Kgaolo 35

Thero e e Tumileng Thata e e Kileng ya Neelwa

TIRAGALO eno ke e nngwe e e gakologelwang thata mo hisitoring ya Bibela: Jesu o ntse fa thoko ga thaba, a rera Thero ya gagwe e e tumileng mo Thabeng. Lefelo leno le gaufi le Lewatle la Galilea, gongwe gaufi le Kaperenama. Jesu o ne a letse a rapela bosigo joo jotlhe, mme mo mosong o o latelang o ne a setse a tlhophile ba ba 12 ba barutwa ba gagwe go nna baaposetoloi. Morago ga moo, a na le bone botlhe, o ne a fologela kwa tlase mo lefelong leno le le lekalekanang le le mo thabeng.

Ka nako eno, o ne o ka akanya gore, Jesu o tlaa bo a lapile thata mme o tlaa bo a batla go robala. Mme matshwititshwiti a tlile, bangwe ba tswa kgakala kwa Judea le Jerusalema, bokgakala jwa dikilometara di le 100 go ya go di le 110. Bangwe ba tswa kwa lebopong la lewatle la Ture le Sidona kwa bokone. Ba tlile go reetsa Jesu le go fodisiwa malwetsi a bone. Go bile go na le batho bao ba tshwenngwang ke badimona.

Fa Jesu a fologela kwa tlase, balwetsi ba ikatametsa gaufi le ene go mo ama, mme o ba fodisa botlhe. Morago ga moo, go bonala gore Jesu o tlhatlogela mo lefelong le le kwa godimonyana kwa thabeng. Koo o nna fa fatshe a bo a simolola go ruta matshwititshwiti a a neng a tletsetletse mo lefelong le le lekalekanang fa pele ga gagwe. Akanya fela kaga gone! Jaanong ga go na le eleng motho a le mongwe mo bareetsing yo o lwalang bolwetsi jo bo masisi!

Batho ba tlhoafaletse go reetsa morutisi yo o kgonang go dira dikgakgamatso tse di gakgamatsang tseno. Lefa go ntse jalo, Jesu o rera thero ya gagwe thatathata gore e solegele barutwa ba gagwe molemo, bao ba bonalang ba kgobokane gaufi thata le ene. Mme gore le rona re tle re solegelwe molemo, Mathaio mmogo le Luke ba e kwadile.

Pego ya ga Mathaio kaga thero eo e feta ya ga Luke mo e ka nnang ka makgetlo a le mane. Go feta moo, dikarolo dingwe tsa seo Mathaio a se kwadileng, Luke o se kaya jaaka se se boletsweng ke Jesu ka nako e nngwe mo bodiheding jwa gagwe, jaaka go ka tlhokomelwa ka go bapisa Mathaio 6:9-13 le Luke 11:1-4, le Mathaio 6:25-34 le Luke 12:22-31. Lefa go ntse jalo seno ga se a tshwanela go gakgamatsa. Go phepafetse gore Jesu o ne a ruta dilo tse di tshwanang gangwe le gape, mme Luke o ne a tlhopha go kwala dingwe tsa dithuto tseno ka mokgwa o o sa tshwaneng.

Se se dirileng gore thero ya ga Jesu e nne e e botlhokwa jaana ga se boteng jwa ditlhaloso tsa yone tsa semoya fela mme gape ke tsela e e motlhofo le e e phepafetseng eo a neng a tlhalosa dinnete tseno ka yone. O ne a bua ka dilo tsa gale le gale tse batho ba di itseng le go dirisa dilo tse di tlwaetsweng ke batho, ka gone a dira gore dintlha tsa gagwe di tlhaloganngwe motlhofo ke botlhe bao ba batlang botshelo jo bo botoka mo tseleng ya Modimo.

Ke Bomang Bao Eleruri ba Itumetseng?

Mongwe le mongwe o batla go itumela. Ka go lemoga seno, Jesu o simolola Thero ya gagwe ya kwa Thabeng ka go tlhalosa bao eleruri ba itumetseng. Jaaka re ka akanya, seno ka bonako fela se dira gore bontsi jwa bareetsi ba gagwe ba mo tlhwaele tsebe. Mme lefa go ntse jalo mafoko a gagwe ao a simololang ka one a tshwanetse go bo a utlwala ekete a a ikganetsa mo go ba le bantsi.

Fa a bua le barutwa ba gagwe ka tlhamalalo, Jesu o simolola ka go re: “Lo segō, lona bahumanegi: gonne bogosi yoa Modimo ke yoa lona. Lo segō, lona ba lo bolawañ ke tlala yana; gonne lo tla kgorisiwa. Lo segō, lona ba lo lelañ yana; gonne lo tla tshèga. Lo segō, mogañ batho ba lo ilañ . . . Lo itumèlè mo motlheñ ouō, lo bo lo ipelè; gonne, bōnañ, tuèlō ea lona e kgolo kwa legodimoñ.”

Seno ke pego ya ga Luke fa a simolola mafoko a thero ya ga Jesu. Mme go ya ka pego ya ga Mathaio, Jesu gape o bolela gore ba ba bonolo, ba ba boutlwelobotlhoko, ba ba pelo e phepa, le ba ba ratang kagiso ba itumetse. Jesu o bolela gore bano ba itumetse, ka gonne ba tla nna mo lefatsheng, ba tla utlwelwa botlhoko, ba tla bona Modimo, ebile ba tla bidiwa bomorwa Modimo.

Lefa go ntse jalo, seo Jesu a se bolelang ka go itumela, ga se go itumela fela kana go tlhapelwa, jaaka fa mongwe a ja monate. Boitumelo jwa boammaaruri bo tsenelela kwa teng go sekae, bo kaya seemo sa kgotsofalo, go ikutlwa o ritibetse ebile o wetse dibete mo botshelong.

Jalo, Jesu o bontsha gore, bao ruri ba itumetseng, ke batho bao ba lemogang seo ba se tlhokang mo semoyeng, ke bao gape ba utlwisiwang botlhoko ke go bo e le baleofi, mme jaanong e le bao ba tlileng mo seemong sa go itse Modimo le go mo direla. Morago ga moo, le eleng fa ba tlhoiwa kana ba bogisediwa go dira thato ya Modimo, baa itumela gonne ba itse gore ba itumedisa Modimo mme ba tla amogela tuelo ya gagwe ya botshelo jo bosakhutleng.

Lefa go ntse jalo, bareetsi ba le bantsi ba ga Jesu, fela jaaka batho bangwe gompieno, ba dumela gore go atlega le go ipelela menate ke seo se dirang gore motho a itumele. Jesu o itse gore ga go a nna jalo. Fa a bua mafoko a sele a a tla gakgamatsang bontsi jwa bareetsi ba gagwe, a re:

“Go bo go latlhèga lona ba lo humileñ! gonne lo amogetse kgomoco ea lona. A bo go latlhèga lona ba lo kgotsheñ yana! gonne lo tla bolawa ke tlala. Go latlhèga lona ba lo tshègañ yana! gonne lo tla hutsahala lo lela. Go latlhèga lona, mogañ batho botlhe ba buañ sentlè kaga lona! gonne borrabō ba dihetse baperofeti ba tsieco hèla yalo.”

Jesu o rayang? Ke ka ntlhayang fa go nna le dikhumo, go lelekisa menate ka boitumelo, le go ipelela go bakiwa ke batho go tlisa tatlhego? Ke ka ntlha ya gore fa motho a na le dilo tseno le go di rata, jaanong ga a sa tlhole a direla Modimo, selo seo eleng sone fela se tlisang boitumelo jwa boammaaruri. Mme gape, Jesu o ne a sa bolele gore ka go bo fela motho a humanegile, a tshwerwe ke tlala, le go hutsafala seo se dira gore motho a itumele. Lefa go ntse jalo, gantsi batho ba ba ntseng jalo ba ba seng sego ba ka reetsa dithuto tsa ga Jesu, mme ka gone ba segofadiwa ka boitumelo jwa boammaaruri.

Morago ga moo, fa a bua le barutwa ba gagwe, Jesu a re: “Ke lona lecwai ya lehatshe.” Legale, ga a bolele gore ke letswai tota. Go na le moo, letswai le ne le femela dilo mo go boleng. Go ne go beilwe mokoa o mogolo wa lone gaufi le sebeso kwa tempeleng ya ga Jehofa, mme baperesiti ba ba direlang koo ba ne ba le dirisetsa go loka ditshupelo.

Barutwa ba ga Jesu ke “lecwai ya lehatshe” ka gonne ba dira tiro ya go femela batho. Eleruri, molaetsa o ba o tshotseng o tla boloka matshelo a batho bao ba o reetsang! O tla dira gore batho ba ba ntseng jalo ba nne le dinonofo tse di tlhomameng, boikanngo, le boikanyego, o thibela gore ba seka ba bola mo semoyeng le mo boitsholong.

Jesu o raya barutwa ba gagwe a re, “Ke lona lesedi ya lehatshe.” Lobone ga lo huhumediwe kafa tlase ga seroto mme lo bewa mo setlhomong, jalo Jesu a re: “Hèla yalo a lesedi ya lona le phatsimè ha pele ga batho.” Barutwa ba ga Jesu ba dira seno ka go supa ga bone phatlalatsa, mmogo le ka go direla jaaka dikao tse di phatsimang tsa boitshwaro jo bo tsamaisanyang le melaometheo ya Bibela.

Tekanyetso e e Kwa Godimo ya Balatedi ba Gagwe

Baeteledipele ba bodumedi ba leba Jesu jaaka motsuolodi wa Molao wa Modimo mme ba sa tswa go mo epela le eleng lemena la go mmolaya. Jalo fa Jesu a ntse a tsweledisetsa Thero ya gagwe ya mo Thabeng pele, o tlhalosa jaana: “Lo se ka loa itlhoma, go re, Ke tsile go senya molaō leha e le baperofeti: ga kea tla go senya, ha e se go tlhōmamisa hèla.”

Jesu o ne a tlotla Molao wa Modimo fela thata mme o kgothaletsa ba bangwe gore le bone ba o tlotle. Tota, ebile a re: “Ke gōna, leha e le mañmañ eo o tla tlolañ moñwe o mmōtlanyana oa melaō e, a ba a ruta batho yalo, o tla bidiwa mmōtlanyana mo bogosiñ yoa legodimo,” a raya gore motho yo o ntseng jalo ga a kitla a tsena mo Bogosing ka gope.

Mo boemong jwa gore Jesu a tlhokomologe Molao wa Modimo, o kgala le eleng maikutlo ao a gogelang mo go o robeng. Morago ga fa Jesu a sena go bolela gore Molao wa re, “U se ka ua bolaea motho,” Jesu o oketsa ka go re: “Me nna ke lo raea, ke re, moñwe le moñwe eo o nnañ bogale le oa ga gabō ka boomo, o tla bo a na le go sekisiwa.”

Ereka go tswelela o galefela tsala go le masisi jaana, gongwe go gogela le eleng kwa go bolayeng, Jesu o bontsha gore motho o tshwanetse go ya bokgakaleng bofe gore a fitlhelele kagiso. O laela jaana: “Me ke gōna, ha u isa nèō [setlhabelo] ea gago u le ha sebeshoñ, me u gakologèlwa gōna ha oa ga eno a na le señwe nau, Tlogèla nèō ea gago gōna ha pele ga sebesho, me u eè u letlanè le oa ga eno pele, me hoñ u itse go tla u isa nèō ea gago.”

Fa Jesu a umaka wa bosupa wa Melao e e Lesome, o tswela pele jaana: “Lo utlwile ha go tulwe, U se ka ua diha boaka.” Lefa go ntse jalo, Jesu o kgala le e eleng boikutlo fela jo bo ganelelang mo boakeng. “Nna ke lo raea, ke re, Moñwe le moñwe eo o lebañ mosadi hèla ka go mo eletsa, o setse a dihile boaka naè mo peduñ.”

Fano Jesu ga a bue kaga mogopolo fela wa boaka wa nakwana mme kaga ‘go nnela go lebelela.’ Go nnela go lebelela go go ntseng jalo go tsosa keletso ya go tlhakanela dikobo, eo, fa mabaka a letla, e ka felelang ka boaka. Motho a ka thibela jang seno gore se se diragale? Jesu o bontsha ka moo dikgato tse di gagametseng di ka tlhokafalang ka gone, fa a re: “Me ha leitlhō ya gago le gu kgopisa, u le gonyè, u le latlhè . . . Me ha seatla sa gago se segolo se gu kgopisa, u se kgaolè, u se latlhè.”

Batho gantsi ba ikemisetsa go kgaola letsogo la mmatota le le nang le ditwatsi gore ba boloke matshelo a bone. Mme go ya ka Jesu, go botlhokwa thata go ‘latlha’ sengwe le sengwe, le eleng sengwe se se botlhokwatlhokwa jaaka leitlho kana letsogo, gore o tile go nna le mogopolo wa boitsholo jo bo sa siamang le ditiro. Go na le moo, Jesu o tlhalosa gore, batho ba ba ntseng jalo ba tla latlhelwa mo Gehenna (thotobolo e e tukang ya matlakala e e gaufi le Jerusalema), eo e tshwantshetsang go senyediwa ruri.

Jesu gape o tlotla ka moo go ka dirisanwang ka gone le batho bao ba utlwisang ba bangwe botlhoko le go ba kgopisa. “Se ganeleñ le motho eo o boshula,” ke kgakololo ya gagwe. “Me eo o gu hapholañ kaha lesameñ ye legolo, mo neèlè le ye leñwe.” Jesu ga a bolele gore motho ga a tshwanela go iphemela kana go femela lelapa la gagwe fa le tlhaselwa. Go faphola ga go dirisetswe go gobatsa mo mmeleng mme, go na le moo, go dirisediwa go kgopisa. Jalo, Jesu o raya gore fa ope a leka go tsosa ntwa kana kgang, e ka nna ka go faphola ga mmatota ka tlelapa kana ka go tlhaba ka mafoko a a kgopisang, go tla bo go le phoso gore o ipusolosetse.

Morago ga go tlhalosa kaga molao wa Modimo wa gore motho a rate mongwekaene, Jesu a re: “Me nna ke lo raea, ke re, Ratañ baba ba lona, lo rapèlèlè ba ba lo bogisañ.” Fa a neela lebaka la konokono la go dira jalo, o oketsa jaana: “[Ka gone] lo nnè bana ba Rra eno eo o kwa legodimoñ: gonne èna o tlhabisetsa ba ba molemō le ba ba boshula letsatsi ya gagwè.”

Jesu o konela karolo eno ya thero ya gagwe ka go kgothatsa a re: “Ke gōna lo tla nnañ boitekanèlō, yaka Rra eno eo o kwa legodimoñ a le boitekanèlō.” Jesu ga a bolele gore batho ba ka itekanela ka tsela e e feletseng. Go na le moo, ba ka kgona, ka go etsa Modimo, ba atolosa lorato lwa bone go akaretsa le eleng baba ba bone. Pego ya ga Luke e e tshwanang le eo e bega mafoko a ga Jesu a a reng: “Ke gōna, lona lo nnè kutlwèlō botlhoko, hèla yaka Rra lona le èna a le kutlwèlō botlhoko.”

Go Rapela, le go Ikanya mo Modimong

Jaaka fa Jesu a ntse a tsweletse le thero ya gagwe, o kgala boitimokanyo jwa batho bao ba supang seo ba ithayang ba re ke poifomodimo. “E re ha u ntsha dikacō,” a rialo, “U se ka ua letsa lonaka ha pele ga gago, yaka baitimokanyi ba tle ba dihe.”

“Me,” Jesu oa tswelela, “e re ha lo rapèla, lo se ka loa nna yaka baitimokanyi: gonne bōnè ba rata go rapèla ba eme mo matluñ a thutō, leha makōpaneloñ a mebila, gore ba bōnwè ke batho.” Go na le moo, o ba laya a re: “E re ha u rapèla, u tsènè mo ntlwaneñ ea gago e e kwa teñ, me u re u sena go cwala, u rapèlè Rrago eo o mo sephiriñ.” Jesu ka boene o ne a rapela phatlalatsa, ka jalo ga a go kgale. Seo a se nyatsang ke dithapelo tse di dirwang go kgatlha bareetsi le go gapa tlotlo ya bone.

Jesu o tswelela ka go gakolola a re: “Ha lo rapèla, lo se ka loa boaboèla hèla, yaka Badichaba ba tle ba dihe.” Jesu ga a reye gore go boaboela ka bogone go phoso. Ka nako nngwe, ene ka boene o ne a boaboela ‘mafoko a le mangwe fela’ fa a ne a rapela. Mme se a sa se amogeleng ke go buiwa ga mafoko a a ithutilweng ka tlhogo ao a ‘boaboelelwang,’ jaaka seomodiro fela.

Go thusa bareetsi ba gagwe go rapela, Jesu o fa thapelo ya sekao eo e akaretsang ditopo tse supa. Tsa ntlha tse tharo ka tshwanelo di lemosa botlhokwa jwa bolaodi jwa Modimo le maikaelelo a gagwe. Ke dikopo tsa gore leina la Modimo le itshepisiwe, Bogosi jwa gagwe bo tle, le gore go rata ga gagwe go diragale. Tse nnè tse di setseng ke dilo fela tse di ikopelwang, e leng, dijo tsa letsatsi, boitshwarelo jwa dibe, go sa gogelwe mo thaelong eo mongwe a ka sekeng a e itshokela, le go gololwa mo go yo o bosula.

Fa a tswelela, Jesu o supa kotsi ya go tseela kwa godimo go nna le dilo tse di bonalang. O kgothatsa jaana: “Se iphutheleñ dikhumō mo lehatshiñ, kwa motoutwana o senyañ gōna le morudu, le kwa magodu a phunyetsañ go ucwa gōna.” Ga se fela gore dikhumo tseo di a senyega mme gape ga di direle motho leina le le molemo mo Modimong.

Jalo he, Jesu a re: “Me iphutheleñ dikhumō kwa legōdimoñ.” Mo go dirwa ka go baya tirelo go Modimo kwa pele mo botshelong jwa gago. Ga go na ope yo o ka tsayang leina le motho a le itiretseng mo Modimong kana lefa e le tuelo ya lone. Jaanong Jesu o a oketsa: “Kwa khumō ea gago e gōna, pelo ea gago le eōna e tla nna hèla gōna.”

Fa a ntse a tsweletse a supa kotsi ya go rata dilo tse di bonalang, Jesu o fa setshwantsho: “Lobōnè loa mmele ke leitlhō: ke gōna ea re ha leitlhō ya gago le bōna sentlè, mmele otlhe oa gago o tlale lesedi, Me ea re ha leitlhō ya gago le le boshula, mmela otlhe oa gago o tlale lehihi.” Leitlho le le bonang sentle le tshwana le lebone le le tshubilweng mo lefelong le le lefifi. Mme gore le tle le bone sentle, leitlho le tshwanelwa ke gore le be le siame, ke gore, le tshwanelwa ke go leba selo se le sengwe fela. Leitlho le le sa boneng sentle le dira gore go seka ga akanyetswa dilo sentle, gore go bewe telekiso ya dilo tse di bonalang kwa pele ga tirelo go Modimo, mme go felela ka gore “mmele otlhe” o tlale lefifi.

Jesu o konela kgang eno ka setshwantsho se se nonofileng: “Ga go na motho opè eo o ka dihèlañ barèna ba le babedi: ka a tla ila eo moñwe, me a rate eo moñwe; goñwe a ñaparèle eo moñwe, me a nyatse eo moñwe. Ga lo kake loa dihèla Modimo le Dikhumō.”

Fa a sena go neela kgakololo e, Jesu o tlhomamisetsa bareetsi ba gagwe gore ga go tlhokafale gore ba tlhobaele ka ditlhokafalo tsa bone tsa dilo tse di bonalang fa ba baya tirelo Modimo kwa pele. “Lebañ dinōnyane tsa loapi,” a rialo, “yaka di sa yale, le gōna di sa robe, leha e le go rorèla mo mabolokeloñ: me Rra eno oa legodimo oa di otla.” Jaanong go tswa foo o a botsa: “Lona a ga lo tlhwatlhwa e kgolo thata bogolo go cōna?”

Go tswa foo, Jesu o bua ka dithunya tsa naga mme a kaya gore “le e leñ èna Solomone, mo kgalaleloñ eotlhe ea gagwè, o na a sa kgabe yaka señwe sa cōna tseuō. Me,” o a tswelela, “ha Modimo o apesa yalo boyañ yoa naga, . . . a ga o ketla o apesa lona bogolo yañ, lona ba tumèlō e pōtlana?” Jalo Jesu o a digela: “Ke gōna, se itlhobaeleleñ, loa re, Re tla ya eñ? Kgotsa, Re tla nwa eñ? kgotsa, Re tla apara eñ? . . . Gonne Rra eno oa legodimo oa itse ha lo tlhōka dilō tse cotlhe. Me batlañ pele bogosi yoa gagwè le tshiamo ea gagwè; me dilō cotlhe tse lo tla di okelediwa.”

Tsela e e Isang Botshelong

Tsela e e isang botshelong ke go nna mo dithutong tsa ga Jesu. Mme se ga se motlhofo go se dira. Ka sekai, Bafarasai, ba na le go atlhola ba bangwe ka tsela e e setlhogo, mme go bonala ba bantsi ba ba etsa. Jalo jaaka Jesu a tsweledisa Thero ya gagwe ya mo Thabeng, o neela tlhagiso eno: “Lo se ka loa sekisa, gore lo se sekisiwe. Gonne tshekishō e lo sekisañ ka eōna, lo tla sekisiwa ka eōna.”

Go kotsi go latela boeteledipele jwa Bafarasai bao ba kgalang mo go feteletseng. Go ya ka pego ya ga Luke, Jesu o tshwantshetsa kotsi e ka go re: “A sehohu se ka gōga sehohu? A ga di ketla di wèla mmōgō mo kgatampiñ?”

Go kgala ba bangwe thata, o godisa diphoso tsa bone le go ba bona molato mo go feteletseng, ke molato o o masisi. Ka jalo Jesu o botsa ka go re: “U tla raea oa ga eno yañ, u re, Mma ke ntshè selabe se se mo leitlhoñ ya gago; me bōna, mosipuri ko ouō o mo leitlhoñ ya gago? Moitimokanyi ke wèna, ntsha mosipuri o o mo leitlhoñ ya gago pele; me hoñ u tla bōna sentlè go ntsha selabe se se mo leitlhoñ ya oa ga eno.”

Seno ga se reye gore barutwa ba ga Jesu ga ba a tshwanela go dirisa botlhale mabapi le batho ba bangwe, ereka a re: “Lo se ka loa naea dinca se se itshepileñ, le gōna lo se ka loa latlhèla diperela tsa lona ha pele ga dikolobè.” Boammaaruri jo bo tswang mo Lefokong la Modimo bo itshekile. Bo tshwana le diperela tsa tshwantshetso. Mme fa batho bangwe, bao ba tshwanang le dintša kana dikolobe, ba sa bontshe kanaanelo mo boammaaruring jono jo bo botlhokwa, barutwa ba ga Jesu ba tshwanetse go tlogela batho bao mme ba batle batho bao ba tla reetsang.

Lemororo Jesu a ne a tlotla ka thapelo kwa pelenyana mo Therong ya gagwe ya mo Thabeng, jaanong o gatelela botlhokwa jwa go nna mo go yone ka metlha. “Lōpañ,” o a kgothatsa, “me lo tla nèwa.” Go bontsha boikemisetso jwa Modimo go araba dithapelo, Jesu o a botsa: “Go na le monna ohe mo go lona, eo e ka reñ ha morwawè a mo lōpa senkgwè, o ka mo naea lencwè? . . . Me ke gōna ha e bo ne ne yana, lona lo le boshula, lo itse go naea bana ba lona dinèō tse di molemō, bogolo yañ Rra eno eo kwa legodimoñ o tla naea ba ba mo lōpañ dilō tse di molemō?”

Go tswa foo Jesu jaanong o tlhalosa seo se neng sa tla go itsege jaaka molao o o tumileng wa boitshwaro, o o tlwaelegileng ka go bidiwa Molao wa Sekagouta. A re: “Cotlhe tse lo ratañ batho ba di lo dihèla, le lona lo ba diheleñ hèla yalo.” Go tshela ka taolo e go kopanyeletsa kgato e e siameng ya go direla ba bangwe molemo, o ba direla jaaka o batla ba ka go direla.

Go bontsha gore tsela e e yang botshelong ga e motlhofo go senolwa ke taolo ya ga Jesu e e reng: “Tsènañ ka kgōrō e e pitlaganyeñ: gonne kgōrō e atlhame, tsela le eōna e kgolo e e isañ tshenyegoñ, le ba ba tsènañ ka eōna ba bantsi. Gonne kgōrō e pitlaganye, tsela le eōna e e isañ botsheloñ e tshesane, me ba ba e bōnañ ga ba bantsi.”

Kotsi ya go ka tsiediwa e kgolo, ka jalo Jesu o tlhagisa ka go re: “Lo itisè mo baperofetiñ ba e señ bōnè, ba ba tlañ mo go lona ba apere yaka dinku, me mo teñ e be e le diphiri tse di garolakañ.” Le e leng jaaka ditlhare tse di siameng le ditlhare tse di sa siamang di ka lemogiwa ka maungo a tsone, Jesu o tlhokomedisa gore, baperofeti ba eseng bone ba ka lemogiwa ka boitshwaro le dithuto tsa bone.

Fa a tswelelapele, Jesu o tlhalosa gore ga se fela se motho a se buang seo se mo dirang go nna morutwa wa Gagwe mme ke seo a se dirang. Batho bangwe ba iphaka gore Jesu ke Morena wa bone, mme fa ba sa dire go rata ga Rraagwe, a re: “Ediha gōna ke tla ba ipolèlèlañ, ke re, Ga ke e se nke ke lo itse gopè; tlogañ ha no [go] nna, lona ba lo dihañ tshiamololō.”

La bofelo, Jesu o digela thero ya gagwe ka mafoko a a sa lebalesegeng. A re: “Moñwe le moñwe eo o utlwañ mahoko a, a me, a ba a a diha, o tla chwantshiwa le monna eo o botlhale, eo o agileñ ntlo ea gagwè mo lehikeñ: Me pula ea hologa, le merwalèla ea tla, le diphehō tsa hoka, tsa ntaaka ntlo euō; me e se ka ea wa: ka go bo e ne e thaecwe mo lehikeñ.”

Mo ntlheng e nngwe, Jesu o bolela jaana: “Moñwe le moñwe eo o utlwañ mahoko a, a me, me a sa a dihe, o tla chwantshiwa le monna eo o seeleele, eo o agileñ ntlo ea gagwè mo moshaweñ: Me pula ea hologa, le merwalèla ea tla, le diphehō tsa hoka, tsa ntaaka ntlo euō: me ea wa; me go wa ga eōna ga nna gogolo.”

Fa Jesu a fetsa thero ya gagwe, boidiidi bo gakgamaditswe ke mokgwa oo a rutang ka one, ereka a ba ruta jaaka motho yo o nang le thata eseng jaaka baeteledipele ba bone ba bodumedi. Luke 6:12-23; Mathaio 5:1-12; Luke 6:24-26; Mathaio 5:13-48; 6:1-34; 26:36-45; 7:1-29; Luke 6:27-49.

▪ Jesu o rera thero ya gagwe e e tumileng thata kae, ke bomang ba ba leng teng, mme go diragetseng pele fela ga fa a e neela?

▪ Ke ka ntlhayang fa go sa gakgamatse go bo Luke a kwala dithuto dingwe tsa thero ka tsela e e farologaneng?

▪ Ke eng se se dirang gore thero ya ga Jesu e nne botlhokwa jaana?

▪ Ke bomang bao eleruri ba itumetseng, mme ka ntlhayang?

▪ Ke bomang ba ba latlhegang, mme ka ntlhayang?

▪ Barutwa ba ga Jesu ke “lecwai ya lehatshe” le “lesedi ya lehatshe” jang?

▪ Jesu o bontshitse jang gore o tlotla Molao wa Modimo thata?

▪ Jesu o ntsha taolo efe go kumula dilo tse di ka bakang polao le boaka?

▪ Jesu o raya eng fa a re o ise lerama le lengwe?

▪ Re ka itekanela jang jaaka Modimo o itekanetse?

▪ Ke ditaelo dife kaga thapelo tseo Jesu a neng a di fa?

▪ Ke eng fa dikhumo tsa legodimo di le botlhokwa segolo, mme di bonwa jang?

▪ Ke ditshwantsho dife tse di filweng tseo di thusang motho go tila go rata dilo tse di bonalang?

▪ Ke eng fa Jesu a re go tlhobaela ga go a siama?

▪ Jesu o ne a reng ka ga go atlhola ba bangwe; lefa go ntse jalo o bontsha jang gore barutwa ba gagwe ba tshwanetse go dirisa botlhale mabapi le batho?

▪ Jesu o tswelela a reng gape kaga thapelo, mme ke taelo efe ya boitshwaro eo a neng a e neela?

▪ Jesu o bontsha jang gore tsela e e isang botshelong e ne e ka seke e nne motlhofo le gore go na le kotsi ya go ka timediwa?

▪ Jesu o digela thero ya gagwe jang, mme matswela a yone e nna afe?