Kifo—Adui wa Mwisho Atakayeangamizwa

1, 2. Hapo mwanzo, Adamu na Eva waliishi katika hali gani, na hilo linatokeza maulizo gani?

WAKATI Adamu na Eva waliumbwa hawakuwa hata na adui mumoja. Walikuwa wakamilifu na waliishi katika paradiso. Walikuwa marafiki sana na Muumbaji wao; walikuwa kama watoto wake. (Mwa. 2:7-9; Lu. 3:38) Kusudi la maisha yao lilionekana wazi katika amri ambayo Mungu aliwapatia. (Soma Mwanzo 1:28.) Ingewachukua muda fulani ili ‘wajaze dunia na kuitiisha.’ Lakini, ili waendelee ‘kutawala kila kiumbe hai kinachotambaa juu ya dunia,’ Adamu na Eva walipaswa kuishi milele; hilo lingewezekana kwa sababu Adamu hangekufa.

² Basi, sababu gani leo hali ziko tofauti kabisa? Namna gani leo wanadamu wamefikia kuwa na maadui wengi, zaidi sana kifo ambacho ni adui mukubwa zaidi? Mungu alichukua mupango gani ili kutosha maadui hao? Biblia inatutolea majibu ya maulizo hayo, na maulizo mengine. Tutafute majibu ya maulizo fulani.

3, 4. (a) Mungu aliwapatia Adamu na Eva amri gani? (b) Sababu gani kutii amri hiyo ilikuwa jambo la lazima sana?

³ Adamu na Eva walikuwa na tumaini la kuishi milele, lakini hilo halimaanishe kwamba walikuwa na uzima usioweza kufa. Ili waendelee kuishi, walipaswa kupumua, kunywa, kulala, na kula. Jambo la maana zaidi ni kwamba, ili waendelee kuishi walipaswa kuendelea kuwa na urafiki muzuri pamoja na Muumbaji wao. (Kum. 8:3) Walipaswa kukubali muongozo wa Mungu ili waendelee kufurahia maisha. Yehova alimuambia Adamu jambo hilo mbele hata ya kumuumba Eva. Ni amri gani ambayo Yehova alimutolea Adamu ili kuonyesha kwamba walipaswa kukubali mwongozo wake ili waendelee kufurahia maisha? Biblia inasema hivi: “Yehova Mungu akamuwekea mutu amri hii: ‘Matunda ya kila muti wa bustani unaweza kula mupaka ushibe. Lakini kuhusu matunda ya muti wa ujuzi wa mema na mabaya usikule, kwa maana siku utakapokula, utakufa hakika.’”—Mwa. 2:16, 17.

⁴ ‘Muti wa ujuzi wa mema na mabaya’ ulionyesha kwamba ni Mungu tu ndiye alikuwa na haki yote ya kuamua kati ya mema na mabaya. Bila shaka, kwa kadiri fulani Adamu alijua mema na mabaya, kwa sababu aliumbwa kwa mufano wa Mungu na alikuwa na zamiri. Muti huo ungewakumbusha Adamu na Eva kwamba sikuzote walikuwa na lazima ya muongozo wa Yehova. Kula matunda ya muti huo kungeonyesha kwamba walikataa Mungu awaongoze, na hilo lingeleta matokeo mabaya kwao na pia kwa wanadamu wengine wote. Ili kuonyesha kwamba amri hiyo ilikuwa ya maana sana, Mungu aliitoa na alionyesha matokeo ya kukosa kuitii.

 5. Namna gani Adamu na Eva walishawishiwa kumukosea Mungu?

⁵ Kisha Eva kuumbwa, Adamu alimujulisha amri ya Mungu. Eva alijua amri hiyo muzuri, kwa sababu aliweza kuirudilia karibu yote. (Mwa. 3:1-3) Aliirudilia mbele ya mutu ambaye aliongea naye kupitia nyoka. Mutu huyo ni Shetani Ibilisi, ambaye alikuwa mwana wa kiroho wa Mungu lakini alikuwa na tamaa ya kutawala na kujiongoza. (Linganisha na Yakobo 1:14, 15.) Ili kutimiza tamaa yake, alisemea Mungu uongo. Alimuhakikishia Eva kwamba ikiwa wanachagua kujiongoza, hawangekufa lakini wangekuwa kama Mungu. (Mwa. 3:4, 5) Eva aliamini uongo huo, na alikula tunda la muti uliokatazwa. Kisha Eva alimushawishi Adamu akule; kwa kufanya hivyo wote wawili walionyesha kwamba walitaka kujiongoza. (Mwa. 3:6, 17) Shetani alimudanganya Eva. (Soma 1 Timotheo 2:14.) Lakini, Adamu ‘aliisikiliza sauti ya muke [wake].’ Eva aliona nyoka huyo kuwa rafiki; lakini Shetani Ibilisi, mwenye alisema kupitia nyoka, alikuwa adui asiye na huruma ambaye alijua kwamba mambo ambayo alimuambia Eva yangekuwa na matokeo mabaya sana.

6, 7. Yehova aliwahukumu namna gani watenda-zambi?

⁶ Kwa sababu ya kutafuta faida zao wenyewe, Adamu na Eva waliasi yule ambaye aliwapatia uzima na mambo yote waliyokuwa nayo. Bila shaka, Yehova alikuwa anaona yote. (1 Nya. 28:9; soma Methali 15:3.) Yehova aliwaruhusu watu hao watatu waonyeshe namna waliona utawala wake. Kwa sababu yeye ni kama Baba, bila shaka Yehova alihuzunika sana. (Linganisha na Mwanzo 6:6.) Kisha alipaswa kutenda kama Muamuzi, ni kusema, kuwahukumu kulingana na namna alikuwa amewaonya.

⁷ Mungu alikuwa amemuambia Adamu hivi: “Siku utakapokula [matunda ya muti wa ujuzi wa mema na mabaya], utakufa hakika.” Inawezekana Adamu alielewa vizuri kwamba “siku” hiyo ilikuwa siku ya saa 24. Kisha kumukosea Mungu, Adamu alijua kwamba Yehova angetenda siku ile-ile. Yehova alisema na Adamu na Eva ‘karibu na wakati wenye upepo mutulivu wa siku’. (Mwa. 3:8) Kama kwenye tribinali, Yehova aliwasikiliza kwanza Adamu na Eva. (Mwa. 3:9-13) Kisha alitangaza hukumu juu yao. (Mwa. 3:14-19) Ikiwa aliwaua pale-pale, kusudi lake juu yao na juu ya wanadamu wote halingetimia. (Isa. 55:11) Hata kama Mungu aliwapatia hukumu ya kifo, na matokeo ya zambi ilianza pale-pale, aliruhusu Adamu na Eva wazae watoto ambao wangeweza kufaidika na mipango mingine ambayo angechukua. Kwa hiyo, machoni pa Mungu, Adamu na Eva walikufa siku ile-ile ambayo walifanya zambi; ni kusema walikufa mbele ya kueneza “siku” moja ya miaka 1000.—2 Pet. 3:8.

8, 9. Zambi ya Adamu imekuwa na matokeo gani juu ya wanadamu wote? (Ona picha mwanzoni mwa habari hii.)

⁸ Je, zambi ya Adamu na Eva ingekuwa na matokeo juu ya wanadamu wengine wote? Ndiyo. Andiko la Waroma 5:12 linasema hivi: ‘Kupitia mutu mumoja zambi iliingia katika ulimwengu na kifo kupitia zambi, na hivyo kifo kikaenea kwa watu wote kwa sababu wote walikuwa wamefanya zambi.’ Abeli ndiye alikuwa wa kwanza kufa. (Mwa. 4:8) Kisha watoto wengine wa Adamu walizeeka na kufa. Je, waliriti zambi na kifo? Mutume Paulo anajibu hivi: ‘Kupitia kutotii kwa mutu mumoja wengi walifanywa watenda-zambi.’ (Rom. 5:19) Hatuwezi kuepuka zambi na kifo, ambao ni maadui wetu wakubwa. Hata kama hatuwezi kufasiria namna gani tuliriti zambi na kifo kutoka kwa Adamu, tunaweza kujionea matokeo.

⁹ Kwa hiyo, Biblia inataja zambi na kifo kuwa ‘kifuniko kinachovifunika vikundi vyote vya watu, na mufumo uliofumwa kwa kusokotana juu ya mataifa yote.’ (Isa. 25:7) Zambi na kifo vinawasumbua wanadamu kama blangeti inayomuzuia mutu kupumua. Ukweli ni kwamba, “katika Adamu wote wanakufa.” (1 Kor. 15:22) Paulo aliuliza ulizo hili la maana sana: “Ni nani atakayeniokoa kutoka katika mwili unaopatwa na kifo hiki?” Je, kuna mutu ambaye angeweza kumuokoa?a—Rom. 7:24.

10. (a) Taja maandiko fulani ya Biblia ambayo yanaonyesha kwamba Yehova atamaliza kifo. (b) Maandiko hayo yanatufundisha nini juu ya Yehova na Yesu?

¹⁰ Ni Yehova ndiye angeweza kumuokoa Paulo. Kisha tu kutaja neno “kifuniko,” Isaya aliandika hivi: ‘Yeye kwa kweli atameza kifo milele, na Bwana Mwenye Enzi Kuu Yehova hakika atapanguza machozi katika nyuso zote.’ (Isa. 25:8) Kama vile tu baba anatosha mambo yanayotesa watoto wake na kuwapanguza machozi, Yehova pia anatamani sana kuondoa kifo. Kuna mutu ambaye atamusaidia kutimiza jambo hilo. Tunasoma hivi katika 1 Wakorintho 15:22: “Kama vile katika Adamu wote wanakufa, vivyo hivyo pia katika Kristo wote watafanywa kuwa hai.” Vilevile, kisha kuuliza “Ni nani atakayeniokoa?”, Paulo alisema hivi: “Shukrani kwa Mungu kupitia Yesu Kristo Bwana wetu!” (Rom. 7:25) Ni wazi kwamba Yehova aliendelea kupenda wanadamu hata kisha Adamu na Eva kufanya zambi. Pia, Yesu, ambaye alisaidia Yehova katika kazi ya kuumba Adamu na Eva, anaendelea kuwapenda wanadamu. (Met. 8:30, 31) Lakini, namna gani Yehova angeokoa wanadamu?

11. Yehova alifanya nini ili kukomboa wanadamu?

¹¹ Kifo na kutokamilika vimeletwa na zambi ya Adamu, lakini pia ni hukumu ya Yehova yenye haki. (Rom. 5:12, 16) Tunasoma hivi katika Waroma 5:18: “Kupitia kosa moja matokeo kwa watu wa namna zote yalikuwa kuhukumiwa hatia.” Yehova angefanya nini ili kutuondolea hukumu ya kifo bila kuvunja kanuni zake za haki? Tunapata jibu katika maneno haya ya Yesu: ‘Mwana wa binadamu alikuja kutoa nafsi yake kuwa fidia [ao zabihu ya ukombozi] kwa ajili ya wengi.’ (Mt. 20:28) Yesu ni mwana wa kwanza wa kiroho wa Yehova; kwa sababu alikuwa mwanadamu mukamilifu, alionyesha wazi kwamba angeweza kutoa “fidia.” Namna gani fidia ilipatana na haki?—1 Tim. 2:5, 6.

12. Fidia inayolingana ilipatikana namna gani?

¹² Kwa sababu Yesu alikuwa mwanadamu mukamilifu, angeweza kuishi milele. Adamu pia alikuwa na tumaini hilo mbele afanye zambi. Yehova alitaka wanadamu wakamilifu, ambao ni wazao wa Adamu waijaze dunia. Kwa hiyo, kwa sababu Yesu alipenda sana Baba yake na alipenda pia wanadamu, alitoa uzima wake kuwa fidia. Yesu alitoa uzima wake mukamilifu ambao ulilingana na uzima ambao Adamu alipoteza. Kisha, Yehova alimufufua Mwana wake akiwa na mwili wa kiroho. (1 Pet. 3:18) Yehova alikubali uzima mukamilifu wa Yesu kuwa fidia ili kuokoa wanadamu na kuwarudishia uzima ambao Adamu alipoteza. Kwa njia fulani, Yesu alitimiza kazi ambayo Adamu aliombwa kufanya. Paulo anaeleza hivi: ‘Hata imeandikwa hivi: Mutu wa kwanza Adamu akawa nafsi hai. Adamu wa mwisho akawa roho inayotoa uzima.’—1 Kor. 15:45.

13. “Adamu wa mwisho” atafanya nini kwa ajili ya watu waliokufa?

¹³ Hivi karibuni, “Adamu wa mwisho” atatenda kama ‘roho inayotoa uzima’ kwa wanadamu wote. Wengi kati ya wazao wa Adamu watafufuliwa. Sababu gani? Kwa sababu waliishi hapa duniani lakini walikufa. Watafufuliwa ili waishi tena duniani.—Yoh. 5:28, 29.

14. Yehova alifanya nini ili kumaliza hali ya kutokamilika ambayo tuliriti kutoka kwa Adamu?

¹⁴ Namna gani wanadamu watakombolewa kutoka katika hali ya kutokamilika? Yehova amefanya Ufalme ambao unaongozwa na “Adamu wa mwisho,” ni kusema Yesu, ambaye atatawala pamoja na wanadamu wengine ambao Yehova amechagua. (Soma Ufunuo 5:9, 10.) Wale ambao watatawala pamoja na Yesu mbinguni ni wanadamu ambao walijionea matokeo ya kutokamilika. Utawala wao wa miaka 1000, utaondolea wanadamu hali ya kutokamilika ambayo wao wenyewe hawangeweza kujiondolea.—Ufu. 20:6.

15, 16. (a) “Adui wa mwisho” ni nani, na adui huyo ataondolewa wakati gani? (b) Kulingana na 1 Wakorintho 15:28, Yesu atafanya nini mwishoni mwa utawala wa miaka 1000?

¹⁵ Mwishoni mwa miaka 1000 ya utawala wa Ufalme, wanadamu wote watiifu watakuwa wamekombolewa kutokana na maadui wote ambao Adamu alituletea. Biblia inasema hivi: ‘Kama vile katika Adamu wote wanakufa, vivyo hivyo pia katika Kristo wote watafanywa kuwa hai. Lakini kila mumoja katika daraja lake [ao kwa wakati wake] mwenyewe: Kristo aliye matunda ya kwanza, baadaye wale walio wa Kristo wakati wa kuwapo kwake. Halafu, ule mwisho, wakati atakapomupatia Ufalme Mungu wake ambaye pia ni Baba yake, wakati atakapokuwa ameangamiza serikali yote na mamlaka yote na nguvu zote. Kwa maana ni lazima atawale akiwa mufalme mupaka Mungu akuwe ameweka maadui wote chini ya miguu yake. Adui wa mwisho atakayeangamizwa ni kifo.’ (1 Kor. 15:22-26) Mwishowe “adui wa mwisho,” ni kusema, kifo ambacho tuliriti kutoka kwa Adamu kitaondolewa. “Kifuniko” ambacho kinafunika wanadamu wote kitatoshwa milele.—Isa. 25:7, 8.

¹⁶ Mutume Paulo aliongeza hivi: ‘Vitu vyote vitakapokuwa vimetiishwa kwake, ndipo Mwana mwenyewe atajitiisha pia kwa Yeye aliyevitiisha vitu vyote kwake, ili Mungu akuwe vitu vyote kwa kila mutu.’ (1 Kor. 15:28) Wakati huo, Yesu atakuwa ametimiza kusudi la utawala wake. Kisha, atamurudishia Yehova utawala; wakati huo wanadamu wote watakuwa wamefikia ukamilifu.

17. Shetani atapatwa na nini?

¹⁷ Shetani, ambaye alitokeza magumu yote ya wanadamu, atapatwa na nini? Andiko la Ufunuo 20:7-15 linatoa jibu. Mwishoni mwa utawala wa Yesu wa miaka 1000, Shetani ataruhusiwa tena kujaribu wanadamu wakamilifu kwa mara ya mwisho. Kisha, Shetani pamoja na watu ambao watamufuata wataharibiwa milele katika “kifo cha pili.” (Ufu. 21:8) Kifo cha pili hakitaharibiwa kwa sababu watu ambao watakufa katika kifo hicho, watakufa milele. Watu ambao wanamupenda Yehova na kumutumikia kwa uaminifu hawataogopa “kifo cha pili.”

18. Kazi ambayo Mungu alimupatia Adamu itatimia namna gani?

¹⁸ Kisha, Yehova atawakubali wanadamu wakamilifu na kuwapatia uzima wa milele; hakutakuwa tena jambo ambalo litawakosesha furaha. Adamu hatakuwa; lakini kazi ambayo Mungu alimupatia itatimia. Wazao wa Adamu wataijaza dunia, wataitunza na kufurahia aina mbalimbali za viumbe. Tunafurahi sana kujua namna Yehova ataangamiza adui yetu mukubwa, ni kusema, kifo!