“Israeli wa Mungu” na Ule “Umati Mkubwa”
“Nikaona, na, tazama! umati mkubwa, ambao hakuna mwanadamu aliyeweza kuhesabu.”—UFUNUO 7:9, NW.
1-3. (a) Wakristo watiwa-mafuta wana matazamio gani matukufu ya kimbingu? (b) Shetani alijaribuje kuharibu kutaniko la karne ya kwanza? (c) Ni nini kilichotendeka katika 1919 kilichoonyesha kwamba jitihada za Shetani za kufisidi kutaniko la Kikristo lililotiwa mafuta zilishindwa?
KUANZISHWA kwa “Israeli wa Mungu” katika 33 W.K. kulikuwa hatua kubwa katika kutimizwa kwa makusudi ya Yehova. (Wagalatia 6:16) Washiriki watiwa-mafuta wa hao Israeli wana tumaini la kuwa viumbe-roho na la kutawala pamoja na Kristo katika Ufalme wa Mungu wa kimbingu. (1 Wakorintho 15:50, 53, 54) Wakiwa na cheo hicho, wana sehemu kubwa katika kutakasa jina la Yehova na kuponda kichwa cha Mpinzani mkubwa, Shetani Ibilisi. (Mwanzo 3:15; Warumi 16:20) Si ajabu kwamba Shetani alifanya yote aliyoweza ili aharibu kutaniko hili jipya, kwa kulinyanyasa na vilevile kwa kujaribu kulifisidi!—2 Timotheo 2:18; Yuda 4; Ufunuo 2:10.
2 Mitume walipokuwa wangali hai, Shetani alishindwa. Lakini baada ya kifo chao, uasi-imani ulienea bila kuzuiliwa. Hatimaye, kwa maoni ya wanadamu, kutaniko safi la Kikristo lililoanzishwa na Yesu lilionekana kama limefisidiwa Shetani alipotokeza mwigo wenye uasi-imani uitwao leo Jumuiya ya Wakristo. (2 Wathesalonike 2:3-8) Hata hivyo, Ukristo wa kweli ulidumu.—Mathayo 28:20.
3 Yesu, katika kielezi chake cha ngano na magugu, alitabiri kwamba Wakristo wa kweli wangekua kwa muda fulani pamoja na “magugu,” au Wakristo wa uwongo; na hilo lilitendeka. Lakini alisema pia kwamba katika siku za mwisho, “wana wa ufalme” wangeonekana wakiwa tofauti na “magugu.” (Mathayo 13:36-43) Hilo pia lilitendeka. Katika 1919 Wakristo wa kweli watiwa-mafuta walitoka kwa utekwa wa Kibabiloni. Wao walitambuliwa kimungu kuwa “mtumwa mwaminifu mwenye akili,” nao walianza kuhubiri habari njema za Ufalme kwa ujasiri. (Mathayo 24:14, 45-47; Ufunuo 18:4) Karibu wao wote walikuwa wasio Wayahudi; lakini kwa sababu walikuwa na imani ya Abrahamu, wao kwa kweli walikuwa ‘wana wa Abrahamu.’ Wao walikuwa washiriki wa “Israeli wa Mungu.”—Wagalatia 3:7, 26-29.
Ule “Umati Mkubwa”
4. Ni kikundi kipi cha Wakristo kilikuja kuonekana, hasa katika miaka ya 1930?
4 Mwanzoni, wale walioitikia mahubiri ya Wakristo hawa watiwa-mafuta pia walikuja kuwa Waisraeli wa kiroho, wasaliao wa wale 144,000, wenye tumaini la kimbingu. (Ufunuo 12:17) Hata hivyo, hasa tangu miaka ya 1930, kikundi kingine kilianza kuonekana. Hicho kilihusianishwa na “kondoo wengine” wa kielelezo cha mazizi ya kondoo. (Yohana 10:16) Wao walikuwa wanafunzi wa Kristo wenye tumaini la uhai wa milele katika dunia iliyo paradiso. Wao ni kama walikuwa ndio watoto wa kiroho wa Wakristo watiwa-mafuta. (Isaya 59:21; 66:22; linganisha 1 Wakorintho 4:15, 16.) Walitambua kutaniko la Kikristo lililotiwa mafuta kuwa ndiye yule mtumwa mwaminifu mwenye akili, na kama ilivyo na ndugu zao watiwa-mafuta, walikuwa na upendo wa kina sana kwa Yehova, imani katika dhabihu ya Yesu, bidii ya kumsifu Mungu, na utayari wa kuteseka kwa ajili ya uadilifu.
5. Hali ya kondoo wengine imeendeleaje kueleweka vizuri zaidi?
5 Mwanzoni, cheo cha hawa kondoo wengine hakikueleweka vizuri, lakini baada ya muda kupita, mambo yakawa wazi zaidi. Katika 1932 Wakristo watiwa-mafuta walitiwa moyo kuhimiza kondoo wengine kushiriki katika kazi ya kuhubiri—jambo ambalo wengi wa kondoo wengine tayari walikuwa wakifanya. Katika 1934 kondoo wengine walitiwa moyo wakubali ubatizo wa maji. Katika 1935 wao walihusianishwa na “umati mkubwa” wa Ufunuo sura ya 7. Katika 1938 walialikwa kuhudhuria Ukumbusho wa kifo cha Yesu Kristo wakiwa watazamaji. Katika 1950 wanaume wakomavu miongoni mwao walitambuliwa kuwa miongoni mwa “wakuu” wenye kutumikia wakiwa “mahali pa kujificha na upepo, na mahali pa kujisitiri na dhoruba.” (Zaburi 45:16; Isaya 32:1, 2) Katika 1953, tengenezo la kidunia la Mungu—ambalo sehemu kubwa yalo ilijumuisha kondoo wengine—lilionwa kuwa kiini cha jamii ya kidunia ambayo ingekuwapo katika ulimwengu mpya. Katika 1985 ilieleweka kwamba kwa msingi wa dhabihu ya fidia ya Yesu, kondoo wengine hutangazwa kuwa waadilifu wakiwa rafiki za Mungu na wakiwa na tumaini la kuokoka Har–Magedoni.
6. Ni hali gani husianifu za watiwa-mafuta na kondoo wengine leo, zikitokeza maswali gani?
6 Kufikia sasa, katika sehemu hii ya kumalizia ya “siku za mwisho,” wengi zaidi wa wale 144,000 wamekufa na kupokea thawabu yao ya kimbingu. (2 Timotheo 3:1; Ufunuo 6:9-11; 14:13) Wakristo wenye tumaini la kidunia sasa hufanya sehemu kubwa zaidi ya kuhubiri habari njema, nao huona kuwa pendeleo kuunga mkono ndugu za Yesu watiwa-mafuta kwa jambo hili. (Mathayo 25:40) Hata hivyo, watiwa-mafuta hao ndio mtumwa mwaminifu mwenye akili ambaye kupitia chakula cha kiroho kimegawanywa muda wote wa hizi siku za mwisho. Hali ya kondoo wengine itakuwaje wakati hawa watiwa-mafuta wote watakapokuwa wamepokea thawabu yao ya kimbingu? Ni maandalizi gani yatakayofanywa kwa ajili ya kondoo wengine? Pitio fupi la Israeli la kale litatusaidia kujibu maswali hayo.
“Ufalme wa Makuhani” wa Mfano
7, 8. Ni kwa kadiri gani Israeli la kale lilikuwa ufalme wa makuhani na taifa takatifu chini ya agano la Sheria?
7 Yehova alipochagua Israeli kuwa taifa lake la kipekee, alifanya agano pamoja nao, akisema: “Ikiwa mtaitii sauti yangu kweli kweli, na kulishika agano langu, hapo ndipo mtakapokuwa tunu kwangu kuliko makabila yote ya watu; maana dunia yote pia ni mali yangu, nanyi mtakuwa kwangu ufalme wa makuhani, na taifa takatifu.” (Kutoka 19:5, 6) Israeli lilikuwa taifa la watu wa kipekee wa Yehova kwa msingi wa agano la Sheria. Lakini, ni kwa njia gani ahadi inayohusu ufalme wa makuhani na taifa takatifu ingetimizwa?
8 Israeli, lilipokuwa jaminifu, lilikiri enzi kuu ya Yehova na kumkubali akiwa Mfalme. (Isaya 33:22) Hivyo, walikuwa ufalme. Lakini, kama ilivyofunuliwa baadaye, ahadi ya “ufalme” ingemaanisha mengi zaidi ya hilo. Na zaidi, walipotii Sheria ya Yehova, walikuwa safi, wakiwa wametengwa na mataifa yaliyokuwa karibu nao. Walikuwa taifa takatifu. (Kumbukumbu la Torati 7:5, 6) Je, walikuwa ufalme wa makuhani? Katika Israeli, kabila la Lawi lilikuwa limewekwa kando kwa ajili ya utumishi wa hekalu, na katika kabila hilo kulikuwa na ukuhani wa Kilawi. Sheria ya Kimusa ilipoanzishwa, wanaume Walawi walichukuliwa kwa kubadilishana na mzaliwa wa kwanza wa kila familia isiyo ya Kilawi.a (Kutoka 22:29; Hesabu 3:11-16, 40-51) Hivyo, kila familia katika Israeli ni kama iliwakilishwa katika utumishi wa hekalu. Hiyo ilikuwa kadiri ambayo taifa hilo lilipata kukaribia ukuhani. Hata hivyo, walimwakilisha Yehova mbele ya mataifa. Mgeni yeyote aliyetaka kuabudu Mungu wa kweli alipaswa kuabudu kwa kushirikiana na Israeli.—2 Mambo ya Nyakati 6:32, 33; Isaya 60:10.
9. Ni nini kilichomfanya Yehova akatae ufalme wa kaskazini wa Israeli ‘usiwe kuhani kwake’?
9 Baada ya kifo cha Sulemani, watu wa Mungu waligawanyika katika ufalme wa kaskazini wa Israeli chini ya Mfalme Yeroboamu na ufalme wa kusini wa Yuda chini ya Mfalme Rehoboamu. Kwa kuwa hekalu, lililokuwa kitovu cha ibada safi, lilikuwa katika eneo la Yuda, Yeroboamu alianzisha aina ya ibada isiyo halali kwa kuweka sanamu za ndama katika eneo lake la kitaifa. Isitoshe, “akafanya nyumba za mahali pa juu, akafanya na watu wo wote, watu wasio wa wana wa Lawi, kuwa makuhani.” (1 Wafalme 12:31) Taifa la kaskazini lilididimia zaidi katika ibada bandia wakati Mfalme Ahabu alipomruhusu mke wake wa kigeni, Yezebeli, kusimamisha ibada ya Baali nchini. Hatimaye, Yehova alitamka hukumu juu ya ufalme huo wenye kuasi. Kupitia Hosea, yeye alisema: “Watu wangu wa[t]aangamizwa kwa kukosa maarifa; kwa kuwa wewe umeyakataa maarifa, mimi nami nitakukataa wewe, usiwe kuhani kwangu mimi.” (Hosea 4:6) Baadaye upesi, Waashuru waliangamiza ufalme wa kaskazini wa Israeli.
10. Ufalme wa kusini wa Yuda, ulipokuwa mwaminifu, uliwakilishaje Yehova mbele ya mataifa?
10 Vipi lile taifa la kusini, Yuda? Katika siku za Hezekia, Yehova aliwaambia hivi kupitia Isaya: “Ninyi ni Mashahidi wangu, . . . na mtumishi niliyemchagua; . . . watu wale niliojiumbia nafsi yangu, ili wazitangaze sifa zangu.” (Isaya 43:10, 21; 44:21) Ulipokuwa mwaminifu, ufalme wa kusini ulitumikia kutangazia mataifa utukufu wa Yehova na kuvutia wenye mioyo mizuri kumwabudu katika hekalu lake na kuhudumiwa na ukuhani halali wa Kilawi.
Wageni Katika Israeli
11, 12. Taja majina ya baadhi ya wageni waliokuja kutumikia Yehova kwa kushirikiana na Israeli.
11 Kwa habari ya wageni walioitikia ushahidi huo wa kitaifa, maandalizi yalifanywa kwa ajili yao katika Sheria iliyotolewa kupitia Musa—ambaye mke wake, Sipora, alikuwa Mmidiani. “Kundi kubwa la watu waliochangamana” la wasio Waisraeli lilitoka Misri pamoja na Israeli nalo lilikuwapo Sheria ilipotolewa. (Kutoka 2:16-22; 12:38; Hesabu 11:4) Rahabu na familia yake waliokolewa kutoka Yeriko na baadaye kukubaliwa katika kutaniko la Kiyahudi. (Yoshua 6:23-25) Baadaye upesi, Wagibeoni walifanya amani pamoja na Israeli wakapewa mgawo wa kufanya kazi zilizohusu tabenakulo.—Yoshua 9:3-27; ona pia 1 Wafalme 8:41-43; Esta 8:17.
12 Hatimaye, wageni wakatumikia katika vyeo vya juu. Uria Mhiti, mume wa Bath-sheba, alikuwa miongoni mwa “mashujaa” wa Daudi, kama ilivyokuwa na Seleki Mwamoni. (1 Mambo ya Nyakati 11:26, 39, 41; 2 Samweli 11:3, 4) Ebed-meleki, Mwethiopia, alitumikia katika makao ya kifalme naye angeweza kumfikia mfalme. (Yeremia 38:7-9) Baada ya Israeli kurudi kutoka uhamishoni katika Babiloni, Wanethini wasio Waisraeli walipewa madaraka zaidi ya kusaidia makuhani. (Ezra 7:24) Kwa kuwa baadhi ya hawa wageni waaminifu, au wakazi wa kigeni, huonwa kuwa kivuli cha kuonyesha umati mkubwa leo, vyeo vyao vyatupendeza.
13, 14. (a) Wageuzwa-imani walikuwa na mapendeleo na madaraka gani katika Israeli? (b) Waisraeli walipaswa wawaoneje wageuzwa-imani waaminifu?
13 Watu hao walikuwa wageuzwa-imani, waabudu wa Yehova waliojiweka wakfu chini ya Sheria ya Kimusa ambao walitengwa na mataifa mengine wakiwa na taifa la Israeli. (Mambo ya Walawi 24:22) Walitoa dhabihu, waliepuka ibada bandia, na kuepuka damu, kama tu walivyofanya Waisraeli. (Mambo ya Walawi 17:10-14; 20:2) Walisaidia katika ujenzi wa hekalu la Sulemani na kujiunga na urudisho wa ibada ya kweli chini Mfalme Asa na Mfalme Hezekia. (1 Mambo ya Nyakati 22:2; 2 Mambo ya Nyakati 15:8-14; 30:25) Petro alipotumia ufunguo wa kwanza wa Ufalme katika Pentekoste 33 W.K., maneno yake yalisikiwa na “Wayahudi na wageuzwa-imani [wasio wa Kiyahudi].” Yaelekea, baadhi ya wale elfu tatu waliobatizwa siku hiyo walikuwa wageuzwa-imani. (Matendo 2:10, 41, NW) Muda mfupi baadaye, mgeuzwa-imani Mwethiopia alibatizwa na Filipo—kabla ya Petro kutumia ufunguo wa mwisho wa Ufalme kwa Kornelio na familia yake. (Mathayo 16:19; Matendo 8:26-40; 10:30-48) Kwa wazi, wageuzwa-imani hawakuwa wakionwa kuwa wasio Wayahudi.
14 Hata hivyo, cheo cha wageuzwa-imani nchini hakikuwa kama cha wazaliwa wa Israeli. Wageuzwa-imani hawakutumikia wakiwa makuhani, na wazaliwa wao wa kwanza hawakuwakilishwa katika ukuhani wa Kilawi.b Na wageuzwa-imani hawakuwa na urithi wa shamba katika Israeli. Hata hivyo, Waisraeli waliamriwa kuwatendea kwa fadhili wageuzwa-imani waaminifu na kuwaona kuwa ndugu zao.—Mambo ya Walawi 19:33, 34.
Taifa la Kiroho
15. Ni nini kilichotokea Israeli la asili lilipokataa kumkubali Mesiya?
15 Sheria ilikusudiwa idumishe Israeli likiwa safi, likiwa limejitenga na mataifa yaliyolizunguka. Lakini ilikuwa na kusudi jingine. Mtume Paulo aliandika: “Torati imekuwa kiongozi kutuleta kwa Kristo, ili tuhesabiwe haki kwa imani.” (Wagalatia 3:24) Kwa kusikitisha, wengi wa Waisraeli walishindwa kuongozwa na Sheria kwa Kristo. (Mathayo 23:15; Yohana 1:11) Kwa hiyo Yehova Mungu alikataa taifa hilo na kusababisha “Israeli wa Mungu” kuzaliwa. Na zaidi, aliwaalika wasio Wayahudi wawe raia kamili wa Israeli hili jipya. (Wagalatia 3:28; 6:16) Ni juu ya taifa hili jipya ndipo ahadi ya Yehova kwenye Kutoka 19:5, 6 kuhusu ukuhani wa kifalme ina utimizo wa mwisho ulio mzuri ajabu. Kwa njia gani?
16, 17. Ni katika maana gani Wakristo watiwa-mafuta walio duniani ni wa “kifalme”? wa “ukuhani”?
16 Petro alinukuu Kutoka 19:6 alipoandikia Wakristo watiwa-mafuta wa siku yake: “Ninyi ni mzao mteule, ukuhani wa kifalme, taifa takatifu, watu wa milki ya Mungu.” (1 Petro 2:9) Hilo lamaanisha nini? Je, watiwa-mafuta walio duniani ni wafalme? La, ufalme wao bado ni wa wakati ujao. (1 Wakorintho 4:8) Hata hivyo, wao ni “wa kifalme” kwa maana ya kwamba wao wameteuliwa kupata mapendeleo ya wakati ujao ya kifalme. Hata sasa wao ni taifa chini ya mfalme, Yesu, aliyewekwa rasmi na Mwenye Enzi Kuu Mkuu, Yehova Mungu. Paulo aliandika: “[Yehova] alituokoa katika nguvu za giza, akatuhamisha na kutuingiza katika ufalme wa Mwana wa pendo lake.”—Wakolosai 1:13.
17 Je, Wakristo watiwa-mafuta walio duniani ni ukuhani? Kwa njia fulani, ndiyo. Wakiwa kutaniko, wao hutimiza kusudi fulani la kikuhani lisilokanushika. Petro alieleza hilo aliposema: ‘Ninyi nanyi mmejengwa mwe nyumba ya roho ili kuwa ukuhani mtakatifu.’ (1 Petro 2:5; 1 Wakorintho 3:16) Leo, mabaki ya Wakristo watiwa-mafuta kwa ujumla ni “mtumwa mwaminifu mwenye akili,” mfereji wa kugawia chakula cha kiroho. (Mathayo 24:45-47) Kama ilivyokuwa na Israeli la kale, mtu yeyote anayetaka kumwabudu Yehova ni lazima aabudu kwa kushirikiana na hawa Wakristo watiwa-mafuta.
18. Likiwa ukuhani, kutaniko la Kikristo lililotiwa mafuta na ambalo liko duniani lina daraka gani la msingi?
18 Na zaidi, Wakristo watiwa-mafuta walichukua kutoka kwa Israeli pendeleo la kutoa ushahidi wa ukuu wa Yehova miongoni mwa mataifa. Muktadha waonyesha kwamba Petro alipoita Wakristo watiwa-mafuta ukuhani wa kifalme, alikuwa akifikiria kazi ya kuhubiri. Hakika, aliunganisha katika nukuu moja ahadi ya Yehova kwenye Kutoka 19:6 na maneno Yake kwa Israeli kwenye Isaya 43:21 aliposema hivi: “Ninyi ni . . . ukuhani wa kifalme, . . . mpate kuzitangaza fadhili zake yeye aliyewaita mtoke gizani mkaingie katika nuru yake ya ajabu.” (1 Petro 2:9) Kwa kupatana na hilo, Paulo alizungumzia kutangazwa kwa fadhili za Yehova kuwa dhabihu ya hekalu. Yeye aliandika: “Kwa njia yake [Yesu], na tumpe Mungu dhabihu ya sifa daima, yaani, tunda la midomo iliungamayo jina lake.”—Waebrania 13:15.
Utimizo wa Kimbingu
19. Ni utimizo gani ulio wa mwisho, wenye utukufu wa ahadi ya kwamba Israeli lingekuwa ufalme wa makuhani?
19 Hata hivyo, Kutoka 19:5, 6 hatimaye lina utimizo mtukufu hata zaidi. Katika kitabu cha Ufunuo, mtume Yohana asikia viumbe vya kimbingu vikitumia andiko hili vinapomsifu Yesu aliyefufuliwa: “Ulichinjwa, ukamnunulia Mungu kwa damu yako watu wa kila kabila na lugha na jamaa na taifa, ukawafanya kuwa ufalme na makuhani kwa Mungu wetu; nao wanamiliki juu ya nchi.” (Ufunuo 5:9, 10) Basi, katika maana ya mwisho, ukuhani wa kifalme ni Ufalme wa kimbingu wa Mungu, mamlaka itawalayo ambayo Yesu alitufundisha tusali. (Luka 11:2) Wakristo wote watiwa-mafuta 144,000 wenye kuvumilia kwa uaminifu mpaka mwisho watakuwa na sehemu katika mpango huo wa Ufalme. (Ufunuo 20:4, 6) Ni utimizo wa ajabu kama nini wa ahadi uliotolewa zamani sana kupitia Musa!
20. Ni swali gani ambalo bado lapaswa kujibiwa?
20 Haya yote yanahusikaje na cheo cha umati mkubwa na wakati wao ujao watiwa-mafuta wote watakapokuwa wamepata urithi wao mzuri ajabu? Jambo hili litakuwa wazi katika makala ya mwisho ya mfululizo huu.
[Maelezo ya chinis]
a Ukuhani wa Israeli ulipoanzishwa, wana-wazaliwa wa kwanza wa makabila ya Israeli yasiyo ya Kilawi na wanaume wa kabila la Lawi walihesabiwa. Kulikuwa na wazaliwa wa kwanza 273 kuliko wanaume wa Kilawi. Hivyo, Yehova akaagiza kwamba shekeli tano kwa kila mmoja wa wale 273 zilipwe zikiwa fidia kwa ajili ya ziada hilo.
b Kundi kubwa lililochangamana la wasio Waisraeli lilikuwapo Sheria ilipoanzishwa katika 1513 K.W.K., lakini wazaliwa wao wa kwanza hawakutiwa ndani wakati Walawi walichukuliwa kwa kubadilishana na wazaliwa wa kwanza wa Israeli. (Ona fungu la 8.) Hivyo, Walawi hawakuchukuliwa kwa kubadilishana na wazaliwa wa kwanza wa hawa wasio Waisraeli.
Je, Waweza Kufafanua?
◻ Hali ya kondoo wengine imekujaje kueleweka vizuri zaidi?
◻ Kwa nini Yehova alikataa ufalme wa kaskazini wa Israeli usiwe kuhani kwake?
◻ Lilipokuwa lenye uaminifu, Yuda lilikuwa na hali gani mbele ya mataifa?
◻ Wageuzwa-imani waaminifu katika Israeli walikuwa na hali gani?
◻ Kutaniko lililotiwa mafuta hutumikiaje likiwa ufalme wa makuhani?
[Picha katika ukurasa wa16]
Wakiwa ukuhani wa kifalme, Wakristo watiwa-mafuta hutangaza utukufu wa Yehova duniani
[Picha katika ukurasa wa18]
Utimizo wa mwisho wa Kutoka 19:6 ni Ufalme