Ityough Puenigheni
“Ve Mba Ior i Tar Ne Ga”
1. (a) Cii man Yesu kpe yô, a er msen sha ci u mbahenen nav a kaa ér nyi? (b) Hii nan ve u lun “ior i tar ne ga” la i lu kwagh u hange hange yumu?
KEN tugh mbu masetyô mbu kpernan sev av maa i wua Yesu la, a er msen sha ci u mbahenen nav. Er Yesu fa ér Satan una nzughul a ve tsung yô, á kaa a Ter na wener: “M ngu eren msen Mer: Kura ve shin tar ne kera ga, kpa M ngu sônon Mer kura ve sha ifer. Ve mba ior i tar ne ga, er Mo kpaa M lu or u tar ne ga nahan.” (Yohane 17:15, 16) Er nan ve i lu hange hange u lun paleghaa aa tar ne yumu? Ityôkyaa yô ka Satan a lu tor u tar ne ye. Nahan Mbakristu vea soo u lun ior i tar u ú lu sha ikyev na ne ga.—Luka 4:5-8; Yohane 14:30; 1 Yohane 5:19.
2. Yesu yange lu or u tar ne ga sha nyi igbenda?
2 U lun ior i tar ne ga la tese ér ior mbagenev vihi Yesu ishima ga. Gadia yange bee ior angev shi nder mbakpenev shin ku shi tese ior kwagh u Tartor u Aôndo kpaa. Uma na je kpa yange na sha ci u orumace. Kpa aeren man anza a dang a ior mba yange jijingi u tar u Satan ú ya tor ken a ve ve, ve eren la yô, yange doo un ishima ga. Sha nahan yô, a ta icin sha ambaakaa er asaren a dang man ishima i haren sha uyôughyôughmbaakaav tseegh la, kua u keren iti i zan nahan. (Mateu 5:27, 28; 6:19-21; Luka 20:46, 47) Ka nahan yô kpiligh se iyol er Yesu iyol na kpa yange palegh pati u tar ne la ga. Er un lu Oryuda nahan kpa, mayange taan ikyaa ken Mbayuda sha anyiman a patii a hen atô u Roma man Mbayuda la ga.
“Tartor Wam Ka U Shin Tar Ne Ga”
3. (a) Ka sendetyo u nyi yange mbahemenev mba kwaghaôndo u Mbayuda sende Yesu a Pilatu, man lu sha ci u nyi? (b) Kanyi i tese ér yange kwagh gba Yesu u lun tor shighe u lu orumace la ga?
3 Nenge ase kwagh u yange za hemen zum u mbahemenev mba kwaghaôndo u Mbayuda ve kôr Yesu ve za a na hen Pontiu Pilatu, gomna u Mbaromanu la. Sha kpôô yô, yange ishima za mbahemenev mbara iyol, gadia Yesu lu ponon imanger ve la. Sha u keren gbenda ér gomna la a̱ bula Yesu yô, ve sende un ityough ér: “Or ne yô, se kohol Un tsughun nongo wase, yangen er i̱ de te Shisar kpandegh ga, kaan er, Wen iyol Na Un ngu Kristu tor je.” (Luka 23:2) Kwagh ne lu aie je lu ashe tugh ga, gadia inyom i̱ i̱ vande karen ken ijime la, ior soo ér vea kôr Yesu tor sha apera, kpa venda. (Yohane 6:15) Yange fa je ér un ngu va lun Tor sha ken hemen. (Luka 19:11, 12) Shi fa kpaa ér a lu Yehova una ver un tor ye, a lu uumace ga.
4. Yesu yange nenge kpandegh ku tan nena?
4 Yange ayange nga masen shin atar cii man i kôr Yesu yô, Mbafarishi nôngo ér vea na Yesu a̱ gba ken mkaan sha kwagh u kpandegh ku tan. Kpa a kaa ér: “Tesem nen sule [inyaregh ki Mbaromanu la]. Ityough kin man kwaghngeren ne ka u ana?” Mba kaan ér ka u “Shisar” yô, a kaa a ve ér: “Na nen Shisar akaa a a lu a Shisar yô, Aôndo kpaa na nen Un akaa a a lu a Aôndo yô.”—Luka 20:20-25.
5. (a) Kanyi kwagh Yesu yange tese mbahenen nav shighe u i kôr un laa? (b) Yesu yange pase ityôkyaa i kwagh u yange er la nena? (c) Ijir í yange í ôr un la yange i kure nena?
5 Yesu yange tese wener i̱ hendan kwagh a mba ve lu aa tahav sha ikyev la ma shighe môm ga. Zum u ushoja man ior mbagen va sha u va kôron Yesu yô, Peteru tsua sanker gber ugen ken a ve, je bugh un togh. Kpa Yesu kaa wener: “Wa sanker wou ken vaa, gadia mba ve tee sanker cii á wua di ve sha sanker.” (Mateu 26:51, 52) Kpernan sev mbu aven yô, Yesu pase Pilatu ityôkyaa i kwagh u yange er la wener: “Tartor Wam ka u shin tar ne ga. Tartor Wam ua lu u shin tar ne yô, mbayev Av ma ve nenge ityav sha u i̱ de nem sha ikev i Mbayuda ga yô.” (Yohane 18:36) Pilatu kpa lumun ér Yesu ngu “a ibo” ga. Kpa Pilatu cia ikpelaior i toron asema la nahan a na ve Yesu ér ve̱ za mande un.—Luka 23:13-15; Yohane 19:12-16.
Mbahenen Dondo Hemen u Yesu La
6. Mbakristu mba tsuaa mbara yange ve tese ér ve palegh jijingi u taregh kpa ior gema doo ve ishima nena?
6 Tsô mbahenen mba Yesu kav inja i u lun ior i tar ne ga la. Inja na yô lu u vea palegh jijingi man aeren a taregh a mbafanaôndoga la, kua ipila man ugurgur mba ijimbagh mba yange i eren ken mbaagirigi mba anumbev mba Mbaromanu man ayou ve a eren anumbe ker la. Kwagh la na yô, i ii mbahenen iti ér ka mba kôron uumace ihyom. Kpa yange ve kôr a kôr uumace mbagenev ihyom ga, kpa ve gema ve nôngo kwagh taveraa sha u wasen mbagenev sha u ve̱ zua a mbamtsera mba Aôndo a ne sha ci u myom la.
7. (a) Er Mbakristu mba tsuaa mbara ve lu ior i tar ne ga yô, kanyi yange i̱ tser ve? (b) Yange ve nengen mbahemenev mba taregh man kpandegh ku tan nena, man lu sha ci u nyi?
7 Yange i tôv mbadondon Yesu a ican di er un kpa i vande tôvon un a ican nahan, man ashighe kpishi ican ne va sha ci u mbaaie mba yange i wa ve iyol sha ishigh ki mbatomov mba gomoti la. Nahan cii kpa, ka va kom er ken inyom i 56 S.W. la nahan yô, apostoli Paulu nger Mbakristu mba ken Roma mbara washika, taver ve ishima wener ve̱ “ungwan imo i tahav [mbahemenev mba tarev] mbu [ve] lu mbu sha ikev la, gadia ma tahav mbu ga, saa mbu mbu dugh her Aôndo la.” Ú ngu wer ka Yehova a veren ugomoti mba taregh mban ga, kpa a na ve ian sha ci u ve̱ lu her zan zan Tartor na ua kar hemen sha tar cii. Apostoli Paulu wa Mbakristu kwagh sha inja vough, kaa a ve ér ve̱ ungwan imo i mbautahav shi ve̱ taan kpandegh kpaa.—Mbaromanu 13:1-7; Titu 3:1, 2.
8. (a) Gba u Mbakristu vea ungwa imo i mbautahav mba ve lu sha ikyev ve la a za kighir nena? (b) Mbakristu mba tsuaa mbara yange ve dondo ikyav i Yesu inja nena?
8 Nahan kpa, gba u ikighir ia lu sha m-ongo u ungwan imo i mbahemenev la, á lu sha hanma kwagh cii á ungwan ve ga. Shighe u anyiman a gbe hen atô u atindi a Yehova man atindi a orumace yô, ka atindi a Yehova la mba civir Un vea dondo ye. Nenge ase kwagh u takerada u i yer ér On the Road to Civilization—A World History la ú er sha kwagh u Mbakristu mba tsuaa mbara la, ér: “Mbakristu yange ve venda u eren ityom igenegh i marnya mba Roma yange ve eren la. Mbakristu mbara . . . yange ve nenge ér u nyôron shoja ka u peren tindi u jighjigh u nan ve. Shi ve venda u eren tom u i ne ve sha ikyev i patii cii. Ve venda u guren civir tor.” Shighe u atejir u tamen u Mbayuda ‘ta icin gbang gbang’ ér mbahenen ve̱ de u pasen kwagh yô, ve kaa ér: “Ka u sé hemba ungwan imo i Aôndo keng a imo i ior.”—Aerenakaa 5:27-29.
9. (a) Er nan ve Mbakristu mba ken Yerusalem yange ve er imba kwagh i̱ ve er ken inyom i 66 S.W. laa? (b) Kwagh shon u yange er la ngu ikyav i injaa sha nyi gbenda?
9 Hide sha anyiman a sha kwagh u patii man tom shojaa yô, mbahenen mbara yange ve tile paleghaa. Ken inyom i 66 S.W. la, Mbayuda mba ken Yudia mough ayôôso a Shisar. Nahan fese je maa mbautyaav mba Roma kase gar u Yerusalem ningir tser. Tsô Mbakristu mba ken gar la er nena? Ve umbur kwaghwan u ngise Yesu wa ve ér ve̱ due ken gar la kera la. Nahan Mbaromanu mba hidi ijime teghelee yô, Mbakristu maa nyôngoso per Ifi u Yordan yande la yem ken tar u iwoogh u Pela la. (Luka 21:20-24) Ken masejime yô, mtil u ve tile paleghaa la hingir ikyav i tesen i Mbakristu vea dondo yô.
Saa Mbakristu Vea Tile Paleghaa ken Ayange a Masejime Ne Keng
10. (a) Kanyi tom Mbashiada mba Yehova ve ze hemen u eren her nduuruu, man ka sha ci u nyi? (b) Ka sha nyi kwagh ve til paleghaa?
10 Ngeren u mbayiase tese ér ma kweior tile paleghaa sha u kaven Mbakristu mba tsuaa mbara sha ayange a masejime ne kpa? Een, Mbashiada mba Yehova mba eren nahan. Ken atô u shighe u a kar ne cii, mbá pasen kwagh her kaan ér ka Tartor u Aôndo tseegh ú lu gbenda u van a bem man mzehemen man msaanyol hen mba̱ perapera a doo ve ishima la ye. (Mateu 24:14) Kpa sha kwagh u anyiman a a lu zan hemen hen atô u akuraior la yô, ve za hemen u tilen paleghaa.
11. (a) Mtil paleghaa u Mbashiada la kaha kposo a aeren a mbahemenev mbaaduav nena? (b) Mbashiada mba Yehova mba nengen kwagh u mbagenev ve eren sha kwagh u patii la nena?
11 Kpa hide sha mbahemenev mba ukwaghaôndo mba tar ne yô, ve tume ityough ken akaa a patii cou cou. Ken ityar igen yô, ve due ve sue mba kpelan ishangen mbagenev ken igbar, ve gema ve venda mbagen. Mbahemenev mbaaduav mbagenev je yô, ve tile a tile jighilii ér i̱ haa ve ishangen je kpaa. Mbagenev kighir mbapativ ér ve̱ er akaa a a lu sha asema a ve mbahemenev mbaaduav yô. Nahan kpa, Mbashiada mba Yehova mba we ave ken pati ga. Shi mba yangen mba ve soo u nyôron pati shin ve soo u kperan ishangen shin ve soo u haan ishangen la kpaa ga. Yesu yange kaa wener mbahenen nav vea lu ior i̱ tar ne ga, nahan Mbashiada mba Yehova mba we ave sha kwagh u pati ga.
12. Ave a ukwaghaôndo mba tar ne ve we sha akaa a taregh la gema va a nyi kwagha?
12 Er Yesu yange tsengakaan nahan, akuraior zer nôngon ityav kwa kimbir kimbir. Shi ityar nôngo ityav ker ayol a ve kpaa. (Mateu 24:3, 6, 7) Hanma ityav mbi tar ú nôngo vea ugen, shin kweior ugen ú nôngo a ugen yô, mbahemenev mba ukwaghaôndo war suen vegher môm shin ugen ken ijime, geman taver mbadondon vev asema ér ve̱ kpa ve̱ sue ve. Kanyi i̱ ve ken ieren nee? Ior mba ken kwaghaôndo môm ka ve hingir u wuan ayol a ve ken uitya sha ci u mba tar kposo shin mba ipaven igen kposo yum. Ieren ne ngi sha ishima i Aôndo ga.—1 Yohane 3:10-12; 4:8, 20.
13. Ikyav tese ér nyi sha kwagh u mtil paleghaa u Mbashiada mba Yehova laa?
13 Nahan kpa, Mbashiada mba Yehova za hemen u lun paleghaa sha hanma anyiman a ior ve lu a mi cii. Iyoukura (zwa Buter) i̱ Novemba 1, 1939 la yange i kaa ér: “Hanma or u nan te ikyaa a Ter cii nana lu paleghaa sha kwagh u ityav mbi akuraior a nôngon la.” Mbashiada mba Yehova sha tar cii mba gem mtil ve ne ga, shin aluer ka nyityôkwagh je i̱ er kpaa. Mba ne ian ér mbampav mba sha kwagh u pati u taregh man ityav mbi ve nôngon la mbi pav mzough ve u anmgbianev u a lu tar sha won cii la ga. Ve ‘gema usanker vev, ve var indyuhar a mi, awange a ve kpaa a hingir ahô a sôron ikon a mi.’ Er ve lu kwagh ve paleghaa yô, mba kera henen ityav mbi nôngon kpaa ga.—Yesaia 2:3, 4; 2 Mbakorinte 10:3, 4.
14. Kanyi i tser Mbashiada mba Yehova sha mtil u ve til paleghaa a tar laa?
14 Mtil paleghaa ve la va a nyi kwagha? Yesu yange kaa wener: “Kpa er ne lu ior i tar ne ga [yô] . . . ka nahan man tar u ker ne ihom ye.” (Yohane 15:19) I kôr Mbashiada mba Yehova kpishi i wa ken gaadi sha ci u mbá mbà civir Aôndo yum. I na mbagen atsan, je yô i wua mbagen kpaa, di vough er kwagh u yange i er a Mbakristu mba sha derianyom u hiihii la nahan. Kwagh ne ngu nahan sha ci u Satan u a lu “aôndo u tar u ainge ne” ngu hendan a ior mba civir Yehova mba ve lu ior i tar ne ga la.—2 Mbakorinte 4:4; Mpase 12:12.
15. (a) Akuraior kura yemen hana, man kanyi Mbashiada mba Yehova ve ver ishima u palegha? (b) Er nan ve u lun paleghaa a tar la i lu kwagh u vesen yumu?
15 Saan mbacivir Yehova iyol er ve lu ior i tar ne ga yô, gadia akuraior a shin tar cii kura yemen ken mtim ve ken Armagedon. (Daniel 2:44; Mpase 16:14, 16; 19:11-21) Se war mtim la sha ci u se mba paleghaa a tar ne. Er se lu ken mzough kangenaa tar sha won cii yô, se mba suen Tartor u Aôndo ú sha la a ishima yase cii. Sha mimi yô, tar ngu kaan se akaa shi ngu tôvon se a ican kpaa sha ci u se mba ior i tar ne ga yum. Nahan kpa, kera shi ica ga tsô, atsan ne cii aa bee, gadia a tim tar u ifer ungun ú ú lu sha ikyev i Satan ne kera gbem sha won. Kpa mbacivir Yehova yô, vea lu uma gbem sha won ken tar u he u perapera la sha ikyev i Tartor u Aôndo.—2 Peteru 3:10-13; 1 Yohane 2:15-17.
Kwaghôron u Hiden Kimbir Kwagh
• Yesu yange tese kwagh u a lu ken mlu u lun “ior i tar ne ga” la nena?
• Mbakristu mba tsuaa mbara yange ve nengen (a) jijingi u tar, man (b) mbahemenev mba taregh, man (c) kpandegh ku tan nena?
• Ka sha nyi igbenda nahan Mbashiada mba Yehova mba sha ayange ne ve tese ér ve mba Mbakristu mba tilen paleghaa aa tara?
[Foto u sha peeji 165 la]
Yesu yange pase wener un man mbadondon un cii “mba ior i tar ne ga”