A O Ne O Itse?

BATHO ba le bantsi ba itse pego ya fa Jesu a ne a kokotetswe mo koteng a le fa gare ga dinokwane tse pedi. (Math. 27:35-38) Le fa go ntse jalo, batho bangwe ba re ga go utlwale go bo Baebele e re setopo sa ga Jesu se ne sa baakanyediwa phitlho sa bo sa tsenngwa mo lebitleng.—Mar. 15:42-46.

Batho bangwe ba ba ganetsang Diefangele ba ne ba sa dumele gore go ka letlelelwa gore motho yo o kokotetsweng mo koteng a fitlhwe ka tsela e e tlwaelegileng, e e jaaka go tsenngwa mo lebitleng. Go na le moo, ba dumela gore dikebekwa tseo di ne di fitlhwa ka tsela e e farologaneng. Mmegadikgang mongwe yo o bidiwang Ariel Sabar, o ne a kwala jaana mo makasineng wa Smithsonian a tlhalosa gore goreng ba akanya jalo: “Batho ba ba neng ba dira dilo tse di bosula thata mo setšhabeng, ba ne ba atlholwa ka go kokotelwa mo koteng e bile baitse bangwe ba re ga go utlwale go akanya gore Baroma ba ne ba ka dumela gore batho bao ba fitlhwe ka seriti le ka tsela e e tlwaelegileng.” Baroma ba ne ba batla go tlontlolola dinokwane tse di neng di atlholetswe loso, ka jalo ba ne ba tlogela ditopo tsa tsone mo koteng gore diphologolo tsa naga di di je. Mme se se salang fa diphologolo di sena go ja, se ne se latlhelwa mo lebitleng.

Le fa go ntse jalo, baithutamarope bangwe ba ile ba lemoga sengwe se se farologaneng ka marapo a Bajuda bangwe ba ba ileng ba bolawa. Ka 1968, go ne ga bonwa marapo a monna mongwe yo o ileng a bolawa ka nako ya fa Jesu a ne a le mo lefatsheng. A ne a fitlhelwa mo lebitleng la lelapa lengwe la Bajuda gaufi le Jerusalema. Marapo ao a ne a tsentswe mo polokelong ya marapo a ditopo kgotsa mo lebokosong la marapo. Mo marapong ao, go ne go na le lerapo la serethe. Ba ne ba le fitlhela le kokotetswe ka sepekere sa tshipi mo lepolankeng la disentimetara di le 11,5. Sabar a re “lerapo leo la serethe, le e neng e le la ga Yehochanan ke bosupi jwa gore pego ya Diefangele ya gore Jesu o ne a fitlhelwa mo lebitleng e boammaaruri.” Ka jalo, “lerapo la serethe la ga Yehochanan le bontsha gore Baroma ba ne ba letla gore monna yoo yo o neng a kokotetswe mo koteng, yo o neng a tshela ka motlha wa ga Jesu a fitlhwe ka tsela ya Sejuda.”

Tsela e lerapo la serethe la ga Yehochanan le neng le kokotetswe ka yone, e dira gore batho ba nne le dikakanyo tse di farologaneng ka gore Jesu o ne a kokotetswe jang mo koteng. Mme se re se lemogang ke gore dinokwane dingwe tse di neng di kokotetswe mo koteng di ne tsa fitlhwa ka tsela e e tlwaelegileng di sa latlhelwe fela mo lebitleng. Tota seno se bontsha gore Baebele e bua boammaaruri fa e re setopo sa ga Jesu se ne sa tsenngwa mo lebitleng. Bosupi joo bo dumalana le se Baebele e se buang.

Sa botlhokwa le go feta ke gore Jehofa o ne a bolelela pele gore Jesu o ne a tla fitlhelwa mo lebitleng la monna yo o humileng, mme ga go na ope yo o tla thibelang gore se Modimo a se buileng se diragadiwe.—Isa. 53:9; 55:11.