Kuchochea Kwenye Upendo na Kazi Zilizo Bora—Jinsi Gani?
“Acheni tufikiriane ili kuchocheana kwenye upendo na kazi zilizo bora, . . . kutiana moyo, na zaidi sana hivyo kwa kadiri mtazamavyo ile siku ikikaribia.”—WAEBRANIA 10:24, 25, NW.
1, 2. (a) Kwa nini lilikuwa jambo la maana kwamba Wakristo wa mapema wapate faraja na kitia-moyo katika kukutanika kwao pamoja? (b) Ni shauri gani la Paulo lililotaja uhitaji wa kukutana pamoja?
WAO walikutana sirini, walisongamana pamoja katika nyumba iliyofungwa kufuli. Huko nje, kulikuwa na hatari kotekote. Kiongozi wao, Yesu, alikuwa ametoka tu kuuawa peupe, naye alikuwa ameonya wafuasi wake kwamba wao wangetendwa vivyo hivyo. (Yohana 15:20; 20:19) Lakini walipokuwa wakisema kwa sauti za chini juu ya Yesu mpendwa wao, ni lazima kuwa pamoja kuliwafanya angalau wahisi kuwa salama zaidi.
2 Miaka ilipopita, Wakristo walikabili namna zote za majaribu na mnyanyaso. Kama vile wale wanafunzi wa kwanza, wao walipata faraja na kitia-moyo kutokana na kukutana pamoja. Hivyo, mtume Paulo aliandika hivi kwenye Waebrania 10:24, 25, NW: “Acheni tufikiriane ili kuchocheana kwenye upendo na kazi zilizo bora, si kuachilia mbali kule kukusanyika pamoja sisi wenyewe, kama vile wengine walivyo na desturi, bali kutiana moyo, na zaidi sana hivyo kwa kadiri mtazamavyo ile siku ikikaribia.”
3. Kwa nini ungesema kwamba Waebrania 10:24, 25 ni zaidi ya kuwa amri tu kwamba Wakristo wakutane pamoja?
3 Maneno hayo ni zaidi ya kuwa amri ya kuendelea kukutana pamoja. Yanatoa kiwango kilichopuliziwa kimungu kwa ajili ya mikutano yote ya Kikristo—na kwa kweli, kwa ajili ya pindi yoyote ile ambayo Wakristo hushirikiana pamoja. Leo kuliko wakati mwingine wowote, tutazamapo kwa wazi siku ya Yehova ikikaribia, mibano na hatari za mfumo huu mwovu hufanya liwe jambo la lazima kwamba mikutano yetu iwe mahali salama, chanzo cha nguvu na kitia-moyo kwa wote. Twaweza kufanya nini ili kuhakikisha hilo? Acheni tuchunguze maneno ya Paulo kwa uangalifu, tukiuliza maswali makuu matatu: ‘Kufikiriana’ kwamaanisha nini? “Kuchocheana kwenye upendo na kazi zilizo bora” (NW) kwamaanisha nini? Mwishowe, twaweza ‘kutianaje moyo’ katika nyakati hizi ngumu?
‘Kufikiriana’
4. ‘Kufikiriana’ kwamaanisha nini?
4 Paulo alipowahimiza Wakristo ‘wafikiriane,’ yeye alitumia kitenzi cha Kigiriki ka·ta·no·eʹo, namna yenye mkazo ya neno la kawaida “kufahamu.” Theological Dictionary of the New Testament yasema kwamba lamaanisha “kuelekeza kwa mtu akili yake yote kwenye jambo fulani.” Kulingana na W. E. Vine, laweza kumaanisha pia “kuelewa kikamili, kufikiria sana.” Kwa hiyo, Wakristo ‘wanapofikiriana,’ hawaoni mambo ya kijuujuu tu bali pia wao hutumia akili zao zote nao hujaribu kuona mambo ya ndani zaidi.—Linganisha Waebrania 3:1.
5. Ni nini baadhi ya sifa za mtu ambazo huenda zimejificha, na kwa nini twapaswa kuzifikiria?
5 Twahitaji kukumbuka kwamba kuna mengi zaidi kumhusu mtu kuliko kule kutazama sura yake, matendo yake, au utu wake kijuujuu kuwezavyo kufunua. (1 Samweli 16:7) Mara nyingi sura ya juujuu iliyo kimya huficha hisia zenye kina au ufurahifu wenye kupendeza. Kisha pia, malezi hutofautiana sana. Watu fulani wamepatwa na mambo mabaya sana maishani mwao; wengine wanavumilia hali sasa hivi ambazo tungeona kuwa ngumu kuwazia. Hutukia mara nyingi kama nini kwamba kuudhika kwetu juu ya jambo fulani katika ndugu au dada hufifia tunapopata kujua zaidi juu ya malezi au hali za mtu huyo.—Mithali 19:11.
6. Ni nini baadhi ya njia ambazo twaweza kupata kujuana vizuri zaidi, na kwaweza kuwa na matokeo gani mazuri?
6 Bila shaka, hilo halimaanishi kwamba sisi twapaswa kuchunguliana mambo ya kibinafsi bila kualikwa. (1 Wathesalonike 4:11) Bado, twaweza kwa hakika kuonyesha kupendezwa kibinafsi sisi kwa sisi. Hilo lahusisha zaidi ya kutoa salamu tu kwenye Jumba la Ufalme. Kwa nini usichague mtu fulani ambaye ungependa kumjua vizuri zaidi na kukusudia kutumia dakika chache kuzungumza naye kabla au baada ya mkutano? Ingefaa hata zaidi, ‘kufuata ukarimu’ kwa kualika rafiki mmoja au wawili nyumbani kwako kwa viburudisho sahili. (Warumi 12:13) Onyesha kupendezwa. Sikiliza. Kuuliza tu jinsi mtu alivyokuja kumjua na kumpenda Yehova kwaweza kufunua mengi. Lakini, huenda ukajifunza hata zaidi kwa kufanya kazi pamoja katika huduma ya nyumba kwa nyumba. Kufikiriana katika njia hizo kutatusaidia tukuze hisia-mwenzi ya kweli.—Wafilipi 2:4; 1 Petro 3:8.
“Kuchocheana”
7. (a) Mafundisho ya Yesu yaliathirije watu? (b) Ni nini lililofanya mafundisho yake yawe yenye nguvu sana?
7 Tunapofikiriana, tunakuwa tayari zaidi kuchocheana, kuhimizana kwenye utendaji. Wazee wa Kikristo hasa wana daraka kuu kwa habari hii. Twasoma hivi kuhusu wakati fulani Yesu aliposema peupe: “Makutano walishangaa mno kwa mafundisho yake.” (Mathayo 7:28) Kwenye pindi nyingine hata askari-jeshi fulani waliotumwa wamkamate walienda zao wakisema: “Hajanena kamwe mtu ye yote kama huyu anavyonena.” (Yohana 7:46) Ni nini lililofanya mafundisho ya Yesu yawe yenye nguvu sana? Je, ni maonyesho ya kihisiamoyo? La; Yesu alisema kwa heshima. Hata hivyo, sikuzote alikusudia kufikia mioyo ya wasikilizaji wake. Kwa sababu alifikiria watu, yeye alijua barabara jinsi ya kuwasukuma. Alitumia vielezi dhahiri, vilivyo sahili ambavyo vilionyesha mambo halisi ya maisha ya kila siku. (Mathayo 13:34) Vivyo hivyo, wale wanaotimiza migawo kwenye mikutano yetu wapaswa wamwige Yesu kwa kutoa utoaji mchangamfu, wenye idili unaosukuma. Kama vile Yesu, sisi twaweza kujitahidi kutafuta vielezi vinavyowafaa wasikilizaji wetu na kufikia mioyo yao.
8. Yesu alichocheaje kwa kielelezo, nasi twaweza kumwigaje kwa habari hiyo?
8 Katika kutumikia Mungu wetu, sisi sote twaweza kuchocheana kupitia kielelezo. Kwa hakika Yesu aliwachochea wasikilizaji wake. Alipenda kazi ya huduma ya Kikristo na aliitukuza huduma. Alisema ilikuwa kama chakula kwake. (Yohana 4:34; Warumi 11:13) Idili hiyo yaweza kuwa yenye kuambukiza. Je, wewe pia waweza kudhihirisha shangwe yako katika huduma? Huku ukiepuka kwa uangalifu kuwa na mwelekeo wa kujivuna, shiriki na wengine kutanikoni maono yako mazuri. Unapoalika wengine wahubiri nawe, ona ikiwa waweza kuwasaidia wapate raha ya kweli katika kuongea na wengine juu ya Muumba wetu Mtukufu, Yehova.—Mithali 25:25.
9. (a) Ni nini baadhi ya njia za kuwachochea wengine ambazo tungetaka kuepuka, na kwa nini? (b) Ni nini lapaswa litusukume tujitoe katika utumishi wa Yehova?
9 Lakini, uwe mwangalifu usiwachochee wengine kwa njia mbaya. Mathalani, bila kukusudia huenda tukawafanya wahisi kuwa na hatia juu ya kutofanya zaidi. Huenda tukawaaibisha bila kutaka kwa kuwalinganisha isivyofaa na wengine ambao kwa wazi ni watendaji zaidi, au huenda hata tukaweka viwango vigumu sana na kuwashusha wale wasiofikia viwango hivyo. Yoyote kati ya njia hizo yaweza kusukuma watu fulani watende kwa muda mfupi, lakini Paulo hakuandika, ‘Chochea kwenye hatia na kazi zilizo bora.’ La, ni lazima tuchochee kwenye upendo, kisha kazi zitafuata kutokana na madhumuni mazuri. Mtu yeyote hapaswi kusukumwa hasa na kule kufikiria yale ambayo wengine kutanikoni watafikiria juu yake ikiwa hafikii kabisa matazamio.—Linganisha 2 Wakorintho 9:6, 7.
10. Kwa nini twapaswa kukumbuka kwamba sisi si mabwana-wakubwa juu ya imani ya wengine?
10 Kuchocheana hakumaanishi kudhibitiana. Ingawa alikuwa na mamlaka nyingi alizopewa na Mungu, mtume Paulo alikumbusha kwa unyenyekevu kutaniko la Korintho hivi: ‘Sisi si mabwana-wakubwa juu ya imani yenu.’ (2 Wakorintho 1:24, NW) Sisi pia tuking’amua kwa unyenyekevu kama vile yeye kwamba kazi yetu si kuamua kiasi ambacho wengine wapaswa kufanya katika utumishi wa Yehova, au si kuwarekebishia dhamiri zao katika maamuzi mengine ya kibinafsi, tutaepuka kuwa “waadilifu kupita kiasi,” wasio na shangwe, wagumu, wenye maoni yenye mtazamo mbaya, au wenye kutegemea sana kanuni. (Mhubiri 7:16, NW) Sifa hizo hazichochei; zinakandamiza.
11. Ni nini kilichochochea kule kutoa michango katika siku za ujenzi wa tabenakulo la Israeli, na hilo laweza kuwaje kweli katika siku yetu?
11 Twataka jitihada zote katika utumishi wa Yehova zifanywe kwa roho ileile iliyokuwa katika Israeli ya kale wakati upaji ulipohitajiwa kwa ajili ya ujenzi wa tabenakulo. Kutoka 35:21 lasema hivi: “Wakaja kila mtu ambaye moyo wake ulimhimiza, na kila mtu ambaye roho yake ilimfanya kuwa apenda [“ulimchochea,” NW], nao wakaleta sadaka za kumpa BWANA.” Wao hawakulazimishwa na mkazo wowote wa nje, bali walihimizwa kutoka ndani, kutoka moyoni. Kwa kweli, Kiebrania chasomwa hapa kihalisi kwamba “kila mtu ambaye moyo wake ulimwinua” alitoa zawadi hizo. (Italiki ni zetu.) Tukiendelea mbele zaidi, acheni tujitahidi kuinuana mioyo wakati wowote tunapokuwa pamoja. Roho ya Yehova yaweza kufanya jambo jingine lolote linalohitajiwa.
“Kutiana Moyo”
12. (a) Ni nini baadhi ya maana ya neno la Kigiriki linalotafsiriwa ‘-tia moyo’? (b) Waandamani wa Ayubu walishindwaje kumtia moyo? (c) Kwa nini tuepuke kuhukumiana?
12 Paulo alipoandika kwamba twapaswa “kutiana moyo,” yeye alitumia namna ya neno la Kigiriki pa·ra·ka·leʹo, ambalo laweza kumaanisha pia ‘kutia nguvu, kufariji.’ Katika tafsiri ya Greek Septuagint, neno lilo hilo lilitumiwa kwenye Ayubu 29:25, ambapo Ayubu alifafanuliwa kuwa mmoja afarijiye waombolezi. Kinyume cha hilo, Ayubu mwenyewe alipokuwa chini ya jaribu kali, yeye hakupokea kitia-moyo chochote cha jinsi hiyo. “Wafariji” wake watatu walikuwa wenye shughuli sana wakimhukumu na kumhutubia hivi kwamba walishindwa kumwelewa au kumwonea huruma. Kwa kweli, katika mazungumzo yao yote, hawakumwita Ayubu kwa jina hata mara moja. (Linganisha Ayubu 33:1, 31.) Kwa wazi, wao walimwona kuwa tatizo zaidi ya kuwa mtu. Haishangazi kwamba Ayubu aliwapaazia sauti hivi kwa kufadhaika: “Kama roho [“nafsi,” NW] zenu zingekuwa mahali pa roho [“nafsi,” NW] yangu”! (Ayubu 16:4) Leo vilevile, ikiwa wataka kumtia mtu moyo, uwe na hisia-mwenzi! Usihukumu. Kama vile Warumi 14:4 lisemavyo, “wewe u nani unayemhukumu mtumishi wa mwingine? Kwa bwana wake mwenyewe yeye husimama au huanguka. Naam, atasimamishwa, kwa kuwa Bwana aweza kumsimamisha.”
13, 14. (a) Twahitaji kusadikisha ndugu na dada zetu juu ya kweli ipi ya msingi ili kuwafariji? (b) Danieli alitiwaje nguvu na malaika?
13 Namna ya pa·ra·ka·leʹo na nomino inayolingana nayo yametafsiriwa “faraja” kwenye 2 Wathesalonike 2:16, 17: “Na Bwana wetu Yesu Kristo mwenyewe, na Mungu Baba yetu, aliyetupenda akatupa faraja ya milele na tumaini jema, katika neema, awafariji mioyo yenu, na kuwafanya imara katika kila neno na tendo jema.” Ona kwamba Paulo alinganisha wazo la kufarijiwa kwa mioyo yetu na ile kweli ya msingi ya kwamba Yehova atupenda. Kwa hiyo twaweza kutiana moyo na kufarijiana kwa kuthibitisha kweli hiyo ya maana.
14 Katika pindi moja nabii Danieli alikuwa amesumbuka sana baada ya kuona ono lenye kuogopesha hivi kwamba alisema hivi: “Uzuri wangu uligeuzwa ndani yangu kuwa uharibifu, wala sikusaziwa nguvu.” Yehova alituma malaika aliyemkumbusha Danieli mara nyingi kwamba alikuwa mtu ‘apendwaye sana’ machoni pa Mungu. Tokeo likawa nini? Danieli alimwambia malaika huyo: “Umenitia nguvu.”—Danieli 10:8, 11, 19.
15. Wazee na waangalizi-wasafirio wapaswa kusawazishaje pongezi na usahihisho?
15 Hapa basi, pana njia nyingine ya kutia wengine moyo. Wapongeze! Ni rahisi sana kupatwa na roho ya kuchambua, ya kuwa mkali bila huruma. Ni kweli, kuna nyakati ambazo usahihisho waweza ukawa lazima, hasa kutoka kwa wazee na waangalizi-wasafirio. Lakini yafaa ikiwa wanakumbukwa kwa ajili ya kitia-moyo chao cha moyo mchangamfu kuliko kwa ajili ya kuwa wenye mtazamo wa kihukumu.
16. (a) Unapotia moyo wale ambao wameshuka moyo, kwa nini haitoshi kuwahimiza tu wafanye zaidi katika utumishi wa Yehova? (b) Yehova alimsaidiaje Eliya aliposhuka moyo?
16 Kitia-moyo chahitajiwa hasa na wale ambao wameshuka moyo, na Yehova hututazamia sisi tukiwa Wakristo wenzao tuwe chanzo cha msaada—hasa ikiwa sisi ni wazee. (Mithali 21:13) Twaweza kufanya nini? Huenda jibu lisiwe sahili kama vile kuwaambia wafanye zaidi katika utumishi wa Yehova. Kwa nini? Kwa sababu hilo laweza kudokeza kwamba kushuka kwao moyo kwatokana na kutofanya vya kutosha. Mara nyingi hali si hivyo. Nabii Eliya alikuwa ameshuka moyo sana wakati mmoja hivi kwamba alitaka kufa; hata hivyo hilo lilitukia wakati alipokuwa mwenye shughuli nyingi sana katika utumishi wa Yehova. Yehova alishughulikaje naye? Yeye alituma malaika amwandalie msaada wenye kutumika. Eliya alimweleza Yehova hisia zake za moyoni, akifunua kwamba alihisi kwamba hakufaa kitu kama vile babu zake waliokuwa wamekufa, kwamba kazi yake ilikuwa imekuwa bure kabisa, na kwamba alikuwa peke yake kabisa. Yehova alisikiliza akamfariji kwa maonyesho yenye kuogopesha ya nguvu Zake na kwa mahakikishio ya kwamba yeye hakuwa peke yake hata kidogo na kwamba kazi aliyokuwa ameanza ingekamilishwa. Yehova aliahidi pia kumpa Eliya mwandamani wa kumzoeza ambaye angechukua mahali pake hatimaye.—1 Wafalme 19:1-21.
17. Mzee angeweza kumtiaje moyo mtu ambaye hujichambua kupita kiasi?
17 Hilo lilitia moyo kama nini! Sisi vilevile na tutie moyo wale miongoni mwetu wanaotaabika kihisiamoyo. Jaribu kuwaelewa kwa kusikiliza! (Yakobo 1:19) Andaa faraja ya Kimaandiko iliyorekebishwa ili kufaa mahitaji yao mmoja-mmoja. (Mithali 25:11; 1 Wathesalonike 5:14) Ili kutia moyo wale wanaojichambua kupita kiasi, wazee waweza kutoa kwa fadhili uthibitisho wa Kimaandiko wa kwamba Yehova awapenda na kuwathamini.a Kuzungumza juu ya fidia kwaweza kuwa njia yenye nguvu ya kutia moyo wale wanaohisi hawafai kitu. Mtu anayehuzunika kwa sababu ya dhambi fulani ya wakati uliopita huenda akahitaji kuonyeshwa kwamba fidia imemsafisha ikiwa ametubu kikweli na kugeuka kutoka kwenye zoea lolote la jinsi hiyo.—Isaya 1:18.
18. Fundisho la fidia lapasa kutumiwaje kumtia moyo mtu ambaye amedhuriwa na mwingine, kama vile kwa kunajisiwa?
18 Bila shaka, mzee angefikiria kisa hicho hususa ili atumie fundisho hilo ifaavyo. Fikiria kielelezo kimoja: Dhabihu ya fidia ya Kristo ilionyeshwa kimbele na dhabihu za wanyama za Sheria ya Kimusa, zilizohitajiwa kwa ajili ya kufunikwa kwa dhambi zote. (Mambo ya Walawi 4:27, 28) Lakini, haikutajwa kwamba mtu aliyenajisiwa alilazimika kufanya toleo hilo la dhambi. Sheria ilisema kwamba ‘wasimfanye neno’ la kumwadhibu. (Kumbukumbu la Torati 22:25-27) Kwa hiyo leo, ikiwa dada ameshambuliwa na kunajisiwa, na hilo limemfanya ahisi kuwa mchafu na kutofaa kitu, je, ingefaa kukazia uhitaji wake wa fidia ili kumsafisha dhambi hiyo? Hasha. Yeye hakutenda dhambi kwa kushambuliwa. Ni mwenye kumnajisi aliyetenda dhambi na ambaye ahitaji kusafishwa. Hata hivyo, upendo ulioonyeshwa na Yehova na Kristo katika kuandaa fidia waweza kutumiwa kuwa uthibitisho wa kwamba yeye hajachafuliwa machoni pa Mungu kwa dhambi ya mtu mwingine lakini kwamba yeye ni mwenye thamani kwa Yehova na aendelea akiwa katika upendo wake.—Linganisha Marko 7:18-23; 1 Yohana 4:16.
19. Kwa nini tusitazamie kwamba ushirika wote pamoja na ndugu na dada zetu utakuwa wenye kutia moyo, lakini azimio letu lapaswa liwe nini?
19 Ndiyo, iwe hali ya mtu ni nini maishani, haidhuru ni hali zipi zenye kuumiza ambazo huenda zikatia giza wakati wake uliopita, yeye apaswa kuweza kupata kitia-moyo kutanikoni mwa watu wa Yehova. Naye atakipata ikiwa sisi mmoja-mmoja twajitahidi kufikiriana, kuchocheana, na kutiana moyo wakati wowote tunaposhirikiana pamoja. Lakini tukiwa wasio wakamilifu, sisi sote hushindwa kufanya hivyo nyakati nyingine. Pasipo budi, sisi hukatana tamaa na hata kuumizana mara kwa mara. Jaribu kutokazia kushindwa kwa mwingine kwa habari hii. Ukikazia mapungukio, wajiingiza katika hatari ya kuwa mwenye kuchambua kutaniko kupita kiasi na huenda hata ukatumbukia katika uleule mtego ambao Paulo alikuwa na hamu sana ya kutusaidia tuuepuke, yaani, kuachilia mbali kukusanyika kwetu pamoja. Hilo na lisitendeke kamwe! Kadiri mfumo huu wa kale uzidivyo kuwa hatari na mwonevu, acheni tuazimie kwa uthabiti kufanya lile tuwezalo kufanya ili ushirika wetu kwenye mikutano uwe wenye kujenga—na zaidi sana hivyo kwa kadiri tutazamavyo siku ya Yehova ikikaribia!
[Maelezo ya Chini]
a Huenda mzee akachagua kujifunza makala zenye kutia moyo za Mnara wa Mlinzi na Amkeni! pamoja na mtu huyo—kwa kielelezo, “Je! Wewe Utanufaika na Fadhili Zisizostahiliwa?” na “Kulishinda Pigano Dhidi ya Mshuko wa Moyo.”—Mnara wa Mlinzi, Februari 15 na Machi 1, 1990.
Ungejibuje?
◻ Kwa nini ni muhimu kwamba mikutano na ushirika wetu uwe wenye kutia moyo katika siku hizi za mwisho?
◻ Kufikiriana kwamaanisha nini?
◻ Kuchocheana kwamaanisha nini?
◻ Ni nini linalohusika katika kutiana moyo?
◻ Wale ambao wameshuka moyo waweza kutiwaje moyo?
[Picha katika ukurasa wa 16]
Ukarimu hutusaidia tupate kujuana vizuri zaidi
[Picha katika ukurasa wa 18]
Eliya aliposhuka moyo, Yehova alimfariji kwa fadhili