Maswali Kutoka kwa Wasomaji

◼ Je! inafaa kwa mwanamke Mkristo kuvaa vito au kujipaka rangi za uso, kupaka nywele zake rangi, au kufuata mazoea yanayofanana na hayo?

Katika wakati uliopita na katika siku yetu, wengine wanaodai kufuata Biblia wamesitawisha maoni yenye mkazo lakini yanayotofautiana juu ya mapambo.a

Wanawake katika makanisa fulani huepuka kabisa rangi za uso na vito. Kwa mfano, kitabu The Amish People kinaripoti kwamba “wao huzuia sura yao ya kimwili kwa sababu wanaona kwamba mshiriki yeyote anayependezwa hata kidogo kwa uchangamfu na sura ya kilimwengu anatishwa, kwa kuwa upendezi [huo] wapasa ukazwe juu ya mambo ya kiroho kuliko ya kimwili. Wengine . . . watanukuu Maandiko.”

Andiko lililonukuliwa baada ya hapo lilikuwa 1 Samweli 16:7: “BWANA [Yehova, NW] akamwambia Samweli, Usimtazame uso wake, wala urefu wa kimo chake . . . wanadamu huitazama sura ya nje, bali BWANA [Yehova, NW] huutazama moyo.” Hata hivyo, andiko hilo lilikuwa na rejezeo kwa urefu wa Eliabu ndugu wa Daudi. Ni wazi kutoka kwa muktadha kwamba Mungu hakuwa anaeleza hapa juu ya mazoea ya kujipamba, kwa mfano juu ya kama Daudi au ndugu zake walipamba nywele zao au kutumia vitu vya kurembesha kwenye mavazi yao.—Mwanzo 38:18; 2 Samweli 14:25, 26; Luka 15:22.

Hilo linatoa kielezi kwamba wengine wanaoshikilia kwamba Wakristo wapaswa kwa wazi kuwa bila mapambo, bila kutumia rangi za uso au vito, hutafuta tegemeo kupitia maandiko yaliyotumiwa vibaya. Kwa hakika Biblia haiandai mazungumzo marefu juu ya kujipamba; wala haikubali mazoea fulani ya virembeshi na wakati ule ule ikikataza mengine. Yale inayotoa ni miongozo ya kiakili. Acheni tufikirie hayo na kuona jinsi yanavyoweza kutumika leo.

Mtume Paulo alitoa mwongozo huu uliopuliziwa roho: “Mimi natamani wanawake kujipamba wenyewe katika vazi lililopangwa vizuri, pamoja na kiasi na utimamu wa akili, si pamoja na mitindo ya usukaji nywele na dhahabu au lulu au vazi lenye bei sana.” (1 Timotheo 2:9, NW) Petro aliandika vivyo hivyo: “Msiache pambo lenu liwe lile la usukaji nywele wa nje na wa kuvaa mapambo ya dhahabu au kuvaa mavazi ya nje, bali acheni liwe mtu wa siri wa moyo katika vazi lisilofisidika la roho tulivu na ya upole, ambayo ni yenye thamani kubwa katika macho ya Mungu.”—1 Petro 3:3, 4, NW.

Maneno ya Kigiriki hapa yaliyotafsiriwa “pamba,” “pangwa vizuri,” na “pambo” ni namna za koʹsmos, ambalo pia ni shina la neno “virembeshi,” linalomaanisha “kufanya urembo hasa wa rangi ya uso.” Kwa hiyo maandiko haya yatusaidia kujibu maswali juu ya utumizi wa virembeshi au rangi za uso, vito, na sehemu zinginezo za pambo la kike.

Je! Paulo na Petro walimaanisha kwamba Wakristo wapaswa waepuke kusuka nywele zao, kuvaa vito vya lulu na dhahabu, au, kwa urefusho, kutumia virembeshi? La. Kudai kwamba walimaanisha hivyo kungehitaji akina dada Wakristo waepuke pia “kuvaa mavazi ya nje.” Hata hivyo, Dorkasi, ambaye Petro alifufua, alikuwa mpendwa kwa sababu alishona “mavazi ya nje” kwa ajili ya akina dada wengine. (Matendo 9:39, NW) Hivyo, 1 Timotheo 2:9 na 1 Petro 3:3, 4 haimaanishi kwamba ni lazima akina dada waepuke usukaji, lulu, mavazi ya nje, na kadhalika. Badala ya hiyo, Paulo alikuwa akikazia uhitaji wa kiasi na utimamu wa akili katika kujipamba kwa kike. Petro alionyesha kwamba wanawake wapaswa kuelekeza fikira zaidi kwenye roho yao ya ndani ili kuwavuta waume wao wasioamini, si kukazia juu ya sura ya nje au rangi za uso.

Kueleza kwa urahisi, Biblia haikatazi jitihada zote za kuongezea au kupamba kwa sura ya mtu. Watumishi wengine wa Mungu, wanaume na wanawake pia, walitumia vito. (Mwanzo 41:42; Kutoka 32:2, 3; Danieli 5:29) Esta mwaminifu alikubali taratibu iliyorefushwa ya kurembeshwa kwa mafuta ya virembeshi, manukato, na kusingwa. (Esta 2:7, 12, 15; linganisha Danieli 1:3-8.) Mungu alisema kwamba kwa ufananisho alipamba Israeli kwa vikuku, mkufu, hazama, na vipuli. Hizo zilichangia ili awe “mzuri mno.”—Ezekieli 16:11-13.

Hata hivyo, usimulizi katika Ezekieli watutolea somo dhidi ya kukazia kwetu sura. Mungu alisema hivi: “Uliutumainia uzuri wako, ukafanya mambo ya kikahaba kwa sababu ya sifa zako, ukamwaga mambo yako ya kikahaba juu ya kila mtu aliyepita.” (Ezekieli 16:15; Isaya 3:16, 19) Hivyo, Ezekieli 16:11-15 inakazia hekima ya mashauri ya Paulo na Petro ya baadaye juu ya kutokazia sura ya nje. Mwanamke akichagua kujipamba kwa vito, kadiri na mtindo vyapasa kupatana na kiasi, si vya kupita kiasi au vya majivuno, vya kujionyesha.—Yakobo 2:2.

Vipi mwanamke Mkristo kutumia virembeshi, kama vile rangi ya mdomo, rangi ya mashavu ya uso, rangi ya kope za macho na wanja? Wanaakiolojia katika Israeli na karibu na hapo wamepata vitu ambamo rangi za uso ziliwekwa na pia vijiti vya kutilia wanja na vioo. Ndiyo, wanawake katika Mashariki ya kale walitumia virembeshi vilivyofanana na vingi vinavyotolewa leo. Keren-hapuhu jina la binti ya Ayubu yaelekea lilimaanisha “Pembe la Rangi Nyeusi (ya Macho),” au kitu ambamo wanja uliwekwa.—Ayubu 42:13-15.

Virembeshi fulani vilitumiwa katika Israeli, hata hivyo mifano ya Biblia huonyesha hatari ya kuvitumia kupita kiasi. Miaka baada ya kuwa malkia katika Israeli, Yezebeli ‘alitia wanja machoni mwake, akapamba kichwa chake.’ (2 Wafalme 9:30) Baadaye alipokuwa akieleza jinsi Israeli walitafuta kuvuta mataifa ya kipagani, Mungu alisema kwamba ‘alijipamba mapambo ya dhahabu, alijitia wanja machoni, akajifanya kuwa mzuri.’ (Yeremia 4:30; Ezekieli 23:40) Mistari hiyo wala mingine yoyote haisemi kwamba ni vibaya kutumia njia zisizo za asili kuongezea sura za mtu. Hata hivyo, hadithi ya Yezebeli inadokeza kwamba alitia wanja mwingi mno machoni mwake hivi kwamba uliweza kuonekana kutoka mbali, hata na Yehu nje ya Jumba la Mfalme. Somo ni nini? Usipake rangi za uso kwa uzito, kwa njia ya kutokeza kupita kiasi.b

Bila shaka, hakuna mwanamke yeyote anayevaa vito au kupaka rangi za uso ambaye angesema kwamba njia zake na kiasi chazo hazifai. Hata hivyo, hakuna mabishano kwamba kwa sababu ya kutokuwa na usalama au kwa kuvutwa na matangazo yenye kujipatia faida, mwanamke angeweza kusitawisha tabia ya kutumia rangi za uso nyingi mno. Huenda akazoea sana sura inayotokea hivi kwamba ashindwe kutambua kwamba inapingana na “kiasi na utimamu wa akili” wa wanawake Wakristo walio wengi.—Ona Yakobo 1:23, 24.

Ni kweli, ladha hutofautiana; wanawake wengine hutumia kiasi kidogo cha rangi za uso au vito vichache au hawatumii hata kidogo, wengine hutumia zaidi. Kwa hiyo ni jambo la hekima kutokuwa mwenye kuhukumu yule anayetumia kiasi tofauti cha rangi za uso au cha vito. Jambo jingine linalohusika ni desturi ya mahali. Kwamba mitindo mingine inakubaliwa katika bara jingine (au ilikuwa ya kawaida katika nyakati za kale) haimaanishi kwamba ingefaa mahali hapo leo.

Mwanamke Mkristo mwenye hekima atakuwa akichunguza kujipamba kwake pindi kwa pindi, akijiuliza kwa ufuataji haki kabisa: ‘Je! mimi kwa kawaida huvaa vito au kupaka rangi za uso nyingi zaidi (au za ujasiri zaidi) kuliko Wakristo walio wengi katika eneo langu? Je! mimi hufuata kigezo cha jamii za kinarsisi (wenye kujipenda wenyewe) au waigizaji mashuhuri wa sinema wenye kiburi katika kujipamba kwangu, au ninaongozwa hasa na shauri kwenye 1 Timotheo 2:9 na 1 Petro 3:3, 4? Naam, kujipamba kwangu ni kwa kiasi kweli, kunakoonyesha heshima ya kweli kwa maoni na hisia za wengine?’—Mithali 31:30.

Wanawake walio na waume Wakristo waweza kuwaomba maoni na mashauri yao. Pia, linapotafutwa kwa unyofu, shauri lenye kusaidia laweza kupatikana kutoka dada wengine. Lakini badala ya kugeukia rafiki aliye na ladha iyo hiyo, huenda ikawa bora zaidi kusema na akina dada wenye umri mkubwa zaidi ambao usawaziko na hekima zao zaheshimiwa. (Linganisha 1 Wafalme 12:6-8.) Biblia husema kwamba wanawake wenye umri mkubwa zaidi wenye kustahiwa “wawatie wanawake vijana akili . . . kuwa wenye kiasi, kuwa safi . . . , ili neno la Mungu lisitukanwe.” (Tito 2:2-5) Hakuna Mkristo mkomavu yeyote ambaye angetaka kuvaa kwake vito au kupaka rangi za uso kwake kusiko kwa kiasi kusababishe Neno la Mungu au watu wake ‘kutukanwa.’

Usimulizi wa Biblia wa Timna unaonyesha kwamba kujipamba kwa mwanamke kwaweza kuonyesha ni wa aina gani, kukiwasilisha ujumbe wenye nguvu. (Mwanzo 38:14, 15) Ni ujumbe gani unaowasilishwa na mtindo wa nywele na rangi ya nywele (ikiwa imetiwa rangi) au utumizi wa vito na virembeshi vya mwanamke Mkristo? Je! ni: Huyu ni mtumishi wa Mungu aliye safi, mwenye kiasi, na mwenye usawaziko?

Mtu anayeona Wakristo katika utumishi wa shambani, au anayehudhuria mikutano yetu, apaswa kuvutwa inavyofaa. Kwa kawaida waangaliaji huvutiwa. Wanawake Wakristo walio wengi hawapi mtu wa nje sababu yoyote kukata maneno kwamba wao, kwa upande mmoja, ni wenye kuvalia ovyoovyo au, kwa upande mwingine, ni wenye kujipaka rangi za uso zilizo nyingi sana au kujipamba mno; badala ya hayo, wao hujipamba wenyewe “katika njia ambayo hufaa wanawake wanaodai kuheshimu Mungu.”—1 Timotheo 2:10, NW.

[Maelezo ya Chini]

[Picha katika ukurasa wa 31]

Uvumbuzi mbalimbali wa kiakiolojia kutoka Mashariki ya Kati: Kisanduku cha pembe cha virembeshi, kioo, na mikufu ya dhahabu na karneliani (jiwe jekundu la thamani)

[Hisani]

Zote tatu: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.