Jehova i Kamapim Famili—Em Gutpela Samting Tru
“Mi ting long ol dispela samting Papa i bin mekim na mi save brukim skru long en. Em i Papa bilong olgeta lain i stap long heven na long graun, na em yet i givim nem long olgeta dispela lain.”—EFESUS 3:14, 15.
1, 2. (a) Bilong wanem Jehova i bin kamapim ol famili? (b) Insait long lain bilong Jehova, olsem wanem long ol famili?
JEHOVA i kamapim pasin bilong sindaun olsem famili famili, na dispela pasin i save helpim ol man long bung gut wantaim, na narapela i ken helpim narapela, na ol i ken pas gut wantaim. (Stat 2:18) Famili i bilong truim gutpela laik bilong God long kamapim planti man na bai ol i pulap long graun. God i tokim namba wan man na meri bilong em: “Yupela i mas kamap planti na i go sindaun long olgeta hap bilong graun na bosim olgeta samting i stap long en.” (Stat 1:28) Na taim tupela i kamapim pikinini, na ol dispela pikinini i go bikpela na kamapim sampela pikinini moa, pasin bilong sindaun olsem famili famili bai helpim ol long pas gut na pren gut na stap gut wantaim.
2 Tasol Adam tupela Iv i bikhet, na dispela i bagarapim tupela yet wantaim olgeta pikinini em tupela i kamapim. (Rom 5:12) Olsem na long nau ol famili i no bihainim pasin olsem bipo God i laik bai ol i mekim. Tasol famili i bikpela samting long ai bilong Jehova na long lain Kristen. Tru, ol Kristen singel i mekim gutpela wok, tasol ol famili tu i helpim lain bilong oganaisesen Kristen long stap strong long spirit. Sapos ol famili i stap strong, kongrigesen bai stap strong. Tasol olsem wanem famili bilong yu i ken stap strong nau long dispela taim nogut bilong planti hevi na traim? Orait, yumi ken stori long Baibel i tok wanem long ol samting bilong famili.
Ol Famili Bilong Bipo
3. Long bipo man wantaim meri bilong em i bin mekim wanem wok insait long famili?
3 Adam tupela Iv i no laikim pasin God i bin putim bilong bosim famili, tasol Noa, Abraham, Aisak, Jekop, Jop, ol i bihainim na ol i bosim gut famili bilong ol. (Hibru 7:4) Famili bilong ol i olsem wanpela liklik lain i gat gavman, em papa i stap olsem gopas bilong lotu na tisa na bos na jas bilong ol. (Stat 8:20; 18:19) Na mama i gat bikpela wok tu—em i no wokmeri nating—em i helpim bilong papa long bosim sampela samting long haus.
4. Wanem senis i bin kamap long ol famili taim ol Israel i kisim Lo long han bilong Moses? Tasol papamama i mekim yet wanem wok?
4 Ol Israel i kisim gavman long 1513 B.C.E., na nau Lo Moses i bin kisim i bosim ol famili, na lo bilong famili i namba tu long lo bilong gavman. (Kisim Bek 24:3-8) Nau ol jas i mas skelim ol samting bilong kot na pasim tok long wanem samting ol man i mas mekim. (Kisim Bek 18:13-26) Ol pris Livai i bosim ol samting bilong lotu. (Wok Pris 1:2-5) Tasol ol papa i gat bikpela wok yet long bosim famili bilong ol. Moses i tokim ol: “Yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo . . . long taim yupela i stap long haus na long taim yupela i wokabaut long rot, na long taim yupela i malolo na long taim yupela i wok.” (Lo 6:6, 7) Na ol mama tu i save bosim sampela samting insait long famili. Sindaun 1:8 i tokim ol yangpela: “Pikinini, yu mas harim tok bilong papamama bilong yu na yu no ken sakim tok bilong tupela.” Mama wantaim famili i aninit long lo bilong papa, tasol mama i ken wok aninit long papa na putim sampela lo long ol pikinini na ol i mas bihainim. Ol pikinini i mas daun long em, maski em i go lapun.—Sindaun 23:22.
5. Lo bilong God i putim wanem lo long ol pikinini?
5 Na Lo bilong God i kolim wok bilong ol pikinini tu. Lo 5:16 i tokim ol: “Yupela i mas aninit long papamama bilong yupela na bihainim tok bilong ol, olsem mi God, Bikpela bilong yupela, mi tokim yupela. Sapos yupela i mekim olsem, orait bai olgeta wok samting yupela i mekim i ken kamap gut, na bai yupela inap i stap longpela taim long dispela graun.” Na Lo i tok, sapos ol i bikhet long papamama, ol i mekim bikpela rong. (Kisim Bek 21:15, 17) Lo i tok: “Sapos wanpela man o meri i tok nogut long papa o long mama . . . orait yupela i mas kilim [em] i dai.” (Wok Pris 20:9) Sapos pikinini i sakim tok bilong papamama, i olsem em i sakim tok bilong God yet.
Wok Bilong Papa Kristen
6, 7. Olsem wanem ol man i kirap nogut long tok bilong Pol long Efesus 5:23-29?
6 Taim lotu Kristen i kirap, wok bilong famili i kamap klia moa, na wok bilong papa tu. Long dispela taim planti papa haiden i save mekim nogut long meri bilong ol, na ol man i save daunim ol meri. Wanpela buk (The Expositor’s Bible) i tok: ‘Ol man Grik i ting ol meri i bilong kamapim pikinini tasol, na i orait long man i ken prenim ol narapela meri sapos em i laik, na em i no gat wok long sori long meri bilong em, na em i ken mekim nabaut long skin bilong meri bilong em.’
7 Dispela pasin i stap long taim bilong Pol, olsem na em i raitim tok long Efesus 5:23-29 olsem: “Man em i [bos] bilong meri bilong en, olsem Krais em i [bos] bilong [kongrigesen]. . . . Yupela man, yupela i mas laikim tumas ol meri bilong yupela, olsem Krais i laikim tumas [kongrigesen] . . . Em i laik mekim [kongrigesen] i kamap naispela tru . . . Yupela i mas laikim tru ol meri bilong yupela, olsem yupela i save laikim [skin] bilong yupela yet. Man i laikim tru meri bilong en, em i laikim tru em yet. Yumi save, i no gat wanpela man i save birua long [skin] bilong em yet. Nogat. Em i save . . . lukautim gut.” Na dispela buk (The Expositor’s Bible) i tok: ‘Dispela samting bilong lotu Kristen i nupela samting, na i makim marit bilong Kristen i narapela kain tru long marit bilong ol man bilong graun, em ol i bihainim pasin nogut; nau nupela pasin i laik kamap.’
8, 9. Sampela man i gat wanem tingting nogut long ol meri? Bilong wanem ol man Kristen i no ken bihainim dispela kain tingting?
8 Na long nau tu planti man marit i pilim tok bilong Pol i narapela kain long pasin bilong ol. Maski sampela meri i no laik bai man i bosim ol, planti man i ting ol meri i bilong man i mekim maritpasin long ol bilong inapim laik bilong man tasol. Na planti man i ting ol meri i amamas long man i bosim ol strong na mekim nabaut long ol, olsem na ol dispela man i mekim nogut long meri bilong ol na paitim ol. Sapos man Kristen i mekim olsem long meri bilong em, em i mekim pasin nogut tru! Wanpela meri Kristen i tok: “Bipo man bilong mi em i wanpela wokman bilong kongrigesen, na em i save mekim ol pablik-tok, tasol em i save paitim mi.” Dispela pasin i no stret long lo bilong God. Tru i no planti Kristen i save mekim olsem, na dispela man i mas askim sampela long helpim em long daunim belhat bilong em na bai God i ken orait long em.—Galesia 5:19-21.
9 God i tok, man marit i mas sori long meri bilong em olsem em i sori long skin bilong em yet, na sapos em i no mekim olsem, em i bikhet long tok bilong God. Pita i tok: “Yupela ol maritman, yupela i mas bihainim gutpela tingting na sindaun gut wantaim ol meri bilong yupela. [Skin] bilong ol meri i no strong tumas, olsem na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol. . . . Sapos yupela i bihainim dispela pasin, orait i no gat wanpela samting bai i pasim ol [beten] bilong yupela.” (1 Pita 3:7) Na sapos man i mekim hatpela pasin long meri bilong em, dispela inap bagarapim meri wantaim ol pikinini long ol samting bilong spirit.
10. Wanem sampela pasin man marit i ken mekim long bosim famili na em i bihainim pasin bilong Krais?
10 Yupela ol papa, famili bilong yupela bai stap amamas na pas gut wantaim sapos yupela i bihainim pasin bilong Krais long bosim ol. Em i no bin mekim hatpela pasin long ol disaipel bilong em. Em i tok: “Yupela kisim save long mi, long wanem, mi save mekim pasin isi long ol man na mi save daunim mi yet. Na bai ol samting i no ken givim hevi long yupela na bai yupela i kisim malolo.” (Matyu 11:29) Olsem wanem long famili bilong yu? Ol i ting yu bihainim dispela gutpela pasin bilong Krais? Krais i bin pren gut long ol disaipel bilong em na em i bilip long ol. (Jon 15:15) Yu save mekim olsem long meri bilong yu? Baibel i stori long “meri i gat gutpela pasin tru,” na Baibel i tok: “Man bilong dispela kain meri i save gut long meri . . . bai i helpim em.” (Sindaun 31:10, 11) Olsem na man i no ken pasim tumas meri bilong em long mekim sampela laik bilong meri yet o kamapim tingting bilong em. Jisas i bin larim ol disaipel i kamapim tingting bilong ol yet. (Matyu 9:28; 16:13-15) Yu save mekim olsem long meri bilong yu? O yu ting em i bikhet sapos tingting bilong em i no wankain olsem bilong yu? Sapos yu harim laik bilong meri, em bai amamas long i stap aninit long yu.
11. (a) Papa i mas mekim wanem bilong helpim famili long ol samting bilong spirit? (b) Bilong wanem ol elda na wokman bilong kongrigesen i mas lukautim gut famili bilong ol?
11 Sapos yu gat pikinini, yu mas lukautim ol long ol samting bilong spirit na bilong skin na helpim ol long i stap bel isi. Olsem na yu mas i gat gutpela lista bilong ol samting bilong spirit yu ken helpim famili long mekim, olsem go wantaim ol long autim tok, na mekim famili-stadi wantaim ol, na stori long teks bilong de. Baibel i tok, elda o wokman bilong kongrigesen “i mas bosim gut meri pikinini bilong em yet,” olsem gutpela papa. Ating em i gat bikpela wok long kongrigesen, tasol wok bilong lukautim famili em i namba wan wok bilong em. Pol i tok: “Man i no inap bosim meri pikinini bilong em yet, em i no inap kisim wok bilong lukautim [kongrigesen].”—1 Timoti 3:4, 5, 12.
Meri Kristen i Helpim Man
12. Mama Kristen i gat wanem ol wok?
12 Sapos yu mama Kristen, yu gat bikpela wok insait long famili. Baibel i tok, ol mama i mas “laikim tru ol man bilong ol na ol pikinini bilong ol. Na . . . bosim gut tingting bilong ol . . . Na . . . lukautim gut haus bilong ol, na long mekim gutpela pasin long ol man na ol pikinini bilong ol, na long aninit long ol man bilong ol.” (Taitus 2:4, 5) Yu mas mekim gutpela wok mama, na klinim haus, na helpim famili long i stap amamas. Tru, sampela taim yu gat bikpela wok tru, tasol no ken les long ol wok bilong yu. Dispela wok i no samting nating. Yu gat wok long “bosim haus,” na yu ken kisim amamas long dispela wok. (1 Timoti 5:14) Baibel i stori long sampela meri i baim ol kaikai samting bilong lukautim famili, na wokim liklik bisnis, na man bilong ol i amamas na litimapim nem bilong ol. (Sindaun sapta 31) Tasol man i bos bilong meri na em i mas orait long meri i mekim olsem.
13. (a) Olsem wanem i hatwok long sampela meri i daun long man bilong ol? (b) Bilong wanem i gutpela sapos mama Kristen i daun long man bilong em?
13 Tasol ating sampela taim yu hatwok long daun long man bilong yu. I gat sampela man ol i no olsem man yumi givim biknem long ol. Na ating yu yet yu save gut long wok bilong baim ol samting na bosim ol samting. Ating yu gat wanpela wok mani, na pe yu kisim i helpim famili long baim ol samting. O ating bipo sampela man i bin mekim hatpela pasin long yu, na nau i hatwok long yu long daun long man bilong yu. Tasol Baibel i tok, meri “i mas i stap aninit long man bilong en,” na man em i “het [olsem bos] bilong meri” bilong em. (Efesus 5:33; 1 Korin 11:3) Na sapos yu daun long man bilong yu, dispela bai helpim marit bilong yu na bai planti hevi i no ken kamap.
14. Sapos meri i no wanbel wantaim man bilong em long wanpela samting man i laik mekim, ating meri i ken mekim wanem?
14 Tasol olsem wanem sapos man i laik mekim sampela samting na yu ting dispela i no gutpela samting bilong helpim famili? Yu ting yu mas pasim maus tasol? Sera i lukim samting i kamap na i putim hevi long Aisak, em pikinini bilong em, na em i kamapim long man bilong em, em Abraham. (Stat 21:8-10) Olsem na ating sampela taim yu tu yu lukim sampela samting na yu laik tokaut long man bilong yu long dispela samting. Tasol yu mas mekim long pasin daun na long taim i stret long em i ken harim, olsem na ating em bai harim. (Sindaun 25:11) Tasol sapos em i no harim, na samting em i mekim i no brukim bikpela lo bilong Baibel, yu no ken bikhet long em; sapos yu bikhet, dispela bai nogutim yu. Baibel i tok: “Meri i gat gutpela tingting, em i save mekim gutpela wok long haus bilong en, na ol famili bilong en i wok long kamap strong. Tasol meri i no gat gutpela tingting, em yet i save bagarapim haus na famili bilong en.” (Sindaun 14:1) Sapos yu stap aninit long man bilong yu na helpim em na givim bel long wok em i laik mekim, na yu no tingim tumas ol liklik pasin kranki o popaia bilong em, dispela bai helpim ‘famili long kamap strong.’
15. Wanem sampela samting mama i ken mekim bilong skulim na stretim ol pikinini?
15 Na bilong helpim famili long kamap strong, yu ken helpim man bilong yu long skulim na stretim ol pikinini. Yu ken helpim famili-stadi long kamap long olgeta taim, na helpim stadi na bai em i strongim famili. Long olgeta taim yu ken kamapim tok i tru bilong Baibel long ol pikinini. (Saveman 11:6) Helpim ol long redim sampela bekim ol i ken mekim long ol miting na long Skul Bilong Wok Autim Tok. Was gut, nogut ol i poroman wantaim sampela man nogut. (1 Korin 15:33) Sapos ol i no bihainim lo bilong God na yutupela papa i mas stretim ol, ol i mas save, yutupela i wanbel long stretim ol. No ken larim ol i giamanim yutupela na bai yupela i no wanbel long stretim ol.
16. (a) Baibel i stori long husat, na sapos mama i no gat man o man bilong em i no bilip, em i ken mekim olsem? (b) Olsem wanem sampela bilong kongrigesen i ken helpim ol mama i gat dispela hevi?
16 Sapos yu wanpela mama na yu no gat man, o man bilong yu i no insait long tok i tru, yu yet yu mas mekim wok na bai yu wantaim pikinini i ken i stap strong long ol samting bilong spirit. Maski i hatwok o sampela taim yu hevi long mekim, yu no ken les. Taim Timoti i “bin i stap liklik yet” mama bilong em, em Yunis, i bin skulim em long ol tok bilong Baibel. (2 Timoti 1:5; 3:15) Planti mama long nau i mekim olsem tu. Sapos yu laik bai sampela i helpim yu long mekim dispela samting, toksave long ol elda. Ating ol i ken stretim tok na bai sampela i ken helpim yu long go long ol miting na long autim tok. Na ating ol bai tokim sampela long kisim yu wantaim ol pikinini long taim ol i laik mekim sampela amamas samting, o ol i ken makim wanpela strongpela pablisa long helpim yu long kirapim famili-stadi.
Gutpela Pikinini
17. (a) Ol yangpela i ken mekim wanem bilong helpim famili? (b) Jisas i bin mekim wanem na ol yangpela i ken bihainim pasin bilong em?
17 Efesus 6:1-3 i tok: “Yupela pikinini, yupela i mas bihainim tok bilong papamama . . . i pas wantaim Bikpela, na dispela pasin em i stretpela pasin bilong yupela i mekim. Buk bilong God i tok olsem, ‘Yu mas aninit long papamama bilong yu na bihainim tok bilong ol.’ Dispela lo em i namba wan lo i gat promis i stap wantaim, em promis i tok olsem, ‘Sapos yu mekim olsem, orait olgeta wok samting yu mekim i ken kamap gutpela, na bai yu stap longpela taim long dispela graun.’ ” Taim yu daun long papamama, dispela i makim olsem yu daun long Jehova. Krais Jisas i gutpela olgeta, tasol em i stap aninit long papamama bilong em, maski ol i no gutpela olsem. “Oltaim em i bihainim tok bilong tupela. . . . Na Jisas i kamap bikpela, na save bilong en i kamap gutpela tru. Na God i laikim em tru na ol man tu i laikim em.”—Luk 2:51, 52.
18, 19. (a) Olsem wanem ol yangpela i ken “aninit” long papamama? (b) Ol i mas mekim wanem na bai famili i ken stap amamas na bel isi?
18 Yu tu yu mas aninit long papamama, olsem daun long ol na harim na bihainim tok bilong ol na larim ol i bosim yu. (Lukim 1 Pita 2:17.) Sapos wanpela i no bilip, o em i no bihainim gutpela pasin tumas, yu mas aninit yet long ol. Na sapos ol i bihainim gutpela pasin Kristen, yu mas moa aninit long ol na harim tok bilong ol. Na sapos ol i stretim na skulim yu, i no olsem ol i laik pasim nating laik bilong yu, nogat. Ol i laik lukautim gut yu na “bai yu stap gut.”—Sindaun 7:1, 2.
19 Olsem na famili i gutpela samting! Sapos papa na mama na ol pikinini i bihainim ol lo bilong God long ol samting bilong famili, ol bai stap amamas na bel isi. Tasol hevi inap kamap sapos ol i no toktok gut wantaim o long taim bilong skulim pikinini. Narapela tok bai stori long rot bilong stretim ol dispela kain hevi.
Yu Tingim Yet?
◻ Long bipo, ol gutpela papamama na pikinini i bin mekim wanem?
◻ Lotu Kristen i bin mekim wanem long wok bilong man marit?
◻ Mama i gat wanem wok insait long famili?
◻ Ol yangpela i ken mekim wanem bilong helpim famili?
[Piksa long pes 9]
‘Dispela samting bilong lotu Kristen i narapela kain tru long marit bilong ol man bilong graun, ol i bihainim pasin nogut; nau nupela pasin i kamap’
[Piksa long pes 10]
Man Kristen i save givim rot long meri bilong em long kamapim tingting bilong em, na man i tingim dispela