Ufufuo

Je, ufufuo ni kuunganishwa tena kwa nafsi isiyo na mwili pamoja na mwili wenye nyama?

Bila shaka, ili hilo liwezekane, ingekuwa lazima wanadamu wawe na nafsi isiyo na mwili ambayo ingeweza kutengana na mwili wenye nyama. Biblia haifundishi jambo hilo. Wazo hilo lilitolewa katika falsafa ya Kigiriki. Fundisho la Biblia kuhusu nafsi liko katika ukurasa wa 221-224. Ili upate uthibitisho kuhusu chanzo cha imani ya Jumuiya ya Wakristo katika nafsi isiyo na mwili, isiyoweza kufa, ona ukurasa wa 225, 226.

Je, Yesu alifufuliwa katika mwili wenye nyama, naye ana mwili huo sasa mbinguni?

1 Pet. 3:18: “Kristo alikufa mara moja kwa wakati wote kuzihusu dhambi, mtu mwadilifu kwa ajili ya wasio waadilifu, ili awaongoze ninyi kwa Mungu, yeye aliuawa katika mwili, lakini akafanywa kuwa hai katika roho [“rohoni,” VB; “katika roho,” ZSB, NAJ; “kiroho,” BHN].” (Wakati wa kufufuliwa kwake kutoka kwa wafu, Yesu aliinuliwa akiwa na mwili wa roho. Katika maandishi ya Kigiriki maneno “mwili” na “roho” yanatofautishwa; kwa hiyo, ikiwa mtafsiri anatumia neno “kiroho” anapaswa pia kusema “kimwili,” ikiwa anatumia “katika mwili” anapaswa pia kusema “katika roho,” au ikiwa anatumia “rohoni” anapaswa pia kusema “mwilini.”)

Mdo. 10:40, 41: “Mungu alimfufua Huyu [Yesu Kristo] katika siku ya tatu na kumfunua, si kwa watu wote, bali kwa mashahidi waliowekwa kimbele na Mungu.” (Kwa nini wengine hawakumwona? Kwa sababu alikuwa kiumbe wa roho na, kama malaika walivyofanya zamani, alivaa miili ya nyama ili aonekane, alifanya hivyo mbele ya wanafunzi wake tu.)

1 Kor. 15:45: “Hata imeandikwa hivi: ‘Mtu wa kwanza Adamu akawa nafsi hai.’ Adamu wa mwisho [Yesu Kristo, aliyekuwa mkamilifu kama Adamu wakati wa kuumbwa] akawa roho inayotoa uhai.”

Andiko la Luka 24:36-39 linamaanisha nini kuhusu mwili ambao Yesu alifufuliwa nao?

Luka 24:36-39: “[Wanafunzi] walipokuwa wakisema juu ya mambo hayo yeye mwenyewe akasimama katikati yao na kuwaambia: ‘Na muwe na amani.’ Lakini kwa sababu wao walikuwa wameogopa, na walikuwa na hofu sana, walikuwa wakiwazia wameona roho. Kwa hiyo akawaambia: ‘Kwa nini mnafadhaika, na kwa nini shaka zinatokea mioyoni mwenu? Oneni mikono na miguu yangu, kwamba ni mimi mwenyewe; niguseni mwone, kwa sababu roho haina nyama na mifupa kama vile mnavyoniona nilivyo.’”

Wanadamu hawawezi kuona roho, kwa hiyo inaonekana wanafunzi walifikiri kwamba wanaona mzuka au maono. (Linganisha na Marko 6:49, 50.) Yesu aliwahakikishia kwamba yeye hakuwa mzuka; wangeweza kuona mwili wake wa nyama nao wangeweza kumshika, pamoja na mifupa yake; yeye pia alikula mbele yao. Vivyo hivyo, hapo zamani, malaika walivaa miili ili wanadamu wawaone; walikula, na hata baadhi yao walioa na kuzaa watoto. (Mwa. 6:4; 19:1-3) Baada ya kufufuliwa kwake, Yesu hakutokea sikuzote katika mwili uleule wa nyama (labda ili kukazia katika akili zao ukweli wa kwamba yeye wakati huo alikuwa roho), na kwa hiyo hakutambuliwa mara moja hata na washiriki wake wa karibu sana. (Yoh. 20:14, 15; 21:4-7) Hata hivyo, kwa kuwatokea tena na tena katika miili ya kuvaliwa, kisha kusema na kutenda mambo ambayo yangemtambulisha Yesu waliyemjua, aliimarisha imani yao katika uhakika wa kwamba kwelikweli alikuwa amefufuliwa kutoka kwa wafu.

Ikiwa wanafunzi walikuwa wamemwona Yesu hasa katika mwili alio nao sasa mbinguni, baadaye Paulo hangemwita Kristo aliyetukuzwa kuwa “mwakilisho sawasawa wa utu wake [Mungu] wenyewe,” kwa sababu Mungu ni Roho naye hajapata kamwe kuwa katika mwili wa nyama.—Ebr. 1:3; linganisha na 1 Tim. 6:16.

Wakati wa kusoma habari za kutokea kwa Yesu baada ya kufufuliwa, tutazielewa vizuri ikiwa tutakumbuka 1 Petro 3:18 na 1 Wakorintho 15:45, maandiko ambayo yamenukuliwa katika ukurasa wa 320, 321.

Ona pia ukurasa wa 435, 436, chini ya kichwa “Yesu Kristo.”

Ni nani watakaofufuliwa waishi mbinguni pamoja na Kristo, nao watafanya nini huko?

Luka 12:32: “Msiogope, kundi dogo, kwa sababu Baba yenu amekubali kuwapa ninyi ufalme.” (Hao si watu wote ambao wameamini; hesabu yao ina kikomo. Wanaenda mbinguni kutimiza kusudi fulani.)

Ufu. 20:4, 6: “Nami nikaona viti vya ufalme, na kulikuwa na wale walioketi juu yake, nao wakapewa mamlaka ya kuhukumu. . . . Mwenye furaha na mtakatifu ni yeyote aliye na sehemu katika ufufuo wa kwanza; kifo cha pili hakina mamlaka juu ya hao, bali watakuwa makuhani wa Mungu na wa Kristo, nao watatawala wakiwa wafalme pamoja naye ile miaka elfu.”

Ona pia ukurasa wa 198-204, chini ya kichwa “Mbingu.”

Je, wale wanaofufuliwa na kupata uzima mbinguni mwishowe watakuwa na miili ya nyama iliyotukuzwa huko?

Flp. 3:20, 21: “Bwana Yesu Kristo . . . ataufanya upya mwili wetu wa hali ya chini ili uwe kama mwili wake wenye utukufu kulingana na utendaji wa nguvu alizo nazo.” (Je, hilo linamaanisha kwamba ni mwili wao wa nyama ambao mwishowe utatukuzwa mbinguni? Au je, inamaanisha kwamba, badala ya kuwa na miili ya hali ya chini ya nyama, watavikwa mwili mtukufu wa kiroho watakapofufuliwa na kupata uzima wa mbinguni? Acha andiko linalofuata lijibu.)

1 Kor. 15:40, 42-44, 47-50: “Kuna miili ya mbinguni, na miili ya duniani; lakini utukufu wa miili ya mbinguni ni wa namna moja, na ule wa miili ya duniani ni wa namna nyingine. Ndivyo ulivyo pia ufufuo wa wafu. . . . Hupandwa ukiwa mwili wa nyama, hufufuliwa ukiwa mwili wa roho. . . . Mtu wa kwanza [Adamu] ni wa kutoka duniani na amefanywa kwa mavumbi; mtu wa pili [Yesu Kristo] ni wa kutoka mbinguni. Kama alivyo yule aliyefanywa kwa mavumbi, ndivyo walivyo pia wale waliofanywa kwa mavumbi; na kama alivyo yule wa mbinguni, ndivyo walivyo pia wale wa mbinguni. Na kama vile ambavyo tumeuchukua mfano wa yeye aliyefanywa kwa mavumbi, vivyo hivyo pia tutauchukua mfano wa yule wa mbinguni. Hata hivyo, hili nasema, akina ndugu, kwamba nyama na damu haviwezi kuurithi ufalme wa Mungu.” (Maandiko hayo hayaruhusu kuchanganya namna hizo mbili za miili wala kupelekwa kwa mwili wenye nyama mbinguni.)

Yesu alionyeshaje ufufuo utakavyomaanisha kwa wanadamu kwa ujumla?

Yoh. 11:11, 14-44: “[Yesu akawaambia wanafunzi wake:] ‘Lazaro rafiki yetu anapumzika, lakini ninafunga safari kwenda huko ili kumwamsha kutoka usingizini.’ . . . Yesu akawaambia waziwazi: ‘Lazaro amekufa.’ . . . Yesu alipofika, alikuta tayari [Lazaro] amekwisha kuwa ndani ya kaburi siku nne. . . . Yesu akamwambia [Martha, dada ya Lazaro]: ‘Mimi ndiye ufufuo na uzima.’ . . . Akaita kwa sauti kubwa: ‘Lazaro, njoo huku nje!’ Huyo mtu aliyekuwa mfu akatoka miguu na mikono yake ikiwa imefungwa vitambaa, na uso wake ulikuwa umefungwa-fungwa kwa kitambaa. Yesu akawaambia: ‘Mfungueni, mmwache aende.’” (Ikiwa Yesu angemwita Lazaro arudi kutoka katika hali ya furaha nyingi katika maisha mengine, hiyo haingekuwa fadhili hata kidogo. Lakini Yesu kumfufua Lazaro kutoka katika hali isiyo na uhai kulikuwa fadhili kwake yeye na kwa dada zake. Lazaro akawa tena mwanadamu aliye hai.)

Marko 5:35-42: “Watu fulani kutoka nyumbani kwa yule ofisa-msimamizi wa sinagogi wakaja na kusema: ‘Binti yako amekufa! Kwa nini uendelee kumsumbua mwalimu?’ Lakini Yesu akasikia yaliyokuwa yakisemwa, akamwambia ofisa-msimamizi wa sinagogi: ‘Usiogope, uwe tu na imani.’ . . . Akamchukua baba na mama ya huyo mtoto mchanga na walio pamoja naye, naye akaingia mahali alipokuwa mtoto huyo. Na, akiushika mkono wa mtoto huyo, akamwambia: ‘Talitha kumi,’ maneno ambayo yanapotafsiriwa, yanamaanisha: ‘Mwanamwali, ninakuambia, Simama!’ Na mara yule mwanamwali akasimama akaanza kutembea, kwa maana alikuwa na umri wa miaka kumi na miwili. Na mara moja wakawa na shangwe kubwa.” (Wakati ufufuo wa jumla utakapotukia duniani wakati wa Utawala wa Miaka Elfu wa Kristo, bila shaka mamilioni mengi ya wazazi na watoto wao watakuwa na shangwe kubwa watakapoungana tena.)

Wale watakaofufuliwa waishi duniani watakuwa na matarajio gani?

Luka 23:43: “Kwa kweli mimi nakuambia leo, Utakuwa pamoja nami katika Paradiso.” (Dunia yote itageuzwa iwe paradiso chini ya utawala wa Kristo akiwa Mfalme.)

Ufu. 20:12, 13: “Nikawaona wafu, wakubwa kwa wadogo, wamesimama mbele ya kile kiti cha ufalme, na vitabu vya kukunjwa vikafunguliwa. Lakini kitabu kingine cha kukunjwa kikafunguliwa; hicho ni kitabu cha uzima. Na wafu wakahukumiwa kutokana na mambo yale yaliyoandikwa katika vile vitabu kulingana na matendo yao. . . . Walihukumiwa kila mmoja kulingana na matendo yake.” (Inaonekana kufunguliwa kwa vitabu vya kukunjwa kunamaanisha wakati wa kuwaelimisha watu mapenzi ya Mungu, kupatana na Isaya 26:9. Uhakika wa kwamba “kitabu cha uzima” kinafunguliwa huonyesha kwamba kuna nafasi kwa wale wanaoikubali elimu hiyo kuandikishwa majina yao katika kitabu hicho. Tumaini la kupata uzima mkamilifu wa kibinadamu wa milele litakuwa mbele yao.)

Ona pia ukurasa wa 313-318, chini ya kichwa “Ufalme.”

Je, watu fulani watafufuliwa ili tu wapate hukumu ya kifo cha pili?

Andiko la Yohana 5:28, 29 linamaanisha nini? Linasema hivi: “Wale wote waliomo ndani ya makaburi ya ukumbusho wataisikia sauti yake na kutoka, wale waliotenda mambo mema kwenye ufufuo wa uzima, wale waliokuwa na zoea la kutenda mambo maovu kwenye ufufuo wa hukumu.” Yale ambayo Yesu alisema katika andiko hilo yanapaswa kueleweka kupatana na ufunuo ambao alimpa Yohana baadaye. (Ona andiko la Ufunuo 20:12, 13, lililonukuliwa katika ukurasa wa 324.) Wale ambao zamani walifanya mambo mema na pia wale ambao zamani walitenda mambo mabaya ‘watahukumiwa kila mmoja kulingana na matendo yake.’ Matendo gani? Tukiwa na maoni kwamba watu watahukumiwa kwa msingi wa yale waliyotenda katika maisha yao ya zamani, hilo halitapatana na Waroma 6:7: “Yeye ambaye amekufa ameondolewa hatia ya dhambi yake.” Pia ni jambo lisilopatana na akili kuwafufua watu ili tu waangamizwe. Kwa hiyo, katika Yohana 5:28, 29a, Yesu alikuwa akielekeza mbele kwenye ufufuo; kisha, katika sehemu inayobaki ya mstari wa 29, alikuwa akieleza matokeo baada ya wao kufanywa kuwa wanadamu wakamilifu na kuhukumiwa.

Andiko la Ufunuo 20:4-6 linaonyesha nini kuhusu wale watakaofufuliwa duniani?

Ufu. 20:4-6: “Nikaona viti vya ufalme, na kulikuwa na wale walioketi juu yake, nao wakapewa mamlaka ya kuhukumu. Ndiyo, niliona nafsi za wale waliouawa kwa shoka kwa ajili ya ushahidi waliotoa kumhusu Yesu na kwa ajili ya kusema juu ya Mungu . . . Nao wakawa hai na kutawala wakiwa wafalme pamoja na Kristo kwa miaka elfu. (Wale wafu wengine hawakuwa hai mpaka ile miaka elfu ilipokwisha.) Huo ndio ufufuo wa kwanza. Mwenye furaha na mtakatifu ni yeyote aliye na sehemu katika ufufuo wa kwanza; kifo cha pili hakina mamlaka juu ya hao, bali watakuwa makuhani wa Mungu na wa Kristo, nao watatawala wakiwa wafalme pamoja naye ile miaka elfu.”

Mabano yanatumiwa katika NW na BHN ili kumsaidia msomaji aone uhusiano kati ya maneno yaliyo baada na kabla ya mabano. Kama ilivyosemwa waziwazi, wale wanaopata ufufuo wa kwanza si “wale wafu wengine.” Ufufuo huo ni wa wale wanaotawala pamoja na Kristo kwa miaka elfu. Je, hilo linamaanisha kwamba hakuna wanadamu wengine watakaoishi wakati wa miaka elfu isipokuwa wale wanaotawala mbinguni pamoja na Yesu? Sivyo; kwa sababu, ikiwa ingekuwa hivyo, ingemaanisha kwamba hakungekuwa na mtu ambaye wangemtumikia wakiwa makuhani, na milki yao ingekuwa dunia isiyo na kitu.

Basi, “wale wafu wengine” ni nani? Ni wale wanadamu wengine wote waliokufa kwa sababu ya dhambi ya Adamu na wale ambao, wajapokuwa waokokaji wa dhiki kuu au wale ambao huenda wakazaliwa wakati wa ile Miaka Elfu, wanahitaji kuondolewa matokeo yenye kuleta kifo ya dhambi hiyo.—Linganisha na Waefeso 2:1.

Ni katika maana gani ‘hawawi hai’ mpaka mwisho wa ile miaka elfu? Hilo halimaanishi ufufuo wao. Huku ‘kuwa hai’ kunatia ndani mengi kuliko kuwako tu wakiwa wanadamu. Humaanisha kufikia kuwa wanadamu wakamilifu, wasio na madhara yoyote ya dhambi ya Adamu. Ona kwamba mtajo wa jambo hilo katika mstari wa 5 hutukia mara baada ya mstari unaotangulia kusema kwamba wale watakaokuwa mbinguni ‘walikuwa hai.’ Kwa hao, inamaanisha kwamba watakuwa na uzima usio na dhambi yoyote ya Adamu; hata wanapewa pendeleo la pekee la uzima usioweza kufa. (1 Kor. 15:54) Basi, kwa habari ya “wale wafu wengine,” lazima imaanishe uzima mkamilifu wa kibinadamu.

Ni nani watakaotiwa ndani ya ufufuo wa kuishi duniani?

Yoh. 5:28, 29: “Msistaajabie jambo hili, kwa sababu saa inakuja ambayo wale wote waliomo ndani ya makaburi ya ukumbusho wataisikia sauti yake [sauti ya Yesu] na kutoka.” (Neno la Kigiriki linalotafsiriwa “makaburi ya ukumbusho” si wingi wa neno taʹphos [kaburi la mtu mmoja] au haiʹdes [makaburi, kaburi la wanadamu wote waliokufa] bali ni wingi wa neno mne·meiʹon [ukumbusho, kaburi la ukumbusho]. Linakazia kuhifadhi kumbukumbu ya mtu aliyekufa. Wale watakaofufuliwa na kupewa nafasi ya kuishi milele si wale ambao kumbukumbu yao imefutwa katika Gehena kwa sababu ya dhambi zisizosamehewa bali ni watu ambao Mungu atawakumbuka.—Mt. 10:28; Marko 3:29; Ebr. 10:26; Mal. 3:16.)

Mdo. 24:15: “Nina tumaini kwa Mungu . . . kwamba kutakuwa na ufufuo wa waadilifu na wasio waadilifu pia.” (Wale walioishi kupatana na njia za Mungu za uadilifu na pia watu ambao, kwa sababu ya kutojua, walifanya mambo yasiyo ya uadilifu watafufuliwa. Biblia haijibu maswali yetu yote kuhusu kama watu fulani hususa waliokufa watafufuliwa au hapana. Lakini tunaweza kuwa na uhakika kwamba Mungu, anayejua mambo yote, atatenda bila ubaguzi. Haki yake hutia ndani rehema isiyopuuza viwango vyake vya uadilifu. Linganisha na Mwanzo 18:25.)

Ufu. 20:13, 14: “Bahari ikawatoa wale wafu waliokuwa ndani yake, na kifo na Kaburi vikawatoa wale wafu waliokuwa ndani yake, nao walihukumiwa kila mmoja kulingana na matendo yake. Na kifo na Kaburi vikatupwa ndani ya lile ziwa la moto. Hili linamaanisha kifo cha pili, lile ziwa la moto.” (Kwa hiyo, wale ambao kifo chao kilitokana na dhambi ya Adamu watafufuliwa, hata kama walizikwa katika bahari au katika Kaburi.)

Ona pia kichwa “Wokovu.”

Ikiwa mabilioni ya watu watafufuliwa kutoka kwa wafu, wote wataishi wapi?

Kadirio la hesabu ya watu ambao wamepata kuishi duniani ni 20,000,000,000. Kama tulivyoona, si wote watakaofufuliwa. Lakini, hata tukisema kwamba wote watafufuliwa, bado kutakuwa na nafasi ya kutosha. Eneo la nchi kavu la dunia sasa ni kama kilometa za mraba 147,600,000. Nusu ya eneo hilo ikitengwa kwa makusudi mengine, bado kutakuwa na eneo la karibu eka moja kwa kila mtu, nalo linaweza kutoa chakula kingi kuliko kile kinachohitajiwa. Chanzo cha upungufu wa chakula leo si kutoweza kwa dunia kuzaa chakula cha kutosha, bali ni ushindani wa kisiasa na pupa ya kibiashara.

Ona pia ukurasa wa 73, chini ya kichwa “Dunia.”