Sura 26

Vile Vita vya Kufanya Yaliyo Mema

 1. Ni mambo gani mawili ambayo lazima Wakristo wapigane nayo?

MAADAMU ulimwengu wa Shetani upo, ni lazima Wakristo wapige vita ili waepuke uvutano mwovu. Mtume Paulo aliandika hivi: “Vaeni silaha zote za Mungu, mpate kuweza [kuyapinga matendo ya ufundi ya] Shetani.” (Waefeso 6:11-18) Walakini, vita vyetu si juu ya Shetani na ulimwengu wake tu; vilevile ni juu ya tamaa zetu wenyewe za kutaka kufanya mabaya. Biblia inasema: “Maelekeo ya moyo wa mwanadamu ni mabaya tangu ujana wake.”—Mwanzo 8:21, NW; Warumi 5:12.

 2. (a) Ni kwa sababu gani mara nyingi tunakuwa na tamaa yenye nguvu ya kufanya mabaya? (b) Ni kwa sababu gani imetupasa tupigane na tamaa mbaya?

² Kwa sababu ya ile dhambi tuliyorithi kwa yule mtu wa kwanza Adamu, huenda mioyo yetu ikatamani sana kufanya mabaya. Tukishindwa na tamaa kubwa hiyo, hatutapokea uzima wa milele katika mfumo mpya wa Mungu. Basi ni lazima tupige vita vya kufanya yaliyo mema. Hata mtume Paulo alikuwa na vita hivyo, kama alivyoeleza: “Mimi nitakaye kutenda lililo jema, lipo lililo baya.” (Warumi 7:21-23) Huenda wewe vilevile ukaona vita hivyo kuwa vigumu. Huenda nyakati nyingine kukawa pigano kali ndani yako. Hapo utaamua kufanya nini?

 3. (a) Ni vita gani vya ndani-ndani walivyo navyo watu wengi? (b) Ni kweli gani ya Biblia inayoonyeshwa na uhakika wa kwamba wengi wanafanya mabaya na hali wanataka kufanya mema?

³ Umepata kuzijua ahadi nzuri ajabu za Mungu juu ya kuishi milele chini ya hali bora kabisa duniani. Unaamini ahadi hizo, nawe unataka kupokea mambo mema hayo. Basi unajua kwamba ukimtumikia Mungu utapata faida ya daima. Lakini huenda moyoni mwako ukatamani mambo unayojua ni mabaya. Huenda nyakati nyingine ukawa na tamaa yenye nguvu ya kutaka kufanya uasherati, kuiba, au kushiriki mabaya mengine. Huenda watu fulani wanaojifunza kitabu hiki wakawa kwa hakika wanayashiriki mazoea hayo mabaya, wajapojua kwamba mambo hayo yanakatazwa na Mungu. Uhakika huo wa kwamba wanatenda mabaya wanapotaka kutenda mema unaionyesha kweli hii ya Biblia: “Moyo huwa mdanganyifu kuliko vitu vyote, una ugonjwa wa kufisha.”—Yeremia 17:9.

VITA VINAWEZA KUSHINDWA

 4. (a) Kushinda hivyo vita au kushindwa navyo kunategemea nani? (b) Ili kushinda vita hivyo vya kufanya mema ni jambo gani linalotakwa?

⁴ Lakini, hiyo haimaanishi kwamba mtu hawezi kutawala tamaa zake mbaya za kutaka kufanya mabaya. Unaweza kutia nguvu moyo wako ukuongoze katika njia inayofaa ikiwa kweli unataka hivyo. Lakini ni juu yako kufanya hivyo. (Zaburi 26:1, 11) Hakuna mtu mwingine anayeweza kukushindia vita hivyo. Basi, kwanza endelea kuyatwaa maarifa ya Biblia yenye kutoa uzima. (Yohana 17:3) Hata hivyo mambo mengi yanahitajiwa kuliko kuingiza tu maarifa hayo katika kichwa chako. Lazima vilevile yaingie sana ndani ya moyo wako. Lazima uthamini kwa ndani sana yale unayojifunza hivi kwamba utataka kweli kweli kuyafuata.

 5. Unaweza kupataje kuthamini kwa moyo sheria za Mungu?

⁵ Lakini unawezaje kupata kuthamini sheria za Mungu kwa moyo? Unahitaji kuzitafakari, au kuzifikiria sana. Kwa mfano, jiulize hivi: Kumtii Mungu kunaleta tofauti gani hasa? Kisha zitazame maisha za watu ambao wamepuza sheria zake, kama ya yule msichana wa miaka 19 aliyeandika hivi: “Nimepatwa na kisonono mara tatu. Mara ile ya mwisho ugonjwa huo uliniletea hasara ya kupoteza haki yangu ya kuzaa watoto kwa sababu nililazimika kupasuliwa niondolewe mji wa mimba.” Inasikitisha kweli kweli kufikiria taabu yote hiyo inayosababishwa wakati watu wanapokataa kutii sheria za Mungu. (2 Samweli 13:1-19) Mwanamke aliyekuwa amefanya uasherati alisema hivi kwa kuhuzunika: “Haustahili yale maumivu na masikitiko ya moyoni yanayotokana na kutokutii. Sasa mimi ninateseka kwa kufanya hivyo.”

 6. (a) Ni kwa sababu gani raha ambazo huenda zikatokana na kufanya yaliyo mabaya hazifai? (b) Ni maisha ya aina gani ambayo Musa angaliweza kufurahia katika Misri?

⁶ Hata hivyo utawasikia watu wakisema kwamba uasherati, vilevile kulewa pombe na kutumia dawa za kulevya ni raha. Lakini inayoitwa raha ni ya muda tu. Usipotezwe uingie katika mwendo utakaokukosesha furaha ya kweli na ya daima. Mfikirie Musa aliyepewa malezi ya kuwa “mwana wa binti Farao.” Yeye aliishi katika utajiri wa jamaa ya kifalme huko katika Misri ya kale. Walakini, Biblia inasema kwamba, alipokuwa mtu mzima, yeye alichagua “kupata mateso pamoja na watu wa Mungu kuliko kujifurahisha katika dhambi kwa kitambo.” (Waebrania 11:24, 25) Hivyo bila shaka kulikuwako raha katika njia ya maisha machafu, yenye upotovu, ambayo kwa wazi wale wa jamaa ya kifalme ya Misri walikuwa nayo. Basi, ni kwa sababu gani Musa aliyaepuka yote hayo?

 7. Ni kwa sababu gani Musa aliepuka “kujifurahisha katika dhambi kwa kitambo” katika jamaa ya kifalme ya Misri?

⁷ Ni kwa sababu Musa alimwamini Yehova Mungu. Naye alijua jambo fulani lililokuwa bora sana kuliko ambavyo angeweza kufurahia dhambi kwa njia yo yote katika jamaa hiyo ya kifalme ya Misri. Biblia inasema hivi: “Aliyatazamia hayo malipo [ya ile thawabu].” Musa alitafakari, au akafikiri sana, juu ya mambo ambayo Mungu alikuwa ameahidi. Aliamini kusudi la Mungu la kuumba mfumo mpya wenye uadilifu. Moyo wake ulivutwa na upendo mkuu wa Yehova na njia yake ya kutunza wanadamu. Haikuwa kwamba Musa alikuwa amesikia au amesoma tu habari za Yehova. Biblia inasema “alistahimili kama amwonaye yeye asiyeonekana.” (Waebrania 11:26, 27) Yehova alikuwa mtu halisi kwa Musa, na ndivyo zilivyokuwa ahadi zake za uzima wa milele.

 8. (a) Ili tushinde vita vya kufanya mema, tunahitaji nini? (b) Ni maoni gani, kama yalivyosemwa na kijana mmoja, ingekuwa hekima kuwa nayo?

⁸ Je! hivyo ndivyo ilivyo kwako vilevile? Je! unamwona Yehova kuwa Mtu halisi, akiwa Baba anayekupenda? Unaposoma juu ya ahadi zake za kutoa uzima wa milele katika Paradiso duniani, je! unawazia wewe mwenyewe ukiwa humo ukifurahia baraka hizo? (Angalia kurasa 156-162.) Ili tushinde vita juu ya ile mikazo mingi ya kutaka kufanya mabaya, tunahitaji uhusiano wa karibu sana na Yehova. Na tunahitaji ‘tutazamie sana hayo malipo’ ya thawabu, kama Musa. Kijana wa miaka 20, aliyekabiliwa na shawishi la kufanya uasherati, alikuwa na maoni ya Musa. Alisema: “Tumaini langu la kupata uzima wa milele lilikuwa la bei kubwa mno nisiweze kukubali kulipoteza kwa ajili ya dakika chache tu za kufanya uasherati.” Je! hayo siyo maoni yanayofaa kuwa nayo?

KUJIFUNZA KWA MAKOSA YA WENGINE

 9. Ni katika njia gani Mfalme Daudi alishindwa na vita vya kufanya mema?

⁹ Hupaswi kamwe kuacha ulinzi wako ulegee katika vita hivyo, kama vile Mfalme Daudi alivyofanya wakati mmoja. Ilitukia siku moja akawa akitazama akiwa juu ya dari ya nyumba yake, na mbali kule-e akamwona Bathsheba mrembo akioga. Badala ya kutazama kwingine kabla mawazo yasiyofaa hayajaongezeka katika moyo wake, yeye aliendelea kutazama. Tamaa yake ya kufanya ngono na Bathsheba ikapata nguvu sana hivi kwamba akaagiza aletwe kwenye nyumba yake ya kifalme. Baadaye, kwa vile Bathsheba alikuwa amekuwa mjamzito (mwenye mimba) Daudi asiweze tena kuficha uzinzi wao, alifanya mpango ili mumewe auawe vitani.—2 Samweli 11:1-17.

10. (a) Daudi aliadhibiwaje kwa dhambi yake? (b) Ni jambo gani lingalimzuia Daudi asitumbukie katika uzinzi?

¹⁰ Hakika hiyo ilikuwa dhambi mbaya sana. Naye Daudi alipata taabu kubwa sana kwa sababu hiyo. Hakusumbuliwa sana tu na alilokuwa amefanya, bali Yehova alimwadhibu vilevile kwa kuwa na matata katika nyumba yake kwa muda uliobaki wa maisha yake. (Zaburi 51:3, 4; 2 Samweli 12:10-12) Moyo wa Daudi ulikuwa mdanganyifu sana kuliko vile yeye alivyojua; tamaa zake mbaya zilimshinda nguvu. Mwishowe alisema hivi: “Tazama! Kwa makosa nikazaliwa kwa maumivu ya kuzaa, na katika dhambi mama yangu akanichukua mimba.” (Zaburi 51:5, NW) Lakini haikuwa lazima lile jambo baya ambalo Daudi alifanya pamoja na Bathsheba litukie. Tatizo lake ni kwamba alizidi kutazama; hakuepuka hali ile iliyofanya nyege zake za kumtaka mke wa mwanamume mwingine ziongezeke.

11. (a) Imetupasa tujifunze nini kutokana na yaliyompata Daudi? (b) Unadhani ni matendo gani yanayoweza kuamsha “nyege”? (c) Kama kijana mmoja alivyosema, mtu mwenye hekima anaepuka nini?

¹¹ Kutokana na yaliyompata Daudi, imetupasa tujifunze kujilinda juu ya hali zinazoamsha nyege zisizofaa. Kwa mfano, itakuwaje iwapo unasoma vitabu na kutazama vipindi vya televisheni na sinema zinazokazia ngono? Inaelekea nyege zitaamshwa. Basi epuka shughuli na tafrija zinazoamsha “nyege.” (Wakolosai 3:5; 1 Wathesalonike 4:3-5; Waefeso 5:3-5, NW) Usijiweke ukiwa na mtu mwingine katika hali inayoweza kuongoza kwenye uasherati. Kwa hekima kijana wa miaka 17 alieleza hivi: “Ye yote anaweza kusema, ‘Sisi tunajua wakati wa kuacha.’ Ni kweli huenda mtu akajua wakati wa kuacha, lakini ni wangapi wanaoweza kuacha? Ni vizuri zaidi kuepuka hali hiyo.”

12. Ni mfano gani wa Yusufu ambao tumepaswa tukumbuke?

¹² Kama Daudi angaliukumbuka ule mfano wa Yusufu, hangalimtenda Mungu dhambi hiyo kubwa. Huko Misri, Yusufu alikuwa amewekwa kusimamia nyumba ya Potifa. Potifa alipokuwa hayupo, mke wake mwenye tamaa nyingi za ngono alikuwa akijaribu kumtongoza Yusufu mwenye sura nzuri, akisema: “Lala na mimi.” Lakini Yusufu alikataa. Ndipo siku moja akamshika Yusufu kwa nguvu na kujaribu kumlazimisha alale naye. Lakini Yusufu aliponyoka akakimbia. Alizidi kukaza moyo wake afikirie yaliyo mema machoni pa Mungu, wala si kutosheleza nyege zake mwenyewe. “Ningewezaje mimi kufanya ubaya huu mkubwa na kwa hakika nifanye dhambi juu ya Mungu?” akauliza.—Mwanzo 39:7-12, NW.

MSAADA UNAOUHITAJI ILI USHINDE

13, 14. (a) Ili tushinde vita hivyo tunahitaji nini? (b) Wale waliogeuka wakawa Wakristo katika Korintho walifanya badiliko gani, na kwa msaada gani? (c) Paulo na Tito walikuwa wamekuwa watu wa aina gani?

¹³ Ili ushinde vita hivyo ni lazima uruhusu maarifa ya Biblia yaingie ndani-ndani ya moyo wako ili uvutwe kuyafuata. Lakini unahitaji vilevile kushirikiana na watu wa Mungu, ili uwe sehemu ya tengenezo la Yehova linaloonekana. Kwa msaada walo, hata kama umejiingiza sana katika kutenda mabaya, unaweza kubadilika. Kwa habari ya watu wa Korintho wa kale waliobadilika, mtume Paulo aliandika hivi: “Msidanganyike; waasherati hawataurithi ufalme wa Mungu, wala waabudu sanamu, wala wazinzi, wala wafiraji, wala walawiti, wala wevi, wala watamanio, wala walevi, wala watukanaji, wala wanyang’anyi. Na baadhi yenu mlikuwa watu wa namna hii; lakini mlioshwa.”—1 Wakorintho 6:9-11.

¹⁴ Ebu fikiria hilo! Hapo zamani wengine kati ya Wakristo hao wa kwanza walikuwa waasherati, wazinzi, wanaume wenye kulalana na wanaume na wanawake wenye kulalana wao kwa wao, wevi na walevi. Lakini kwa msaada uliotoka kwenye tengenezo la Kikristo walibadilika. Hapo kwanza mtume Paulo mwenyewe alikuwa amezoea mambo mabaya. (1 Timotheo 1:15) Alimwandikia hivi Tito Mkristo mwenzake: “Kwa maana hata sisi wakati mmoja tulikuwa bila akili, wasiotii, tukipotezwa, tukiwa watumwa wa tamaa na anasa za namna nyingi.”—Tito 3:3, NW.

15. (a) Ni jambo gani linaloonyesha kwamba haikuwa rahisi kwa Paulo kufanya mema? (b) Sisi tunaweza kufaidikaje na mfano wa Paulo?

¹⁵ Paulo alipogeuka akawa Mkristo, je! wakati huo ilikuwa rahisi kwake kufanya mema? Hapana. Paulo alikuwa na vita vya muda mrefu juu ya tamaa na anasa mbaya ambazo hapo zamani alikuwa mtumwa wazo. Aliandika hivi: “[Naupiga] mwili wangu na kuutumikisha; isiwe, nikiisha kuwahubiri wengine, mwenyewe niwe mtu wa kukataliwa.” (1 Wakorintho 9:27) Paulo alijitenda mwenyewe bila huruma. Akawa akijilazimisha kufanya yaliyo mema, hata mwili wake ulipotamani kutenda mabaya. Nawe ukifanya kama yeye, wewe vilevile unaweza kushinda vita hivyo.

16. Ni mifano gani ya kisasa inayoweza kutusaidia tushinde vita vya kufanya mema?

¹⁶ Ukiona ni vigumu kushinda tabia fulani mbaya, hudhuria kusanyiko kubwa la Mashahidi wa Yehova litakalofuata. Bila shaka utavutwa na mwenendo safi na furaha ya wale watakaohudhuria. Hata hivyo, zamani wengi wa watu hao walikuwa sehemu ya ulimwengu huu ambamo uasherati, uzinzi, ulevi, ngono za wanaume kwa wanaume na wanawake kwa wanawake, kuvuta tumbako, mazoea ya kutumia dawa za kulevya, wivi, udanganyifu, kusema uongo na kucheza kamari ni mambo yanayofanywa sana. Wengi wao zamani walizoea mambo hayo. (1 Petro 4:3, 4) Vilevile, unaposhirikiana na Mashahidi wa Yehova kwenye mikutano midogo zaidi ya kundi, ambayo imekupasa uhudhurie bila kukawia, utakuwa kati ya watu ambao wamekwisha kupiga vita wakashinda mazoea na tamaa zile zile mbaya ambazo labda wewe unapigana nazo sasa. Basi jipe moyo! Wao wanavishinda vita vya kutenda mema. Hata wewe unaweza kuvishinda kwa msaada wa Mungu.

17. (a) Ni ushirika gani ulio wa lazima ikiwa tunataka kuvishinda vile vita? (b) Wewe unaweza kupokea msaada wa kutatua matatizo kutoka kwa nani?

¹⁷ Kama umekuwa ukijifunza Biblia pamoja na Mashahidi wa Yehova kwa muda mrefu kidogo, bila shaka umehudhuria mikutano kwenye Jumba la Ufalme. Lifanye liwe zoea lako kuhudhuria mikutano hiyo. Sisi sote tunahitaji kipa-moyo cha kiroho tunachopokea kutokana na ushirika huo wa Kikristo. (Waebrania 10:24, 25) Pata kuwajua “wanaume wazee” wa kundi. Daraka lao ni ‘kulichunga lile kundi la Mungu.’ (1 Petro 5:1-3; Matendo 20:28, NW) Hivyo usisite kuwaendea iwapo unahitaji msaada iii ushinde zoea fulani ambalo ni kinyume cha sheria za Mungu. Utawaona kuwa watu wenye upendo, fadhili na huruma.—1 Wathesalonike 2:7, 8.

18. Ni taraja gani la wakati ujao linalotoa nguvu za kuendelea na vita hivyo?

¹⁸ Ule mkazo wa kufanya mabaya uko juu yetu, nao hautokani na ulimwengu wa Shetani tu bali unatokana na udhambi wetu vilevile. Hivyo, kuwa mwaminifu kwa Mungu ni vita vya kila siku. Lakini ni vizuri kama nini kwamba vita hivyo havitaendelea milele! Karibuni Shetani ataondolewa, na ulimwengu wake wote mwovu utaharibiwa. Ndipo, katika mfumo mpya wa Mungu ulio karibu, zitakuwapo hali zenye uadilifu zitakazofanya mwendo wetu uwe rahisi zaidi. Mwishowe alama zote za dhambi zitakuwa zimetoweka, na hakutakuwapo tena vita hivi vikali vya kutenda mema.

19. Ni kwa sababu gani imekupasa uwe tayari kujitahidi kwa vyo vyote umpendeze Yehova?

¹⁹ Zifikirie kwa ukawaida baraka za mfumo huo mpya. Ndiyo, livae “tumaini letu la wokovu kama kofia ya chuma.” (1 Watesalonike 5:8, HNWW) Maoni yako na yawe kama yale ya kijana mwanamke aliyesema: “Mimi nafikiria kila jambo ambalo Yehova amenifanyia na kuniahidi. Yeye hajachoka nami. Amenibariki kwa njia nyingi sana. Mimi najua ananitakia yaliyo bora kabisa tu, nami nataka nimpendeze yeye. Uzima wa milele unastahili kufanyiwa jitihada yo yote.” Tukifuatia uadilifu kwa uaminifu, ‘ahadi zote njema ambazo Yehova amefanyia’ wale wanaompenda zitatimizwa.—Yoshua 21:45, NW.

[Picha katika ukurasa wa 219]

Kwa vile kulikuwako raha katika mtindo wa maisha ya Misri ya kale, ni kwa sababu gani Musa aliikataa?

[Picha katika ukurasa wa 220, 221]

Daudi alizidi kutazama; yeye hakuepuka hali iliyomwongoza kwenye uasherati

[Picha katika ukurasa wa 222]

Yusufu aliukimbia ubembe wa mke wa Potifa wa kutaka kufanya uasherati