Mak, Man Bilong Stori Long Ol Wok Jisas i Mekim
OLTAIM yu save hariap hariap? Yu no gat taim bilong kaunim buk? Tasol yu laik kisim save kwik long ol samting Jisas i bin mekim na ol tok bilong em? Yu laik kaunim stori long dispela samting i no kamapim tingting bilong ol man na i no mekim planti tok tumas? Yu laik kisim save long ol tok bilong Krais wantu tasol? Orait, gutpela sapos yu kisim Baibel na yu kaunim hap bilong Mak. Bilong wanem mipela i tokim yu long lukim hap bilong Mak na mipela i no tokim yu long lukim hap bilong Matyu o Luk o Jon? Long wanem Mak i no raitim planti tok; em i raitim liklik tok tasol na kwiktaim em i stori long ol wok Jisas i bin mekim.
Mak i no pulim tok; em i stori wantu tasol long ol wok Jisas i bin mekim. Olsem na long Gutnius Mak i Raitim, kirap long sapta 1 em i kolim tok Grik euthús, inap 11-pela taim. Insait bilong dispela tok i olsem: “Wantu tasol” o “kwiktaim.” Em i kolim dispela tok 42 taim olgeta long ol tok em i raitim, olsem na taim yumi kaunim stori Mak i raitim long Jisas yumi pilim tru bikpela wok Jisas i mekim; em i no gat bikpela hap taim na em i wok strong na wok hariap.
Kwiktaim long sapta 1 Mak i stori long kasen-brata bilong Jisas, em Jon, em i givim baptais long Jisas long Wara Jodan. Na long ves 16 i go inap long ves 21 em i putim stori bilong Jisas i makim 4-pela disaipel bilong raun wantaim em taim em i raun autim tok long hap bilong Galili long namba wan taim. Tupela, em Saimon na Endru, tupela i man bilong kisim pis. Mak i stori olsem: “Kwiktaim [tok Grik, euthús] tupela i lusim umben na i go bihainim em.” Bihain Jisas i singautim Jems tupela Jon i kam bihainim em. Tupela i stap long bot na wok long stretim umben, na Mak i stori olsem: “Tupela lusim papa Sebedi …, na tupela i go bihainim Jisas.”—Mak 1:10-43.
Mak i stori long ol samting ol man mekim. Olsem long sapta 9 na 10. Em stori long ol manmeri “i ran i go” long Jisas. Em i stori long yangpela man em gat planti samting na em i tok, dispela man “i ran i kam” na i brukim skru long Jisas. Mak tasol i stori long ol man “i ran,” Matyu na Luk, nogat.—Mak 9:15, 25; 10:17; skelim wantaim Matyu 19:16 na Luk 18:18.
Mak Em i Husat?
Tasol ating yu laik save, Mak em i husat? Long ai bilong em yet em i bin lukim ol samting em i stori long en? o sampela man i bin tokim em long ol dispela samting?
Mama bilong Mak, em Maria, em i bilip na ol Kristen i save mekim bung long haus bilong em. Na hap bilong Baibel ol i kolim Wok Bilong Ol Aposel i stori long Mak i go wantaim kasen-brata bilong em Banabas na aposel Pol na mekim wok misinari. Ating taim ol birua i holim Jisas, Mak i stap disaipel bilong em. Sampela saveman i tok, Mak em i dispela “yangpela man” em i “ranawe skin nating tasol” long dispela taim.—Aposel 12:6-17, 25; 15:36-41; Mak 14:51, 52.
Taim Baibel i stori long God i wokim mirakel na long yia 44 CE Pita i lusim kalabus, long namba wan taim Baibel i kolim nem bilong Mak, olsem: “Jon, em i gat narapela nem Mak” Pita i go kamap long haus bilong Mak bilong tokim ol Kristen em i lusim kalabus pinis. (Aposel 12:12, 18) Long dispela taim Mak i no save bihain bai em i mekim bikpela wok wantaim dispela man i kam long haus bilong em. Tasol bihain em i kamap poroman tru bilong Pita na Pita i kolim em olsem “pikinini bilong mi Mak.” (1 Pita 5:13) Ating Mak i harim stori bilong Jisas long maus bilong ol narapela man tu, tasol Pita i save gut long ol wok samting Jisas i bin mekim, olsem na Mak inap stori gut long Gutnius em i raitim. Yumi ken skelim sampela tok Mak i bin raitim na bai yumi save, em i bin harim long maus bilong Pita. Olsem:
Bihain liklik long taim bilong Pasova long 31 CE, Jisas i raun autim tok long hap bilong Galili long namba tu taim. Ol 12-pela aposel i go wantaim em. Em i laik goap long bot na brukim Wara Orait, nau yumi ken skelim stori bilong Matyu long dispela samting na stori bilong Mak. Matyu i stori olsem:
“Bikpela win tru i kirap nau long raunwara, na si i laik karamapim bot. Tasol Jisas i slip i stap.”—Matyu 8:24.
Tru, Matyu i stori long bikpela win na si i kirap, tasol taim yumi kaunim dispela tok bilong Matyu yumi no kisim gut piksa long tingting bilong yumi long dispela taim nogut i kamap. Orait, Mak i stori olsem wanem long dispela samting i bin kamap? Mak i tok:
“Wanpela draipela bikwin i kirap, na si i kalap i go insait long bot, na wara i laik pulap long bot. Na Jisas em i stap long stan bilong bot, na em i slip long wanpela pilo.”—Mak 4:37, 38.
Mak i no i stap wantaim ol long dispela taim, orait olsem wanem na em inap stori gut long ol samting i bin kamap? Pita i bin stori gut long em. Pita em i man bilong kisim pis na em i save gut long win na si na long bot. Olsem na Mak i stori gut long bikpela win na si na ol samting dispela i mekim long bot. Na Mak i kolim nem bilong wanpela hap bilong bot, em “stan.” Matyu em i man bilong kisim takis; em i no man bilong raun long solwara. Olsem na em i no inap stori gut na kolim nem bilong ol hap bilong bot, maski em i stap long bot long dispela taim. Na Pita em i man bilong tingim gut ol samting em i lukim long wanem em i tokim Mak, Jisas i slip “long wanpela pilo,” na Mak i putim dispela tok long Gutnius em i raitim.—Lukim tu Luk 8:23.
Sampela man i tok Mak em i man bilong kamapim tasol tok bilong Pita. Tasol dispela stori bilong Jisas Mak i raitim, em i no stori bilong Pita. Nogat. Tru, ol tok Mak i raitim i kamapim gut ol liklik liklik samting Pita i bin lukim na stori long en. Tasol Mak i raitim stori long pasin bilong em yet. Mak i stori long ol samting i bin kamap olsem ol dispela samting i bin kamap klostu klostu. Em i stori kwiktaim long planti samting i bin kamap, em pasin bilong em long stori.
Na yumi no ken lusim tingting long dispela samting, olsem: “Bipo wanpela man i no kamapim wanpela tok profet long laik bilong em yet. Nogat. Holi Spirit yet i kirapim ol man na ol i autim tok God i givim long ol.” Olsem na Pita na Mak i wok gut wantaim na Mak i raitim gut stori bilong Jisas. Tru tumas, “Holi Spirit yet i kirapim” Mak na Mak i raitim ol dispela tok.—2 Timoti 3:16; 2 Pita 1:20, 21.
Mak i Raitim Ol Tok Bilong Helpim Husat?
I gat 4-pela man ol i bin raitim stori bilong Jisas na ol i tingim ol narapela narapela man ol i laik helpim ol na ol i raitim ol tok bilong ol. Matyu i raitim ol tok bilong helpim ol Juda, olsem na em i kamapim planti tok bilong Olpela Testamen, na em i kolim gut nem bilong ol tumbuna bilong Jisas, em i kamap long lain bilong Ebraham. Luk i raitim ol tok bilong helpim “bikpela man Tiofilas” na ol manmeri bilong olgeta lain, na em i kolim nem bilong ol tumbuna bilong Jisas i go inap long Adam. (Luk 1:1-4; 2:14; 3:23-38) Olsem na olgeta i gat narapela narapela kain pasin bilong raitim stori. Orait, Mak i raitim ol tok bilong helpim husat?
Ating em i stap long Rom na raitim ol tok na em i laik helpim ol man bilong Rom ol i bilip. Em i kolim tok Grik olsem planti manmeri i save kolim, tasol em i kolim tu planti tok long tok ples bilong ol Rom, em tok Latin. Em i man bilong tok Grik, tasol em i stap long Rom, olsem na em i kolim tu planti tok Rom. Em i kolim 9-pela tok Rom inap 18 taim. Sampela tok em i kolim, em olsem: speculator (“wanpela soldia”), prætorium (“haus gavman”), centurio (“kepten bilong ol soldia”).—Mak 6:27; 15:16, 39.
Narapela samting tu i soim yumi Mak i raitim ol tok bilong helpim ol man bilong ol narapela lain, ol Jentail, em olsem: Em i no stori long mama i karim Jisas na em no kolim nem bilong ol tumbuna bilong Jisas. Em i kirap stret na stori long wok bilong Jon Bilong Baptais, em i tokaut long Mesaia. Matyu na Luk i raitim stori bilong Jisas paslain long taim Mak i raitim na tupela i stori pinis long mama i karim Jisas na ol samting i bin kamap. Olsem na i no gat wok long Mak i kolim gen dispela stori bilong helpim ol man i no bilong lain Juda, a? Dispela samting i helpim yumi long save tu, Mak i raitim stori bilong Jisas bihain long taim Matyu i raitim. Sampela saveman long nau ol i tok, Mak em i namba wan man bilong raitim stori bilong Jisas. Tasol em i no stret. Planti saveman bilong bipo i tok, Matyu em i namba wan man bilong raitim stori bilong Jisas.
Pasin Bilong Krais
Mak i stori olsem wanem long Jisas? Mak i kolim ol mirakel Jisas i wokim; em i kolim klostu klostu insait long wanpela o tupela ves tasol. Na Mak i stori long Jisas i lusim narapela hap i go long narapela hap. Em i stori olsem Jisas i mekim kwiktaim, olsem klostu klostu. Mak i stori wantu tasol long 19 mirakel Jisas i wokim long 10-pela hap long Galili na Judia. Mak i stori long ol dispela bikpela wok Jisas i mekim, tasol em i stori tu long gutpela pasin marimari bilong Jisas. Jisas i sori tru long ol man. Ol tok Mak i raitim i kamapim gut tingting bilong bel bilong Jisas. Olsem:
“Na ol i bringim sampela liklik pikinini long em. Ol i laik bai em i putim han long ol. Tasol ol disaipel i krosim ol. Jisas i lukim dispela, na em i bel nogut. Em i tokim ol, ‘Yupela larim ol liklik pikinini ol i kam long mi. Yupela i no ken pasim ol. …’ Na em i holim ol long han bilong en, na i putim han antap long ol, na i givim blesing long ol.”—Mak 10:13-16.
Yu inap lukim dispela samting long tingting bilong yu? Planti man i save sakim ol pikinini; ol i ting ol pikinini i mas pasim maus tasol! Long dispela taim bipo ol disaipel tu i ting olsem. Tasol Bikpela bilong ol em i “bel nogut” long dispela pasin ol i mekim. Pita i stap wantaim Jisas long dispela taim na long ai bilong em yet em i lukim ol samting i bin kamap. Em i tingim stretpela pasin Jisas i mekim, em Jisas i bel nogut long dispela samting ol disaipel i mekim. Jisas i tok: “Yupela larim ol liklik pikinini ol i kam long mi. Yupela i no ken pasim ol.” Bihain Mak i stori long wanpela samting Jisas i mekim na i kamapim tru pasin sori bilong em. Matyu na Luk i no stori long dispela samting Jisas i mekim. Tasol Mak i stori olsem: “Na em i holim ol long han bilong en” Jisas em i man bilong wok na man bilong mekim pasin sori. Yumi lukim pasin bilong Jisas long ai bilong Pita. Spirit holi i kirapim Mak long stori long ol dispela liklik liklik samting Jisas i mekim na dispela samting i helpim yumi long pilim tru pasin sori bilong Jisas.
Sapos nau long namba wan taim yu laik save long Baibel o save long lotu Kristen, orait, gutpela sapos yu kirap kaunim dispela stori bilong Jisas Mak i raitim. Dispela sotpela tok i stori gut long Krais Jisas, em i man bilong wok. Yu ken kaunim ol dispela tok na inap wanpela o tupela aua bai yu lusim tingting long ol samting bilong dispela graun na ol samting i save pulim nabaut tingting bilong yu, na yu ken tingim dispela gutpela stori Mak i raitim, em “gutnius bilong Jisas Krais, Pikinini Bilong God.” (Mak 1:1) Gutpela sapos “kwiktaim” yu mekim!
[Rait long pes 13]
“Olgeta lain man i mas harim man i autim gutnius pastaim.”—Mak 13:10
[Piksa long pes 11]
Husat i stori gut tru long dispela samting i bin kamap—Matyu o Mak?