มนุษย์มีวิญญาณจริง ๆ ไหม?
คำตอบจากคัมภีร์ไบเบิล
คำว่า “จิตวิญญาณ” หรือ “วิญญาณ” ที่อยู่ในคัมภีร์ไบเบิลภาษาไทยบางฉบับ จริง ๆ แล้วมาจากคำว่า เนเฟช ในภาษาฮีบรู ซึ่งมีความหมายตรงตัวว่า “สิ่งมีชีวิตที่หายใจ” และคำว่า พซีเค ในภาษากรีก ซึ่งมีความหมายตรงตัวว่า “สิ่งที่มีชีวิตอยู่”a ดังนั้น คำว่า เนเฟช และ พซีเค ใช้เพื่อหมายถึงตัวตนของสิ่งมีชีวิตนั้นทั้งหมด ไม่ใช่บางสิ่งที่มองไม่เห็นซึ่งอยู่ต่อไปหลังจากสิ่งมีชีวิตนั้นตายแล้ว เนื่องจากต้นฉบับของคัมภีร์ไบเบิลเขียนด้วยภาษาฮีบรูและภาษากรีก ดังนั้น ในคัมภีร์ไบเบิลหลายฉบับมีการแปล เนเฟช และ พซีเค ในหลายวิธีให้เข้ากับบริบทต่าง ๆ โดยใช้คำว่า “ผู้มีชีวิต” “ตัวเอง” “ชีวิต” ขอดูข้อพระคัมภีร์บางข้อในฉบับแปลต่าง ๆ ต่อไปนี้:
พระเจ้าไม่ได้ให้วิญญาณกับอาดาม แต่อาดามเป็นเนเฟช (คน)
เมื่อพระยะโฮวาพระเจ้าสร้างอาดามมนุษย์คนแรก คัมภีร์ไบเบิลบอกว่า “มนุษย์จึงเป็นผู้มีชีวิต” (เยเนซิศ 2:7, พระคริสตธรรมคัมภีร์ ฉบับ 1971) คำว่า “เป็นผู้มีชีวิต” ตามคำในภาษาฮีบรูคือ “เป็นเนเฟช” ดังนั้น พระเจ้าไม่ได้ให้วิญญาณ กับอาดาม แต่อาดามเป็นคน หรือ เนเฟช
ลูกา 12:19, 20 บอกว่า “และเราจะบอกตัวเอง (พซีเค ในภาษากรีก) ว่า ‘เจ้ามีของดีหลายอย่างสะสมไว้แล้วสำหรับหลายปี จงอยู่ให้สบาย กิน ดื่ม และสุขสำราญเถิด’ แต่พระเจ้าตรัสกับเขาว่า ‘เจ้าคนเขลา คืนนี้จะมีคนมาเอาชีวิต (พซีเค ในภาษากรีก) เจ้า แล้วของที่เจ้าสะสมไว้จะเป็นของใคร?’” ข้อคัมภีร์เหล่านี้แสดงให้เห็นว่า เนเฟช หรือ พซีเค คือสิ่งมีชีวิตที่สามารถทำงาน เก็บสะสม กิน ดื่ม และมีความสุขได้ ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้มีแต่คนและสัตว์เท่านั้นที่ทำได้
เนเฟช หรือ พซีเค หมายถึงวิญญาณ หรือสิ่งที่มองไม่เห็นและเป็นอมตะอยู่ในตัวของมนุษย์ไหม?
ไม่ คัมภีร์ไบเบิลหลายข้อที่บอกอย่างชัดเจนว่า เนเฟช หรือ พซีเค ตายได้ ดังนั้น สองคำนี้ไม่ได้หมายถึงวิญญาณ หรือสิ่งที่มองไม่เห็นและเป็นอมตะอยู่ในตัวของมนุษย์ ขอดูบางตัวอย่าง:
“ชีวิต (เนเฟช ในภาษาฮีบรู) ใดทำบาปก็จะตาย” (ยะเอศเคล 18:4, ฉบับ 1971)
ข้อคัมภีร์บางข้อ คำว่า “ศพ” หรือ “ซากศพ” ในต้นฉบับภาษาฮีบรูใช้คำว่า เนเฟช (เลวีติโก 21:11, อาฤธโม 6:6)
“แล้วทูตสวรรค์องค์ที่สองก็เทขันของตนลงบนทะเล... และสิ่งมีชีวิต (พซีเค ในภาษากรีก) ในทะเลจึงตายหมด” (วิวรณ์ 16:3)
เนเฟช หรือ พซีเค หมายถึงชีวิต
คัมภีร์ไบเบิลใช้คำว่า เนเฟช หรือ พซีเค เป็นคำที่มีความหมายเหมือนกับคำว่า “ชีวิต” ตัวอย่างเช่น ในโยบ 33:22 ใช้คำภาษาฮีบรู เนเฟช เมื่อพูดถึง “ชีวิต” ในโยบ 33:22 (พระคริสตธรรมคัมภีร์ ฉบับมาตรฐาน) บอกว่า “วิญญาณ (เนเฟช ในภาษาฮีบรู) ของเขาเข้าไปใกล้หลุมมรณะ” เช่นเดียวกัน คัมภีร์ไบเบิลบอกว่า เนเฟช หรือชีวิตของคนใดคนหนึ่งสามารถได้รับการช่วยให้รอดได้
การใช้คำว่า เนเฟช หรือ พซีเค ช่วยเราให้เข้าใจข้อคัมภีร์ในฉบับแปลบางฉบับที่บอกว่าวิญญาณ “ใกล้จะออกจากกาย” หรือ “ยังอยู่ในตัว” (เยเนซิศ 35:18; กิจการ 20:10, ฉบับมาตรฐาน) วลีเหล่านี้ใช้เพื่อแสดงว่าคนนั้นยังมีชีวิตอยู่ หรือตายแล้ว ฉบับแปลบางฉบับใช้คำว่า “กำลังจะสิ้นลมหายใจ” หรือ “ยังมีชีวิตอยู่”—พระคริสตธรรมคัมภีร์ ฉบับอมตธรรมร่วมสมัย
ความเชื่อเรื่องสิ่งที่มองไม่เห็นและเป็นอมตะอยู่ในตัวของมนุษย์มาจากไหน?
คริสเตียนบางนิกายที่เชื่อเรื่องวิญญาณอมตะไม่ได้เอาคำสอนนี้มาจากคัมภีร์ไบเบิล แต่มาจากปรัชญาชาวกรีกโบราณ สารานุกรมบริแทนนิกา อธิบายว่า “คัมภีร์ไบเบิลมักพูดถึงวิญญาณว่าเป็นคนหรือสิ่งมีชีวิตที่ยังหายใจอยู่ และไม่ได้สอนว่าร่างกายและวิญญาณแตกต่างกัน ดังนั้น ความเชื่อของคริสเตียนที่บอกว่าร่างกายและวิญญาณแตกต่างกันมีต้นตอมาจากกรีกโบราณ”
พระเจ้าไม่ยอมรับการรวมคำสอนของพระองค์กับปรัชญาต่าง ๆ ของมนุษย์ เช่น ความเชื่อเรื่องวิญญาณอมตะ ในทางกลับกัน คัมภีร์ไบเบิลให้คำเตือนอย่างชัดเจนว่า “ระวังให้ดี อาจมีคนทำให้ท่านทั้งหลายตกเป็นเหยื่อเขาโดยใช้หลักปรัชญาและคำล่อลวงเหลวไหลที่อาศัยประเพณีของมนุษย์”—โกโลซาย 2:8
a ดู The New Brown, Driver, and Briggs Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, หน้า 659, และ the Lexicon in Veteris Testamenti Libros, หน้า 627