¿Machunkiluk ja arcángel Miguel?

JA BʼA Biblia kechanta ay jujuntik teksto bʼa wa xya makunuk ja bʼiʼilal Miguel sok jaʼita wa xya sbʼiʼiluk jun anjel. Pe bʼa spetsanil ja ekʼele wa staʼa tiʼali ayni jas wan skʼulajela. Ja bʼa sjuʼunil Daniel, wa sjeʼa wan tiroʼanel soka anjelik malo; jaxa bʼa skarta ja Judas, wan tsatsal kʼumal soka tan Dyablo, sok jaxa bʼa sjuʼunil ja Apocalipsis ja yeʼn wan tiroʼanel soka Satanás soka tan spukujiki. Janiʼa, ja anjel it tolabida wa skoltay ja sderecho yiʼoj ja Jyoba jastal jun mandaranum sok wani xtiroʼanisok ja skontraʼik ja Dyosi. Jachuk wa xya niwanbʼuk ja jas wa stojolan ja sbʼiʼili «¿Machʼa oj slaj ja jastal ja Dyosi?». Pe ¿machunkiluk ja Migueli?

Ayni kabʼunejtik jujuntik ixuk winik bʼa mi kechanukta june ja sbʼiʼileʼi. La kiltik jujuntik sjejel. Ja Jacob, ja maʼ waj jun olomal bʼa jun niwan pamilya, cha kʼot sbʼiʼiluk Israel, jaxa jekabʼanum Pedro, cha naji sbʼaj jastal Simón (Génesis 49:1, 2; Mateo 10:2). Jastalni ja jaw jumasaʼ, ja Biblia wa xyala ja Miguel jani june ja bʼa tuk sbʼiʼil yiʼoj ja Jesukristo bʼajtanto yuj oj kojan ja bʼa Luʼumi soka yajni kumxi bʼa satkʼinali. La kiltik bʼa Biblia jujuntik rasonik jas yuj jach wa xkalatik.

Arcángel. Ja Yabʼal ja Dyosi wa xya chiknajuk ja Miguel jastal «ja arcángel» (Judas 9, TNM). Ja yaljel it wa stojolan «bʼajtan anjel». Ja ili wa sjeʼa ja Miguel wa x-aji sbʼiʼiluk ja arcángel, sok ja bʼiʼilal it kechanta bʼa jun anjel. Ja Biblia wa staʼa tiʼal kechanta stuchʼil ja bʼiʼilal «arcángel», mi wa staʼa tiʼal «arcángelik». Chomajkil, ja yaʼtel wa skʼulan ja Jesús jani wa slaja sbʼaj sok ja aʼtel bʼa arcángel. Jach wa xkilatik ja bʼa 1 Tesalonicenses 4:16 (TNM), bʼa wa sjeʼa jas oj skʼuluk ja Jesukristo, ja maʼ sakʼwita: «Ja Ajwalal yeʼnani oj eljan ja bʼa satkʼinali sok jun skʼumal bʼa yajel orden, sok jun snukʼ bʼa arcángel». Ja teksto it wa sjeʼa ja Jesús oj kʼumanuk sok jun snukʼ bʼa arcángel. Ja Biblia wa xya kabʼtik stojolil ja Jesús yeʼnani ja arcángel Miguel.

Olomal bʼa kʼakʼanel. Ja Biblia wa xyala «jun ángel sbiil Miguel soc ja smoj jumasa, [...] huane pleito soc ja tan chan dragoni soc ja smoj jumasa ja yeni» (Apocalipsis 12:7). Anto, ja Miguel juni olomal bʼa jitsan anjelik toje. Chomajkil, ja sjuʼunil Apocalipsis wa xya chiknajuk ja Jesús jastal jun olomal bʼa jitsan anjelik toje (Apocalipsis 19:14-16). Sok jaxa jekabʼanum Pablo wa sjeʼa jaman lek ja «Cajualtiqui», ja Jesús, sok ja «yangel jumasa jel ja yipei» (2 Tesalonicenses 1:7). Soka Biblia wa staʼa tiʼal ja Miguel soka ‹yanjel jumasaʼ› chomajkil ja Jesús soka ‹yanjel jumasaʼ› (Mateo 13:41; 16:27; 24:31; 1 Pedro 3:22). Mini jun ekʼele ja bʼa Yabʼal ja Dyosi wa staʼa tiʼal ay chabʼ kʼole anjelik bʼa toj, june bʼa Miguel sok june bʼa Jesús. Ja yujil wa xbʼobʼ kaltik ja Miguel jani ja Jesukristo wan skʼulajel ja xcholik akʼubʼalyi bʼa satkʼinali.a