Ityough 21
Iyange i Jirigh man Ken Hemen
1. Kanyi i lu mnenge u ior sha kwagh u Iyange i Jirigh laa?
KANYI FOTO Iyange i Jirigh ka i va a mi ken mhen wouwe? Mbagenev ka ve hen sha kwagh u ikyônough ki torough ki tamen, shi ken hemen u ki la ior tile sha gôgô nongo ne ka ve mba i nder ve shin mbakpenev la. Er hanmô ve nan lu̱ karen sha ishigh ki ikyônough ki torough kila yô, i ôr nan ijir sha aeren a nan a tsuaa la, man aeren la Orjir vande ngeren a shin takerada na. Nahan mase shin u yemen a or la sha shin ken hell u hian sha mtese u aeren a nan a yange nan eren la.
2. (a) Ka an nan ver Iyange i Jirigh shono? (b) Ka an yange ver nan u lun orjiri?
2 Kpa, Bibilo i na mnenge u i kposo sha kwagh u Iyange i Jirigh ne. Ka iyange i tan hindi iyol shin i cieryol kpaa ga. Ver ishima sha kwagh u Bibilo i kaa sha iyol i Aôndo yô er: “Gadia A ver iyange i Una ôr tar cii ijir sha mimi, sha Or u A ver nan yô.” (Aerenakaa 17:31) Orjir shon, u Aôndo á ver la, ka Yesu Kristu.
3. (a) Ka sha nyi se fa ser Kristu una ôr ijir sha mimini? (b) A ôr ior ijir sha nyi?
3 Se fatyô u lun a vangertiôr ser ijirôron i Kristu ia lu i vough man sha mimi kpaa. Kwaghôron u profeti u á er kwagh na ken Yesaia 11:3, 4 la tese se nahan. Ka u una ôr ior ijir, sha aeren a ve a tse, er mbagenev ve henen nahan la ga, sha ci u mbakpishiv yange ve eren aferakaa la sha mlan. Bibilo i pase er zum u ka or á kpe yô i sagh nan kera shin nan kera ngu uikyangen ken asorabo a yange nan eren la ga. i pase er: “Gadia or u nan kpe yô, i pase nan sha ikev i isholibo i tuhwa.” (Mbaromanu 6:7) Inja na yô aluer i nder or shin mbakpenev yô a ôr nan ijir sha akaa a nan er ken shighe u Iyange i Jirigh la, a kera lu sha aeren a tsuaa la ga.
4. (a) Iyange i Jirigh la ia lihe nena? (b) ka unô vea lu mbaajiriv a Kristu imôngôô?
4 Nahan, Iyange i Jirigh la ka iyange i i lu ahwa-24 ne ga. Bibilo i pase kwagh ne waeng zum u i kaa sha kwagh u mbara mba vea tema tor a Yesu Kristu sha u ôron ijir la. (1 Mbakorinte 6:1-3) “Tsô m nenge mkônom ma torom,” ka pe orngeren Bibilo a kaa la, “ior tema sha mi, i na ve ijir i ôron sha ikev.” Mbaajiriv mban ka mbadondon Kristu mba jighjigh mba i tsegh ve, mba Bibilo i pase kwagh ve la er: “Ve nder ve tema tor a Kristu imôngo kuma anyom dubu je.” Iyange i Jirigh la ia lihe ia kuma anyom 1,000 nahan. Ka iaven i anyom 1,000 la je Kristu kua mba 144,000 mbadondon mba jighjigh mba i tsegh ve mbara vea lu “Usha mba hev” mba nengen sha “tar u he” la ye.—Mpase 20:4, 6; 2 Peteru 3:13.
5, 6. (a) Orngeren upasalmi pase Iyange i Jirigh ken Bibilo nena? (b) Uma una lu nena sha tar sha Iyange i Jirigh laa?
5 Kenger sha upeeji mban. Mba tesen mluashe u cieryol u sha Iyange i Jirigh i uumace la. Ken Bibilo orpasalmi yange nger sha kwagh u shighe u iengem la er: “Toho u̱ ember kua akaa a a lu ken u cii; zum la ikon i ken ikô cii ia wa icam a iember sha ishigh ki TER, gadia ngu van, ngu van sha u ôron tar ijir; Una ôr tar ijir sha perapera, man akuraior kpaa sha mimi Na.”—Upasalmi 96:12, 13.
6 Sha Iyange i Jirigh la mba vea war ityav mbi Armagedon mbara vea er tom u sôron tar sha er u̱ hingir paradiso yô. Ka ken paradiso la kpaa a ngohol mbakpenev mba vea lu nderen mbara ye. (Luka 23:43) Msaanyol una mgbough sha ci u icombor i i pav ngise sha ci u kuugh la ia hide a zua heregh! Een, a doo kpishi je u lun ken bem, u ember ken mkpeiyol shi ngohol akaawan sha kwagh u mbaawashima mba Aôndo la! Bibilo i kaa er: “Gadia shighe u ajiraôron a Ou a lu sha won yô, mba ve tem shin tar la mba henen perapera.” (Yesaia 26:9) Ken Iyange i Jirigh la ior cica cii vea hen kwagh u Yehova, shi vea lu a ian i wan un ikyo shi civir un kpaa.
7. Sha Iyange i Jirigh la, kanyi ia er mba ve tsough u civir Aôndo man mba ve vende mbaraa?
7 Ka ken mlu u ken paradiso la Yesu Kristu kua atiator a 144,000 vea ôr uumace ijir ye. Mba vea tsua u civir Yehova mbara vea lu sha ian i zuan a uma u tsôron. Kpa, shin er á vá lu ken inja mkpeiyol ne nahan kpaa, mbagenev vea venda u civir Aôndo. Ka vough er Ruamabera a kaa nahan er: “Ka a zungwe iferor mhôônom kpaa, nan hen u eren perapera ga, nan eren iferkwagh ken tar u mimi je.” (Yesaia 26:10) Nahan zum u a vande nan ve ian i geman igbinda ve sha u henen u eren perapera yô, á mase timin aferaior la kera. Mbagenev yô á wua ve kera cii man Iyange i Jirigh la ia mase been ye. (Yesaia 65:20) A kera na ve ian er ve̱ lu heregh shi ve̱ hôngor a tar u paradiso la ga.
8. Yange ieren i ior i Sodom lu nena?
8 A va lu ian i vesen kpishi u nderen shin mbakpenev lun sha tar ne ken zege Iyange i Jirigh i Yehova la. Nahan cii kpaa, shi Bibilo i tese er ka ior cii vea va lu ken iember la ga. Ikyav i tesen yô, nenge ase ior i Sodom. Bibilo i kaa er yange ior i Sodom mbara ve nôngo kpogholoo er vea yav a “ior” mba yange ve za Loti inya mbara. Yange ve er hôngor ngee gande je yô er yange i pir ve ashe sha gbenda u kpilighyol nahan kpaa, “ve ker hunda je ve vôr” sha ci u sar ve pe nyôron za yaven a iorvanya i Loti la.—Genese 19:4-11.
9, 10. Ruamabera tese er nyi sha kwagh u mnder u shin ku u aferaior a ken Sodom la?
9 Mba va nderen aferaior a cieryol la sha Iyange i Jirigh kpa? Ruamabera tese er alaghga a nder ve ga. U tesen ikav yô, orhenen u Yesu u genegh u i na un u ngeren yô, Yuda, vande ngeren kwagh u mbatyomov mba ve kera wa iko sha a an a i ver ve shami shaala la ga kpa ve sen sha u va yaven a ônkasev mbaiorov la. A za hemen er: “Kape Sodom man Gomora man agar a a kase ve la kpaa ve lu eren idya shi ve lu eren sha asaren a sha gbaaôndo ga je la, i tsaha ve sha usu u tsôron, ve hingir ikav i tesen.” (Yuda 6, 7; Genese 6:1, 2) Een, sha ci u asaren a ve a hôngorough la yô ior i Sodom kua agar a a kase ve la ve nyôr ken mtim u á kera nder ve shin mbakpenev mayange ga yô.—2 Peteru 2:4-6, 9, 10a.
10 Shi yange Yesu tese er Mbasodom mba nderen shin mbakpenev ga. Shighe u yange ôr kwagh u Kapernahum, môm ken agar a yange er uivande keregh la, a kaa er: “Gadia a lu ken Sodom man a er ityom i ageegh er i er ken a we [Kapernahum] nahan ne yô, ma a lu her zan zan nyian ne. Kpa M ngu kaan ne, sha iyange i ijir yô, guda tar u Sodom a we.” (Mateu 11:22-24) Hen ijiir ne yô yange Yesu lu tsaam a tsaam kwaghôron sha kwagh u hôngorough u ior i Kapernahum sha u kaan er guda Mbasodom mba, sha mkav u Mbaiserael mba ve lu ungwan kwaghôron na la yô, ve kuma mba nderen ve shin mbakpenev sha Iyange i Jirigh ga la.
11. Sha Iyange i Jirigh la “mbaperapera” mbara a hemba taver ve ga a mba ve lu “perapera ga” mbara sha ci u nyi?
11 Nahan yô, ka u se nôngo sha afatyô wase cii sha er uuma asev vea kuma mba á vá nder se shin mbakpenev yô. Kpa á fatyô u pinen er: Mba vea nder shin mbakpenev mbara á hemba taver mbagenev u eren perapera a mbagenevee? Shi, hen: Cii man “mbaperapera” er Aberaham, Isaka, Yobu, Debora, Rutu man Daniel ve kpe yô, ve lu vanden keghen mve u Mesiya. A saan ve iyol kpishi je sha Iyange i Jirigh la sha u henen kwagh na, man shi u fan er a tema tor sha! Nahan a hemba taver ga u mba “perapera” mban ve̱ er perapera hen shighe la a mba ve lu “mbaperapera ga” mbara.—Aerenakaa 24:15.
MNDER U “UMA” MAN U “IJIRÔRON”
12. Sha kwaghôron u ken Yohane 5:28-30 yô, ka unô ve ngohol “mnder u uma,” man ka unô ve nghol “mnder u ijirôron” ô?
12 Er lu nan mpase sha mlu u sha Iyange i Jirigh la yô, Yesu kaa er: “Mba ve lu shin iwar cii vea ungwa imo Na, vea due kpaa; mba ve lu eren akaa a dedoo, vea za ken mnder u uma, kpa mba ve lu eren ifer yô, vea za ken mnder u ijirôron. . . . Er M ongo nahan, kape M er ijir kpaa la; man ijirôron Yam ka i mimi, gadia M keren u eren ishima Yam ga, kpa ka ishima i Un u A tindim la.” (Yohane 5:28-30) Nahan “mnder u uma” la kanyi, man “mnder u ijirôron” la di ye? Shi ka unô vea ngohol ve?
13. U ngohol “mnder u uma” la inja na nena?
13 Kwagh u se vande nengen yô mbakpenev vea duen shin iwar yô, á ôr ve ijir sha afer a ve vande eren la ga. Kpa, ka sha aeren a ve a ken atô u Iyange i Jirigh la a ôr ve ijir shami ye. Nahan shighe u Yesu lu kaan er “mba ve lu eren akaa a dedoo” man “mba ve lu eren ifer yô” la, lu veren ishima sha akaa a dedoo man akaabo a vea lu eren ken atô u Iyange i Jirigh la. Sha ciu aeren a ve a dedoo la yô, ior kpishi mba vea nder mbara vea za hemen vea hingir mba waeng ken m-bee u anyom 1,000 a Iyange i Jirigh la. Hingir u mnder ve u shin mbakpenev la ka “mnder u uma” yô, sha ciu vea lu waeng a isholibo shio.
14. U ngohol “mnder u ijirôron” la di inja na nena?
14 Vegher u genegh yô, ‘mba ve eren aferakaa’ ken atô u Iyange i Jirigh la di ye? Mnder ve u shin mbakpenev la una lu “mnder u ijirôron.” Inja na nena? Inja na yô ka ijirôron shin ku u kunya. Ior mban yô á tim ve hen atô shin ken m-bee u Iyange i Jirigh la. Ityôikyaa yô ve lu eren aferakaa yum; ve nômbo ikyôr ve venda u henen u eren perapera.
SHIGHE U IYANGE I JIRIGH I HII LA
15. Kanyi ia vandeeren cii Iyange i Jirigh la ia hii?
15 Apostoli Yohane yange nenge ken mpase kwagh u una er fese cii man Iyange i Jirigh ia kuma yô. A nger er: “Shi m nenge zegeikôn u pupuu u tor. Un u A tema sha mi la yô, tar man Sha yevese sha ishigh Nagh kera . . . Tsô m nenge mbakpenev tile sha ishigh ki ikyônough ki torough kira, mbavesen kua mbakiriki cii. . . . Tsô i ôr mbakpenev ijir.” (Mpase 20:11, 12) Nahan cii man Iyange i Jirigh ia kuma yô, tse tar u hegen u a lu “tar man sha” ne vea kar kera. Ka mba ve civir Aôndo mbara tseegh vea war ye, kpa mbaaferev cii á tim ve ken ityav mbi Armagedon.—1 Yohane 2:17.
16. (a) Dugh mbakpenev kera yô shi ka unô a ôr ve ijir sha Iyange i Jirigh laa? (b) Kanyi a ôr ve ijir shami?
16 Hingir u, ka “mbakpenev” mba vea nder mbara tseegh a ôr ve ijir sha Iyange i Jirigh la ga. “Mbaumav” mba vea war ityav mbi Armagedon mbara, kua ônov mba vea lu a mi cii, a ôr ve ijir. (2 Timoteu 4:1) Yange Yohane nenge ijirôron la ken mpase. “Nahan i bugh uruamabera,” kape a nger je la. “Tsô i ôr mbakpenev ijir sha akaa a i nger ken uruamabera mbara, sha aeren a ve. Zegemnger na mbakpenev mba ve lu shin a na la. Ku man Hade kpaa na mbakpenev mba ve lu shin ve la. I ôr hanma or ijir sha aeren a nan ser ser.”—Mpase 20:12, 13.
17. “Uruamabera” mba ôron “mbaumav” kua “mbakpenev” ijir a mi la kanyi kwagha?
17 Kpa “uruamabera” mba i bugh ve mba “mbakpenev” kua “mbaumav” cii i er ve ijir sha akaa a keregh la kanyi? Ka akaa a seer sha Icighan Bibilo i se lu a mi hegen ne. Ka mkaanem shin ityakerada i i lu a atindi man shi akaawan a Yehova keregh yô. U ôron i la ior sha won cii vea fa ishima i Aôndo. Shi ka sha atindi, kua akaawan a a lu ken “uruamabera” mban, a ôr hanmaor sha tar ijir ye. Mba vea wa ikyo sha akaa a i nger keregh la vea ngohol mbamtsera mba naagh ku ipaa i Kristu la, shi vea vese kulé kulé vea hingir waeng cii.
18. (a) Ken m-bee u Iyange i Jirigh la a lu nena? (b) Ka sha nyi gbenda “mbakpenev” vea nder ken m-bee u anyom 1,000 la?
18 Ken m-bee u anyom 1,000 a Iyange i Jirigh la yô or môm shin tar ne nana kera lu ken mlu u kpen sha ciu isholibo i Adam la ga. Mimi je, sha hanma gbenda cii hanmaor nana hingir u lun uma. Ka kwagh u Bibilo i pase je ne zum u i kaa er: “Mbakpenev mbagenev mba ve shi her yô [ka mba ve lu ken ikyum i 144,000 ga mbara], ve nder ga saa anyom dubu la aa kuma ve.” (Mpase 20:5) Ape i kaa heen er “mbakpenev mbagenev” la ka u kaan er shi a nder mbagenev ken m-bee u anyom 1,000 a Iyange i Jirigh la ga. Kpa inja na er, ior cica vea hingir mbaumav sha ciu vea hingir waeng hen shighe la. Vea lu ken mlu u waeng vough er Adam vea Ifa yange ve lu ken sule u Eden la nahan. Shi kanyi ia eree?
M-BEE U IYANGE I JIRIGH
19. Kanyi Kristu una er ken m-bee u Iyange i Jirigh laa?
19 Zum u Yesu Kristu una eren kwagh u Aôndo a kaa er a er la cii yô, “Una gema tartor Una na Aôndo Ter.” Kwagh ne a lu ken m-bee u anyom-1,000 a Iyange i Jirigh la. Hen shighe la mbaihyomov cii á vande karen a ve kera. U maseityô ken a ve yô ka ku u ken Adam la. A tim u kera! Nahan Tartor la ua hingir kwagh u Yehova Aôndo. Una mase teman Tor sha u jim jim.—1 Mbakorinte 15:24-28.
20. (a) Ka sha nyi gbenda Yehova una fa mba i nger ati a ve ken “ruamabera u uma” laa? (b) Ikyaren i masetyô i nan uumace la ka kwagh u vough sha ci u nyi?
20 Yehova una gbile kwar sha u fan mba i nger ati a ve ken “ruamabera u uma”, shin “takerada u uma” la nena? (Mpase 20:12, 15) A lu sha u karen uumace cii. Umbur er Adam vea Ifa yange ve gba ikyaren la yô, man shi er yange i kar Yobu, kpa tile sha mimi heregh yô. Kpa uumace kpishi mba vea nyôr ken m-bee u anyom 1,000 la a lu a̱ vande karen jighjigh ve u nan la ga. Cii man i nder ve shin mbakpenev yô ve vandefan awashima u Yehova ga. Yange ve lu sha ikyev i tar u ifer u Satan la; ve lu mba ve lu “perapera ga.” Shi, mba va nderen ve shin ku yô, kera taver ve ga u civir Yehova sha ciu mlu ve u ken Paradiso aa ahendan a Diabolo shio la. Kpa ior mba ve lu ubiliôn kpishi, shi ve lu waeng hegen mban, vea za hemen u civir Yehova aluer i na Satan ian i keren gbenda u yangen ve sha u ve̱ de u civir un kpa? Shi Satan una fatyô u eren a ve er yange er a Adam vea Ifa nahanaa?
21. (a) Yehova una na á kar uumace nena? (b) Shighe u ikyaren la ia bee kera yô, kanyi kwagh ia er hanmaoro?
21 Sha u wanger a mbampin mbara yô, Yehova una sagh Satan kua azôv a na la kera shin ihyungwa i i ze kweeng shin ape ve vande lun uikyangen anyom 1,000 la. Kanyi ia ere? Bibilo i tese er Satan una hungwa a mbagenev vea de u civir Yehova. Vea ngee je er “waarawa u shin zegemnger nahan,” inja na yô i na ingeegh vegh ga. Ikyaren ne ia been kera yô, Satan kua azôv a na, kua mba ve gbe ikyaren la cii, a haa ve ken “berusu,” ka (icôron) ku u sha uhar je la. (Mpase 20:7-10, 15) Kpa mba i nger ati a ve ken “ruamabera u uma” la yô vea lu ken tar u paradiso gbem sha won. U ngeren ati a ve ken “ruamabera u uma” la inja na yô Yehova ôr ve ijir nahan mba waeng ken ishima, ken mhen man iyol nahan ve kuma u lun uma gbem sha won ken paradiso shin tar.
IYANGE I JIRIGH I HEGEN
22. U̱ va nengen a Iyange i Jirigh kua ikyaren i uumace i masetyô la, saa se war nyi kwagh hegene?
22 Bibilo i na kwaghôron sha akaa a a va er je hemba anyom 1,000 ken hemen. Shi i tese er ityôikyaa i cian kwagh u ken hemen ngi ga. Kpa ka mpin u a lu je ne: Ú va lu keela sha u ember akaa a dedoo aa Yehova Aôndo a ser a ver la kpa? Mase shin sha u aluer wea war iyange i jirigh i ia vande van la yô, ka “iyange i ijirigh man mtim u mba ve vende Aôndo” hegen je la.—2 Peteru 3:7.
23. (a) Ka ikwe ihiar i nyi i lu paven ior keregh hegene? (b) Kanyi ia er hanma kwe, man ka sha ci u nyi?
23 Een, er Kristu a hidi shi a tem sha ikyônough nagh ki torough sha yô, uumace cii mba ôron ve ijir. “Iyange i jirigh” i hegen ne i hii cii Iyange i Jirigh i sha anyom 1,000 la ia mase ye. Iyange i jirigh i hegen ne yô mba paven ior er “ivo” i ken uwegh ku imesegh ku Kristu shin er “iyôngo” ken uwegh nagh ku yanegh nahan. A va tim “ivo” kera sha ci u ve wase “anmgbianev” mba Kristu mba i tsegh ve sha tom u Aôndo la ga yô. Shi “ivo” ne i kera gema asema sha asorabo ga, ve cighir asema sha ifer, man aeren a a ban a perapera yô. Man “iyôngo” di yô á ná ve iveren i uma sha ikyev i Tartor sha ci u̱ ve wase̱ “anmgbianev” mba Kristu mbara ken hanma gbenda cii.—Mateu 25:31-46.
[Ufoto mba sha peeji 178 la]
Ka sha ci u nyi yange Yesu kaa er guda tar u Sodom a ve sha Iyange i Jirigh?