Mfikiriane Na Kutiana Moyo

1, 2. Ni nini kilichowasaidia Mashahidi wa Yehova 230 kuokoka ile safari ya kifo mwishoni mwa Vita vya Pili vya Ulimwengu?

UTAWALA wa Wanazi uliposhindwa mwishoni mwa Vita vya Pili vya Ulimwengu, amri ilitolewa ya kuwaangamiza maelfu ya watu waliobaki katika kambi za mateso. Wafungwa katika kambi ya Sachsenhausen walipaswa kupelekwa katika bandari ili kupakiwa ndani ya meli na kuzamishwa baharini. Huo ulikuwa sehemu ya mpango uliokuja kujulikana kuwa safari za kifo.

² Wafungwa 33,000 kutoka katika kambi ya mateso ya Sachsenhausen walipangiwa kutembea umbali wa kilomita 250 hadi Lübeck, jiji lenye bandari nchini Ujerumani. Wafungwa 230 walikuwa Mashahidi wa Yehova kutoka katika nchi sita, na waliamriwa watembee pamoja. Wafungwa wote walikuwa wamedhoofika kwa sababu ya njaa na magonjwa. Ndugu zetu waliokokaje safari hiyo? Mmoja wao alisema hivi: “Tulitiana moyo daima kuendelea na safari.” Mbali na “nguvu zinazopita zile za kawaida” kutoka kwa Mungu, upendo ambao walionyeshana uliwasaidia kuokoka pindi hiyo ngumu.​—2 Kor. 4:7.

 3. Kwa nini tunahitaji kutiana moyo?

³ Leo, hatuko katika safari kama hiyo ya kifo, lakini tunakabili matatizo mengi. Baada ya Ufalme wa Mungu kuanza kutawala mwaka wa 1914, Shetani alifukuzwa kutoka mbinguni na kuzuiwa kwenye ujirani wa dunia, akiwa na “hasira kali, akijua kwamba ana kipindi kifupi cha wakati.” (Ufu. 12:7-9, 12) Ulimwengu huu unapokaribia Har–Magedoni, Shetani anatumia majaribu na matatizo kujaribu kutudhoofisha kiroho. Tunakabili pia mikazo ya maisha kila siku. (Ayu. 14:1; Mhu. 2:23) Nyakati nyingine matatizo hayo yote yanaweza kutudhoofisha sana na kutufanya tukose nguvu za kutosha za kihisia na za kiroho za kukabiliana na hali inayovunja moyo. Fikiria kisa cha ndugu mmoja ambaye kwa makumi ya miaka aliwasaidia kiroho watu wengi. Miaka mingi baadaye, yeye na mke wake walikumbwa na magonjwa, naye akavunjika moyo sana. Sawa na ndugu huyo, sisi sote tunahitaji “nguvu zinazopita zile za kawaida” kutoka kwa Yehova na tunahitaji pia kutiana moyo.

 4. Ili tuwatie wengine moyo, ni lazima tutii shauri gani la mtume Paulo?

⁴ Ili tuweze kuwatia moyo wengine, ni lazima tutii himizo ambalo mtume Paulo aliwapa Wakristo Waebrania. Alisema hivi: “Acheni tufikiriane ili kuchocheana katika upendo na matendo mazuri, bila kuacha kukusanyika pamoja sisi wenyewe, kama vile wengine walivyo na desturi, bali tutiane moyo, na kufanya hivyo zaidi kwa kadiri mnavyoona siku ile kuwa inakaribia.” (Ebr. 10:24, 25) Tunawezaje kufuata shauri hilo muhimu?

 5. ‘Kufikiriana’ kunamaanisha nini, na tunapaswa kufanya jitihada gani ili kufanya hivyo?

⁵ ‘Kufikiriana’ kunamaanisha “kutilia maanani mahitaji ya wengine, kuwafikiria.” Je, tunaweza kufikiria kwa uzito mahitaji ya wengine ikiwa tutawasalimu haraka-haraka tu katika Jumba la Ufalme au kuzungumzia tu mambo yasiyo muhimu? Haiwezekani. Bila shaka, tunapaswa kuwa waangalifu ‘kukazia akili mambo yetu wenyewe’ badala ya “kujiingiza katika mambo ya watu wengine.” (1 The. 4:11; 1 Tim. 5:13) Hata hivyo, ikiwa tunataka kuwatia moyo ndugu zetu, tunahitaji kuwajua vizuri, yaani, kujua hali zao maishani, sifa zao, hali yao ya kiroho, uwezo wao, na udhaifu wao. Wanahitaji kuona kwamba sisi ni rafiki zao na kuwa na hakika kwamba tunawapenda. Hivyo, tunapaswa kutumia wakati pamoja nao, si wakati tu wanapokabili matatizo na kuvunjika moyo, bali katika pindi nyingine pia.​—Rom. 12:13.

 6. Ni nini kitakachomsaidia mzee ‘kuwafikiria’ wale walio chini ya uangalizi wake?

⁶ Wanaume wazee katika kutaniko wanahimizwa ‘walichunge kundi la Mungu lililo chini ya uangalizi wao,’ kwa kupenda na kwa hamu. (1 Pet. 5:1-3) Watafanyaje kazi ya uchungaji kwa njia nzuri ikiwa hawawajui vizuri kondoo walio chini ya uangalizi wao? (Soma Methali 27:23.) Ikiwa wazee wanajitahidi kuwa wenye urafiki kuelekea waamini wenzao na wanafurahi kuwa nao, inaelekea kwamba kondoo watawaomba msaada wanapouhitaji. Pia, itakuwa rahisi zaidi kwa ndugu na dada kufunua hisia na mahangaiko yao, na hivyo wazee wataweza ‘kuwafikiria’ wale walio chini ya uangalizi wao na kuandaa msaada unaohitajiwa.

 7. Tunapaswa kuyaonaje “mazungumzo ya ovyoovyo” ya waliovunjika moyo?

⁷ Paulo aliliambia hivi kutaniko la Thesalonike: “Tegemezeni walio dhaifu.” (Soma 1 Wathesalonike 5:14.) “Nafsi zilizohuzunika” ni dhaifu, kwa njia fulani, na ndivyo ilivyo na wale waliovunjika moyo. Andiko la Methali 24:10 linasema hivi: “Je, umejionyesha kuwa umevunjika moyo siku ya taabu? Nguvu zako zitakuwa chache.” Maneno ya mtu aliyevunjika moyo sana yanaweza ‘kuwa mazungumzo ya ovyoovyo.’ (Ayu. 6:2, 3) ‘Tunapowafikiria’ watu hao, tunahitaji kukumbuka kwamba mambo wanayosema huenda yasionyeshe jinsi walivyo kikweli moyoni. Rachelle, ambaye mama yake alishuka moyo sana, alijifunza jambo hilo maishani. Rachelle anasema hivi: “Mara nyingi Mama alisema mambo yenye kuchukiza sana. Katika pindi hizo, nilijitahidi kujikumbusha jinsi Mama alivyo kikweli, yaani, ni mwenye upendo, fadhili, na ni mkarimu. Nilijifunza kwamba watu walioshuka moyo husema mengi lakini hawamaanishi wanachosema. Jambo baya zaidi analoweza kufanya mtu ni kulipiza kisasi kwa kusema au kutenda maovu.” Andiko la Methali 19:11 linasema hivi: “Ufahamu wa mtu hakika hupunguza hasira yake, na ni jambo lenye kupendeza anapopita kosa.”

 8. Tunahitaji ‘kumthibitishia’ nani hasa upendo wetu, na kwa nini?

⁸ Tunawezaje ‘kumfikiria’ mtu aliyeshuka moyo kwa sababu ya aibu na kutamauka kwa sababu ya makosa aliyofanya zamani, ingawa amechukua hatua za kurekebisha mambo? Paulo aliandika hivi kuhusu mkosaji fulani aliyetubu huko Korintho: “Mnapaswa kumsamehe kwa fadhili na kumfariji, ili kwa njia fulani mtu huyo asimezwe na huzuni yake ya kupita kiasi. Kwa hiyo nawahimiza ninyi kumthibitishia upendo wenu.” (2 Kor. 2:7, 8) Kulingana na kamusi moja, neno linalotafsiriwa ‘thibitishia’ linamaanisha “idhinisha, halalisha, fanya iwe halali kisheria.” Hatupaswi kuwazia tu kwamba mtu anajua tunampenda na kumjali. Anahitaji kuona hivyo kupitia mtazamo na matendo yetu.

 9. ‘Kuchochea katika upendo na matendo mazuri’ kunamaanisha nini?

⁹ Paulo aliandika hivi: “Acheni tufikiriane ili kuchocheana katika upendo na matendo mazuri.” Tunahitaji kuwachochea waamini wenzetu kuonyesha upendo na kutenda matendo mzuri. Moto unapoelekea kuzima, huenda tukahitaji kuongeza kuni na kuuchochea moto. (2 Tim. 1:6) Vivyo hivyo, tunaweza kuwachochea kwa upendo ndugu zetu ili waonyeshe upendo wao kwa Mungu na jirani. Ni muhimu kuwapongeza wengine inapofaa ili kuwachochea kutenda matendo mazuri.

10, 11. (a) Ni nani wanaohitaji kupongezwa miongoni mwetu? (b) Simulia kisa kinachoonyesha jinsi pongezi inavyoweza kumsaidia mtu ‘aliyejikwaa katika kosa.’

¹⁰ Sote tunahitaji kupongezwa, iwe tumevunjika moyo au la. Mzee mmoja wa kutaniko alisema hivi: “Baba yangu hakuwahi hata pindi moja kunipongeza. Basi tangu utotoni nilijiona sifai. . . . Ingawa sasa nina umri wa miaka 50, mimi bado huthamini ninapohakikishiwa na rafiki zangu kwamba ninafanya kazi nzuri nikiwa mzee wa kutaniko. . . . Nimejifunza maishani kwamba ni muhimu sana kuwatia moyo wengine, na ninajitahidi sana kufanya hivyo.” Pongezi inaweza kuwachochea wote, kutia ndani mapainia, waliozeeka, na wale ambao huenda wamevunjika moyo.​—Rom. 12:10.

¹¹ ‘Wale walio na sifa za kustahili kiroho wanapojaribu kumrekebisha mtu aliyejikwaa katika kosa,’ wanaweza kumchochea mkosaji huyo kuanza tena kutenda mema kwa kumshauri kwa upendo na kumpa pongezi inayofaa. (Gal. 6:1) Hivyo ndivyo ilivyokuwa kwa dada anayeitwa Miriam. Anaandika hivi: “Nilipitia kipindi kigumu sana maishani rafiki zangu wa karibu walipojitenga na kutaniko, na wakati huohuo, baba yangu akapatwa na ugonjwa wa kuvuja damu katika ubongo. Nilishuka moyo sana. Nilijaribu kupambana na hali yangu ya kushuka moyo kwa kusitawisha urafiki na kijana mlimwengu.” Hilo lilimfanya ahisi kwamba hastahili upendo wa Yehova, hivyo akafikiria kuacha kweli. Mzee wa kutaniko alipomkumbusha dada huyo jinsi alivyomtumikia Yehova kwa uaminifu wakati uliopita, alichochewa sana. Aliwasikiliza wazee walipomhakikishia kwamba Yehova anampenda. Jambo hilo lilichochea tena upendo wake. Alikatiza uhusiano wake na yule kijana mlimwengu na kuendelea kumtumikia Yehova.

12. Tunaweza kusema nini kuhusu kuwachochea wengine kwa kuwaaibisha, kuwachambua, au kuwafanya wajione kuwa wenye hatia?

¹² Kumwaibisha mtu kwa kumlinganisha isivyofaa na wengine, kumchambua kwa kutumia viwango vyetu vinavyopita mipaka, au kumfanya ajione kuwa mwenye hatia kwa sababu hafanyi mengi huenda kukamchochea kuwa na bidii kwa muda mfupi tu. Kwa upande mwingine, kumpongeza mwamini mwenzako na kumchochea kwa msingi wa upendo wake kwa Mungu, kunaweza kuwa na matokeo mazuri ya kudumu.​—Soma Wafilipi 2:1-4.

13. Kuwatia moyo wengine kunahusisha nini? (Tazama picha iliyo kwenye ukurasa wa 18.)

¹³ Tunahitaji ‘kutiana moyo zaidi kadiri tunavyoona siku ile kuwa inakaribia.’ Kuwatia moyo wengine kunahusisha kuwachochea waendelee na utumishi wao kwa Mungu. Kuchochea katika upendo na matendo mazuri ni kama kuuchochea moto unaoelekea kuzima, vivyo hivyo, kuwatia moyo wengine ni kama kuongeza kuni ili moto uendelee kuwaka zaidi. Ili kuwatia moyo wengine tunahitaji kuwaimarisha na kuwafariji walioshuka moyo. Tunapopata nafasi ya kumtia moyo mtu kama huyo, ni lazima tuongee kwa upole na uchangamfu. (Met. 12:18) Zaidi ya hayo, acheni tuwe ‘wepesi kuhusu kusikia’ na ‘si wepesi wa kusema.’ (Yak. 1:19) Tukisikiliza huku tukiwa na hisia-mwenzi tunaweza kutambua hali zinazomvunja moyo Mkristo mwenzetu, na kusema jambo litakalomsaidia kupambana na hali hizo.

14. Ndugu mmoja aliyevunjika moyo alisaidiwaje?

¹⁴ Fikiria jinsi mzee fulani mwenye huruma alivyomsaidia mhubiri ambaye kwa miaka kadhaa hakuwa akitenda. Mzee huyo alipomsikiliza ilikuwa wazi kwamba ndugu huyo bado alimpenda sana Yehova. Alijifunza kwa bidii kila toleo la Mnara wa Mlinzi na alijitahidi kuhudhuria mikutano kwa ukawaida. Hata hivyo, ndugu huyo alihuzunika na alikuwa na uchungu moyoni kwa sababu ya jinsi alivyotendewa na watu fulani kutanikoni. Mzee alimsikiliza kwa hisia-mwenzi bila kumhukumu na kumjali kwa upendo ndugu huyo na familia yake. Pole kwa pole, ndugu huyo aligundua kwamba aliruhusu mambo mabaya aliyotendewa zamani yamzuie kumtumikia Mungu aliyempenda. Mzee huyo alimwalika ndugu huyo ashiriki pamoja naye katika kazi ya kuhubiri. Kwa msaada wa mzee huyo, ndugu huyo alianza tena kushiriki katika huduma na hatimaye akastahili kutumikia tena akiwa mzee.

15. Tunajifunza nini kutokana na Yehova kuhusu kuwatia moyo walioshuka moyo?

¹⁵ Huenda mtu aliyevunjika moyo asibadilike haraka au kukubali mara moja msaada tunaompa. Huenda tukahitaji kuendelea kumtia moyo. Paulo alisema hivi: “Endeleeni kuwashikilia walio dhaifu, iweni wenye subira kwa kila mtu.” (1 The. 5:14, An American Translation) Badala ya kukata tamaa haraka tunapowasaidia walio dhaifu, acheni ‘tuendelee kuwashikilia,’ kwa njia ya mfano, na kuendelea kuwatia moyo. Zamani, Yehova alishughulika kwa subira na watumishi wake ambao pindi fulani walivunjika moyo. Kwa mfano, Mungu alimtendea Eliya kwa neema sana, huku akihangaikia hisia zake. Yehova alimpa nabii huyo kile alichohitaji ili kuendelea na utumishi wake. (1 Fal. 19:1-18) Kwa fadhili, Yehova alimsamehe Daudi kwa sababu alitubu kikweli. (Zab. 51:7, 17) Pia, Mungu alimsaidia mwandishi wa Zaburi ya 73, aliyekuwa karibu kuacha Kumtumikia. (Zab. 73:13, 16, 17) Yehova ni mwenye neema na mwenye fadhili kwetu, hasa tunaposhuka moyo au kuvunjika moyo. (Kut. 34:6) Rehema zake ni ‘mpya kila asubuhi,’ nazo ‘hakika hazitakoma.’ (Omb. 3:22, 23) Yehova anatarajia tufuate mfano wake kwa kuwatendea kwa wororo walioshuka moyo.

16, 17. Mwisho wa mfumo huu unapokaribia, ni lazima tuazimie kufanya nini, na kwa nini?

¹⁶ Wafungwa 33,000 waliondoka katika kambi ya mateso ya Sachsenhausen lakini maelfu walikufa. Hata hivyo, Mashahidi wote 230 wa Yehova waliokoka pindi hiyo ngumu. Sababu kuu iliyowafanya waokoke safari hiyo ya kifo ni kwamba walitiana moyo na kusaidiana.

¹⁷ Leo, tuko kwenye “barabara inayoongoza kwenye uzima.” (Mt.7:14) Hivi karibuni, waabudu wote wa Yehova watatembea kwa umoja na kuingia katika ulimwengu mpya wa uadilifu. (2 Pet. 3:13) Acheni tuazimie kusaidiana kwenye njia nyembamba inayoongoza kwenye uzima wa milele.