Tok Bilong Jehova i Gat Laip

Sampela Bikpela Tok Bilong Buk Hetman

JEHOVA i save mekim wanem taim ol lain bilong em i givim baksait long em na kirap lotuim ol god giaman? Na olsem wanem sapos olgeta taim ol i no save bihainim tok bilong em na ol i save singaut long em i helpim ol long taim bilong hevi tasol? Olsem wanem? Yu ting long kain taim olsem Jehova i save stretim rot bilong helpim ol? Buk Hetman i bekim ol dispela askim na sampela narapela bikpela askim. Profet Samuel i raitim pinis dispela buk klostu long yia 1100 B.C.E., na em i stori long ol samting i kamap insait long 330 yia​—kirap long taim Josua i dai i go inap long taim ol i makim namba wan king bilong Israel.

Dispela buk em i hap bilong Tok Bilong God, olsem na em inap helpim yumi tru. (Hibru 4:12) Ol stori i stap insait long en bai helpim yumi long save long pasin bilong God. Ol samting yumi lainim long ol dispela stori bai strongim bilip bilong yumi na helpim yumi long kisim “laip tru,” em laip i stap oltaim long nupela taim God i tok promis long en. (1 Timoti 6:​12, 19; 2 Pita 3:13) Ol samting Jehova i mekim bilong kisim bek ol lain bilong em i olsem piksa bilong makim ol samting i bikpela moa em Pikinini bilong em, Jisas Krais, bai mekim long bihain bilong kisim bek ol lain bilong em.

BILONG WANEM I MAS I GAT OL HETMAN?

(Hetman 1:1–3:6)

Bihain long lain Israel i daunim olgeta king bilong Kenan aninit long wok bos bilong Josua, ol wan wan lain bilong Israel i go kisim ol hap graun bilong ol. Tasol ol Israel i no rausim olgeta lain manmeri bilong dispela hap graun. Dispela samting ol i no mekim i givim bikpela hevi long ol Israel.

Ol lain i kamap bihain long taim Josua i dai “i lusim tingting long Bikpela na ol samting em i bin mekim bilong helpim ol Israel.” (Hetman 2:10) Na tu, lain Israel i maritim ol Kenan na lotuim ol god bilong ol. Olsem na Jehova i larim ol birua bilong ol Israel i putim bikpela hevi long ol. Tasol taim ol birua i mekim nogut tru long ol, ol Israel i singaut long God tru long helpim ol. Lain Israel i stap olsem na nau stori bilong ol hetman em Jehova i makim ol long kisim bek ol lain bilong em long ol birua i kamap.

Bekim Bilong Ol Askim Bilong Baibel:

1:​2, 4​​—Bilong wanem ol i makim lain bilong Juda pastaim long kisim graun ol i makim bilong ol? Dispela samting inap kamap long lain bilong Ruben, em namba wan pikinini man bilong Jekop. Tasol taim Jekop i laik i dai, em i tok profet olsem Ruben i no inap stap moa olsem namba wan pikinini, long wanem, em i bin lusim dispela namba bilong em. Simeon na Livai, tupela i bin mekim nogut long ol narapela, olsem na tupela bai i stap nabaut namel long ol arapela lain manmeri bilong Israel. (Stat 49:​3-5, 7) Man i kamap bihain long ol em Juda, namba 4 pikinini man bilong Jekop. Lain bilong Simeon i go wantaim lain bilong Juda, na ol i kisim ol liklik hap graun namel long graun bilong Juda.a​—Josua 19:9.

1:​6, 7​​—Bilong wanem ol i save katim tupela bikpela pinga long han na tupela bikpela pinga long lek bilong ol king ol i winim? Man i no gat tupela bikpela pinga long han na long lek i no inap pait. Sapos wanpela soldia i no gat tupela bikpela pinga long han, olsem wanem em inap holim bainat o spia? Em i no inap, a? Na man i no gat tupela bikpela pinga bilong lek em i no inap wokabaut gut.

Skul Yumi Kisim:

2:​10-​12. Yumi mas stadi long Baibel long olgeta taim na bai yumi “no ken lusim tingting long ol gutpela samting [Bikpela] i bin mekim.” (Song 103:2) Ol papamama i mas putim tok i tru bilong God i go daun long bel bilong ol pikinini bilong ol.​—Lo 6:​6-9.

2:​14, 21, 22. I gat as na Jehova i save larim sampela samting nogut i painim ol bikhet lain bilong em​—bilong givim strafe long ol, stretim ol, na bilong kirapim ol long i go bek long em.

JEHOVA I MAKIM OL HETMAN

(Hetman 3:7–16:31)

Stori bilong wok bilong ol Hetman em i kirap long taim Otniel i kisim bek ol Israel, em ol i bin i stap aninit long king bilong Mesopotemia inap 8-pela yia. Hetman Ehut i no pret long bihainim wanpela gutpela tingting na em i kilim i dai Eklon, patpela king bilong ol Moap. Samgar i gat strongpela bel na em yet i kilim i dai 600 man bilong Filistia long wanpela liklik spia bilong hariapim ol bulmakau long wok. Barak i kisim gutpela tok long Debora, em wanpela profet meri, na Barak i save tru olsem Jehova bai sambai long em, na dispela i strongim bel bilong em, na em wantaim 10,000 soldia bilong em ol i ranim ol strongpela ami bilong Sisera. Jehova i makim Gideon na helpim em na 300 man i go wantaim em long winim ol lain bilong Midian long pait.

Long rot bilong Jepta, Jehova i kisim bek ol Israel long han bilong ol Amon. Tola, Jair, Ipsan, Elon, na Apdon ol tu ol i insait long dispela 12 man i bin i stap hetman bilong ol Israel. Taim bilong ol Hetman i pinis long taim bilong Samson, taim em i pait long ol Filistia.

Bekim Bilong Ol Askim Bilong Baibel:

4:8​​—Bilong wanem Barak i strong long profet meri Debora i go wantaim em long ples bilong pait? Ating em i ting em wanpela tasol i no inap long go pait long ol ami bilong Sisera. Em i pilim olsem sapos dispela profet meri i go wantaim em, orait God bai stiaim ol samting na dispela bai strongim em na ol man i go wantaim em. Olsem na tok Barak i mekim long Debora i mas i go wantaim em, i no makim olsem em i no gat strongpela bel, nogat, dispela i soim olsem Barak i gat strongpela bilip.

5:​20​​—Olsem wanem ol sta long skai i pait bilong helpim Barak? Baibel i no stori long dispela samting. Sampela i ting ol ensel i helpim ol Israel, o ol ston bilong ples antap, olsem ol suting sta, i pundaun i kam daun na ol saveman bilong Sisera i tok dispela i makim ol bai lus long pait, o Sisera i lukluk long ol sta na em i ting em bai win tasol em i no win. Tasol maski wanem samting i bin kamap, yumi ken ting olsem dispela tok i makim sampela samting God i bin mekim bilong helpim ol Israel.

7:​1-3; 8:​10​​—Bilong wanem Jehova i tok olsem 32,000 man i go wantaim Gideon ol i planti tumas bilong i go pait long ol birua bilong ol em ol inap olsem 135,000? Jehova i tok olsem, long wanem, Jehova bai helpim Gideon na ol lain bilong em long winim pait. God i no laik bai ol i ting olsem ol i winim ol Midian long strong bilong ol yet.

11:​30, 31​—Taim Jepta i mekim tok promis, yu ting em i gat tingting long kilim wanpela man na givim olsem ofa? Jepta i no gat dispela kain tingting, long wanem, Lo i tok olsem: “Yupela i no ken kilim pikinini bilong yupela na kukim long paia antap long ol alta.” (Lo 18:10) Tasol Jepta i gat tingting long givim wanpela man olsem ofa na i no wanpela animal. Ol Israel i no save lukautim ol animal bilong givim olsem ofa insait long haus bilong ol, nogat. Na ofa bilong wanpela animal bai i no wanpela bikpela samting. Jepta i save olsem pikinini meri bilong em inap lusim haus bilong em na i kam ausait bilong bungim em. Em dispela man o meri i lusim haus na i kam bilong bungim Jepta, em bai givim olsem “ofa bilong paia i kukim olgeta,” na dispela i makim olsem em bai mekim wok bilong Jehova long haus lotu sel.

Skul Yumi Kisim:

3:​10. Spirit bilong Jehova tasol bai helpim yumi long kamap strong long ol samting bilong spirit, i no long rot bilong save bilong ol man.​—Song 127:1.

3:​21. Ehut i mekim gut wok long bainat bilong em na em i no pret. Yumi mas kisim gutpela save long pasin bilong “holim bainat bilong Holi Spirit, em tok bilong God.” Dispela i makim olsem yumi mas strongim bel na mekim gutpela wok long Baibel long taim bilong autim tok.​—Efesus 6:17; 2 Timoti 2:15.

6:​11-​15; 8:​1-3, 22, 23. Pasin daun bilong Gideon i skulim yumi long tripela bikpela samting: (1) Taim yumi kisim wanpela wok, yumi mas tingting long dispela wok yumi mas mekim na yumi no ken tingting long biknem o namba bilong en. (2) Taim yumi stretim tok wantaim ol lain i save toktok planti, em i savepasin long yumi mekim pasin daun. (3) Pasin daun bai helpim yumi na yumi no tingting tumas long kisim bikpela namba.

6:​17-​22, 36-​40. Yumi tu mas was gut na ‘no ken bilip long olgeta man i kam long yumi na i tok, “Spirit bilong God i givim tok long mi.” Nogat.’ Yumi mas ‘traim olgeta spirit, bai yumi ken save, ol i kam long God, o nogat.’ (1 Jon 4:1) Bilong nupela elda i save gut olsem Baibel i as bilong tok em i laik givim bilong stretim man, orait i gutpela sapos em i kisim tingting bilong wanpela brata i bin mekim wok elda longtaim.

6:​25-​27. Gideon i bekim tok long gutpela pasin na em i no mekim ol man i bel nogut long em i kros. Taim yumi autim tok yumi mas was gut, nogut yumi bagarapim bel bilong ol narapela long pasin bilong yumi long toktok.

7:6. Taim yumi mekim wok bilong Jehova, yumi mas bihainim pasin bilong dispela 300 man bilong Gideon​—yumi mas tingting gut na was gut.

9:​8-​15. Em i longlong pasin long hambak na tingting long kisim biknem na namba!

11:​35-​37. Gutpela pasin bilong Jepta i bin helpim pikinini meri bilong em long i gat strongpela bilip na daunim laik bilong em yet. Ol papamama long nau i ken i stap olsem gutpela piksa bilong ol pikinini bilong ol.

11:40. Taim yumi mekim gutpela tok amamas long wanpela husat i amamas long mekim wok bilong Jehova, dispela i save strongim em.

13:8. Papamama i mas beten long Jehova long stiaim ol na ol i mas bihainim tok bilong em na skulim ol pikinini bilong ol.​—2 Timoti 3:16.

14:​16, 17; 16:16. Pasin bilong subim narapela long rot bilong krai na toktok planti inap bagarapim marit.​—Sindaun 19:13; 21:19.

SAMPELA NARAPELA HEVI LONG ISRAEL

(Hetman 17:1–21:25)

Laspela hap bilong Buk Hetman i gat tupela stori. Namba wan stori i bilong wanpela man nem bilong em Maika, em i putim wanpela god giaman long haus bilong em na em i makim wanpela Livai long i stap olsem pris bilong em. Bihain long lain bilong Dan i bagarapim taun Lais, ol i wokim taun bilong ol yet na ol i kolim Dan. Ol i mekim wok long god giaman bilong Maika na pris bilong em, na ol i kirapim narapela lotu long Dan. Ol i bin kisim taun Lais paslain long Josua i dai.​—Josua 19:47.

Namba tu stori i kamap i no longtaim bihain long taim Josua i dai. Sampela man bilong lain Benjamin long taun Gibea i reipim wanpela meri na dispela i mekim na ol narapela lain bilong Israel i kilim i dai klostu olgeta lain bilong Benjamin​—inap 600 man tasol i abrusim bagarap. Tasol ol i stretim rot bilong ol dispela 600 man long kisim ol meri, na lain soldia bilong ol i go bikpela klostu inap 60,000 long taim Devit i kamap king.​—1 Stori 7:​6-11.

Bekim Bilong Ol Askim Bilong Baibel:

17:6; 21:25​—“Olgeta man i save mekim ol samting long laik bilong ol yet.” Yu ting dispela tok i makim olsem ol Israel i no gat lo na ol i mekim nabaut long laik bilong ol yet? Nogat, long wanem, Jehova i wokim rot bambai lain bilong em inap kisim ol tok bilong soim rot long ol. Em i givim Lo na ol pris bilong skulim ol long ol pasin ol i mas bihainim. Long rot bilong tupela ston bilong kisim save long laik bilong God, hetpris bai askim God long givim tingting long em sapos i gat ol bikpela hevi samting. (Kisim Bek 28:30) Olgeta wan wan taun i gat ol hetman em ol inap long givim gutpela tok long ol man. Taim man i mekim wok long ol dispela samting God i givim em, bel bilong em bai stiaim em gut. Em i ‘mekim ol samting long laik bilong em yet,’ na dispela i kamapim gutpela samting. Tasol sapos man i no bihainim Lo na em bihainim tingting bilong em yet long wanem kain pasin em bai bihainim na em bai lotuim God olsem wanem, samting nogut tasol i kamap long dispela.

20:​17-​48​​—Bilong wanem Jehova i larim ol lain bilong Benjamin i winim ol narapela lain bilong Israel tupela taim, maski ol lain bilong Benjamin i mas kisim strafe long pasin ol i bin mekim? Jehova i larim ol narapela lain bilong Israel, em ol i stap gut long em, i lus long pait tupela taim, long wanem, em i laik traim ol sapos ol bai strong long rausim pasin nogut long Israel, o nogat.

Skul Yumi Kisim:

19:​14, 15. Pasin bilong ol Gibea long ol i no lukautim ol narapela lain long haus bilong ol i kamapim klia olsem ol i no gat stretpela pasin. Baibel i tokim ol Kristen olsem “sapos ol man bilong narapela ples ol i kamap long yupela, orait yupela i mas lukautim ol gut.”​—Rom 12:13.

God Bai Kisim Bek Yumi

Klostu nau, Kingdom Bilong God long han bilong Krais Jisas bai bagarapim pasin nogut bilong dispela graun na kisim bek ol gutpela na stretpela man. (Sindaun 2:​21, 22; Daniel 2:44) ‘Ol birua bilong Bikpela bai i dai, na ol pren bilong em bai i lait olsem lait bilong san i kamap.’ (Hetman 5:31) Yumi laik i stap namel long ol pren bilong Jehova long rot bilong bihainim ol tok yumi lainim long Buk Hetman.

Wanpela bikpela samting ol stori bilong ol Hetman i kamapim ples klia planti taim em: Pasin bilong bihainim tok bilong Jehova i save kamapim planti blesing, tasol pasin bilong sakim tok i save kamapim ol bikpela hevi. (Lo 11:​26-28) Em i bikpela samting long yumi mas “bihainim tru” laik bilong God em i bin soim long yumi!​—Rom 6:17; 1 Jon 2:17.

[Futnot]

[Mep long pes 25]

(Bilong save ol dispela rait i stap we long pes, lukim buk o magasin)

“Bikpela i givim ol Israel sampela strongpela hetman. Ol dispela hetman i helpim ol Israel na kisim bek ol long han bilong ol man bilong pait na stil.”​—Hetman 2:16

OL HETMAN

 1. Otniel

 2. Ehut

 3. Samgar

 4. Barak

 5. Gideon

 6. Tola

 7. Jair

 8. Jepta

 9. Ipsan

10. Elon

11. Apdon

12. Samson

DAN

MANASE

NAPTALI

ASA

SEBULUN

ISAKAR

MANASE

GAT

EFRAIM

DAN

BENJAMIN

RUBEN

JUDA

[Piksa long pes 26]

Yu lainim wanem samting long pasin bilong Barak long strong long Debora i mas i go long ples bilong pait?