ETSA TUMELO YA BONE | JOSEFA
“A Diphuthololo ga se Tsa Modimo?”
JOSEFA o ne a tsamaya mo phashiting e e lefifi, a tshologa sethitho ka ntlha ya mogote o o bataolang. Letsatsi le le mogote la kwa Egepeto le ne le babola mo kgolegelo e neng e ntse jaaka onto e e omisang ditene. A ka tswa a ne a setse a itse sengwe le sengwe ka kgolegelo eno. O ne a tshela mono jaanong. Boammaaruri ke gore o ne a tlotliwa. Mme e ne e le legolegwa.
A ka tswa a ne a gopola botshelo jwa kwa dithabeng tse di tsholetsegileng tsa kwa Heberone kwa a neng a disa letsomane la ga rraagwe gone! Fa a le dingwaga di le 17, rraagwe e bong Jakobe o ne a mo roma mme a tsamaya dikilometara tse dintsi. Gone jaanong ga a tlhole a na le kgololesego eo. Bomorwarraagwe Josefa ba ba lefufa ba ne ba mo tlhoile e bile ba batla go mmolaya ba bo ba mo rekisa go nna lekgoba. O ne a isiwa kwa Egepeto kwa a neng a direla kwa ntlong ya modiredimogolo wa Moegepeto e bong Potifaro. Mong wa ga Josefa o ne a tlotla Josefa, mme dilo di ne tsa senyega fa a latofadiwa gore o beteletse mosadi wa ga Potifaro e leng se se dirileng gore a tsenngwe mo kgolegelong.a—Genesise, kgaolo 37, 39.
Jaanong Josefa o na le dingwaga di le 28, o setse a na le dingwaga di le lesome e le lekgoba e bile e le legolegwa. Botshelo jwa gagwe bo ne bo fetogile. A o ne a tla gololwa? A o ne a tla bona rraagwe yo o setseng a tsofetse le morwarraagwe yo mmotlana e bong Benjamine gape? O ne a tla nna lobaka lo lokae mo khuting eno?
A o kile wa ikutlwa jaaka Josefa? Ka dinako tse dingwe botshelo ga bo nne jaaka re ne re solofetse fa re le basha. Ke boammaaruri gore go ka lebega maemo a a utlwisang botlhoko a sa fele e bile go ka nna thata go bona kgoro ya botso kgotsa go a itshokela. A re bone gore re ka ithuta eng mo tumelong ya ga Josefa.
“JEHOFA A NNA LE JOSEFA”
Josefa o ne a itse gore Modimo wa gagwe e bong Jehofa o ne a sa mo lebala e bile seo se ne sa mo thusa gore a itshoke. Tota le mo kgolegelong eno e e kgakala le gaabo Josefa, Jehofa o ne a mo segofatsa. Re bala jaana: “Jehofa a nna le Josefa a bo a nna a mmontsha bopelonomi jwa lorato e bile a dira gore a bone kamogelo mo matlhong a modiredi yo mogolo wa ntlo ya kgolegelo.” (Genesise 39:21-23) Fa Josefa a ne a tswelela a dira ka natla, Modimo o ne a nna a mo segofatsa. Ruri o ne a kgothadiwa ke go itse gore ka metlha Jehofa o ne a na le ene!
A Jehofa o ne a batla gore Josefa a nnele ruri kwa kgolegelong eo? Josefa o ne a sa itse karabo ya potso eo e bile a ka tswa a ile a e botsa Modimo fa a rapela. Fela jaaka go tle go direge, o ne a bona karabo ka tsela e a neng a sa e solofela. Ka letsatsi lengwe, go ne ga nna le bothata mo kgolegelong fa go tlisiwa magolegwa mangwe a mabedi—badiredi ba kwa ntlong ya ga Faro. Yo mongwe e ne e le mmesi wa senkgwe; yo mongwe e le motsholasenwelo.—Genesise 40:1-3.
Molaodi wa kgolegelo o ne a naya Josefa boikarabelo jwa go tlhokomela banna bano ba babedi ba ba kileng ba bo ba na le maemo mo ntlong ya segosi.b Mo bosigong bongwe, mongwe le mongwe wa bone o ne a lora sengwe se se gakgamatsang le se se sa lebalesegeng. Fa Josefa a ba bona mo mosong, o ne a lemoga gore dilo ga di tsamaye sentle. Ka jalo o ne a ba botsa jaana: “Ke ka lebaka la eng difatlhego tsa lona di tlhoname gompieno?” (Genesise 40:3-7) Gongwe bopelontle jwa gagwe bo ne jwa ba tlhomamisetsa gore ba ka gololesega go mmolelela mathata a bone. Josefa o ne a sa itse gore motlotlo oo o ne o tla fetola botshelo jwa gagwe. Fa Josefa a ne a sa bontsha gore o amega ka bone, a ba ne ba ka tlotla le ene? Se a se dirileng, se ka re tlhotlheletsa gore re ipotse jaana, ‘A ke bontsha gore ke dumela mo Modimong ka go amega ka batho ba bangwe?’
Banna bano ba babedi ba ne ba tlhalosa gore ditoro tsa bone tse di raraaneng e bile di sa lebalesege di ne di ba tlhobaetsa—le gore ba ne ba se na mophutholodi. Baegepeto ba ne ba dumela mo ditorong e bile ba ne ba ikaega ka baphutholodi gore ba ba tlhalosetse tsone. Banna bano ba ne ba sa itse gore ditoro tseo di ne di tswa kwa Modimong wa ga Josefa e bong Jehofa. Mme Josefa ene o ne a itse. O ne a ba tlhomamisetsa jaana: “A diphuthololo ga se tsa Modimo? Tsweetswee, e mpoleleleng [toro].” (Genesise 40:8) Mafoko a ga Josefa a sa ntse a le botlhokwa mo bathong botlhe ba ba ithutang Baebele ka bopeloephepa gompieno. E kete batho botlhe ba ba tsenang dikereke ba ka bo ba ikokobetsa ka tsela e e tshwanang! Re tshwanetse go ikaega ka Modimo gore a re tlhalosetse lefoko la gagwe go na le go ikaega ka ditlhaloganyo tsa rona.—1 Bathesalonika 2:13; Jakobe 4:6.
Motsholasenwelo o ne a nna wa ntlha go tlhalosa toro. O ne a bolelela Josefa ka toro ya mofine wa dikala tse tharo o o neng wa nna le masitlha a morara. Morara o ne wa butswa mme motsholasenwelo a o gamololela mo senwelong sa ga Faro. Jehofa o ne a thusa Josefa go itse se toro eo e se kayang. Josefa o ne a bolelela motsholasenwelo gore dikala tse tharo di ne di kaya malatsi a mararo; mo nakong eo Faro o ne a tla busetsa motsholasenwelo mo maemong a gagwe. Fa motsholasenwelo a ntse a phuthologa, Josefa o ne a mo kopa jaana: “Tsweetswee, o ntirele bopelonomi jwa lorato o bo o nkumake mo go Faro.” Josefa o ne a tlhalosa gore o ne a rekiseditswe mono e bile a tsentswe mo kgolegelong kwantle ga lebaka.—Genesise 40:9-15.
Dikgang tse di monate tse mmesi wa senkgwe a utlwileng di bolelelwa motsholasenwelo, di ne tsa mo tlhotlheletsa gore a botse Josefa bokao jwa toro ya gagwe ya diroto tse tharo tsa senkgwe tse di neng di le mo tlhogong ya gagwe le dinonyane tse di neng di ja mo go sengwe sa tsone. Josefa o ne a boleletswe se toro ya monna yono e se kayang. Mme e ne e se dikgang tse di monate. Josefa o ne a re: “Phuthololo ya yone ke e: Diroto tse tharo ke malatsi a le mararo. Mo malatsing a le mararo go tloga jaanong Faro o tla tsholetsa tlhogo ya gago a e tlosa mo go wena mme ruri o tla go kaletsa mo koteng; mme dinonyane di tla ja nama ya gago mo go wena.” (Genesise 40:16-19) Fela jaaka batlhanka ba ba ikanyegang ba Modimo, Josefa o ne a bolela molaetsa wa Modimo wa dikgang tse di monate le wa dikatlholo tse di neng di larile kwa pele.—Isaia 61:2.
Malatsi a le mararo moragonyana, mafoko a ga Josefa a ne a direga. Faro o ne a dira moletlo wa letsatsi la matsalo—moletlo o batho ba Modimo ba mo motlheng wa ditiragalo tsa Baebele ba neng ba sa o keteke—a bo a ntsha katlholo ya batlhanka ba gagwe ba babedi. Fela jaaka Josefa a ne a boletse, mmesi wa senkgwe o ne a bolawa mme motsholasenwelo a busediwa mo maemong a gagwe. Ka maswabi monna yoo yo o sa ikanyegeng o ne a lebala Josefa gotlhelele.—Genesise 40:20-23.
“GA KE TLHOKE GO AKANYEDIWA!”
Go ne ga feta dingwaga tse pedi. (Genesise 41:1) Akanya gore seo se ne sa utlwisa Josefa botlhoko jang! Gongwe o ne a akanya gore dilo di tla mo tsamaela sentle ka gonne Jehofa a mo thusitse go tlhaloganya toro ya motsholasenwelo le ya mmesi wa senkgwe. Morago ga tiragalo eno, fa letsatsi lengwe le lengwe le tlhaba, Josefa a ka tswa a ne a tsoga a na le tsholofelo ya gore o tla gololwa—ka maswabi o ne a tswelela a le mo kgolegelong. Go tshwanetse ga bo go ne go le thata gore Josefa a itshoke mo dingwageng tseo tse pedi. Boammaaruri ke gore ga a ka a kgaotsa go ikanya Modimo wa gagwe, Jehofa. Go na le gore a tlalelwe, o ne a ikemisetsa go itshoka e bile boemo joo bo ne jwa dira gore a nonofe le go feta.—Jakobe 1:4.
A ga re tlhoke go nna le boitshoko mo dinakong tseno tse di thata? Gore re kgone go lebana le diteko tse di ntseng di tswelela, re tshwanetse go ikemisetsa go itshoka, go nna pelotelele le go nna le kagiso e re ka e newang ke Modimo. Fela jaaka a dirile ka Josefa, a ka re thusa go nna le tsholofelo le go fenya tlalelo.—Baroma 12:12; 15:13.
Motsholasenwelo a ka tswa a ne a lebetse Josefa mme Jehofa ene o ne a sa mo lebala. Mo bosigong bongwe o ne a dira gore Faro a lore ditoro tse di sa lebalesegeng. Mo torong ya ntlha, kgosi o ne a bona dikgomo tse supa tse dintle e bile di nonne di tswa mo Nokeng ya Nile di setswe morago ke dikgomo tse supa di le maswe e bile di bopame. Tse di bopameng di ne tsa ja tse di nonneng. Moragonyana Faro o ne a bona lotlhaka lo tswa diako tse supa tse di nonneng. Mme diako tse dingwe tse supa, tse di neng di fisitswe ke phefo e bile di le ditshesane di ne tsa gola mo go tsone di bo di kometsa tse di nonneng. Mo mosong, fa Faro a tsoga o ne a tshwenngwa ke ditoro tseo ka jalo a bitsa banna ba gagwe ba ba botlhale le baperesiti botlhe ba ba dirang maselamose gore ba mo phuthololele tsone. Ba ne ba palelwa botlhe. (Genesise 41:1-8) Tota ga re itse gore a ba paletswe ka gonne ba ne ba akabetse kgotsa gore a dikarabo tsa bone di ne di ganetsana. Mme gone Faro o ne a swabile nko go feta molomo—le fa go ntse jalo, o ne a ntse a batla tlhaloso ya toro ya gagwe.
Kgabagare, motsholasenwelo o ne a gopola Josefa! Segakolodi se ne sa mo tshwenya a bo a bolelela Faro ka lekawana lengwe le le neng la tlhalosa toro ya gagwe le ya mmesi wa senkgwe mo dingwageng tse pedi tse di fetileng. Ka yone nako eo, Faro o ne a laela gore Josefa a tlisiwe kwa go ene.—Genesise 41:9-13.
Akanya fela gore Josefa o ne a ikutlwa jang fa barongwa ba ga Faro ba mo tliseditse molaetsa wa kgosi. O ne a apola diaparo tsa gagwe ka bonako a bo a beola—gongwe a tlosa moriri otlhe mo tlhogong ka gonne Baegepeto ba ne ba tlwaetse go dira jalo. Ga go pelaelo gore o ne a rapela Jehofa gore a mo segofatse mo lekgetlong leno! Go ise go ye kae, o ne a le mo lolwapeng lwa ntlo ya segosi a eme fa pele ga kgosi. Re bala jaana: “Foo Faro a raya Josefa a re: ‘Ke lorile toro, mme ga go na mophutholodi wa yone. Jaanong nna ka bonna ke utlwile go bolelwa ka wena gore o kgona go utlwa toro o bo o e phutholola.’” Le mo lekgetlong leno karabo ya ga Josefa e ne ya bontsha gore o ikokobeditse le gore o ikanya Modimo wa gagwe: “Ga ke tlhoke go akanyediwa! Modimo o tla itsise Faro gore gotlhe go tla mo tsamaela sentle.”—Genesise 41:14-16.
Jehofa o rata batho ba ba ikokobeditseng le ba ba ikanyegang, ka jalo ga go gakgamatse go bo a ile a thusa Josefa go phutholola toro e e neng e paletse banna ba ba botlhale le baperesiti. Josefa o ne a tlhalosa gore ditoro tse pedi tsa ga Faro di na le bokao jo bo tshwanang. Fa Jehofa a ne a boeletsa molaetsa wa ditoro tseo, o ne a ‘tlhomamisa’ gore ruri go tla direga. Dikgomo tse di nonneng le diako tse di nonneng di ne di tshwantshetsa letlepu le le neng le tla nna teng kwa Egepeto, mme dikgomo tse di bopameng le diako tse ditshesane di ne di tshwantshetsa dingwaga di le supa tsa leuba tse di neng di tla latela morago ga dingwaga tsa letlepu. Leuba le ne le tla nna legolo thata mo nageng.—Genesise 41:25-32.
Faro o ne a lemoga gore Josefa o ne a tlhalositse toro sentle. Mme go ne go ka dirwang? Josefa o ne a akantsha gore go dirwe sengwe. Faro o ne a tshwanetse go batla monna yo o “nang le temogo le yo o botlhale” gore a okamele tiro ya go phuthela dijo tsa ditlhaka mo mabolokelong mo dingwageng di le supa tsa letlepu go tswa foo a di abele ba ba di tlhokang ka nako ya leuba. (Genesise 41:33-36) Dilo tse di diragaletseng Josefa le bokgoni jwa gagwe di ne di dira gore a tshwanelegele tiro eno, le fa go ntse jalo ga a ka a ikgodisa. Boikokobetso jwa gagwe bo ne jwa dira gore a se ka a batla go ipatlela maemo ao; tumelo ya gagwe e ne e mo thibela go dira jalo. Fa re ikanya Jehofa ka botlalo, ga re na lebaka la go ikgodisa kgotsa go ipatlela maemo. Re ka ritibala re bo re bolelela Jehofa sengwe le sengwe.
“A GO KA BONWA MONNA YO MONGWE YO O TSHWANANG LE YONO?”
Faro le batlhanka ba gagwe ba ne ba lemoga gore kakantsho ya ga Josefa e ne e le molemo. Gape kgosi e ne ya lemoga gore Modimo wa ga Josefa ke ene a neng a dira gore Josefa a bue dilo tse di utlwalang. O ne a raya batlhanka ba gagwe ba ba neng ba le mo ntlong ya segosi a re: “A go ka bonwa monna yo mongwe yo o tshwanang le yono yo moya wa Modimo o leng mo go ene?” O ne a raya Josefa a re: “E re ka Modimo o dirile gore o itse gotlhe mono, ga go na ope yo o nang le temogo le yo o botlhale jaaka wena. Wena ka namana o tla okamela ntlo ya me, mme batho ba me botlhe ba tla go utlwa ka botlalo. Ke tla go feta fela ka setulo sa bogosi.”—Genesise 41:38-41.
Faro o ne a diragatsa tsholofetso ya gagwe. Go ise go ye kae, Josefa o ne a apesiwa diaparo tsa leloba le le boleta. Faro o ne a mo naya sebaga sa gouta, palamonwana e e tshwayang, kara ya segosi le tshwanelo ya go tsamaya mo lefatsheng a bo a dira se a se akantshitseng. (Genesise 41:42-44) Mo letsatsing le le lengwe fela, Josefa o ne a tswa mo kgolegelong mme a tsena mo ntlong ya segosi. Ka ponyo ya leitlho o ne a sa tlhole a le legolegwa mme a nna mmusi wa maemo a bobedi morago ga Faro. Go bonala sentle gore Jehofa Modimo o ne a dira gore Josefa a direlwe tshiamiso ka ntlha ya tumelo ya gagwe! Jehofa o ne a bone tshiamololo yotlhe e motlhanka wa gagwe a neng a e direlwa mo dingwageng tseo tsotlhe. O ne a rarabolola mathata ao ka tsela e e molemo e bile e le ka nako e e siameng. Jehofa o ne a sa akanya fela ka go baakanya tshiamololo e e diretsweng Josefa gape o ne a batla go boloka setšhaba sa Iseraele. Mo ditlhogong tse di latelang tsa motseletsele ono re tla bona gore o dirile seo jang.
Fa o lebana le boemo jo bo lekang tumelo, gongwe o direlwa tshiamololo e e tswelelang ka dingwagangwaga, o se ka wa tlalelwa. Gopola Josefa. Jehofa o ne a mo segofatsa ka gonne a sa kgaotsa go nna pelontle, go ikokobetsa, go itshoka le go nna le tumelo.
a Bona ditlhogo tsa “Etsa Tumelo ya Bone” mo makasineng wa Tora ya Tebelo wa Phatwe 1 le Ngwanatsele 1, 2014.
b Baegepeto ba bogologolo ba ne ba na le mefuta e e fetang 90 ya dinkgwe le dikuku. Ka jalo, mookamedi wa babesi ba senkgwe ba ga Faro o ne a na le maemo a a kwa godimo. Motsholasenwelo o ne a okametse batlhanka ba ba neng ba tlhomamisa gore beine ya ga Faro le bojalwa bo monate e bile ga bo na botlhole jo bo neng bo ka bolaya kgosi—e leng sengwe se se neng se tlwaelegile mo ntlong ya segosi. Go ne go tlwaelegile gore motsholasenwelo a nne mogakolodi yo o ikanngwang wa kgosi.