Yu Inap Bilip Long Baibel?
PLANTI man long olgeta hap ol i bilip long Baibel. I no longtaim i go pinis na wanpela lain (Gallup) i givim askim long sampela man long Amerika, na bikpela hap lain (inap 80 pesen) i tok ol i bilip olsem Baibel em i Tok Bilong God. Long hap bilong yu, maski i gat bikpela lain i bilip long Baibel o nogat, taim ol i go long lotu ating ol i laik lain long ol tok bilong Baibel. Tasol planti taim ol tok ol i kisim em i no kam long Baibel. Orait nau yumi ken tingim dispela tok olsem tewel bilong man i dai pinis em i kisim strafe.
Olsem wanem? Baibel i lainim yumi olsem i gat bikpaia o klinpaia? Long nau, planti saveman bilong ol lotu i gat nem Kristen ol bai tok, nogat. Buk New Catholic Encyclopedia i tok: ‘Tok bilong ol tumbuna i as bilong bilip bilong lotu Katolik olsem i gat klinpaia; em i no wanpela tok bilong Baibel.’ Buk A Dictionary of Christian Theology i stori long bikpaia olsem: ‘I no gat sampela tok long Nupela Testamen i makim olsem ol Kristen bilong pastaim ol i lainim ol man long tok bilong bikpaia.’
I no longtaim i go pinis na ol nius i stori olsem wanpela lain bilong Sios Bilong Inglan i tok i gutpela sapos ol i sakim tru dispela tok bilong bikpaia. Saveman Tom Wright i bosim wanpela bikpela haus lotu long Litsfil, na em i tok, taim ol man i stori long hel, ol i ting ‘God em i wanpela man nogut, na dispela i bin bagarapim bel bilong planti man.’ Dispela lain i tok, hel i makim olsem ‘man i no stap moa.’a Na buk New Catholic Encyclopedia i tok long tingting bilong planti Katolik olsem: ‘Ol tisa bilong lotu long nau ol i tok hel i makim pasin bilong i stap longwe long God.’
Tok bilong Baibel long man i dai pinis em i pait wantaim tok bilong klinpaia na bikpaia. Baibel i tok, man i dai pinis, em i dai tru. “Taim mipela i dai, mipela i save pinis olgeta, na ol arapela i no lukim mipela moa.” (Jop 14:10) Baibel i tok, man i dai pinis em i no gat tingting moa na em i no inap pilim pen. “Ol man i gat laip . . . ol i save bai ol i dai. Tasol ol man i dai pinis, ol i no inap save long wanpela samting.” (Saveman 9:5) Baibel i tok, man i dai pinis bai kirap bek long bihain. Taim pren bilong Jisas, em Lasarus, i dai, Jisas i tok dai i olsem slip tasol. Susa bilong Lasarus, em Marta, em i tokaut long samting Baibel i tok bai painim man i dai pinis. Em i tok: “Mi save, em bai i kirap bek long las de, long dispela taim olgeta manmeri bai i kirap bek.” Jisas i kirapim bek Lasarus long matmat, na dispela i strongim bilip olsem man i dai pinis bai kirap bek.—Jon 5:28, 29; 11:11-14, 24, 44.
Ol man bilong raitim stori bilong ol samting i bin kamap bipo ol i tok, dispela tok olsem man i gat wanpela tewel i no save dai, dispela tok i no kam long Baibel; em i kam long ol tok bilong ol saveman bilong ol Grik. Buk New Catholic Encyclopedia i tok, ol Hibru bilong bipo ol i no ting olsem man i gat tupela hap, olsem bodi na tewel, nogat. Buk i stori long bilip bilong ol dispela Hibru, olsem: ‘Taim win bilong laip i bin go insait long namba wan man God i bin wokim long graun, dispela man em i “kisim laip” (Stat 2:7). Dai i no brukim man i go long tupela hap, olsem ol Grik i bilip long en, nogat; win bilong laip i lusim man na man i kamap “man i dai pinis” (Wok Pris 21:11; Namba 6:6; 19:13). Dispela tok “man” i kam long wanpela tok Hibru [neʹphesh], na i makim dispela man yet.’
Na dispela buk i tok, nau tasol ol saveman bilong ol Katolik ‘i bin tok Nupela Testamen i no tok olsem man i gat wanpela tewel i no save dai, olsem ol Grik bilong bipo i bilip long en, nogat.’ Bilong pinisim dispela tok, buk i tok, ‘man i dai pinis em inap kamap laip gen long rot bilong kirap bek, em wanpela presen God i givim nating long ol man.’
Baibel o Tok Bilong Ol Tumbuna?
Tasol olsem wanem ol tok i pait wantaim Baibel ol i bin kam insait long tok bilong ol misin? Planti misin i tok, Baibel i as bilong ol tok bilong ol. Olsem: I no longtaim i go pinis na Pop John Paul Namba 2 i tok ol Katolik i mas ‘bilip olsem ol tok bilong Baibel em i tru olgeta na i as bilong bilip bilong yumi.’ Planti man i save olsem, ol tok bilong ol misin ol i no wankain long ol tok bilong ol Kristen bilong pastaim. Planti misin i tok, as bilong dispela, em isi isi ol i wok long kamapim ol bilip bilong misin, na long dispela rot i gat sampela senis i kamap. Na tu, Misin Katolik i ting tok bilong ol tumbuna em misin i bihainim em i gat wankain strong olsem ol tok bilong Baibel. Buk New Catholic Encyclopedia i tok, ‘ol tok bilong Baibel na tok bilong ol tumbuna em misin i bihainim, tupela wantaim i as bilong ol tok bilong misin.’
Ol misin i bin lusim ol tok bilong Baibel, na ol i bin kisim ol tok em ol tumbuna tasol i as bilong en. Olsem na nau planti misin i tok, ol tok bilong Baibel i no stret. Olsem: Buk New Catholic Encyclopedia i tok, ‘taim yumi skelim ol tok bilong Baibel wantaim ol save bilong saiens na ol samting i bin kamap bipo, yumi kisim save olsem, planti tok bilong Baibel i no stret.’ Em i stori long tok bilong Baibel olsem man i dai pinis em i no gat tingting moa, na i tok: ‘Long ol samting bilong lotu tu, ol tok bilong Olpela Testamen i makim olsem ol i no klia tumas long wanem samting tru bai painim man bihain long taim em i dai.’ Bilong truim dispela tok, dispela buk i kamapim tok bilong Song 6:5: “Ol man i dai pinis, ol i no save tingim yu. Long ples ol i stap long en, ol i no save givim biknem long yu.” Sampela skul bilong ol Talatala, olsem ol skul bilong lainim ol man long kamap pris, ol i no lainim ol man moa olsem Baibel i save tok tru long olgeta taim. Tasol Misin Katolik i bilip olsem em i gat namba long kamapim insait bilong ol tok bilong Baibel. Tasol ating yu laik save, ‘Taim ol i kamapim insait bilong ol tok bilong Baibel, olsem wanem sapos ol dispela tok bilong ol i pait wantaim ol tok bilong Baibel?’
Tok Bilong Baibel Em Bikpela Samting
Planti taim Jisas i kamapim ol tok bilong Baibel bilong strongim tok bilong em, na bilong kirapim ol tok, planti taim em i tok: “Buk bilong God i tok.” (Matyu 4:4, 7, 10; Luk 19:46) Olsem na taim Jisas i toktok long marit, em i no kisim tok long ol tingting nating bilong ol Grik, nogat; em i kamapim ol tok bilong Buk Stat i stori long taim God i wokim ol samting. (Stat 1:27; 2:24; Matyu 19:3-9) Tru tumas, Jisas i bilip olsem God i bin kirapim ol man long raitim Baibel, na ol tok bilong en i tru. Taim em i beten long God, em i tok: “Tok bilong yu i tru olgeta.”—Jon 17:17.b
Baibel i kamapim ol tok Jisas i mekim taim em i krosim ol bikman bilong lotu i stap long taim bilong em. Em i tok: “Yupela i save tumas long sakim lo bilong God na bihainim pasin bilong yupela yet. . . . Olsem na yupela i bihainim pasin yupela i bin kisim long ol tumbuna, na yupela i daunim tok bilong God.” (Mak 7:6-13) Aposel Pol tu i sakim ol save bilong ol Grik na ol tok kranki bilong ol tumbuna—em i no kisim ol dispela tok na putim i go insait long ol tok em i lainim ol man long en, nogat. Em i tok: “Yupela i mas lukaut gut, nogut wanpela man i autim olkain giaman save na toktok nating long yupela na em i mekim yupela i bihainim tingting bilong en. Ol dispela kain man i save kisim tingting bilong ol tumbuna.” (Kolosi 2:8; 1 Korin 1:22, 23; 2:1-13) I gat sampela tok bilong ol tumbuna em Pol i strong long ol Kristen i bihainim, tasol Baibel i as bilong ol dispela tok, na ol i stret wantaim ol tok bilong Baibel. (2 Tesalonaika 2:13-15) Pol i tok: “Spirit bilong God yet i bin kamapim olgeta tok i stap long buk bilong God. Na dispela tok em i gutpela samting tru bilong skulim yumi . . . Olsem na dispela tok i mekim yumi ol manmeri bilong God i kisim tru olgeta gutpela pasin, na em i mekim yumi i redi long mekim olgeta kain gutpela wok.”—2 Timoti 3:16, 17.
Pol i save, isi isi sampela man bai lusim ol tok bilong Baibel. Em i toksave long Timoti olsem: “Bihain ol man bai i no laik harim moa ol stretpela tok. . . . Ol bai i givim baksait long tok tru.” Em i laik kirapim Timoti olsem: “Tasol yu yet yu mas tingting klia oltaim.” (2 Timoti 4:3-5) Olsem wanem yumi inap mekim olsem? Wanpela samting, em yumi mas amamas long kisim save na long skelim ol tok long stretpela pasin. Ol Beria i harim tok bilong Pol ol i kain man olsem. Ol tok bilong Pol i nupela long ol, na ol i no laik bai dispela tok i paulim ol. Luk i amamas long ol, na em i tok: “Ol Juda i stap long Beria ol i gutpela lain manmeri, na pasin bilong ol i winim tru pasin bilong ol Juda bilong Tesalonaika. Ol i harim tok bilong Pol, na ol i laikim tru. Na long olgeta de ol i save ritim na skelim tok i stap long buk bilong God, bilong ol i ken save, tok bilong Pol em i tru, o nogat.” Ol Beria i mekim olsem, tasol dispela i no makim olsem ol i no laik bilip long ol tok ol i harim, nogat. Ol i laik skelim gut ol tok na dispela i mekim na ‘planti manmeri bilong ol i bilip.’—Aposel 17:11, 12.
Bihainim Tok Bilong Baibel
Ol Kristen bilong pastaim ol i gat nem olsem lain bilong holimpas ol tok bilong Baibel na laikim tru ol narapela na daunim sampela laik bilong ol yet. Tasol long nau planti man i save “bihainim pasin bilong God long skin tasol na ol . . . i no save liklik long bikpela strong i stap long pasin tru bilong God.” (2 Timoti 3:5) Ol lotu long nau i tok ol i Kristen, sapos ol i no bihainim lotu Kristen bilong pastaim, bai ol i no gat strong long helpim gut ol man. Ating dispela inap helpim yumi long save i gat wanem as na long planti hap ol i tok ol i Kristen, yumi lukim pasin nogut bilong bagarapim man, na pasin pamuk, na planti famili i bruk, na pasin bilong laikim tumas mani kago i wok long go bikpela? Long sampela kantri “Kristen,” ol bikpela pait i kamap namel long ol lain na ol i kilim i dai ol wanlotu bilong ol.
Olsem wanem? Gutpela pasin bilong ol Beria i pinis? I gat sampela man long nau i bilip long Baibel na bihainim ol tok bilong en?
Buk Encyclopedia Canadiana i tok: “Wok bilong ol Witnes Bilong Jehova i wok long kamapim bek lotu Kristen bilong pastaim em Jisas na ol disaipel bilong em i bin bihainim i go inap 200 yia samting bihain long taim bilong Krais.” Buk New Catholic Encyclopedia i tok long ol Witnes olsem: “Ol i tingim Baibel tasol i as bilong bilip bilong ol, na em i bosim pasin na wokabaut bilong ol.”
Long dispela as ol Witnes Bilong Jehova long olgeta hap ol i gat nem olsem wanpela lain i gat planti samting bilong spirit, na i stap bel isi na amamas. Olsem na mipela i laik kirapim ol man bilong kaunim Wastaua long kisim sampela save moa long ol gutpela tok bilong Baibel. Sapos yumi kisim sampela save moa, dispela bai helpim yumi long bilip moa long Baibel na strongim bilip bilong yumi long God. Kain bilip olsem inap helpim gut yumi i go inap oltaim oltaim, na hatwok bilong yumi bai i no ken lus nating.
[Ol Futnot]
a National Public Radio—“Morning Edition”
b Bilong kisim sampela save moa olsem ol tok bilong Baibel i stret, lukim buklet A Book for All People, em Sosaiti Wastaua Bilong Nu Yok i wokim.
[Piksa long pes 6]
Aposel Pol na sampela moa ol i autim tok long ples bung
[Piksa long pes 7]
Ol Witnes Bilong Jehova i tingim “Baibel tasol i as bilong bilip bilong ol, na em i bosim pasin na wokabaut bilong ol”