Kutayarisha Hotuba za Watu Wote

KILA juma, hotuba za watu wote hutolewa katika makutaniko mengi ya Mashahidi wa Yehova. Hotuba hizo huzungumzia habari fulani zinazotokana na Maandiko. Ikiwa wewe ni mzee au mtumishi wa huduma, je, ni dhahiri kwamba wewe ni msemaji mzuri au mwalimu mzuri mbele ya watu? Ikiwa ndivyo, unaweza kupewa mgawo wa kutoa hotuba ya watu wote. Shule ya Huduma ya Kitheokrasi imesaidia makumi ya maelfu ya akina ndugu kustahili kupata pendeleo hili la utumishi. Unapopewa hotuba ya watu wote, uanzie wapi?

Kabla ya kufanya utafiti wowote, soma muhtasari na uutafakari mpaka uuelewe. Kazia akilini habari kuu, ambayo ndiyo kichwa cha hotuba. Unapaswa kufundisha wasikilizaji nini? Kusudi lako ni nini?

Fahamu vichwa vidogo vilivyo katika muhtasari. Chunguza vichwa hivyo. Kila kichwa kidogo kinahusianaje na kichwa kikuu? Chini ya kila kichwa kidogo, kuna mambo madogo ambayo yameorodheshwa. Habari zinazounga mkono hayo mambo madogo zimeorodheshwa chini ya mambo hayo madogo. Fikiria jinsi kila sehemu ya muhtasari inavyohusiana na sehemu inayotangulia, na inavyoongoza kwenye sehemu inayofuata, na jinsi sehemu hiyo inavyosaidia kutimiza kusudi la hotuba. Baada ya kuelewa kichwa kikuu, kusudi la hotuba yako, na jinsi vile vichwa vidogo vinavyotimiza kusudi hilo, sasa uko tayari kutayarisha hotuba hiyo.

Kwanza, huenda ikafaa kuiona hotuba yako kuwa hotuba nne au tano ndogo-ndogo, kila hotuba ikiwa na jambo kuu. Tayarisha kila moja ya sehemu hizo kwa wakati wake.

Muhtasari unaopokea ni kifaa kinachokusaidia kutayarisha hotuba. Muhtasari usitumiwe kama maandishi tu ya kutolea hotuba. Muhtasari huo ni kama mifupa tu. Unahitaji kuutia nyama, moyo, na uhai.

Yesu Kristo na wanafunzi wake walitegemea Maandiko walipofundisha. (Luka 4:16-21; 24:27; Mdo. 17:2, 3) Wewe pia unaweza kufanya hivyo. Maandiko yanapasa kuwa msingi wa hotuba yako. Badala ya kufafanua tu maandishi ya muhtasari uliopewa na kuonyesha jinsi yanavyoweza kutumiwa maishani, jaribu kufahamu jinsi maandishi hayo yanavyotegemea Maandiko, kisha ufundishe kutokana na Maandiko.

Unapotayarisha hotuba yako, chunguza kila mstari ambao umeonyeshwa katika muhtasari. Chunguza muktadha. Maandiko mengine huenda yanakusaidia tu kuelewa muktadha. Si lazima uyasome maandiko yote unapotoa hotuba wala kuyataja. Chagua maandiko yanayofaa zaidi wasikilizaji wako. Ukifikiria maandiko yaliyoonyeshwa katika muhtasari uliochapwa, inaelekea hutahitaji kurejelea Maandiko mengine ya ziada.

Mafanikio ya hotuba yako yanategemea ubora wa ufundishaji wala si idadi ya maandiko unayotumia. Unapotaja maandiko, onyesha kwa nini maandiko hayo yanatumiwa. Tumia wakati kuonyesha jinsi maandiko hayo yanavyotumika. Baada ya kusoma andiko, acha Biblia yako ikiwa wazi unapolifafanua. Inaelekea wasikilizaji wako pia watafanya hivyo. Unaweza kuamshaje upendezi wa wasikilizaji na kuwasaidia kufaidika kikamili na Neno la Mungu? (Neh. 8:8, 12) Unaweza kufanya hivyo kupitia ufafanuzi, mfano, na kuonyesha jinsi ya kutumia habari hiyo.

Ufafanuzi. Unapojitayarisha kufafanua andiko kuu, jiulize: ‘Linamaanisha nini? Kwa nini nalitumia katika hotuba yangu? Huenda ikawa wasikilizaji wanajiuliza nini juu ya andiko hilo?’ Huenda ukahitaji kuchunguza muktadha wake, mazingira yake, kikao chake, uzito wa maneno yake, na kusudi la mwandishi wake aliyeongozwa na Mungu. Hiyo inahitaji utafiti. Utapata habari tele zenye thamani katika vichapo vinavyoandaliwa na “mtumwa mwaminifu na mwenye busara.” (Mt. 24:45-47) Usijaribu kueleza kila kitu kuhusu andiko hilo, lakini eleza ni kwa nini umeomba wasikilizaji walisome na jinsi linavyohusiana na jambo unalozungumzia.

Mfano. Kusudi la mifano ni kuwaongoza wasikilizaji waelewe zaidi au kuwasaidia kukumbuka jambo au kanuni fulani ambayo umezungumzia. Mifano husaidia watu waelewe yale ambayo umesema na kuyalinganisha na jambo jingine ambalo tayari wanafahamu. Ndivyo Yesu alivyofanya alipotoa Mahubiri ya Mlimani yajulikanayo sana. Usemi kama “ndege wa mbinguni,” “mayungiyungi ya shamba,” “lango jembamba,” ‘nyumba juu ya mwamba,’ na mengine mengi yalifanya ufundishaji wake uwe na uzito, uwe wazi, na usisahaulike.—Mt., sura ya 5–7.

Kuonyesha Jinsi Habari Inavyotumika. Kufafanua andiko na kutoa mfano kutaelimisha, lakini matokeo mazuri yanapatikana kwa kutumia elimu hiyo. Ni kweli kwamba ni juu ya wasikilizaji kufuata ujumbe wa Biblia, lakini unaweza kuwasaidia wajue jambo la kufanya. Sasa ikiwa una hakika kwamba wasikilizaji wameelewa andiko unalozungumzia na wanaona jinsi andiko hilo linavyohusika na mambo unayozungumzia, tumia wakati ukaonyeshe jinsi linavyohusu imani yao na mwenendo wao. Kazia faida za kuacha mawazo yasiyofaa au mwenendo usiopatana na kweli unaozungumzia.

Unapofikiria jinsi ya kutumia maandiko, kumbuka kwamba wasikilizaji wana malezi mbalimbali na wanakabili hali tofauti-tofauti. Labda kuna wale wanaopendezwa, vijana, wazee, na wenye matatizo. Fanya hotuba yako iwe halisi na yenye kutumika maishani. Epuka kutoa mashauri ambayo yanaonekana kana kwamba yanalenga kikundi fulani tu cha watu.

Tayari umefanyiwa maamuzi fulani kuhusu hotuba yako. Mambo makuu yameonyeshwa wazi, na wakati unaohitaji kutumia katika kila kichwa kidogo umeonyeshwa wazi. Ni juu yako kufanya maamuzi mengine. Unaweza kuamua kuzungumzia baadhi ya mambo madogo kwa urefu kuliko mengine. Usifikirie kwamba ni lazima uzungumzie kila jambo dogo kwa kadiri ileile. Hiyo inaweza kufanya utoe hotuba mbiombio na kuwalemea wasikilizaji. Unaweza kujuaje jambo dogo la kukazia na lile la kutaja kifupi, au la kupitia tu? Jiulize: ‘Ni mambo gani ambayo yatanisaidia kuwasilisha wazo kuu la hotuba hii? Ni mambo gani ambayo yanaweza kufaidi wasikilizaji zaidi? Nikiacha andiko fulani ambalo limeonyeshwa pamoja na jambo linaloliunga mkono, je nitavuruga kusudi la hotuba?’

Epuka sana kuingiza makisio au maoni ya kibinafsi. Hata Mwana wa Mungu, Yesu Kristo, aliepuka kusema kwa ‘ubuni wake mwenyewe.’ (Yn. 14:10) Tambua kwamba watu huhudhuria mikutano ya Mashahidi wa Yehova kusikiliza mazungumzo ya Biblia. Kama umefikia hatua ya kuonwa kuwa msemaji mzuri, inaelekea kwamba ni kwa sababu una mazoea ya kuelekeza fikira kwenye Neno la Mungu, wala si kwako mwenyewe. Na hiyo ndiyo sababu hotuba zako zinathaminiwa.—Flp. 1:10, 11.

Baada ya kutayarisha muhtasari huo kwa kufafanua Maandiko vizuri, sasa unahitaji kujizoeza kutoa hotuba hiyo. Inafaa kujizoeza hotuba hiyo kwa sauti. Jambo kuu ni kuhakikisha unakumbuka vizuri mambo yote makuu. Ni lazima uweze kutoa hotuba hiyo kwa usadikisho kabisa, uifanye ipendeze, na uitoe kwa uchangamfu. Kabla ya kutoa hotuba, jiulize; ‘Ninatumaini kutimiza nini? Je, mambo makuu yanaeleweka wazi? Je, hotuba yangu inategemea Maandiko? Je, kila kichwa kidogo kinaingiana vizuri na kichwa kinachofuata? Je, hotuba hii inafanya watu wamthamini Yehova na maandalio yake? Je, umalizio unahusiana moja kwa moja na kichwa kikuu, na kuonyesha wasikilizaji jambo la kufanya, na kuwachochea kulifanya?’ Kama majibu ya maswali haya ni ndiyo, basi unaweza ‘kutamka maarifa vizuri’ kwa faida ya kutaniko na kwa kumsifu Yehova!—Mit. 15:2.