Sura ya 8
Kujulisha Habari Njema Bila Kuacha (1942-1975)
“KWA WAPENDA THEOKRASI WOTE:
Katika Januari 8, 1942, ndugu yetu mpendwa, J. F. Rutherford, alimaliza mwendo wake wa kidunia kwa uaminifu . . . Ilikuwa shangwe na faraja kwake kuona na kujua kwamba mashahidi wote wa Bwana wanafuata, si binadamu yeyote, bali Mfalme Kristo Yesu akiwa Kiongozi wao, na kwamba watasonga mbele na kazi kwa umoja kamili wa tendo.”—Barua yenye kutangaza kifo cha Ndugu Rutherford.a
HABARI za kifo cha Ndugu Rutherford zilifika zikiwa mshtuko wa kitambo kwa Mashahidi wa Yehova ulimwenguni pote. Wengi walijua kwamba alikuwa amekuwa mgonjwa, lakini hawakutarajia afe upesi hivyo. Walihuzunishwa na kifo cha ndugu yao mpendwa lakini walikuwa wameazimia “kusonga mbele na kazi”—kazi ya kupiga mbiu ya Ufalme wa Mungu. Wao hawakumwona J. F. Rutherford kuwa kiongozi wao. Charles E. Wagner, ambaye alikuwa amefanya kazi katika ofisi ya Ndugu Rutherford, alionelea hivi: “Akina ndugu kila mahali walikuwa wamesitawisha usadikisho imara kwamba kazi ya Yehova haikutegemea binadamu yeyote.” Hata hivyo, mtu fulani alihitajiwa ili abebe madaraka ambayo Ndugu Rutherford alikuwa amebeba akiwa msimamizi wa Watch Tower Society.
“Tumeazimia Kukaa Karibu na Bwana”
Ilikuwa tamaa ya moyoni ya Ndugu Rutherford kwamba Mashahidi wa Yehova wajulishe habari njema bila kuacha. Kwa hiyo katikati ya Desemba 1941, majuma kadhaa kabla ya kifo chake, aliita pamoja waelekezi wanne wa yale mashirika mawili makuu yaliyo halali yaliyotumiwa na Mashahidi wa Yehova na kudokeza kwamba upesi kadiri iwezekanavyo baada ya kifo chake, washiriki wote wa mabaraza ya waelekezi waitwe katika kikao cha pamoja na kuchagua msimamizi na makamu wa msimamizi.
Alasiri ya Januari 13, 1942, siku tano tu baada ya kifo cha Rutherford, washiriki wote wa baraza la mashirika hayo mawili walikutana pamoja kwenye Betheli ya Brooklyn. Siku kadhaa mapema, makamu wa msimamizi wa Sosaiti, Nathan H. Knorr mwenye umri wa miaka 36, alikuwa amedokeza kwamba watafute kwa moyo wa bidii hekima ya kimungu kwa sala na kutafakari. Washiriki wa baraza walitambua kwamba ingawa ndugu aliyechaguliwa awe msimamizi angesimamia mambo ya kisheria ya Watch Tower Society, pia angetumikia akiwa mwangalizi mkuu wa tengenezo. Ni nani aliyekuwa na sifa za kiroho zilizohitajiwa kwa daraka hilo zito katika kuangalia kazi ya Yehova? Mkutano huo wa pamoja ulifunguliwa kwa sala, na baada ya ufikirio wa uangalifu, Ndugu Knorr alichaguliwa kwa umoja awe msimamizi wa mashirika yote mawili na Hayden C. Covington mwenye umri wa miaka 30, aliyekuwa wakili wa Sosaiti, akachaguliwa kuwa makamu wa msimamizi.b
Baadaye siku hiyo, W. E. Van Amburgh, mwandishi-mweka-hazina wa Sosaiti, alitangazia familia ya Betheli matokeo ya uchaguzi. R. E. Abrahamson, aliyekuwapo katika pindi hiyo, alikumbuka kwamba Van Amburgh alisema hivi: ‘Naweza kukumbuka wakati C. T. Russell alipokufa na J. F. Rutherford akachukua mahali pake. Bwana aliendelea kuelekeza na kufanikisha kazi Yake. Sasa, natarajia kabisa kazi isonge mbele, Nathan H. Knorr akiwa msimamizi, kwa sababu hii ni kazi ya Bwana, si ya binadamu.’
Washiriki wa familia ya Betheli katika Brooklyn walihisije juu ya matokeo ya uchaguzi huo? Barua yenye kugusa moyo kutoka kwao ya tarehe ya Januari 14, 1942, siku iliyofuata uchaguzi, yajibu hivi: “Kubadilishwa kwake [Rutherford] hakutatufanya tupunguze mwendo katika utendaji wa kazi ambayo Bwana ametugawia. Sisi tumeazimia kukaa karibu na Bwana na mmoja na mwenzake, tukisonga mbele na kazi bila kuacha, tukipiga vita bega kwa bega. . . . Ushirika wa karibu sana pamoja na Ndugu Knorr kwa miaka karibu ishirini . . . hutuwezesha kuthamini mwelekezo wa Bwana katika kuchaguliwa kwa Ndugu Knorr kuwa msimamizi na hivyo [kuthamini kwamba] Bwana anaangalia na kutunza watu Wake kwa upendo.” Barua za posta na za kebo za kuunga mkono zikaanza kumiminika upesi katika makao makuu kutoka ulimwenguni pote.
Hakukuwa hisi ya kutokuwa na uhakika kwa habari ya jambo la kufanywa. Makala ya pekee ilitayarishwa kwa ajili ya Mnara wa Mlinzi (Kiingereza), Februari 1, 1942, toleo lilelile lililotangaza kifo cha J. F. Rutherford. “Kukusanya kwa mwisho kunakofanywa na Bwana kunatukia,” ikajulisha. “Lolote lisiruhusiwe kukatiza hata kwa nukta moja kusonga mbele kwa watu wake wa agano katika utumishi Wake. . . . Sasa kushika imara uaminifu-maadili wetu kumwelekea Mungu Mweza Yote ndilo jambo la MAANA ZAIDI.” Mashahidi wa Yehova walihimizwa waendelee kujulisha habari njema kwa bidii.
Lakini ‘kushika kwao imara uaminifu-maadili’ kulikuwa ni tatizo kwelikweli katika miaka ya mapema ya 1940. Ulimwengu ulikuwa ungali katika vita. Vizuizi vya wakati wa vita katika sehemu nyingi za dunia vilifanya iwe vigumu kwa Mashahidi wa Yehova kuhubiri. Kukamatwa na vitendo vya wafanyaghasia dhidi ya Mashahidi viliendelea bila kupungua. Hayden Covington, akiwa wakili wa kisheria wa Sosaiti, alielekeza vita ya kisheria, nyakati nyingine kutoka katika ofisi yake kwenye makao makuu ya Brooklyn na nyakati nyingine kutoka katika magarimoshi alipokuwa akisafiri kushughulikia kesi za mahakama. Akifanya kazi pamoja na wanasheria wenyeji kama vile Victor Schmidt, Grover Powell, na Victor Blackwell, Ndugu Covington alipiga vita vigumu ili kuthibitisha haki za kikatiba za Mashahidi wa Yehova za kuhubiri nyumba hadi nyumba na kugawanya fasihi ya Biblia bila kuzuiwa na wakuu wenyeji.c
Kuvumisha Kichocheo cha “Kusonga Mbele”
Ujapokuwa upimiwaji vyakula na petroli katika wakati wa vita, mapema katika Machi 1942, mipango ilitangazwa ya Ulimwengu Mpya Kusanyiko la Kitheokrasi, ambalo lingefanywa Septemba 18-20. Ili kurahisisha usafiri, majiji 52 ya mkusanyiko yaliteuliwa kote Marekani, mengi kati yayo yakiunganishwa kwa waya za simu na Cleveland, Ohio, jiji kuu. Karibu na wakati huohuo, Mashahidi wa Yehova walikusanyika katika majiji mengine 33 kotekote duniani. Ni nini lililokuwa lengo la kusanyiko hilo?
‘Sisi hatukukusanyika hapa ili kutafakari juu ya wakati uliopita au yale yaliyofanywa na watu mmoja-mmoja,’ akataarifu mwenyekiti, Ndugu Covington, katika maneno yake ya utangulizi kwa ajili ya kipindi cha kufungua. Kisha, akatoa utangulizi kwa hotuba ya msingi, “Ile Nuru Pekee,” ikitegemea Isaya sura 59 na 60, iliyotolewa na Ndugu Franz. Akirejezea amri ya kiunabii ya Yehova iliyoandikwa na Isaya, msemaji alijulisha hivi kwa kuchochea: “Hapa, basi, kipo kichocheo cha ‘Kusonga mbele’ kutoka kwa Mamlaka Iliyo Juu Zaidi ili kufuliza kuendelea na [kazi] yake ya kutoa ushahidi hata iweje kabla ya Har–Magedoni kuja.” (Isa. 6:1-12) Haukuwa wakati wa kulegeza mkono na kustarehe.
“Kuna kazi zaidi ya kufanywa; kazi nyingi!” akajulisha N. H. Knorr katika hotuba iliyofuata katika programu. Ili kusaidia wasikilizaji wake katika itikio lao kwa kichocheo cha “Kusonga mbele,” Ndugu Knorr alitangaza kutolewa kwa chapa ya tafsiri ya Biblia ya King James, iliyochapwa kwenye matbaa za Sosaiti yenyewe na ikiwa kamili pamoja na konkodansi iliyokusudiwa hasa kwa matumizi ya Mashahidi wa Yehova katika huduma yao ya shambani. Kitolewaji hicho kilionyesha kupendezwa sana kwa Ndugu Knorr katika uchapaji na ugawanyaji wa Biblia. Kwa kweli, baada ya yeye kuwa msimamizi wa Sosaiti mapema mwaka huo, Ndugu Knorr alikuwa amechukua hatua ya haraka kupata haki ya uchapaji ya tafsiri hiyo na kuratibu utayarishaji wa konkodansi na mambo mengine. Katika muda wa miezi michache chapa hiyo ya pekee ya King James Version ilikuwa tayari kutolewa kwenye kusanyiko.
Katika siku ya mwisho ya kusanyiko, Ndugu Knorr alitoa hotuba “Amani—Je, Inaweza Kudumu?” Katika hotuba hiyo yeye alionyesha uthibitisho wenye nguvu kutoka Ufunuo 17:8 kwamba Vita ya Ulimwengu 2, iliyokuwa ikichacha wakati huo, haingeendelea kufikia Har–Magedoni, kama vile wengine walivyofikiri, bali kwamba vita hiyo ingekoma na kipindi cha amani kingekuja. Kulikuwa kungali kuna kazi ya kufanywa katika kupiga mbiu ya Ufalme wa Mungu. Wakusanyikaji waliambiwa kwamba ili kusaidia kuangalia ukuzi uliotazamiwa katika tengenezo, kuanzia mwezi uliofuata Sosaiti ingepeleka “watumishi wa akina ndugu” kufanya kazi pamoja na makutaniko. Kila kutaniko lingetembelewa kila miezi sita.
“Ulimwengu Mpya Kusanyiko la Kitheokrasi liliunganisha tengenezo la Yehova pamoja kwa imara kwa ajili ya kazi iliyokuwa mbele,” asema Marie Gibbard, aliyehudhuria katika Dallas, Texas, pamoja na wazazi wake. Na kulikuwa na kazi nyingi ya kufanywa. Mashahidi wa Yehova walitazama mbele kwenye kipindi cha amani kilichokuwa kikija. Walikuwa wameazimia kuzidi kusonga mbele kupitia upinzani na mnyanyaso, wakijulisha habari njema bila kuacha!
Enzi ya Elimu Iliyoongezeka
Walikuwa wamekuwa wakitumia kadi ya ushuhuda na gramafoni katika kazi yao ya kuhubiri nyumba hadi nyumba, lakini je, kila shahidi wa Yehova angeweza kuboresha uwezo wake wa kueleza kutokana na Maandiko sababu za tumaini lake? Msimamizi wa tatu wa Sosaiti, N. H. Knorr, alifikiri hivyo. C. James Woodworth, ambaye baba yake alikuwa amekuwa mhariri wa The Golden Age na Consolation kwa miaka mingi alisema jambo hilo hivi: “Ingawa katika siku za Ndugu Rutherford mkazo ulikuwa juu ya ‘Dini Ni Mtego na Hila,’ sasa enzi ya mpanuko wa duniani pote ilikuwa ikipambazuka, na elimu—ya Kibiblia na ya kitengenezo—ilianza kwa kadiri wasiyoijua watu wa Yehova kufikia wakati huo.”
Enzi ya elimu ilianza karibu mara hiyo. Katika Februari 9, 1942, kama mwezi mmoja baada ya N. H. Knorr kuchaguliwa kuwa msimamizi wa Sosaiti, tangazo lenye matokeo makubwa lilitolewa kwenye Betheli ya Brooklyn. Mipango ilifanywa kwenye Betheli kwa ajili ya Mtaala wa Hali ya Juu wa Huduma ya Kitheokrasi—shule iliyofundisha utafiti juu ya Biblia na kusema mbele ya umma.
Kufikia mwaka uliofuata, msingi uliwekwa kwa ajili ya shule kama hiyo ambayo ingeongozwa katika kutaniko la mahali la Mashahidi wa Yehova. Kwenye “Mwito Kwenye Tendo” Kusanyiko lililofanywa kotekote Marekani Aprili 17 na 18, 1943, kijitabu Course in Theocratic Ministry kilitolewa. Kila kutaniko lilihimizwa kuanza shule hiyo mpya, na Sosaiti iliweka wakufunzi wawe wenyekiti na kutoa shauri lijengalo juu ya hotuba za wanafunzi zilizotolewa na wanafunzi wanaume waliojiandikisha. Upesi kadiri ilivyowezekana, mtaala huo ulitafsiriwa na kuanza kutenda katika nchi nyinginezo.
Likiwa tokeo, wasemaji wenye kustahili waliozoezwa katika shule hii ya huduma walianza kushiriki katika kampeni ya ulimwenguni pote ya kusema mbele ya watu wote ili kupiga mbiu ya ujumbe wa Ufalme. Wengi wao waliweza baadaye kutumia vizuri mazoezi yao wakiwa wasemaji wa mikusanyiko na katika kushughulikia madaraka mazito ya kitengenezo.
Miongoni mwao alikuwamo Angelo C. Manera, Jr., aliyekuwa ametumikia akiwa mwangalizi asafiriye kwa miaka kama 40. Alikuwa mmoja wa wale wa kwanza waliojiandikisha katika kutaniko lake, naye alionelea hivi: “Wale miongoni mwetu waliohudhuria mikutano na kutoka nje katika utumishi wa shambani kwa miaka mingi bila uandalizi huu wamekuja kuuona kuwa hatua kubwa katika maendeleo yetu ya kibinafsi na ya kitengenezo.”
Kuhusu mazoezi yake katika shule iliyoanzishwa kwenye Betheli ya Brooklyn katika 1942, George Gangas, mtafsiri Mgiriki wakati ule, alisema hivi baadaye: “Nakumbuka wakati nilipotoa hotuba yangu ya kwanza ya dakika sita. Sikujitumaini mwenyewe na hivyo nikaiandika. Lakini nilipoinuka kuitoa, nikakabwa na woga wa wasikilizaji nami niligugumia na kusema mashavuni, nikisahau niliyotaka kusema. Halafu nikaanza kusoma hati. Lakini mikono yangu ilikuwa ikitetemeka sana hivi kwamba mistari ilikuwa ikiruka juu-chini!” Hata hivyo, hakuacha. Baada ya wakati kupita akawa anatoa hotuba mbele ya wasikilizaji kwenye mikusanyiko mikubwa na hata kutumikia akiwa mshiriki wa Baraza Linaloongoza la Mashahidi wa Yehova.
Shule Iliyoanzishwa juu ya Msingi wa Imani
Septemba 24, 1942, hatua nyingine kubwa ilichukuliwa katika enzi ya elimu iliyoongezeka. Kwenye mkutano wa pamoja wa mabaraza ya waelekezi ya yale mashirika mawili yaliyo halali kisheria, Ndugu Knorr alidokeza kwamba Sosaiti ianzishe shule nyingine, ikitumia jengo lililokuwa limejengwa kwenye Kingdom Farm, katika South Lansing, New York, kilometa 410 kaskazini-magharibi mwa New York City. Kusudi la shule hiyo lingekuwa kuzoeza wamishonari kwa ajili ya utumishi katika nchi za kigeni ambako kulikuwa na uhitaji mkubwa wa wapiga-mbiu wa Ufalme. Dokezo hilo lilikubaliwa kwa umoja.
Albert D. Schroeder, ambaye wakati huo alikuwa na umri wa miaka 31, aliwekwa kuwa msajili naye alitumikia akiwa mwenyekiti wa halmashauri ili kuanzisha mpango wa kitengenezo wa shule hiyo. Yeye asema, “Lo! mioyo yetu iliruka kwa shangwe kwa ajili ya mgawo huu mpya wenye kushangaza!” Wakufunzi walijishughulisha mara hiyo; walikuwa na miezi minne tu ya kutayarisha mitaala, kuandika mihadhara, na kukusanya maktaba. “Mtaala wa elimu ya Kikristo ya hali ya juu ulichukua majuma 20, Biblia ikiwa kitabu kikuu cha mafundisho,” aeleza Ndugu Schroeder, ambaye sasa hutumikia akiwa mshiriki wa Baraza Linaloongoza.
Jumatatu, Februari 1, 1943, siku yenye baridi ya kipupwe huko mashambani mwa mkoa wa New York, darasa la kwanza, likiwa na wanafunzi 100 likaanza. Hii ilikuwa shule ambayo kwelikweli ilianzishwa juu ya msingi wa imani. Katikati ya Vita ya Ulimwengu 2, kulikuwa maeneo machache tu ya ulimwengu ambako wamishonari wangeweza kutumwa. Hata hivyo, kwa usadikisho kamili kwamba kungekuwa kipindi cha amani ambacho katika hicho hao wangeweza kutumiwa, waliotazamiwa kuwa wamishonari walizoezwa.
Kupanga Upya Kitengenezo Baada ya Vita
Katika Mei 1945, uhasama wa Vita ya Ulimwengu 2 katika Ulaya ukakoma. Miezi minne baadaye, katika Septemba, mapigano yakakoma katika Pasifiki. Vita ya Ulimwengu 2 ikawa imekwisha. Oktoba 24, 1945, muda unaozidi kidogo tu miaka mitatu baada ya msimamizi wa Sosaiti kutoa ile hotuba “Amani—Je, Inaweza Kudumu?” Mkataba wa Umoja wa Mataifa ukaanza kutenda.
Ripoti juu ya utendaji wa Mashahidi wa Yehova zilikuwa tayari zimeanza kutiririka kutoka Ulaya. Kwa kadiri iliyoshangaza ndugu na dada zao ulimwenguni pote, kazi ya kupiga mbiu ya Ufalme ilikuwa imesonga mbele katika nchi za Ulaya ijapokuwa vita. Gazeti Mnara wa Mlinzi (Kiingereza) la Julai 15, 1945, liliripoti hivi: “Katika 1940 Ufaransa ilikuwa na wahubiri 400; sasa kuna 1,100 wanaoongea [juu ya] Ufalme. . . . Katika 1940 Uholanzi ilikuwa na wahubiri 800. Mia nne kati yao walipelekwa mbiombio kwenye kambi za mateso katika Ujerumani. Wale walioachwa nyuma waliongea [juu ya] Ufalme. Matokeo yakawa nini? Katika nchi hiyo sasa kuna wahubiri 2,000 wa Ufalme.” Mlango wa uhuru sasa ulitoa fursa za kujulisha zaidi habari njema, si katika Ulaya tu bali pia ulimwenguni pote. Hata hivyo, kwanza, kazi nyingi ya kujenga upya na kupanga upya kitengenezo ilihitajiwa.
Akiwa na hamu sana ya kuchanganua mahitaji ya Mashahidi wa Yehova katika nchi zilizokumbwa na vita, msimamizi wa Sosaiti, pamoja na mwandishi wake, Milton G. Henschel, walianza safari ya kuzuru Uingereza, Ufaransa, Uswisi, Ubelgiji, Uholanzi, na Skandinevia katika Novemba 1945 ili kutia ndugu moyo na kukagua ofisi za tawi za Sosaiti.d Lengo lao lilikuwa kupanga upya kitengenezo baada ya vita. Mipango ilifanywa kwa ajili ya ugavi wa fasihi pamoja na chakula na mavazi wapelekewe ndugu wenye uhitaji. Ofisi za tawi zilianzishwa tena.
Ndugu Knorr alijua vema kwamba mpango mzuri wa kitengenezo wa matawi ulihitajiwa ili kwenda sambamba na mwendo wa kusonga mbele wa kazi ya kuhubiri. Uwezo wake wa kiasili wa kupanga mambo kitengenezo ulitumiwa kikamili katika kupanua vifaa vya matawi ya Sosaiti ulimwenguni pote. Katika 1942, wakati alipopata kuwa msimamizi, kulikuwa na ofisi za tawi 25. Kufikia 1946, ijapokuwa marufuku na vipingamizi vya Vita ya Ulimwengu 2, kulikuwa na matawi katika nchi 57. Kwa muda wa miaka 30 iliyofuata, hadi 1976, idadi ya matawi iliongezeka kufika 97.
Wenye Kupatiwa Vifaa ili Kuwa Walimu
Kutokana na safari zake za kimataifa muda mfupi baada ya vita, msimamizi wa Sosaiti aliamua kwamba Mashahidi wa Yehova walihitaji kupatiwa vifaa vizuri zaidi ili wawe walimu wa Neno la Mungu. Elimu zaidi ya Biblia ilihitajiwa pamoja na vyombo vifaavyo kwa matumizi katika huduma ya shambani. Mahitaji hayo yalitimizwa mapema katika kipindi cha baada ya vita.
Kwenye Mataifa Yenye Nderemo Kusanyiko la Kitheokrasi, lililofanywa katika Cleveland, Ohio, Agosti 4-11, 1946, Ndugu Knorr alitoa hotuba yenye kichwa “Wenye Kupatiwa Vifaa kwa Ajili ya Kila Kazi Njema.” Hamu ya wasikilizaji wote iliamshwa alipouliza maswali kama vile: “Je, haungekuwa usaidizi mkubwa kupata habari juu ya kila kimojapo vitabu sitini na sita vya Biblia? Je, isingesaidia kuelewa Maandiko kama tungejua ni nani aliyeandika kila kitabu cha Biblia? ni wakati gani kila kitabu kiliandikwa? ni wapi kilikoandikiwa?” Tarajio likapanda alipojulisha: “Akina ndugu, mna habari hiyo yote na zaidi katika kitabu hiki kipya chenye kichwa ‘Equipped for Every Good Work’!” Makofi ya ghafula yakafuata tangazo hilo. Kichapo hicho kipya kingetumika kikiwa kitabu cha mafundisho kwa ajili ya shule ya huduma iliyofanywa katika makutaniko.
Mashahidi wa Yehova hawakupewa tu kichapo hicho ili kuupa kina ujuzi wao wa Maandiko bali pia walipewa misaada bora ya kutumia shambani. Mkusanyiko wa 1946 utakumbukwa kwa muda mrefu kwa kutolewa kwa toleo la kwanza la Amkeni! Gazeti hilo jipya lilichukua mahali pa Consolation (lililoitwa hapo kwanza The Golden Age). Pia kitabu “Let God Be True”e kilitolewa. Henry A. Cantwell, ambaye baadaye alitumikia akiwa mwangalizi asafiriye, aeleza hivi: “Kwa wakati fulani tulikuwa tumehitaji sana kitabu ambacho kingeweza kutumiwa kwa mafanikio katika kuongoza mafunzo ya Biblia pamoja na watu wapya wenye kupendezwa, ambacho kingezungumzia mafundisho na kweli za msingi za Biblia. Sasa kwa kutolewa ‘Let God Be True,’ tulikuwa na kitu kile hasa tulichohitaji.”
Wakiwa na misaada ya kufundishia yenye thamani hivyo, Mashahidi wa Yehova walitarajia mpanuko zaidi wa haraka sana. Akihutubia mkusanyiko juu ya kichwa “Matatizo ya Kujenga Upya na Upanuzi,” Ndugu Knorr alieleza kwamba wakati wa miaka ya vita ya duniani pote, jitihada za kutoa ushahidi hazikusimama. Kutoka 1939 kufika 1946, idadi ya wapiga-mbiu wa Ufalme ilikuwa imeongezeka kwa zaidi ya 110,000. Ili kutimiza mahitaji yenye kuongezeka ya fasihi ya Biblia, Sosaiti ilikuwa inapanga kupanua kiwanda na Kao la Betheli katika Brooklyn.
Kipindi kilichotarajiwa cha amani ya ulimwengu kilikuwa kimeanza. Ile enzi ya mpanuko wa duniani pote na elimu ya Biblia ilikuwa imeanza kuwa na maendeleo mazuri. Mashahidi wa Yehova walirudi nyumbani kutoka Mataifa Yenye Nderemo Kusanyiko la Kitheokrasi wakiwa wamepatiwa vifaa vizuri zaidi ili wawe walimu wa habari njema.
Kazi ya Kupiga Mbiu ya Ufalme Yasonga Mbele Kasi
Kwa kutazamia mpanuko wa ulimwenguni pote, katika Februari 6, 1947, msimamizi wa Sosaiti na mwandishi wake, Milton G. Henschel, walianza safari ya utumishi ya ulimwengu yenye kilometa 76,916. Safari hiyo iliwapeleka kwenye visiwa vya Pasifiki, New Zealand, Australia, Kusini-Mashariki mwa Asia, India, Mashariki ya Kati, eneo la Mediterania, Ulaya ya Kati na ya Magharibi, Skandinevia, Uingereza, na Newfoundland. Ilikuwa ndiyo mara ya kwanza tangu 1933 kwamba wawakilishi wa wafanyakazi wa makao makuu ya Sosaiti katika Brooklyn walipoweza kuzuru ndugu zao katika Ujerumani. Mashahidi wa Yehova ulimwenguni pote walifuatana na wasafiri hao wawili wakati ripoti za safari hiyo zilipochapwa katika matoleo ya Mnara wa Mlinzi muda wote wa 1947.f
“Ilikuwa ndiyo fursa ya kwanza ya kupata kujuana na ndugu katika Asia na mahali kwingineko na kuona mahitaji yalikuwa nini,” aeleza Ndugu Henschel, ambaye sasa ni mshiriki wa Baraza Linaloongoza la Mashahidi wa Yehova. “Tulikuwa tukifikiria kutuma wamishonari, hivyo tulihitaji kujua hali zingekuwaje kwao na mahitaji yao yangekuwa nini.” Kufuata safari hiyo, mmiminiko wa wamishonari waliozoezwa Gileadi ulifika nchi za kigeni ili kuongoza kazi ya kupiga mbiu ya Ufalme. Nayo matokeo yalikuwa yenye kuvutia. Katika muda wa miaka mitano iliyofuata (1947-1952), idadi ya wahubiri wa Ufalme ulimwenguni pote ilikuwa zaidi ya mara mbili, kutoka 207,552 hadi 456,265.
Ongezeko la Theokrasi
Juni 25, 1950, majeshi kutoka Jamhuri ya Kidemokrasi ya Watu wa Korea yalivamia Jamhuri ya Korea upande wa kusini. Hatimaye, vikosi vilitumwa humo kutoka nchi nyingine 16. Lakini vita hiyo ilipokuwa ikipambanisha mataifa makubwa moja dhidi ya jingine, Mashahidi wa Yehova walijitayarisha kukusanyika kwa ajili ya mkusanyiko wa kimataifa ambao ungeonyesha si umoja wao tu wa ulimwenguni pote bali pia kwamba Yehova alikuwa akiwabariki kwa ongezeko.—Isa. 60:22.
Ongezeko la Theokrasi Kusanyiko liliratibiwa Julai 30 hadi Agosti 6, 1950. Huu ungekuwa ndio mkusanyiko mkubwa zaidi uliopata kufanywa na Mashahidi wa Yehova kufikia wakati huo mahali pamoja. Wajumbe wa kigeni kama 10,000 kutoka Ulaya, Afrika, Asia, Amerika ya Latin, visiwa vya Pasifiki—zote pamoja nchi 67 tofauti-tofauti—walikutanika Yankee Stadium katika New York City. Kilele cha hudhurio cha zaidi ya 123,000 kwa mhadhara wa watu wote—kikilinganishwa na kilele cha 80,000 waliohudhuria Mataifa Yenye Nderemo Kusanyiko la Kitheokrasi miaka minne tu mapema—chenyewe kilikuwa uthibitisho wenye kutokeza wa ongezeko.
Jambo la maana katika ongezeko walilopata Mashahidi wa Yehova limekuwa kuchapwa na kugawanywa kwa Neno la Mungu. Hatua kubwa kuhusiana na jambo hilo ilifikiwa Agosti 2, 1950, wakati Ndugu Knorr alipotangaza kutolewa kwa New World Translation of the Christian Greek Scriptures yenye lugha ya kisasa, katika Kiingereza. Wakusanyikaji walisisimka kujua kwamba tafsiri hii mpya ilirudisha jina la Mungu, Yehova, mara 237 katika maandishi makuu kutoka Mathayo hadi Ufunuo! Akimalizia hotuba yake, msemaji alitoa sihi hii yenye kuchochea: “Chukueni tafsiri hii. Isomeni yote. Mwitumie katika kujifunza, kwa kuwa itawasaidia kuelewa vizuri zaidi Neno la Mungu. Itieni mikononi mwa wengine.” Sehemu nyingine zingefuata katika mwongo uliofuata, hivi kwamba hatimaye Mashahidi wa Yehova wangekuwa na tafsiri sahihi, iliyo rahisi kusoma, ya Biblia nzima, ambayo wangeweza kuwatolea wengine kwa idili.
Kabla ya kuondoka jiji la mkusanyiko, wajumbe walialikwa watembelee makao makuu mapya ya Betheli kwenye 124 Columbia Heights na kiwanda cha kupiga chapa kilichokuwa kimepanuliwa sana kwenye 117 Adams Street. Vikiwa vimejengwa kwa utegemezo wa kifedha wa Mashahidi kutoka kote ulimwenguni, vifaa hivyo vipya vilikamilisha ule mradi wa mpanuko mkubwa mno uliotangazwa na kukubaliwa kwa idili kwenye mkusanyiko wa Cleveland wa 1946. Mashahidi wa Yehova hawakujua hata kidogo ni mpanuko mkubwa kadiri gani ambao ungekuwako, si katika Brooklyn tu, bali pia ulimwenguni pote. Matbaa zaidi na kubwa zaidi zingehitajiwa kutunza idadi za wahubiri wa Ufalme zilizokuwa zikizidi kuongezeka.
Mazoezi Yaliyozidishwa Katika Huduma ya Nyumba Hadi Nyumba
Kwenye Jamii ya Ulimwengu Mpya Kusanyiko, lililofanywa katika New York City, Julai 19-26, 1953, Mashahidi wa Yehova waliandaliwa vichapo vipya kwa ajili yao wenyewe na kwa matumizi hasa katika kupiga mbiu ya Ufalme nyumba hadi nyumba. Kwa kielelezo, kutolewa kwa “Make Sure of All Things” kulileta kishindo cha makofi kilichotoka kwa 125,040 waliokuwapo Jumatatu, Julai 20. Chombo chenye kufaa kwa matumizi katika utumishi wa shambani, kitabu hicho chenye kurasa 416 cha ukubwa wa mfukoni kilikusanya maandiko zaidi ya 4,500 chini ya vichwa vikuu 70. Sasa Mashahidi wa Yehova walikuwa na majibu ya Kimaandiko yaliyopatikana kwa urahisi kwa maswali yaliyozushwa katika kazi yao ya kuhubiri nyumba hadi nyumba.
Jumatano asubuhi wakati wa hotuba “Kazi Kuu kwa Watumishi Wote,” Ndugu Knorr alitangaza hatua zaidi katika elimu yenye kuendelea ya Mashahidi wa Yehova—programu yenye mweneo mkubwa ya mazoezi ya nyumba hadi nyumba ambayo ingeanzishwa katika makutaniko yote. Wahubiri wenye ujuzi zaidi waliombwa wasaidie wale wenye ujuzi kidogo wawe wapiga-mbiu wa Ufalme wa kawaida na wenye matokeo katika kazi ya nyumba hadi nyumba. Programu hii yenye matokeo yenye mweneo mkubwa ilianza Septemba 1, 1953. Jesse L. Cantwell, mwangalizi asafiriye ambaye alishiriki katika kazi hii ya mazoezi, alionelea hivi: “Programu hii ilisaidia kwelikweli wahubiri kuwa wenye mafanikio zaidi.”
Katika miezi iliyofuata Julai 1953, mikusanyiko ya ziada ilifanywa katika mabara yote matano, kukiwa na namna ya programu hiyohiyo iliyopatanishwa na hali za huko. Hivyo mazoezi hayo yaliyoongezeka katika huduma ya nyumba hadi nyumba yalianzishwa katika makutaniko ya Mashahidi wa Yehova ulimwenguni pote. Mwaka huohuo idadi ya wapiga-mbiu wa Ufalme ilifikia kilele cha 519,982.
Kutimiza Mahitaji ya Upanuzi wa Duniani Pote
Katika miaka ya katikati ya 1950, mipango zaidi ilifanywa ili kutunza ukuzi wa haraka sana wa tengenezo. Kwa zaidi ya mwongo, N. H. Knorr alikuwa amesafiri duniani pote kukagua utendaji wa matawi. Safari hizo zilisaidia sana kuhakikisha usimamizi ufaao wa kazi katika kila nchi na kuimarisha umoja wa ulimwenguni pote wa Mashahidi wa Yehova. Ndugu Knorr alikuwa na upendo mwingi kwa wamishonari na wale wenye kutumikia katika matawi ulimwenguni pote. Kokote alikoenda alichukua wakati kuongea nao juu ya matatizo yao na mahitaji yao na kuwatia moyo katika huduma yao. Lakini katika 1955, kulikuwa ofisi za tawi 77 za Watch Tower Society na wamishonari waliozoezwa Gileadi 1,814 wakitumikia katika nchi 100 tofauti. Akitambua kwamba kazi hiyo ilizidi ile ambayo angeweza kufanya peke yake, Ndugu Knorr alichukua hatua kutia wengine katika kazi hii ya maana ya kuzuru matawi na makao ya mishonari.
Mipango ilifanywa ya kugawanya dunia katika kanda kumi, kila kanda ikitia ndani idadi fulani ya matawi ya Sosaiti. Ndugu waliostahili kutoka ofisi katika Brooklyn na waangalizi wa matawi wenye ujuzi waliwekwa rasmi kuwa watumishi wa kanda ya dunia (sasa huitwa waangalizi wa kanda za dunia) nao wakazoezwa na Ndugu Knorr kwa ajili ya kazi hiyo. Katika Januari 1, 1956, wa kwanza kati ya hao watumishi wa kanda za dunia walianza utumishi huo mpya wa kuzuru matawi. Kufikia 1992, ndugu zaidi ya 30, kutia na washiriki wa Baraza Linaloongoza, walikuwa wakitumikia wakiwa waangalizi wa kanda za dunia.
Elimu Katika Mapenzi ya Kimungu
Katika kiangazi cha 1958, tisho la vita lilitokea katika Mashariki ya Kati. Ijapokuwa mkazo huo katika mahusiano ya kimataifa, Mashahidi wa Yehova walijitayarisha kukutanika kwa ajili ya mkusanyiko wa kimataifa ambao ungewaelimisha zaidi katika mapenzi ya kimungu. Ungethibitika pia kuwa mkusanyiko wao mkubwa zaidi uliofanywa katika jiji lolote.
Kilele cha wajumbe 253,922 kutoka nchi 123 walijaa viwanja vya Yankee Stadium na Polo Grounds vya New York City kwa ajili ya Mapenzi ya Kimungu Kusanyiko la Kimataifa, Julai 27 hadi Agosti 3. “Mashahidi wa Yehova Wamiminika kwa Idadi Kubwa za Kujaza Stediamu,” likasema Daily News gazeti la New York la Julai 26, 1958. “Magarimoshi manane ya pekee, mabasi 500 yaliyokodiwa na kundi la magari 18,000 ya kibinafsi yanaleta washiriki, kuongezea meli mbili zilizokodiwa na ndege 65 zilizokodiwa.”
Wamishonari waliozoezwa Gileadi walikuwa wamejulisha makao makuu ya Sosaiti tatizo walilokuwa wakikabili katika kufundisha kweli za Biblia wale wasiojua imani na mafundisho ya makanisa ya Jumuiya ya Wakristo. Laiti wangekuwa na kichapo kilichoeleza tu mafundisho ya kweli ya Biblia, na hata hivyo kiwe rahisi kusomwa na kueleweka! Kwa kuwapendeza wajumbe 145,488 waliokuwapo Alhamisi alasiri, Julai 31, Ndugu Knorr alitangaza kutolewa kwa kitabu kipya Kutoka Paradiso Iliyopotea Mpaka Paradiso Iliyopatikana (Kiingereza).
Ndugu Knorr alihimiza wote watumie kitabu hicho kipya katika huduma yao ya shambani. Alidokeza pia kwamba wazazi wangekiona kuwa chenye kusaidia katika kufundisha watoto wao kweli ya Biblia. Wazazi wengi walizingatia dokezo hilo. Grace A. Estep, mwalimu wa shule aliyelelewa katika mji mdogo karibu na Pittsburgh, Pennsylvania, alisema hivi: “Kizazi kizima cha watoto kilikua kikipapasapapasa kitabu Paradiso, wakikileta kwenye mikutano, wakikishiriki pamoja na wenzao ambao hucheza nao, wakiweza kusimulia mfululizo wote wa hadithi za Biblia kutokana na picha tu, muda mrefu kabla hawajawa na umri wa kuweza kusoma.”
Habari yenye chakula kigumu kwa wanafunzi wa Neno la Mungu wenye ujuzi zaidi iliandaliwa pia. Kwenye umalizio wa hotuba yake yenye kuchochea “Mapenzi Yako Yatimizwe,” Ndugu Knorr alisisimua wasikilizaji alipotangaza kutolewa kwa kitabu kipya chenye kichwa “Your Will Be Done on Earth” (Mapenzi Yako Yafanywe Duniani). Kichapo hiki kipya, chenye mafunzo mengi sana ya kitabu cha Danieli, kilielimisha wasomaji juu ya jinsi mapenzi ya kimungu yamefanywa na yanavyofanywa. “Mtakifurahia sana kitabu hiki!” akajulisha msemaji. Kwa makofi yenye kishindo wasikilizaji hao wengi sana 175,441 wakaonyesha furaha yao kwa kupokea chombo hiki kipya ili kuimarisha uthamini wao wa mapenzi ya kimungu!
Katika maneno yake ya kumalizia, Ndugu Knorr alitangaza programu zaidi za pekee za elimu ambazo zingenufaisha tengenezo la ulimwenguni pote. “Kazi ya elimu haipungui,” Knorr akajulisha, “bali inaendelea kusonga mbele.” Alieleza mipango ya kuandaa mtaala wa mazoezi wa miezi kumi katika Brooklyn kwa ajili ya waangalizi kutoka matawi ya Sosaiti ulimwenguni pote. Pia, katika nchi nyingi ulimwenguni pote, kungekuwa na mitaala ya mazoezi ya mwezi mmoja kwa ajili ya waangalizi wasafirio na wale walio na uangalizi katika makutaniko. Kwa nini elimu hii yote? “Sisi twataka kusonga mbele kwenye viwango vya juu zaidi vya uelewevu,” akaeleza, “ili tuweze kuingia ndani zaidi katika mawazo ya Yehova kama alivyoyaonyesha katika Neno lake.”
Kazi ilianza mara hiyo juu ya mitaala ya funzo kwa ajili ya programu hizo za mazoezi. Miezi saba baadaye, katika Machi 9, 1959, darasa la kwanza la shule mpya, Shule ya Huduma ya Ufalme, likaanza huko South Lansing, New York, makao ya Shule ya Gileadi. Kilichoanza huko kikafika upesi ulimwenguni pote wakati shule hiyo mpya ilipotumiwa kuzoeza wale wenye uangalizi katika makutaniko.
Kutiwa Nguvu ili ‘Kusimama Imara Katika Imani’
Wakati wa miaka ya 1960, jamii ya kibinadamu ilipigwa na wimbi la mabadiliko ya kidini na kijamii. Makasisi walisema kwa dharau kuwa sehemu fulani za Biblia ni za kingano au ni za kikale. Lile wazo la kwamba “Mungu ni mfu” lilizidi kupendwa na wengi. Jamii ya kibinadamu ikazidi kuzama ndani ya tope la ukosefu wa adili kingono. Kupitia Mnara wa Mlinzi na vichapo vingine pamoja na programu za mkusanyiko, watu wa Yehova waliimarishwa ili ‘kusimama imara katika imani’ wakati wa mwongo huo wa miaka wenye msukosuko.—1 Kor. 16:13.
Kwenye mfululizo wa mikusanyiko iliyofanywa ulimwenguni pote katika 1963, hotuba “Kitabu cha ‘Habari Njema za Milele’ Ni Chenye Kunufaisha” ilitetea Biblia dhidi ya mashambulio ya wahakiki. “Wahakiki wa Biblia hawahitaji kutaja kwamba wanadamu wa vivi hivi tu ndio walioandika kitabu hicho,” akaeleza msemaji. “Biblia yenyewe hutuarifu kwa unyoofu uhakika huo. Lakini jambo ambalo hufanya kitabu hicho kuwa tofauti na kitabu kingine chochote kilichoandikwa na wanadamu ni kwamba Biblia Takatifu ‘imepuliziwa na Mungu.’” (2 Tim. 3:16, 17, NW) Hotuba hiyo yenye kuchochea iliongoza kwenye kutolewa kwa kitabu “Kila Andiko, Lenye Pumzi ya Mungu, Lafaa” (Kiingereza). Kichapo hicho kipya kilitia ndani mazungumzo juu ya kila kitabu cha Biblia, yakitoa habari ya msingi ya kitabu, kama vile ni nani aliyekiandika, wakati gani na mahali gani kiliandikiwa, na uthibitisho wa uasilia wacho. Halafu ukaja muhtasari wa kitabu hicho, ukifuatwa na sehemu yenye kichwa “Kwa Nini Ni Chenye Mafaa,” ambayo ilionyesha jinsi kitabu hicho hususa cha Biblia kilivyo cha thamani kubwa kwa msomaji. Kikiwa chombo chenye thamani katika elimu ya Biblia yenye kuendelea ya Mashahidi wa Yehova, kichapo hicho kingali kinatumiwa kikiwa kitabu cha mafundisho katika Shule ya Huduma ya Kitheokrasi miaka kama 30 baada ya kutolewa kwacho!g
Mashahidi wa Yehova hawakuepuka kuathiriwa na mabadiliko ya maoni ya miaka ya 1960 juu ya ngono. Kwa kweli, maelfu kadhaa—asilimia ndogo ya idadi yao yote—walilazimika kutengwa na ushirika kila mwaka, walio wengi wao kwa sababu ya ukosefu wa adili kingono. Basi, kukiwa na sababu nzuri, watu wa Yehova walipewa shauri la moja kwa moja kwenye mfululizo wa mikusanyiko iliyofanywa katika 1964. Lyle Reusch, mwangalizi asafiriye aliyetoka hapo kwanza Saskatchewan, Kanada, alikumbuka hotuba “Kuendeleza Tengenezo la Watumishi wa Umma Likiwa Limetakata, Safi.” Reusch akasema hivi: “Lugha yenye kutaja mambo waziwazi, kikweli, juu ya maadili ilieleza mambo waziwazi kwa usemi ulio wazi.”
Yaliyokuwamo katika hotuba hiyo yalitangazwa katika Mnara wa Mlinzi (Kiingereza), la Novemba 15, 1964. Miongoni mwa mambo mengine, liliarifu hivi: “Wasichana, msijifanye wenyewe kuwa taulo chafu kwa matumizi ya umma, mkipatikana ili mtumiwe na mikono michafu ya mfanya-umalaya yeyote, ‘mbwa’ yeyote wa ufananisho.”—Linganisha Ufunuo 22:15.
Shauri hilo lenye kutaja mambo waziwazi lilikusudiwa kusaidia Mashahidi wa Yehova wakiwa kikundi cha watu ili wakae wakiwa katika hali safi kiadili, wenye kufaa kuendelea kupiga mbiu ya ujumbe wa Ufalme.—Linganisha Warumi 2:21-23.
“Niambie, Mwaka 1975 Wamaanisha Nini?”
Mashahidi walikuwa wameshiriki kwa muda mrefu imani ya kidini ya kwamba Utawala wa Miaka Elfu wa Kristo ungefuata baada ya miaka 6,000 ya historia ya kibinadamu. Lakini ni lini miaka 6,000 ya kuwako kwa kibinadamu ingekoma? Kitabu Uzima wa Milele—Katika Uhuru wa Wana wa Mungu (Kiingereza), kilichotolewa kwenye mfululizo wa mikusanyiko ya wilaya iliyofanywa katika 1966, kilielekeza kwenye 1975. Humohumo mkusanyikoni, ndugu walipokuwa wakichunguza yaliyomo, kitabu hicho kipya kilizusha mazungumzo mengi juu ya 1975.
Kwenye mkusanyiko uliofanywa katika Baltimore, Maryland, F. W. Franz alitoa hotuba ya kumalizia. Alianza kwa kusema: “Kabla tu ya kufika jukwaani kijana mmoja alinijia na kusema, ‘Niambie, mwaka 1975 wamaanisha nini?’” Ndipo Ndugu Franz aliporejezea maswali mengi ambayo yalizuka juu ya kama habari iliyokuwa katika hicho kitabu kipya ilimaanisha kwamba kufikia 1975 Har–Magedoni ingekuwa imekwisha, na Shetani angefungwa. Yeye alitaarifu, kwa msingi hivi: ‘Ingeweza kuwa. Lakini sisi hatusemi hivyo. Mambo yote yawezekana kwa Mungu. Lakini sisi hatusemi hivyo. Na yeyote wenu asiseme jambo lolote hususa ambalo litatukia kati ya sasa na 1975. Lakini jambo kubwa kati ya yote hayo ni hili, marafiki wapendwa: Wakati ni mfupi. Wakati unakwisha, hakuna shaka juu ya hilo.’
Katika miaka iliyofuata 1966, wengi kati ya Mashahidi wa Yehova walitenda kupatana na maana ya shauri hilo. Hata hivyo, taarifa nyinginezo zilitangazwa juu ya habari hii, na yaelekea nyingine kati yazo zilikuwa dhahiri zaidi ya ilivyopasa kuwa. Mnara wa Mlinzi la Septemba 1, 1980 (kurasa 6-7) lilikiri jambo hilo. Lakini Mashahidi wa Yehova walitahadharishwa pia wakazie fikira kufanya mapenzi ya Yehova na wasihangaishwe kupita kiasi na tarehe na matarajio ya wokovu wa mapema.h
Chombo cha Kuharakisha Kazi
Katika miaka ya mwishomwisho ya 1960, Mashahidi wa Yehova walikuwa wakijulisha habari njema wakiwa na hisi ya tarajio na uharaka. Wakati wa 1968 idadi ya wahubiri wa Ufalme iliongezeka kufikia 1,221,504 katika nchi 203. Hata hivyo, halikuwa jambo lisilo la kawaida kwa baadhi ya watu kuwa na funzo la Biblia mwaka baada ya mwaka bila kutenda juu ya maarifa waliyopata. Je, kulikuwa na njia ya kuharakisha kazi ya kufanya wanafunzi?
Jibu lilikuja katika 1968 kwa kutolewa kwa msaada mpya wa funzo la Biblia, Kweli Iongozayo Kwenye Uzima wa Milele (Kiingereza). Kitabu hicho cha ukubwa wa mfukoni chenye kurasa 192 kilitayarishwa kwa kufikiria wapya wenye kupendezwa. Kilikuwa na sura 22 zenye kunasa fikira zikishughulika na vichwa vya habari kama vile “Kwa Nini Ni Hekima Kuichunguza Dini Yako,” “Sababu Kwa Nini Tunazeeka na Tunakufa,” “Wafu Wako Wapi?” “Kwa Nini Mungu Ameruhusu Uovu Mpaka Siku Yetu ya Leo?” “Jinsi ya Kutambua Dini ya Kweli,” na “Kujenga Maisha ya Furaha ya Jamaa.” Kitabu Kweli kilikusudiwa kumtia moyo mwanafunzi wa Biblia kusababu juu ya habari inayozungumzwa na kuitumia katika maisha yake mwenyewe.
Kichapo hiki kipya kingetumiwa kuhusiana na programu ya miezi sita ya funzo la Biblia. Toleo la Septemba (Marekani) 1968 la Huduma ya Ufalme lilieleza jinsi programu hiyo mpya ingefanya kazi: “Ingekuwa vizuri kujaribu kujifunza sura nzima ya kitabu ‘Kweli’ kila juma, ingawa hilo huenda lisiwezekane kwa wenye nyumba wote au kwa sura zote katika kitabu. . . . Ikiwa, mwishoni mwa miezi sita ya funzo lenye bidii na jitihada ya kudhamiria kuwaleta kwenye mikutano, bado hawashirikiani na kutaniko, basi huenda ikawa afadhali kutumia wakati wako kujifunza na mtu mwingine ambaye ataka kwelikweli kujifunza kweli na kufanya maendeleo. Ufanye kuwa mradi wako kutoa habari njema katika mafunzo ya Biblia katika njia ya kwamba wenye kupendezwa watatenda katika muda wa miezi sita!”
Nao walitenda! Katika kipindi kifupi cha wakati, ile programu ya miezi sita ya funzo la Biblia ilikuwa na mafanikio yenye kustaajabisha. Kwa ile miaka mitatu ya utumishi kuanzia Septemba 1, 1968, na kumalizika Agosti 31, 1971, jumla ya watu 434,906 walibatizwa—zaidi ya mara mbili ya idadi iliyobatizwa wakati wa miaka mitatu ya utumishi iliyotangulia! Kikija wakati ambao kulikuwa na hisi ya tarajio na uharaka miongoni mwa Mashahidi wa Yehova, kitabu Kweli na ile kampeni ya funzo la Biblia la miezi sita kilisaidia katika kuharakisha kazi ya kufanya wanafunzi.—Mt. 28:19, 20.
“Lazima Yafanye Kazi; Yanatoka kwa Yehova”
Kwa miaka mingi makutaniko ya Mashahidi wa Yehova yalipangwa kitengenezo hivi kwamba mwanamume mmoja aliyestahili aliwekwa rasmi na Sosaiti awe mtumishi, au “mwangalizi” wa kutaniko, naye alisaidiwa na “watumishi”i wengine waliowekwa rasmi. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13, NW) Wanaume hao wangetumikia kundi, si kutawala juu yalo. (1 Pet. 5:1-4) Lakini je, makutaniko yangeweza kupatana zaidi na muundo wa makutaniko ya Kikristo ya karne ya kwanza?
Katika 1971, kwenye mfululizo wa mikusanyiko iliyofanywa kotekote duniani, hotuba “Tengenezo la Kitheokrasi Katikati ya Demokrasi na Ukomunisti” ilitolewa. Julai 2, F. W. Franz alitoa hotuba huko Yankee Stadium katika New York City. Katika hotuba hiyo alitaja kwamba mahali ambapo wanaume wa kutosha wenye kustahili walipatikana, makutaniko ya karne ya kwanza yalikuwa na zaidi ya mwangalizi mmoja. (Flp. 1:1, NW) “Kikundi cha waangalizi wa kutaniko,” akataarifu, “kingefanyiza ‘baraza la wanaume wazee’ . . . Washiriki wa ‘baraza [au, kusanyiko] hilo la wanaume wazee’ walikuwa sawa wote, wakiwa na cheo rasmi kilekile, na hapana mmoja wao aliyekuwa mshiriki wa maana zaidi, mashuhuri zaidi, mwenye uwezo zaidi katika kutaniko.” (1 Tim. 4:14, NW) Hotuba hiyo ilitokeza hisia zenye nguvu katika mkusanyiko wote. Habari hiyo ingekuwa na matokeo gani juu ya makutaniko ya Mashahidi wa Yehova ulimwenguni pote?
Jibu lilikuja siku mbili baadaye, katika hotuba ya kumalizia iliyotolewa na N. H. Knorr. Kuanzia Oktoba 1, 1972, marekebisho katika uangalizi wa makutaniko ulimwenguni pote yangeanza kutenda. Hakungekuwa tena na mtumishi au mwangalizi mmoja tu wa kutaniko. Bali wakati wa miezi iliyoongoza kwenye Oktoba 1, 1972, wanaume waliokomaa, wenye madaraka katika kila kutaniko wangependekeza kwa Sosaiti kwa ajili ya kuwekwa rasmi majina ya wale ambao wangetumikia wakiwa baraza la wazee (na majina ya wale ambao wangetumikia wakiwa watumishi wa huduma). Mzee mmoja angewekwa kuwa mwenyekiti,j lakini wazee wote wangekuwa na mamlaka sawa na kushiriki madaraka ya kufanya maamuzi. “Marekebisho hayo ya kitengenezo,” akaeleza Ndugu Knorr, “yatasaidia kuleta utendaji wa makutaniko katika upatani zaidi na Neno la Mungu, na hakika hilo litaleta baraka zaidi kutoka kwa Yehova.”
Habari hiyo juu ya marekebisho ya tengenezo ilipokewaje na wajumbe waliokusanyika? Mwangalizi mmoja asafiriye alisukumwa na moyo kusema: “Lazima yafanye kazi; yanatoka kwa Yehova.” Shahidi mwingine mwenye ujuzi wa miaka mingi aliongeza hivi: “Kitakuwa kitia-moyo kwa wanaume wote waliokomaa kutwaa madaraka.” Kwelikweli, wanaume wengi kadiri walivyostahili wangeweza sasa ‘kujitahidi kufikilia’ na kuwekwa kwenye “cheo cha mwangalizi.” (1 Tim. 3:1, NW) Hivyo, idadi kubwa zaidi ya ndugu ingeweza kupata ujuzi wenye thamani katika kushughulikia daraka la kutaniko. Ingawa hawakujua jambo hilo hapo kwanza, wote hao wangehitajiwa kuchunga ule mmiminiko mkubwa wa wapya katika miaka ijayo.
Habari iliyotolewa kwenye mkusanyiko iliongoza pia kwenye uelewevu ulio dhahiri zaidi na marekebisho yaliyohusu Baraza Linaloongoza. Septemba 6, 1971, iliazimiwa kwamba washiriki wa Baraza Linaloongoza wapaswa kupokezana zamu ya uenyekiti miongoni mwao, wakifanya hivyo kwa kufuata alfabeti. Majuma kadhaa baadaye, Oktoba 1, 1971, F. W. Franz akawa mwenyekiti wa Baraza Linaloongoza kwa mwaka mmoja.
Mwaka uliofuata, katika Septemba 1972, kupokezana zamu kwa mara ya kwanza katika makutaniko kukaanza, na kufikia Oktoba 1 kupokezana zamu katika makutaniko mengi zaidi kukawa kumekamilika. Wakati wa miaka mitatu iliyofuata, Mashahidi wa Yehova wakapata ukuzi wenye kutokeza—zaidi ya watu robo tatu za milioni wakibatizwa. Lakini sasa walikuwa wanakabili vuli ya mwaka 1975. Ikiwa matarajio yote kuhusu mwaka wa 1975 hayangetimizwa, jambo hilo lingeathirije bidii yao kwa ajili ya utendaji wa kuhubiri duniani pote pamoja na umoja wao wa ulimwenguni pote?
Pia, kwa miongo mingi Nathan H. Knorr, mwanamume mwenye utu wenye nishati na uwezo wenye kutokeza wa kupanga mambo kitengenezo, alikuwa ametimiza fungu muhimu katika kusogeza mbele elimu ndani ya tengenezo na kuwapa watu Biblia na kuwasaidia kuielewa. Badiliko la kufanya usimamizi wa karibu zaidi uwe wa Baraza Linaloongoza ungeathirije malengo hayo?
[Maelezo ya Chini]
a Mnara wa Mlinzi (Kiingereza), Februari 1, 1942, uku. 45; Consolation, Februari 4, 1942, uku. 17.
b Katika Septemba 1945, Ndugu Covington alikataa kwa moyo mzuri kutumikia zaidi akiwa makamu wa msimamizi wa Watch Tower Bible and Tract Society (ya Pennsylvania), akieleza kwamba alitaka kukubaliana na yaliyoeleweka wakati huo kuwa mapenzi ya Yehova kwa washiriki wote wa baraza la waelekezi na maofisa—kwamba wawe Wakristo waliotiwa mafuta kwa roho, hali yeye alidai kuwa mmoja wa “kondoo wengine.” Oktoba 1, Lyman A. Swingle alichaguliwa kwenye baraza la waelekezi, na Oktoba 5, Frederick W. Franz akachaguliwa kuwa makamu wa msimamizi. (Ona Kitabu-Mwaka cha Mashahidi wa Yehova cha 1946, cha Kiingereza, kur. 221-224; Mnara wa Mlinzi, Novemba 1, 1945, kur. 335-336.)
c Ona Sura ya 30, “Kutetea na Kuthibitisha Kisheria Habari Njema.”
d Ripoti zenye habari nyingi za safari hiyo zilichapwa katika Mnara wa Mlinzi (Kiingereza) wakati wa 1946.—Ona kurasa 14-16, 28-31, 45-48, 60-64, 92-95, 110-112, 141-144.
e Katika muda wa miaka michache, msaada huu wa kujifunza Biblia ukaja kujulikana ulimwenguni pote. Kikisahihishwa kuanzia Aprili 1, 1952, nakala zaidi ya 19,000,000 zilichapwa katika lugha 54.
f Ona kurasa 140-144, 171-176, 189-192, 205-208, 219-223, 236-240, 251-256, 267-272, 302-304, 315-320, 333-336, 363-368.
g Kitabu “Kila Andiko, Lenye Pumzi ya Mungu, Lafaa” kilipatanishwa na habari za kisasa katika 1990.
h Kwa kielelezo, makala zifuatazo zilitangazwa katika Mnara wa Mlinzi: “Kuutumia Wakati Ubakio kwa Hekima” (Julai 1, 1969 au Mei 1, 1968, Kiingereza); “Tumikia kwa Tumaini la Umilele” (Desemba 15, 1974 au Juni 15, 1974, Kiingereza); “Sababu Hatukuambiwa ‘Siku Ile na Saa Ile’” na “Wewe Unahusikaje kwa Kutojua ‘Siku Ile na Saa Ile’?” (Novemba 1, 1975 au Mei 1, 1975, Kiingereza). Mapema zaidi, katika 1963, kitabu “Kila Andiko, Lenye Pumzi ya Mungu, Lafaa,” kilikuwa kimetaarifu hivi: “Hakuna faida kutumia kronolojia ya Biblia kufanya udhanifu [kukisia] juu ya tarehe ambazo zingali za wakati ujao katika mkondo wa wakati.—Mt. 24:36.”
i Ona Sura ya 15, “Usitawi wa Muundo wa Tengenezo.”
j Msemaji alieleza pia kwamba kuanzia Oktoba 1, 1972, kungekuwako kupokezana zamu kila mwaka kwa uenyekiti ndani ya baraza la wazee wa kutaniko. Mpango huo ulirekebishwa katika 1983, wakati kila baraza la wazee lilipoombwa lipendekeze mwangalizi msimamizi ambaye, baada ya kuwekwa na Sosaiti, angetumikia kwa kipindi cha wakati kisicho dhahiri akiwa mwenyekiti wa baraza la wazee.
[Blabu katika ukurasa wa 92]
Kuhubiri ijapokuwa kukamatwa na tendo la wafanyaghasia
[Blabu katika ukurasa wa 94]
‘Mpanuko wa duniani pote na elimu kwa kadiri isiyotangulia kujulikana’
[Blabu katika ukurasa wa 103]
Kutetea Biblia dhidi ya shambulizi la wahakiki
[Blabu katika ukurasa wa 104]
‘Jambo kubwa kati ya yote hayo ni hili, marafiki wapendwa: Wakati ni mfupi’
[Blabu katika ukurasa wa 106]
“Kitia-moyo kwa wanaume wote waliokomaa kutwaa madaraka”
[Sanduku katika ukurasa wa 91]
Historia ya Maisha ya N. H. Knorr
Nathan Homer Knorr alizaliwa katika Bethlehem, Pennsylvania, Marekani, Aprili 23, 1905. Alipokuwa na umri wa miaka 16, alianza kushirikiana na Kutaniko la Wanafunzi wa Biblia la Allentown. Katika 1922 alihudhuria mkusanyiko huko Cedar Point, Ohio, ambako aliamua kujiondoa katika Reformed Church. Mwaka uliofuata, Julai 4, 1923, baada ya Frederick W. Franz, kutoka Betheli ya Brooklyn, kutoa hotuba ya ubatizo, Nathan mwenye umri wa miaka 18 alikuwa miongoni mwa wale waliobatizwa katika Mto Little Lehigh, Mashariki mwa Pennsylvania. Septemba 6, 1923, Ndugu Knorr akawa mshiriki wa familia ya Betheli katika Brooklyn.
Ndugu Knorr alijitahidi kwa bidii katika Idara ya Upakizi-Usafirishaji, na kabla ya muda mrefu uwezo wake mbalimbali wa kiasili wa kupanga mambo kitengenezo ukatambuliwa. Meneja wa kiwanda cha Sosaiti, Robert J. Martin alipokufa Septemba 23, 1932, Ndugu Knorr aliwekwa rasmi achukue mahali pake. Januari 11, 1934, Ndugu Knorr alichaguliwa kuwa mwelekezi wa People’s Pulpit Association (sasa Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.), na mwaka uliofuata alifanywa kuwa makamu wa msimamizi wa Shirika hilo. Juni 10, 1940, alipata kuwa makamu wa msimamizi wa Watch Tower Bible and Tract Society (shirika la Pennsylvania). Kuchaguliwa kwake kwenye usimamizi wa mashirika yote mawili na wa shirika la Uingereza, International Bible Students Association, kulifanywa katika Januari 1942.
Katika miaka iliyofuata, mmojawapo washirika na washauri wa karibu zaidi wa Ndugu Knorr wenye kutumainiwa alikuwa Frederick W. Franz, mwanamume mwenye umri mkubwa zaidi yake ambaye ujuzi wake wa lugha mbalimbali na historia yake akiwa msomi wa Biblia ilikuwa tayari imethibitika kuwa yenye thamani kubwa kwa tengenezo.
[Sanduku katika ukurasa wa 93]
Kitia-Moyo cha Kutazama Mbele
Wajumbe kwenye Ulimwengu Mpya Kusanyiko la Kitheokrasi katika Cleveland, Ohio, katika Septemba 1942, walifurahi wakati mwandishi-mweka-hazina wa Sosaiti aliye mzee-mzee, W. E. Van Amburgh, alipohutubia kusanyiko. Ndugu Van Amburgh alikumbuka kwamba mkusanyiko wa kwanza aliohudhuria ulikuwa katika Chicago katika 1900, na ulikuwa mkusanyiko “mkubwa”—walikuwa kama 250 waliohudhuria. Baada ya kutaja mikusanyiko mingine “mikubwa” katika muda wa miaka iliyopita, alimalizia kwa kitia-moyo hiki cha kutazama mbele: “Mkusanyikok huu waonekana kuwa mkubwa kwetu sasa, lakini kama vile mkusanyiko huu ulivyo mkubwa zaidi kwa kulinganishwa na ile ambayo nimehudhuria katika miaka iliyopita, ndivyo ninavyotarajia kwamba mkusanyiko huu utakuwa mdogo sana ukilinganishwa na ile ya wakati ujao wa karibu wakati Bwana aanzapo kukusanya watu wake kutoka kona zote za dunia.”
[Maelezo ya Chini]
k Kilele cha watu 26,000 walihudhuria katika Cleveland, kukiwa jumla ya hudhurio ya watu 129,699 ya yale majiji 52 ya mkusanyiko yaliyotapakaa kotekote Marekani.
[Sanduku/Ramani katika ukurasa wa 96]
Safari za Utumishi za N. H. Knorr, 1945-1956
1945-1946: Amerika ya Kati, Amerika Kusini, Amerika Kaskazini, Ulaya, Karibea
1947-1948: Amerika Kaskazini, visiwa vya Pasifiki, nchi za Mashariki, Mashariki ya Kati, Ulaya, Afrika
1949-1950: Amerika Kaskazini, Amerika ya Kati, Amerika Kusini, Karibea
1951-1952: Amerika Kaskazini, visiwa vya Pasifiki, nchi za Mashariki, Ulaya, Mashariki ya Kati, Afrika,
1953-1954: Amerika Kusini, Karibea, Amerika Kaskazini, Amerika ya Kati
1955-1956: Ulaya, visiwa vya Pasifiki, nchi za Mashariki, Amerika Kaskazini, Mashariki ya Kati, Afrika Kaskazini
[Ramani]
(See publication)
[Sanduku katika ukurasa wa 105]
“Leo Nilianza Kufikiri Tena”
Kikitolewa katika 1968, kitabu “Kweli Iongozayo Kwenye Uzima wa Milele” (Kiingereza) kilitumiwa kwa kadiri kubwa na Mashahidi wa Yehova katika kujifunza Biblia pamoja na watu wenye kupendezwa. Upaji huo wa wakati wake ulisaidia mamia ya maelfu ya watu wenye kufikiri wapate maarifa sahihi ya Maandiko. Barua ya uthamini iliyopokewa katika 1973 kutoka kwa msomaji katika Marekani ilisema hivi: “Bibi mwema sana alikuja mlangoni pangu leo na kunipa kitabu kiitwacho ‘Kweli Iongozayo Kwenye Uzima wa Milele.’ Ndipo tu nimemaliza kukisoma. Ni wakati wa kwanza katika maisha yangu ambapo mimi nimepata kusoma kurasa 190 za chochote kwa siku moja. Juni 29, 1967, mimi niliacha kumwamini Mungu. Leo nilianza kufikiri tena.”
[Picha katika ukurasa wa 95]
Shule ya Gileadi katika South Lansing, New York
[Picha katika ukurasa wa 97]
Ndugu Knorr, anayeonyeshwa hapa akizuru Kuba, alisafiri ulimwengu mara nyingi tena na tena
[Picha katika ukurasa wa 98]
Ndugu Knorr alihisi kwamba kila Shahidi apaswa aweze kuhubiri nyumba hadi nyumba
Uingereza
Lebanoni
[Picha katika ukurasa wa 99]
Akiwa msimamizi wa Sosaiti, Ndugu Knorr alifanya kazi kwa ukaribu pamoja na Ndugu Franz kwa zaidi ya miaka 35
[Picha katika ukurasa wa 100]
Baraza la waelekezi wa Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, katika miaka ya katikati ya 1950. (Kushoto kwenda kulia) Lyman A. Swingle, Thomas J. Sullivan, Grant Suiter, Hugo H. Riemer, Nathan H. Knorr, Frederick W. Franz, Milton G. Henschel
[Picha katika ukurasa wa 102]
Katika 1958, wajumbe kutoka nchi 123 walikutanika Yankee Stadium kwa ajili ya Mapenzi ya Kimungu Kusanyiko la Kimataifa
[Picha katika ukurasa wa 107]
Baadhi ya vichapo kwa matumizi ya huduma ya shambani
[Picha katika ukurasa wa 107]
Vichapo vya kuzoeza Mashahidi wa Yehova kwa ajili ya huduma
[Picha katika ukurasa wa 107]
Vitabu vilivyoandaa chakula kigumu ili kuimarisha watu wa Yehova kiroho
[Picha katika ukurasa wa 107]
Misaada ya kufanya utafiti na funzo