Ol Papamama—Long Pasin Laikim Skulim Ol Pikinini Bilong Yu
“Mekim olgeta samting yupela i save mekim [“long pasin laikim,” NW].”—1 KORIN 16:14.
1. Taim nupela pikinini i kamap, papamama i save pilim olsem wanem?
PLANTI papamama i wanbel long tok olsem taim nupela pikinini i kamap, dispela em wanpela taim bilong amamas. Wanpela mama, nem bilong em Aleah, em i tok: “Namba wan taim mi lukim pikinini meri bilong mi, mi amamas nogut tru. Mi ting em i naispela pikinini tru, winim olgeta narapela pikinini mi bin lukim.” Tasol dispela taim bilong amamas inap kirapim papamama long tingting planti tu. Man bilong Aleah i tok: “Mi tingting planti, mi inap tru long redim pikinini meri bilong mi long karim ol hevi bilong dispela laip o nogat.” Planti papamama i luksave olsem ol i mas skulim ol pikinini bilong ol na mekim long pasin laikim. Tasol ol papamama Kristen husat i gat laik long mekim olsem, ol bai bungim sampela hevi. Wanem sampela hevi olsem?
2. Wanem sampela hevi inap bungim ol papamama?
2 Yumi stap klostu tru long pinis bilong taim bilong las de. Olsem Baibel i tok profet, yumi stap long wanpela taim we planti man i no gat pasin laikim. Insait long famili tu i no gat pasin laikim—narapela “i no tok tenkyu” long narapela, ol “i no bosim laik bilong bodi bilong ol,” na ol “i pait na bagarapim” narapela. (2 Timoti 3:1-5) Long olgeta de ol Kristen i mas wok namel long ol kain man olsem, na dispela inap stiaim ol samting ol i mekim long narapela insait long famili. Na tu, sin i stap long skin bilong papamama, olsem na sampela taim ol i no bosim gut maus, ol i mekim sampela tok i no stret long mekim, na sampela taim ol i no skelim gut ol samting.—Rom 3:23; Jems 3:2, 8, 9.
3. Olsem wanem ol papamama inap helpim ol pikinini bilong ol long i stap amamas taim ol i mekim bikpela long ol?
3 Tasol maski i gat ol dispela hevi, ol papamama inap helpim ol pikinini bilong ol long laikim tru God na stap amamas. Olsem wanem ol inap mekim olsem? Long rot bilong bihainim dispela tok bilong Baibel: “Mekim olgeta samting yupela i save mekim [“long pasin laikim,” NW].” (1 Korin 16:14) Pasin laikim “i save mekim ol arapela gutpela pasin i kamap strong na i wok bung wantaim.” (Kolosi 3:14) Orait nau yumi ken skelim 3-pela samting bilong pasin laikim em aposel Pol i bin stori long en taim em i raitim namba wan pas i go long ol Korin, na tu, yumi ken skelim sampela samting ol papamama i ken mekim bilong bihainim dispela pasin taim ol i skulim ol pikinini.—1 Korin 13:4-8.
Bihainim Pasin Bilong i No Les Kwik
4. Bilong wanem ol papamama i no ken les kwik?
4 Pol i tok, man i gat pasin laikim em “i no save kros kwik.” (1 Korin 13:4) Tok Grik ol i tanim olsem “no save kros kwik” em i makim tu pasin bilong i “no les kwik.” Bilong wanem i gat wok long ol papamama i no ken les kwik? Ating ol papamama i ken tingim planti as. Tingim sampela: Taim ol pikinini i laikim wanpela samting, ol i save askim planti taim, i no wanpela taim tasol. Maski papamama i tok nogat, pikinini bai askim gen na gen, ol i laik bai bihain papamama i ken tok yes. Ating ol pikinini i gat 13 krismas samting ol bai kamapim planti as na bai papamama i ken larim ol long mekim wanpela samting em papamama i save pinis olsem em i longlong pasin. (Sindaun 22:15) Na wankain olsem yumi, ol pikinini tu i save mekim gen sampela popaia bilong ol.—Song 130:3.
5. Wanem samting inap helpim ol papamama long no ken les kwik?
5 Wanem samting i ken helpim ol papamama long no ken kros o les kwik long ol pikinini bilong ol? King Solomon i tok: “Man i gat gutpela tingting, em i no inap kros kwik.” (Sindaun 19:11) Sapos ol papamama i tingim olsem bipo ol tu i stap pikinini na ‘save bilong ol i olsem save bilong ol pikinini na ol i bin tingting na toktok long pasin bilong pikinini,’ dispela bai helpim ol long pilim tru tingting bilong ol pikinini bilong ol. (1 Korin 13:11) Yupela ol papamama, yupela inap tingim bek taim yupela i pikinini na yupela i bin askim askim papa o mama long larim yupela long mekim wanpela samting i olsem longlong pasin? Taim yu yangpela, yu bin tingting olsem papamama i no save pilim tingting na ol hevi bilong yu? Sapos olsem, orait ating yu save long as na pikinini i mekim ol samting na long as yu no ken les long tokim pikinini gen na gen long ol disisen bilong yu. (Kolosi 4:6) Tingim dispela samting: Jehova i tokim ol papamama Israel long ol i mas “lainim” ol pikinini bilong ol long ol lo bilong em. (Lo 6:6, 7) Long tok Hibru, dispela tok “lainim” i olsem “kolim kolim planti taim,” “putim strong long tingting.” Dispela i makim olsem ol papamama i mas kolim kolim wankain samting planti taim bilong kirapim pikinini long bihainim ol lo bilong God. Ol i mas kolim kolim planti taim ol narapela samting tu ol i laik skulim pikinini long en.
6. Olsem wanem na papamama i no les kwik ol i no save larim pikinini i mekim ol samting God i no orait long en?
6 Tasol papa o mama i no save les kwik em i no save larim pikinini i mekim ol samting God i no orait long en, nogat. Baibel i givim tok lukaut olsem: “Sapos pikinini i bihainim laik bilong em yet oltaim, orait em bai i mekim mama bilong en i sem.” Bilong dispela samting i no ken kamap, Baibel i tok moa: “Sapos yu stretim pikinini na givim kanda long em, orait em bai i kisim gutpela tingting na save.” (Sindaun 29:15) Sampela taim, ol pikinini i save ting olsem papamama i no gat namba long stretim ol. Tasol famili Kristen i no kain olsem wanpela gavman demokrasi we ol pikinini i ken tokim papamama long ol lo ol i laik bai ol i putim, nogat. Jehova, em i Het tru bilong famili, na em i bin givim namba long papamama long skulim na stretim ol pikinini long pasin laikim. (1 Korin 11:3; Efesus 3:15; 6:1-4) Pasin bilong stretim pikinini em i wok wantaim namba 2 samting bilong pasin laikim em Pol i stori long en.
Stretim Ol Long Pasin Laikim
7. Ol papamama i laikim tru ol pikinini bilong ol, bilong wanem ol bai stretim ol? Pasin bilong stretim ol i bilong mekim wanem wok?
7 Pol i tok, man i gat pasin laikim em i “save mekim gutpela pasin” long narapela. (1 Korin 13:4) Papamama i laikim tru ol pikinini, ol bai stretim ol long gutpela pasin—taim ol i putim lo long pikinini ol i no ken senisim nabaut olgeta taim. Long dispela samting ol i bihainim pasin bilong Jehova. Pol i tok: “Bikpela i save stretim ol man em i laikim tumas.” Pasin bilong stretim narapela, em Baibel i stori long en, i no makim strafe tasol, nogat. Em i makim pasin bilong lainim na skulim man. Dispela pasin bilong stretim narapela i bilong mekim wanem wok? Pol i tok: “Taim [Bikpela] i stretim yumi pinis, yumi bai kisim . . . ol stretpela pasin, na bel bilong yumi bai i stap isi.” (Hibru 12:6, 11) Taim papamama i skulim ol pikinini long pasin i stret wantaim laik bilong God, ol i givim rot long ol long kamap ol stretpela man na meri i save stap isi wantaim ol man. Sapos ol pikinini i larim Jehova i “stretim” ol, ol bai kisim gutpela tingting na save—em samting i winim tru silva na gol.—Sindaun 3:11-18.
8. Taim papamama i no stretim pikinini, wanem samting inap kamap?
8 Tasol sapos papamama i no stretim pikinini, i olsem ol i no laikim pikinini. Jehova i kirapim Solomon long tok: “Sapos papa i no givim kanda long pikinini bilong en long taim pikinini i mekim rong, i olsem em i no laikim pikinini. Tasol sapos papa i laikim pikinini, orait em i save strong long stretim em.” (Sindaun 13:24) Sapos papamama i no stretim pikinini long olgeta taim i gat wok long mekim olsem, orait taim em i go bikpela, ating em bai tingim em yet tasol na i no stap amamas. Tasol pikinini em papamama i pilim tru tingting bilong em na long seim taim ol i strong long em i mas bihainim ol lo ol i putim, em i save stap gut wantaim ol arapela na stap amamas. Tru tumas, taim papamama i stretim pikinini long gutpela pasin, dispela i save soim olsem ol i laikim tru pikinini.
9. Ol papamama Kristen i save lainim ol pikinini bilong ol long wanem samting? Ol pikinini i mas i gat wanem tingting long ol samting papamama i laik bai ol i mekim?
9 Bilong papamama i ken stretim pikinini long gutpela pasin na pasin laikim, ol i mas mekim wanem? Papamama i mas toktok wantaim pikinini na kolim klia ol samting ol i laik bai pikinini i mas mekim. Olsem: Taim ol pikinini bilong papamama Kristen i liklik, papamama i save lainim ol long ol bikpela stiatok bilong Baibel na long as na ol i mas insait long ol kain kain wok bilong lotu. (Kisim Bek 20:12-17; Matyu 22:37-40; 28:19; Hibru 10:24, 25) Ol pikinini i mas save olsem papamama i no inap senisim nabaut ol lo ol i putim.
10, 11. I gat wanem as na papamama i ken tingim laik bilong pikinini taim ol i wokim ol lo bilong famili?
10 Tasol sampela taim, ating papamama i ken larim pikinini i insait long toktok ol i mekim, olsem long taim ol i wokim ol lo ol i laik bai pikinini i bihainim. Sapos ol yangpela i insait long dispela toktok, ating ol bai i gat laik moa long bihainim ol dispela lo. Olsem: Sapos papamama i makim taim bilong pikinini i mas kam bek long haus, orait papamama yet inap makim wanpela taim. O ol i ken mekim narapela samting. Ol i ken larim pikinini yet long makim taim na long kamapim as na em i tok olsem. Orait nau papamama i ken kamapim taim ol yet i laik bai pikinini i mas kam bek long haus na stori long olsem wanem ol i ting dispela taim i gutpela. Sapos ol pikinini i no wanbel long dispela, orait papamama i ken mekim wanem? Sampela taim, ating papamama i ken bihainim laik bilong pikinini sapos dispela i no kalapim ol stiatok bilong Baibel. Tasol sapos papamama i mekim olsem, yu ting dispela i makim olsem papamama i lusim namba ol i holim long mekim wok bos?
11 Bilong bekim dispela askim, tingim samting Jehova i bin mekim long Lot na famili bilong em. Jehova i holim namba long bosim ol, tasol em i mekim long gutpela pasin. Taim tupela ensel i bringim Lot, na meri na tupela pikinini bilong Lot i go ausait pinis long Sodom, tupela i tokim ol: “Sapos yupela i no laik i dai, yupela i mas ran i go antap long ol maunten.” Tasol Lot i tok: “Sori, Bikpela, mi no inap mekim olsem yu tok.” Orait nau Lot i kamapim narapela tingting: “Yu lukim liklik taun i stap long hap. Em i klostu, na mi inap kamap hariap long en.” Jehova i tok wanem long dispela? Em i tok: “Em i orait.” (Stat 19:17-22) Olsem wanem? Jehova i lusim namba em i holim long mekim wok bos? Nogat tru! Tasol em i tingim samting Lot i laik mekim na em i laik helpim em long dispela samting. Sapos yu wanpela papa o mama, orait taim yu wokim ol lo bilong famili, i gat sampela taim we yu ken tingim laik bilong pikinini?
12. Wanem samting bai helpim pikinini long pilim olsem papamama i tingim em?
12 Tru, ol pikinini i mas save long ol lo, tasol ol i mas save tu long strafe bilong brukim ol dispela lo. Taim papamama i toktok pinis wantaim pikinini long dispela strafe na pikinini i klia gut long en, orait nau papamama i mas strong long pikinini i bihainim ol dispela lo. Sapos oltaim papamama i tokim pikinini long panismen em bai kisim taim em i mekim rong, tasol ol i no truim dispela tok, ol i no mekim pasin laikim, a? Baibel i tok: “Ol man i no kisim bekim kwiktaim long rong bilong ol, olsem na dispela i kirapim tingting bilong ol manmeri na ol i strong long mekim pasin nogut.” (Saveman 8:11) Ating papa o mama i no stretim pikinini long pablik ples o long ai bilong ol arapela pikinini, nogut pikinini i sem. Tasol pikinini bai pilim olsem papamama i tingim em na em bai rispek na laikim moa papamama taim em i save olsem taim papamama i tok “Yes,” ol bai truim dispela tok yes, na sapos ol i tok “Nogat,” ol bai truim dispela tok tu—maski bilong mekim olsem ol i mas givim sampela strafe.—Matyu 5:37.
13, 14. Olsem wanem papamama i ken bihainim pasin bilong Jehova taim ol i skulim pikinini bilong ol?
13 Bilong wanpela strafe i ken helpim gut pikinini, dispela strafe yet na pasin papamama i bihainim long givim i mas stret long pikinini. Pam i tok: “Tupela pikinini bilong mipela i narapela narapela kain, olsem na mipela i mas stretim ol long narapela narapela pasin. Wanem samting i stret long wanpela pikinini, i no stret long narapela.” Man bilong em, Larry, i tok: “Namba wan pikinini meri bilong mipela i save strong long mekim ol samting em yet i laik mekim na bilong stretim em, mipela i mas givim sampela kain strafe long em. Tasol long laspela pikinini meri bilong mipela, sapos mipela i toktok strong long em o lukluk strong long em, dispela tasol inap long stretim em.” Tru tumas, ol gutpela papamama i save wok strong long luksave long wanem kain strafe i stret long ol wan wan pikinini bilong ol.
14 Jehova i stap gutpela piksa ol papamama i ken bihainim, em i save long ol pasin bilong ol wan wan wokboi bilong em, ol pasin i gutpela na ol pasin i no gutpela tumas. (Hibru 4:13) Na taim Jehova i givim strafe, em i no givim strafe i strong tumas o i isi tumas. Taim em i stretim ol manmeri bilong em, em i save “bihainim stretpela pasin,” em i save stretim ol inap long mak tasol. (Jeremaia 30:11) Olsem wanem? Yupela ol papamama i save long ol pasin bilong pikinini bilong yupela, ol pasin i gutpela na ol pasin i no gutpela tumas? Yupela inap mekim wok long dispela save na long pasin laikim skulim ol pikinini? Sapos olsem, orait yupela i kamapim klia olsem yupela i laikim tru ol pikinini bilong yupela.
Kirapim Pikinini Long Mekim Tok Tru
15, 16. Papamama i ken mekim wanem bilong kirapim pikinini long kamapim tru tingting bilong ol? Sampela papamama Kristen i bin mekim wanem?
15 Man i gat pasin laikim em i mekim dispela samting tu: “Em i no save amamas long pasin i no stret. Nogat. Em i save amamas long stretpela pasin.” (1 Korin 13:6) Olsem wanem papamama i ken skulim pikinini long laikim pasin i stret na i tru? Wanpela bikpela samting, ol i mas kirapim pikinini long mekim tok tru na no ken haitim tok, maski samting pikinini i tok long en i mekim papamama i bel hevi. Tru, papamama i save amamas taim pikinini i kamapim ol tingting i stap long bel bilong em na i stret wantaim ol stretpela lo. Tasol sampela taim ol tok bilong pikinini inap kamapim olsem em i laik mekim sampela pasin i no stret long mekim. (Stat 8:21) Orait, papamama i ken mekim wanem? Ating ol i laik stretim tingting bilong pikinini wantu tasol. Tasol sapos papamama i mekim olsem, ating kwiktaim pikinini bai lain long kamapim tasol ol tok em i ting papamama bai amamas long harim. Tru, taim pikinini i kamapim ol tok i no soim rispek, kwiktaim papamama i mas stretim, tasol wok bilong lainim pikinini long pasin em i mas bihainim long taim em i toktok, dispela i narapela kain long makim tok ol i laik bai pikinini i mekim.
16 Taim pikinini i toktok wantaim papamama, olsem wanem papamama inap kirapim pikinini long kamapim tru tingting bilong em na no ken haitim? Aleah, yumi stori pinis long em, em i tok: “Ol pikinini i save kamapim tingting bilong ol long mipela, long wanem, taim ol i tokim mipela long wanpela samting em mipela i no amamas long en, mipela i wok strong long no ken kros o bel hevi.” Tom, wanpela papa, i tok: “Mipela i kirapim pikinini meri bilong mipela long kamapim tingting bilong em, maski sampela taim em i no wanbel long tingting bilong mipela. Mipela i ting olsem sapos olgeta taim mipela i katim tok bilong em na strong long em i mas bihainim laik bilong mipela tasol, dispela bai bagarapim bel bilong em na pasim em long tokim mipela long samting tru i stap long bel bilong em. Mipela i ting olsem pasin bilong mipela long putim yau long ol tok bilong em i bin kirapim em long putim yau long ol tok bilong mipela.” Tru, pikinini i mas bihainim tok bilong papamama. (Sindaun 6:20) Tasol sapos papamama i larim pikinini long kamapim tingting bilong em, dispela bai givim rot long papamama long helpim pikinini long kisim pasin bilong wokim gut tingting. Vincent, em i gat 4-pela pikinini, em i tok: “Planti taim mipela i toktok wantaim ol pikinini long ol gutpela samting na ol samting nogut bilong wanpela pasin na bai ol yet i ken save long wanem pasin i gutpela long mekim. Dispela i bin helpim ol pikinini long kisim pasin bilong wokim gut tingting.”—Sindaun 1:1-4.
17. Ol papamama i ken bilip tru long wanem samting?
17 Tru, i no gat wanpela papa o mama inap bihainim stret olgeta tok Baibel i mekim long wok bilong mekim bikpela long pikinini. Tasol yu ken bilip olsem ol pikinini bilong yu bai pilim tru bikpela wok yu bin mekim long skulim ol, em yu bin mekim long pasin laikim na pasin bilong i no les kwik. Jehova bai blesim hatwok bilong yu long mekim olsem. (Sindaun 3:33) Tasol as tru na ol papamama Kristen i mekim dispela wok, i olsem: Ol i laik bai ol pikinini bilong ol i ken lain long laikim tru Jehova, wankain olsem ol yet i laikim em. Tasol olsem wanem ol papamama inap mekim olsem? Stadi i kam bihain long dispela bai stori long sampela samting ol i ken mekim.
Yu Inap Tingim?
• Olsem wanem pasin bilong skelim gut ol samting inap helpim papa o mama long no ken les kwik?
• Olsem wanem pasin laikim na pasin bilong stretim pikinini i wok wantaim?
• Bilong wanem i bikpela samting long papamama na pikinini i toktok gut wantaim na mekim tok tru?
[Ol Piksa long pes 23]
Ol papamama, yupela inap tingim bek long taim yupela yet i pikinini?
[Piksa long pes 24]
Yu save kirapim pikinini long toktok gut wantaim yu na mekim tok tru?