Jesu o Tshotswe Leng?
Karabo ya Baebele
Baebele ga e re bolelele letlha le le tlhomameng le Jesu Keresete a tshotsweng ka lone jaaka re bona mo dibukeng tseno:
“Letlha la mmatota le Keresete a tshotsweng ka lone ga le itsiwe.”—New Catholic Encyclopedia.
“Letlha le le tlhomameng la botsalo jwa ga Keresete ga le itsiwe.”—Encyclopedia of Early Christianity.
Le fa Baebele e sa arabe ka tlhamalalo potso ya gore ‘Jesu o tshotswe leng?’ e tlhalosa ditiragalo tse pedi tse di neng tsa direga ka nako ya fa a tsholwa tse di dirang gore batho ba le bantsi ba swetse ka gore ga a tsholwa ka December 25.
E ne e se mariga
Go ikwadisa. Nakwana pele ga Jesu a tsholwa, Kaesara Aguseto o ne a ntsha taelo ya gore “lefatshe lotlhe le le nang le banni le kwadisiwe.” Mongwe le mongwe o ne a tshwanetse go ikwadisa kwa “motseng wa gagabo,” e leng se se neng se ka tlhoka gore motho a tseye loeto lwa beke kgotsa go feta. (Luke 2:1-3) Taelo eo—e gongwe e neng ya ntshiwa go ema nokeng lekgetho le bosole—e ne e ka se ntshiwe nako nngwe le nngwe mo ngwageng mme ga go lebege Aguseto a ne a ka batla go galefisa batho ba a neng a ba busa ka go pateletsa bontsi jwa bone gore ba tseye mesepele e meleele mariga.
Dinku. Badisa ba ne ba “nna kwa nageng mme ba ntse ba dira ka ditebelo mo matsomaneng a bone bosigo.” (Luke 2:8) Buka ya Daily Life in the Time of Jesus ya re matsomane a ne a tshwanelwa ke go fetsa nako e ntsi a le kwa nageng go simolola “beke pele ga Tlolaganyo [kwa bofelong jwa March]” go fitlha mo bogareng jwa November. E tswelela ka gore: “A ne a fetsa mariga a tswaletswe; mme ntlha eno ka boyone fela e bontsha gore letlha le le tlwaelegileng la Keresemose, le le mo pakeng ya mariga, e ka se ka ya nna lone, ka gonne Efangele e bolela gore badisa ba ne ba le kwa nageng.”
Mo masimologong a letlhabula
Re ka fopholetsa gore Jesu o ne a tsholwa leng ka go bala go ya kwa morago go tloga ka nako e a suleng ka yone ka Tlolaganyo ya Nisane 14, ka dikgakologo tsa ngwaga wa 33 C.E. (Johane 19:14-16) Jesu o ne a na le dingwaga di le 30 fa a simolola bodiredi jwa gagwe jwa dingwaga di le tharo le sephatlo, ka jalo o ne a tsholwa mo masimologong a letlhabula la 2 B.C.E.—Luke 3:23.
Ke eng fa Keresemose e le ka December 25?
E re ka go se na bosupi jwa gore Jesu Keresete o ne a tsholwa ka December 25, ke eng fa Keresemose e ketekiwa ka letlha leno? Buka ya Encyclopædia Britannica ya re baeteledipele ba kereke ba ka tswa ba tlhophile letlha leno “gore le tsamaisane le letlha la moletlo wa Baroma wa boheitane wa go keteka ‘botsalo jwa letsatsi le le ka se kang la fenngwa’” ka nako ya mariga fa diura tsa motshegare di le dikhutshwane. Go ya ka The Encyclopedia Americana, bakanoki ba bantsi ba dumela gore go ne ga dirwa jalo “e le gore baheitane ba ba sokologetseng mo Bokereseteng ba tlhaloganye Bokeresete botoka.”