni zipi?
◻ Hatutakosa kusudi la fadhili zisizostahiliwa za Yehova tukifanya nini?
[Picha katika ukurasa wa 13]
Fadhili inawafanya wazee Wakristo wawe wenye subira, wenye ufikirio, na wenye huruma
[Picha katika ukurasa wa 15]
Fadhili ya mke Mkristo huenda
ikamsaidia amvute mwenzi wake
kwenye imani ya kweli
[Picha katika ukurasa wa 17]
Twaweza kuwafanyia wengine fadhili iliyo kubwa zaidi kwa kuwasaidia kupatanishwa kwa Mungu