Maisha Yangu Katika Tengenezo la Yehova Lenye Kuelekezwa kwa Roho
Kama ilivyosimuliwa na Albert D. Schroeder
ILE Jumapili ya kwanza katika Juni 1934, Alex Jones na mimi tulikuwa tukihubiri mlango kwa mlango katika Jiji la Jersey, New Jersey. Kwa ghafula, maafisa wa polisi waliingia mbiombio katika nyumba ya kupanga tulimokuwa, wakatukamata, wakatusukumiza ndani ya gari moja, na kutupeleka jela!
Siku tatu baadaye, hakimu mmoja alitutamka kuwa wenye hatia ya kuchuuza bidhaa bila leseni na akatuhukumia kukaa siku kumi katika jela. Sisi tulipelekwa Gereza la Manispaa ya Hudson, tukatakwa tuvue nguo zetu, tuogeshwe kwa mwosho wa kuua vijidudu mwilini, na kuvaa mavazi ya gerezani. Ndipo tulipopigishwa miguu kwenda kwenye kijumba cha jela.
Hapo mimi nilikuwa na wakati wa kufikiria mambo ya kule nyuma. Nilikuwa na umri wa miaka 23 tu na mwenye kufurahia maisha yangu nikiwa mhudumu wa wakati wote kwenye Betheli ya Brooklyn. Acha nishiriki nanyi baadhi ya fikira za mambo hayo ya kule nyuma.
Mwenye Shukrani kwa Nyanya
Nilikuwa na makumbuko machangamfu hasa juu ya nyanya-mzaa-mama, Elizabeth Darger. Wazazi wake walileta jamaa Michigan kutoka Ujeremani wakati fulani kabla ya 1870. Yeye alifundisha Kijeremani na Kiingereza katika shule za serikali na aliishi pamoja nasi nyumbani kwa wazazi wangu Walutheri katika Saginaw, Michigan, ule mji wa uzaliwa wangu. Wakati wa Vita ya Ulimwengu ya Kwanza, yeye na dada zake waliokuwa walimu-shule wakawa wenye kushiriki pamoja na Wanafunzi wa Biblia wa Kimataifa, ambao sasa wanajulikana kuwa Mashahidi wa Yehova.
Ingawa wazazi wangu walinitaka mimi nihudhurie shule ya Jumapili ya Kilutheri, Nyanya aliruhusiwa aseme na mimi kuhusu itikadi zake zenye kusisimua za Biblia. Yeye aliweza kusoma Biblia katika Kilatini na Kigiriki, na alikaza kikiki ndani yangu tamaa ya kujifunza Biblia katika lugha zayo asilia. Nilikumbuka nikiwa na uchu wa mazungumzo ya Biblia niliyofanya pamoja na shangazi zangu wakuu yakiwa yanategemea serikali ya Ufalme wa Mungu ambayo karibuni itajichukulia maongozi ya dunia kulingana na Danieli 2:44.
Katika 1923 Nyanya yangu alianza kujifunza pamoja nami, akitumia kitabu The Harp of God cha Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi, nami pia nilihudhuria mikutano ya Kundi la Saginaw pamoja naye. Sasa, nilipokuwa katika kijumba changu cha jela, nilifikiria mambo ya nyuma juu ya mikutano hiyo, juu ya kusikiliza programu za redio zilizotangazwa kupitia kituo cha WBBR zikitoka kule mbali Brooklyn, New York, na nikafikiri juu ya maono mengine kama hayo yaliyofanyiza umbo la maisha yangu.
Mathalani, mimi nilikumbuka nikimsikia katika redio Hakimu Joseph F. Rutherford, msimamizi’ wa Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi, akihutubu kwenye ule mkusanyiko wa Wanafunzi wa Biblia katika Toronto, Kanada, katika 1927. Katika Detroit, Michigan, katika 1928, mimi nilihudhuria mkusanyiko wangu wa kwanza. Kule nilimsikia Ndugu Rutherford akihutubu yeye mwenyewe. Kwenye mkusanyiko huo, mimi nilifurahi sana kupaaza sauti ya “Ndiyo” kwa lile azimio lenye kusema “Tangazo Rasmi Dhidi ya Shetani na kwa Ajili ya Yehova.” Kile kitabu kipya Government (Serikali) kilitolewa, nacho kilionyesha Ufalme wa Mungu kuwa serikali ya kitheokrasi, si ya kidemokrasi.
Fikira za Siku za Nyuma Nikiwa Shuleni
Mimi nilifikiria siku za nyuma pia nikiwa shuleni. Kwa kuchagizwa-chagizwa na wazazi wangu, ambao hawakunitaka niwe mhudumu wa wakati wote, nilikubali uanachuo wa koleji. Hivyo, katika Septemba 1929, niliingia Chuo Kikuu cha Michigan kule Ann Arbor ili kujifunza lugha, iktisadi (uchumi), na uhandisi.
Bi. Judson, yule bibi-mpangishaji ambaye mimi niliishi katika jengo lake, alikuwa na uwasiliano fulani na Kundi la Ann Arbor la Wanafunzi wa Biblia. Niliporudi shule katika vuli ya 1930, bibi huyo aliniambia kwamba kijana mwanamume mzuri wa kutoka Alabama alikuwa amehamia majuzi tu katika chumba chenye kuelekeana na changu upande ule mwingine, na kwamba yeye alifikiri kijana huyo angeitikia “ujumbe wetu wa Biblia.” Kweli kweli aliitikia! Kwa haraka William Addison Elrod na mimi tukawa marafiki mathubuti kwa kuwa alizikumbatia kweli za Biblia; nasi tuliendelea kuwa marafiki mpaka leo hii.
Bill Elrod na mimi tulisomea mtaala wa usoroveya wakati wa kiangazi cha 1931, na kwa hiyo hatukuweza sisi wenyewe kuwa katika hadhirina ya ule mkusanyiko wa 1931 katika Columbus, Ohio. Hata hivyo, siku ya Jumapili Julai 26, tuliisikiliza hotuba ya watu wote katika redio na tukawa miongoni mwa wasikilizaji wasioonekana wenye idili ambao walikubali lile jina zuri jipya “Mashahidi wa Yehova.”
Siku hizo namna za serikali za kiujamaa, kifashisti, na kikomunisti zilikuwa zikizungumziwa sana katika nyanja za chuo kikuu. Katika Oktoba 1931 Winston Churchill alituhutubia sisi wanafunzi 3,000, akitetea kwamba demokrasi ilikuwa bado ndiyo namna bora zaidi ya serikali. Baadaye, katika Desemba 1931, Lord Bertrand Russell, yule mwanahisabati na mwanafalsafa Mwingereza mwenye sifa nyingi, alihutubu juu ya kuzuia vita. Baadaye kidogo, Dakt. Hjalmar Schacht, msimamizi wa benki Reichsbank katika Berlin, Ujeremani, alizungumzia uhitaji wa mataifa kudhibiti iktisadi wakiwa na roho ya kitaifa; ndiyo kusema, yeye alitetea ujamaa wa kitaifa, au Unazi. Miaka miwili baadaye akaingizwa katika serikali ya Hitler akiwa Waziri wa Mambo ya Iktisadi.
Kwa kuwa mimi nilikuwa nimeyasikia madai yaliyoombwa na wanasiasa wa ulimwengu huu, nilisadikishwa zaidi ya wakati mwingine wowote kwamba umaliki wa Masihi ndio peke yao unaoweza kuwa serikali ya ulimwengu yenye kuridhisha. Kwa hiyo Bill Elrod na mimi tulipanga kumaliza shule Juni 15, 1932, halafu tuanze kuwa wenzi katika kazi ya kuhubiri wakati wote, ambayo sasa inajulikana kuwa upainia.
Sisi tulianza utumishi wetu wa painia kabla hatujabatizwa kwa sababu wakati huo haikueleweka wazi kama wale wenye tumaini la kidunia walihitaji au hawakuhitaji kubatizwa. Hata hivyo, baada ya mimi kubatizwa kule Vandercook Lake, Michigan, Julai 24, 1932, ilikuwa dhahiri kwamba tumaini langu lilikuwa limebadilika kuwa lile la mpakwa mafuta, jambo ambalo lilithibitishwa na ule ‘ushuhuda wa roho.’—Warumi 8:16, NW.
Utumishi wa Betheli ya Brooklyn
Siku ya Septemba 9, wakati sisi tulipokuwa tukipainia katika Howell, Michigan, Bill alikuja akikimbia kutoka afisi ya posta akipunga-punga simu-barua ya rangi-njano. Tulipoifungua, tuliusoma mwaliko kutoka kwa Ndugu Rutherford kwamba tupige ripoti kwa ajili ya utumishi wa Betheli mara tu iwezekanapo. Ilituchukua muda wa saa 72 tu kufunga-funga mambo yetu ya upainia kisha kufika Brooklyn kwa kuendesha gari letu la muundo wa T Ford zile kilometa 1,100. Mwisho tulipita juu ya Daraja la Brooklyn na kufika Betheli siku ya Septemba 13, 1932. Wakati huo, walikuwako washiriki wa jamaa ya Betheli wapatao 200, na walio wengi walikuwa ndugu wapakwa mafuta za Mfalme.
Baada ya kutumikia katika mgawo wa karakhana kwa majuma machache, nilipokea badiliko la kikazi niende kwenye Idara ya Utumishi. Ndugu mmoja Mwailandi mwenye urafiki, Thomas J. Sullivan, ndiye aliyekuwa mwangalizi. Sikuzote yeye alitukumbusha sisi vijana-vijana kwamba, ‘Wakati matatizo yanapotokezwa, hakikisheni kupata mambo yote ya uhakika kabla ya kudokeza utatuzi fulani.’ (Mithali 18:13) Akikonyeza macho yake kidogo, yeye alikuwa akiongeza hivi: “Haraka-haraka yenu ni ya nini? Mpeni Yehova fursa. Acheni kwanza mwone roho yake itafanya nini na jambo lenyewe.”
Kwa kufikiria maono hayo ya kule nyuma nilipokuwa gerezani, mimi nilifurahia sana lile pendeleo la kuteseka kwa ajili ya uadilifu, hata kama vile Yesu Kristo na mitume walivyoteseka. (Yohana 15:20; 1 Petro 4:16) Ninapotazama nyuma, ninang’amua kwamba maono hayo yalikuwa yakinitayarisha mimi kwa ajili ya mapendeleo ya wakati ujao.
Nuru Mpya ya Kusisimua
Mapema katika 1935, yapata miezi sita baada ya kufunguliwa gerezani na kurudi kwangu Betheli, mimi nakumbuka mazungumzo kadha kwenye meza ya Betheli kuhusu utambulishi wa ule “umati mkubwa.” (Ufunuo 7:9, 13, Biblia ya King James Version) Watu fulani walionyesha waliunga mkono maoni ya kwamba hiyo ilikuwa jamii ya pili ya kimbingu, hata kama vile msimamizi wa Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi, Ndugu Russell, alivyokuwa amefundisha. Hata hivyo, wengine walibisha kwamba ule “umati mkubwa” ulikuwa wa wale wenye tumaini la kidunia. Wakati wa mazungumzo hayo, Ndugu Rutherford hakujiruhusu mwenyewe kukata shauri lo lote.
Sisi sote tuliokuwa Betheli tulitaharuki tulipokuwa tukisafiri kwa gari-moshi la pekee kwenda Washington, D.C., kwa ajili ya ule mkusanyiko ambao ungefanywa kuanzia Mei 30 mpaka Juni 3, 1935. Siku ya pili ya mkusanyiko huo, Ndugu Rutherford alitokeza zile habari za kusisimua kwamba ule “umati mkubwa” ni jamii ya kidunia kweli kweli. Wakati huo wa upeo, yeye aliuliza: “Je! wote wale ambao wana tumaini la kuishi milele duniani mngependa kusimama tafadhali? ” Karibu nusu ya wahudhuriaji 20,000 walisimama. Ndipo Ndugu Rutherford alipotangaza: “Tazama! Ule umati mkubwa! ” Kulikuwa na mnyamao mkubwa kwa kitambo. Ndipo sisi sote tukashiriki katika mlio wa kuterema, kisha kukawa na kelele za shangwe zilizoendelea kwa muda mrefu. Kesho yake watu 840 walibatizwa, sana-sana wa ile jamii ya kidunia.
Nuru mpya hiyo ya 1935 juu ya ule “umati mkubwa” iliongoza kwenye hatua za kutengenezwa upya katika 1936 ili kujitayarisha kwa ajili ya mmiminiko uliotazamiwa wa washiriki wa jamii hiyo. Mathalani, kufikia wakati huo kulikuwako kundi moja tu kubwa la Kiingereza katika sehemu zote za Jiji la New York, lakini sasa makundi mapya yalifanyizwa, huku sisi wapakwa-mafuta walio vijana zaidi tukigawiwa kuwa waangalizi. Leo, kuna makundi 336 katika Jiji la New York!
Mgawo Mpya
Alhamisi, Novemba 11, 1937, ilithibitika kuwa siku kubwa sana kwangu mimi. Mimi nilikuwa nimepokea taarifa nije kwenye afisi ya Ndugu Rutherford alasiri hiyo saa 9. Nilifika wakati barabara nikihangaika kwamba huenda nikagombezwa kidogo. Lakini baada ya mbadilishano wa maneno machache ya kirafiki, Ndugu Rutherford aliuliza kama mimi ningekuwa na nia ya kuchukua mgawo mwingine.
“Mimi nina nia ya kutumikia mahali po pote ninapohitajiwa,” nikajibu.
Ndipo, akinishangaza sana, Ndugu Rutherford akauliza: “Ungependa kutumikia Betheli ya London ukiwa mtumishi wa tawi?”
“Jamani, huo ni mgawo mkubwa! ” mimi nikaeleza.
“Zaidi ya hilo, hiyo inamaanisha utapata tikiti ya kwenda tu, ukubali kukaa huko mpaka baada ya Har–Magedoni. Kwa hiyo mimi nitakupa siku tatu za kuamua,” yeye akaendelea.
“Eh, Ndugu Rutherford, mimi sihitaji siku tatu hizo. Ikiwa ni mapenzi ya Yehova niende, jibu langu ni ndiyo!”
“Nilifikiri kwamba ungejibu hivyo,” yeye akaitika. “Ndugu Knorr tayari ana tikiti yako ya kusafiri katika ile meli Queen Mary ambayo itasafiri Jumatano inayokuja kuelekea Uingereza.”
Nilianza kuhisi kama kichwa changu kinazunguka-zunguka. “Wewe utapokea mazoezi wakati wa siku chache zinazokuja,” Ndugu Rutherford akamalizia.
Wakati niliporudi kwenye Idara ya Utumishi, iliyokuwa katika karakhana, Ndugu Knorr alianza kuucheka mshangao wangu ulionilemea. Yeye alijua ni jambo gani lililokuwa ndipo tu limetukia. Nathan Knorr alikuwa mwangalizi wa karakhana na mapema kidogo alikuwa amesafiri kwenda Uingereza pamoja na Ndugu Rutherford. Mara hiyo akaanza kunipa mazoezi ya kusimamia uendeshaji wa tawi. Siku chache baadaye, mimi nilirudi kwa Ndugu Rutherford kwa tayarisho zaidi.
Shauri la Ndugu Rutherford, lenye kutegemea Mika 6:8, lilikuwa ‘kutenda kwa haki, kusimama thabiti upande wa miongozo ya kitengenezo, kuunga mkono viwango vya Biblia, kufanya utiifu bila kukawia, na kutoahirisha-ahirisha mambo. Uwe mwenye fadhili katika kushughulika pamoja na akina ndugu, ushiriki kwa ukawaida katika utumishi wa shambani, na uwe mnyenyekevu katika kutembea pamoja na Mungu.’ Yeye alisema shamba la Uingereza lilikuwa limelala tambarare kwa kukosa mazao kwa sababu waangalizi wa tawi waliotangulia hawakutegemeza kwa ukamili huduma ya shambani. Kwa hiyo yeye alimalizia kwa mkazo hivi: “Ukatie moyo utumishi wa shambani wenye kuongezwa. Sasa hivi Uingereza inahitaji mapainia 1,000, si 200 tu kama wale walio nao kwa wakati uliopo.”
Mapokezi Katika Uingereza
Wakati Queen Mary ilipotia nanga Southampton, mimi nilichukua gari-moshi kwenda London na kwenda kwa taksi mpaka kwenye afisi ya tawi ya Sosaiti, ambayo kwa miaka 26 ilikuwa imekuwa kule 34 Craven Terrace, Lancaster Gate. Msimamizi-mdogo wa Shirika la Wanafunzi wa Biblia wa Kimataifa alinipokea kwa mikono miwili. Mimi nilimpa barua ya Ndugu Rutherford ambayo ilimpa mamlaka ya kumwondosha katika cheo mtumishi wa tawi na kuitaarifu jamaa ya Betheli kwamba mimi ningekuwa nikichukua mahali pake. Jambo hilo lilifanywa kwenye mlo wa adhuhuri, na wale washiriki 30 wa Betheli walinipokea kwa uchangamfu.
Baada ya muda fulani nilizoeana na wengi wa watumishi wa matawi na wawakilishi katika Ulaya. Hao walikuwa wapakwa-mafuta ambao walifanya uongozi bila kuridhiana msimamo katika kazi ya kuhubiri vijapokuwako vipingamizi vya wakati wa Hitler. Hao walikuwa wanaume kama Martin Harbeck wa Switzerland, Charles Knecht wa Ufaransa, Fritz Hartstang wa Uholanzi, Johan Eneroth wa Sweden, William Dey wa Denmark, na Robert Winkler mwenye ushujaa wa tengenezo la chinichini la Sosaiti katika Ujeremani. Kwa kutumia kila njia ya Kimaandiko, wanaume hao wenye imani ambao hawakuwa na woga walisimama thabiti dhidi ya minyanyaso ya Nazi.
Ndugu Rutherford Azuru
Katika 1938, ule mwaka uliotangulia mtokeo wa Vita ya Ulimwengu ya Pili, Waingereza walikuwa wameunda-unda simu-redio ya kuvukisha ujumbe kwenye maeneo ya ng’ambo ya bahari kuu. Wahandisi wao walikubali simu zao zitumike kuunganisha mabara makuu manne kwa ajili ya mkusanyiko wa pekee uliofanyiwa Uingereza, Septemba 9 mpaka 11. Lile jumba Royal Albert Hall, ambalo ndilo lililofaa na lililokuwa kubwa zaidi ya yote katika London, liliombwa kwa ajili ya mkusanyiko huo. Kikundi cha Ndugu Rutherford, kutia na Nathan Knorr, kilifika majuma matatu mapema ili kusaidia na matayarisho.
Kutangaza hotuba ya watu wote, magwaride ya ndugu waliopachikwa ishara za utangazaji mbele yao na nyuma yao yalipangwa kitengenezo. Kabla ya kuanza mwendo kwa msafara wa kwanza wa kutangaza habari za mkusanyiko, Ndugu Rutherford alisema alitaka kuniona. Tulipokuwa tukizungumzia mambo ya mkusanyiko, yeye alikuwa akiandika hivi hivi tu kwa kalamu yake, jambo ambalo alifanya nyakati fulani alipokuwa akisema na mtu. Alirarua kutoka kibunda cha karatasi zake jambo alilokuwa ameandika, akanipa mimi. “Waonaje hilo? ” akauliza.
“DINI NI MTEGO NA HILA,” ndivyo maneno yale yalivyosomeka.
“Yanaonekana kama miali ya moto,” mimi nikajibu.
“Nilitaka yawe maneno ya mkazo,” yeye akasema. Halafu akaagiza kwamba kadi kubwa za utangazaji zifanywe zikiwa na maneno hayo, ziwe tayari kwa msafara wetu wa kwanza jioni ya Jumatano, ili kutangaza habari za mkusanyiko. Usiku uliofuata, Nathan Knorr na mimi tuliongoza msafara ule wa ndugu wapatao elfu moja kwa mwendo wa kilometa 10 kupita katikati ya London.
Ndugu Rutherford aliniita kwenye afisi yake asubuhi iliyofuata, akaomba ripoti. “Wengi walituita sisi wakomunisti na wasioitikadi Mungu na kusema maneno mengine ya uhasama,” mimi nikasema. Kwa hiyo yeye akafikiri kwa dakika chache na mwisho akararua katika kibunda cha karatasi ukurasa mmoja wenye kudokeza shime hii, “TUMIKIENI MUNGU NA KRISTO YULE MFALME.” Fikira yake ilikuwa kwamba kufuatisha-fuatisha ishara zenye maneno hayo baada ya zile nyingine kungemaliza nguvu ule mjibizo wa kutuita majina ya dhihaka, na ndivyo ilivyokuwa. Mkusanyiko huo wa 1938 uliendelea vizuri. Vipindi vile vikubwa-vikubwa vilifanywa siku za Jumamosi na Jumapili, na hotuba ile kubwa ya mkusanyiko yenye kusema, “Kabili Mambo ya Uhakika” ikawasilishwa kwa mafanikio kwa makusanyiko 49 yaliyofanywa sawia katika sehemu zote za ulimwengu wenye kusema Kiingereza.
Baada ya mkusanyiko huo, kipindi cha mazoezi kilifanywa pamoja na watumishi wa matawi ya nchi za Ulaya. Wakati wa kipindi hicho, Ndugu Rutherford alinigombeza vikali kwa sababu ya ukosefu wa kuzoeza wakaribishaji. Nidhamu hiyo ilifanya machozi yanitoke. Baadaye, William Dey wa Denmark alinifariji kwa faragha, akisema kwamba Ndugu Rutherford alikuwa akinitumia mimi kuwafundisha wao wote kwa njia isiyo ya moja kwa moja. Na ndivyo ilivyokuwa! Kesho yake Ndugu Rutherford, ambaye alipenda kuvaa aproni na kupika, alitualika sisi sote kwenye mlo mkubwa wa jioni aliokuwa ametayarisha. Wote walifurahia ushirika wenye kupendeza.
Ile Miaka ya Vita ya Ulimwengu ya Pili
Siku ya Septemba 1, 1939, Hitler alivamia Polandi. Siku ya Jumapili, Septemba 3, Uingereza ilitangaza rasmi vita juu ya Ujeremani. Maelfu yetu katika Uingereza tulikuwa nje katika utumishi wa shambani asubuhi hiyo, kwa kufaa tukiangusha kile kitabu kipya Salvation. Kwenye kila mlango watu walikuwa wametikisika; wanawake fulani walikuwa wakilia. Sisi sote tuliishiwa na vitabu vya Kibiblia tulipokuwa tukiwapa watu faraja ya Kimaandiko.
Mwezi uliofuata, tulipokea nakala ya mapema ya makala ya Mnara wa Mlinzi wa Novemba 1, 1939 (Kiingereza) yenye kichwa “Kutokuwamo.” Kwa wakati unaofaa kabisa, makala hiyo ilipangilia msimamo wa Kimaandiko kwa Wakristo wa kweli wakati wa mahitilafiano ya kilimwengu. (Yohana 17:16) Baada ya muda mfupi mamia ya ndugu na dada zetu Waingereza walianza kukamatwa na kutiwa gerezani.
Vita ya anga lililo juu ya Uingereza, ambayo iliitwa Pigano la Uingereza, iliwaka moto mwishoni-mwishoni mwa 1940 na ikaendelea mpaka ndani ya 1941. Sisi katika London tulivumilia mausiku 57 yenye kufululiza muda wa saa 14 za uangushaji makombora. Hewa ilikuwa imejawa na makelele ya kwikwichi-kwikwichi. Mioto iliwaka kweli kweli kila mahali. Makombora ishirini na tisa yalianguka karibu na Betheli kufikia hatua umbali wa meta 460. Jumba la Ufalme letu lililo kubwa, ambalo lilikuwa upande mmoja wa kuegamia Betheli, liliwashwa moto na makombora ya uteketezaji, lakini moto huo ulidhibitiwa kwa haraka na ndugu zetu wa Betheli waliozoezwa.
Kulikuwa na vizuizi vya wakati wa vita vya aina nyingi, kutia na upimiwaji-chakula na sheria za umbali wa kusafiri. Hata hivyo, sisi tulisonga tu na hata tukaongeza kuhubiri kwetu nyumba kwa nyumba. Uingereza ilikuwa na wahubiri 4,375 katika 1937, lakini wakaongezeka kufikia 12,436 kufikia 1942. Mapainia walikuwa wameongezeka kutoka 201 wakati mimi nilipofika Uingereza katika 1937 wakafikia 1,488 katika 1942! Kwa uhakika, Yehova amebariki upandaji-mbegu huo wa mapema wa wahubiri-shamba. Sasa, zaidi ya miaka 50 baadaye, kuna zaidi ya wahubiri wa Ufalme 109,000 katika Uingereza, kutia na mapainia wa kawaida zaidi ya 6,000.
Kwa kusaidiwa na roho ya Yehova, katika Septemba 3 mpaka 7, 1941, sisi tulitimiza jambo ambalo wakuu wa serikali waliliita “lisilowezekana.” Tarehe hiyo tulifanya mkusanyiko wa Mashahidi wa Yehova ulio mkubwa zaidi ya yote iliyopata kufanywa Uingereza kufikia hapo. Zaidi ya watu 12,000 walikutana kwenye Leicester De Montfort Hall na nyanja zenye kuzunguka jumba hilo, muda ule ule wa katikati ya vita. Jumba hilo ndilo lile lile lililotumiwa wakati mkutano wa 1983 wa kila mwaka wa shirika la Sosaiti ulipofanywa katika Leicester. Zaidi ya elfu tatu kati yetu tulirudia kujikumbusha-kumbusha maono ya mkusanyiko ule wa 1941 wa wakati wa vita.
Afisi ya London ikawa kitovu cha wakimbizi wakati wa vita ile. Simu yayo ilikuwa ikilia sikuzote. Mfuko wa kusaidia wenye shida ulianzishwa, na hiyo ikawawezesha ndugu walioyakimbia makombora kupata msaada wa mara hiyo. Pia, ndugu waliopata kuwa wakimbizi kutoka Polandi, Ujeremani, Norowei, Ufaransa, Ubelgiji, Uholanzi, na mahali-mahali pengine walikuja London, ambapo walipewa usaidizi. Wengi wa hao walichukua utumishi wa painia katika Uingereza.
Mtu Asiyetakwa Nchini
Mara tu United States (Amerika) ilipoingia vitani siku ya Desemba 8, 1941, mimi nilipoteza ruhusa yangu ya kutoandikishwa katika jeshi la Uingereza kwa sababu ya kuwa raia wa United States. Kwa sababu ya kutokuwamo kwangu kwa Kikristo, mimi nisingeweza kujipatanisha na maagizo mbalimbali yaliyotolewa na serikali ya Uingereza kuhusu wajibu mbalimbali wa kivita. Mwisho, siku ya Mei 6, 1942, serikali ya Uingereza ilinitaarifu kwamba mimi nilikuwa mtu asiyetakwa nchini na kwa hiyo niliagizwa nirudi United States. Siku ya Agosti 1, Daily Herald ya London ilikuwa na picha yangu katika ukurasa wayo wa mbele, pamoja na makala yenye kusema “Wamemwambia ‘Nenda Nyumbani’.”
Asubuhi ya Jumatatu, Agosti 24, 1942, majasusi wawili wa Scotland Yard walinikamata ili niondoshwe nchini. Wao walinichukua kwa gari-moshi mpaka Glasgow, Scotland, ambako mimi nilizuiliwa usiku kucha katika gereza Barlinnie la mji huo, la kizamani-zamani. Kesho yake nilisindikizwa nikiwa katika S.S. Hilary, meli ya kivita ya Uingereza, ya mwendo-kasi. Niliendelea kuwa chini ya utunzaji nikiwa humo. Ilichukua siku 13 kwa msafara wetu wa meli 52 kuivuka Atlantiki kwa mwendo wa kombokombo ili kuepuka sabmarini za Wajeremani. Tuliepuka kupigwa na matopedo yao, tukafika salama Halifax, Kanada! Sasa nikiwa nimeachwa huru, kesho yake nilizidi kusonga mbele kwa gari-moshi mpaka New York, nikafika siku ya Septemba 10.
Kipindi cha Amani Kilitabiriwa kwa Njia ya Ajabu
Nilipata furaha kubwa kurudia ndugu wengi wachangamfu kwenye Betheli ya Brooklyn. Nilikuwa nimefika katika wakati unaofaa wa kuhudhuria ule mkusanyiko wenye kufanyiza historia kule Cleveland, Ohio, Septemba 18-20, 1942. Kule, Ndugu N. H. Knorr, msimamizi mpya wa Sosaiti, aliitoa hotuba “Amani—Je! Inaweza Kudumu?” Hiyo ilileta nuru mpya juu ya Ufunuo 17:8. Ilifunuliwa kwamba zile serikali za Mataifa-Marafiki zingezizidi nguvu zile nyingine na kwamba “mnyama-amani” mpya wa kimataifa angetokea. Yote hayo yalitukia wakati Umoja wa Mataifa ulipopangwa kitengenezo baada ya vita kumalizika katika 1945!
Shule ya Biblia ya Gileadi ya Mnara wa Mlinzi
Baada ya mkutano wa kila mwaka wa shirika la Sosaiti ya Mnara wa Mlinzi Oktoba 1, 1942, Ndugu Knorr akiwa msimamizi aliita Maxwell G. Friend, Eduardo F. Keller, na mimi kwenye afisi yake. Alituambia kwamba uamuzi ulikuwa umefanywa asubuhi hiyo kuanzisha shule ya wamisionari ya Kibiblia kule Kingdom Farm, South Lansing, New York. Yeye alisema kwamba mimi ningekuwa ndiye msajili wa shule na ningetumikia nikiwa mwenyekiti wa halmashauri ili shule ipangwe kitengenezo. Tulifanya kazi pamoja na Ndugu F. W. Franz katika kupanga umbo la mitaala ile mizuri ya Biblia. Hiyo ilianzisha kipindi cha ushirikiano wenye furaha pamoja naye katika kuendeleza mbele elimu ya Biblia.
Asubuhi ya Jumatatu, Februari 1, 1943, wakfu rasmi ulifanywa na Ndugu Knorr wa ile ambayo sasa inajulikana kuwa Shule ya Biblia ya Gileadi ya Mnara wa Mlinzi, ikiwa katika Kingdom Farm karibu na South Lansing, New York. Baada ya programu ya wakfu, vipindi vya shule vilianza katika yale madarasa manne, kila moja likiwa na wanafunzi 25. Mtaala ule wa elimu ya Kikristo iliyoendelezwa ulichukua majuma 20, Biblia ikiwa ndicho kitabu kikuu cha mafundisho.
Miezi ya furaha, halafu miaka ya furaha, ya mafunzo ya kina kirefu zaidi katika Biblia ilithibitika kuwa fungu langu lenye kubarikiwa. Pamoja na walimu wengine wenye bidii ya kujitoa, nilimshukuru Yehova kwa pendeleo hilo la kufundisha na kusukuma mioyo ya wanafunzi wenye kujitoa wakfu ambao walipenda Yehova na kazi yake! Kufikia 1960, wanafunzi 3,700 walikuja kutoka nchi 70 kutajirisha madarasa yetu ya shule.
Kushiriki Katika Maisha ya Ndoa
Nilipokuwa ninahudhuria “Ushindi Wenye Shangwe ya Ufalme” mikusanyiko katika Ulaya katika 1955, nilifanya upya ufahamiano wangu na mpendwa Charlotte Bowin, ambaye alikuwa amekuwa mmoja wa wanafunzi wangu katika lile darasa la kwanza la Gileadi katika’ 1943. Yeye alitumikia kwa miaka 12 akiwa mmisionari mwaminifu katika eneo la Kihispania, kutia na Meksiko na E1 Salvador. Sasa, akiwa pamoja na mwenzake Julia Clogston’ alikuwa anahudhuria mikusanyiko hiyo ya Ulaya. Kwa nasibu yenye ulinganifu, wazazi wa Charlotte walikuwa wamekuwa washiriki wa jamaa ya Betheli ya Brooklyn wakati ambapo wote wawili walikuwa waseja, kule nyuma katika wakati wa Ndugu Russell. Halafu, walipofunga ndoa, Martin Bowin akawa mwangalizi anayesafiri mpaka Charlotte alipozaliwa katika 1920.
Katika Januari 1956 Charlotte aliingia utumishi wa Betheli na alihamishwa kupelekwa Kingdom Farm. Katika Agosti 1956 tukafunga ndoa. Wakati Charlotte alipokuwa mwenye mimba, sisi tulishuka moyo, tukiitikadi kwamba jambo hilo lingemaliza utumishi wetu wa wakati wote. Hata hivyo, Ndugu Franz alitutia moyo, akisema: “Ninyi hamkutenda dhambi kwa kufanya tumbo la uzazi lizae tunda. Jipeni moyo! Huenda ikawa Yehova atawapangia njia fulani ya kuendelea katika utumishi wa wakati wote.”
Ndivyo ilivyokuwa. Mimi niliweza kuendelea kuwa katika kitivo cha Shule ya Gileadi. Kwanza sisi tuliishi katika chumba kidogo cha kukodi, halafu katika 1962 tukahamia nyumba iliyokuwa imejengwa majuzi, yapata kilometa 1.6 kutoka kwenye shule ile. Huko katika South Lansing, New York, ndiko Judah Ben mwana wetu, ambaye alizaliwa katika Februari 1958, alikotumia miaka yake ya mapema.
Tulikuwa na mambo mengi yenye shangwe katika malezi ya Judah Ben, kwa kuwa sikuzote tulijaribu kutumia kanuni za Biblia. (Waefeso 6:1-4) Yeye alitiwa moyo kufuata Mika 6: 8, hata kama vile mimi nilivyotafuta kutumia andiko hilo katika maisha yangu. Baadaye, Judah akawa Mwanabetheli wa kizazi cha tatu na kutumikia huko kwa miaka 12. Alioa dada painia mwenye kupendeza, Amber Baker, katika Juni 1986. Sasa wao wanapainia katika Michigan.
Shule kwa Ajili ya Wazee
Kwenye ule mkusanyiko wa 1958 katika Yankee Stadium, Ndugu Knorr alitangaza kufunguliwa kwa shule mpya kwa ajili ya wazee, ambayo ingejulikana kuwa Shule ya Huduma ya Ufalme. Siku ya Machi 9, 1959, darasa la kwanza la wanafunzi 25 lilianza mtaala walo Wa majuma manne kwenye Kingdom Farm, ambako Shule ya Gileadi pia ilikuwa ikiendeshwa. Wakati Shule ya Gileadi ilipohamishwa kupelekwa Brooklyn katika Septemba 1960, Shule ya Huduma ya Ufalme ilibaki kwenye Kingdom Farm, ambako sisi tuliweza kuzoeza wazee mia moja kila mwezi. Mimi nilipata kuona kwamba kuwa baba kulithibitika kuwa msaada mkubwa katika kufundisha vichwa hao wa jamaa wenye kuhudhuria shule mpya hiyo.
Katika 1967 shule hiyo ilihamishwa kupelekwa Betheli katika Brooklyn. Baadaye, katika 1968, ilihamishwa tena kupelekwa Pittsburgh, ambako, kufikia 1974, maelfu ya wazee wazuri walipokea mazoezi. Kuanzia 1974 na kuendelea, shule hiyo iliendeshwa katika Majumba ya Ufalme mbalimbali katika sehemu zote za nchi. Mke wangu na mwanangu waliandamana nami nilipokuwa nikisafiri kwenda mahali hapo mbalimbali. Wao walitumikia wakiwa mapainia wakati mimi nilipokuwa nikifundisha shule hiyo.
Utumishi Zaidi Ulio Bora Sana
Katika Novemba 1974, nilikuwa nikifundisha Shule ya Huduma ya Ufalme katika mji wa nyumbani kwangu, Saginaw, Michigan, wakati nilipopokea barua isiyosahaulika kutoka kwa Baraza Linaloongoza. Barua hiyo ilinialika niwe mshiriki wa baraza hilo na pia ikaalika mke wangu na mwanangu wakatumikie wakiwa washiriki wa jamaa ya Betheli ya Brooklyn. Kwa hiyo siku ya Desemba 18, 1974, sisi tulihamia Betheli, nami nikachukua mapendeleo yangu mapya ya utumishi.
Baraza Linaloongoza linafanya kazi pamoja kwa njia nzuri katika kuelekeza utendaji mbalimbali wa Mashahidi wa Yehova ulimwenguni pote, katika kuchapisha chakula cha kiroho ili sisi tupate nuru ya elimu hatua kwa hatua, na katika kufanya maamuzi ya hukumu. Baraza Linaloongoza linakutana kila Jumatano, likifungua kwa sala na kuomba mwelekezo wa roho ya Yehova. Jitihada halisi inafanywa kuona kwamba kila jambo ambalo linashughulikiwa, na kila uamuzi ambao unafanywa, ni kupatana na Neno la Mungu Biblia.
Mimi nikiwa mshiriki wa Baraza Linaloongoza, nimetumwa nje kuzuru matawi mbalimbali nikiwa mwangalizi wa eneo la dunia. Limekuwa jambo la kuchangamsha moyo kwangu mimi kujionea mwenyewe umoja wa watu wa Yehova katika nchi nyingi sana. Ni shangwe ya kibinafsi pia kukutana tena na wamisionari wale wengi wa Gileadi ambao wangali waaminifu katika migawo yao ya nchi za kigeni. Kweli kweli, katika kila nchi, watu wa Yehova ndio walio bora zaidi na wenye furaha zaidi!
Yehova analisha watu wake wote kiroho katika wakati ule ule mmoja, kupitia Mnara wa Mlinzi na vichapo vingine vya Kibiblia. Yote hiyo ni ithibati ya kwamba Kristo Yesu amekuwa Mfalme wetu anayetawala tangu 1914 na kwamba yeye atatuongoza kwa mafanikio tupite ile “dhiki kubwa” iliyo hapa mbele tu. Mwisho, ninyi nyote ambao ni vijana katika miaka, kwa hekima jengeni sasa kazi za maisha za utumishi mtakatifu wa wakati wote! Ninyi pia mtakuwa na mapendeleo ya kusisimua yakiwangojea. (Mika 7:7) Mimi nafurahia sana utunzaji wenye majaliwa ya Yehova ambao nimepata katika muda wa miongo iliyopita. Baraka zake zimenitajirisha kweli kweli. (Mithali 10:22) Mimi namshukuru Yehova kila siku kwa mapendeleo niliyo nayo katika kumtumikia yeye katika tengenezo lake lenye kuelekezwa kwa roho.—Ufunuo 7:14.
[Picha katika ukurasa wa 12]
Pamoja na mwenzangu, Bill Elrod
[Picha katika ukurasa wa 15]
Nikipelekwa Gereza la Bariinnie kwa gari-moshi
[Picha katika ukurasa wa 17]
Pamoja na Charlotte, mke wangu