Buk Bilong Baibel Namba 46​—⁠1 Korin

Man Bilong Raitim: Pol

Ples Em i Bin Raitim: Efesus

Raitim Pinis: 55 C.E. samting

KORIN em i “biktaun bilong ol amamas nogut na em i gat biknem, na ol pasin nogut bilong Is na Wes i bung insait long en.”a Korin i stap long liklik hap graun namel long poin Peloponisus na bikples bilong kantri Grik, na em i bosim rot i go long bikples. Long taim bilong aposel Pol, inap 400,000 manmeri i stap long Korin. I gat 3-pela biktaun tasol i bikpela moa, em Rom, na Aleksandria, na Antiok long Siria. Solwara Ijien i stap long hap is bilong Korin, na Pasis Bilong Korin na solwara Aionia i stap long hap wes. Korin em i nambawan biktaun bilong provins Akaia, na em i gat tupela ples i gat bris, wanpela em Senkria na narapela em Lekiam, olsem na Korin em i bikpela ples bilong wok bisnis. Na em i wanpela ples bung bilong ol saveman bilong lain Grik na ol skul. Wanpela buk i tok: “Em i gat biknem tru olsem ples bilong planti mani kago; tasol em i gat biknem tu olsem ples bilong olkain pasin nogut na ol lain i stap long en i no gat sem moa.”b Ol i save mekim lotu haiden na lotuim Afrodait (em ol Rom i kolim Vinas). Lotu bilong ol Korin i kirapim ol long mekim pasin pamuk.

² Long yia 50 C.E. samting aposel Pol i kam long dispela biktaun ol Rom i bosim, em ples bilong bisnis na ol pasin nogut. Pol i stap inap 18 mun long Korin na em i kamapim wanpela kongrigesen Kristen. (Ap. 18:​1-​11) Pol em i namba wan man bilong autim gutnius bilong Krais long ol Korin na em i laikim ol tumas! Long pas em i kirapim ol long tingim em i olsem papa bilong ol long spirit. Em i tok: “Maski sapos yupela i gat 10,000 man bilong lukautim yupela long pasin bilong Krais, yupela i no gat planti papa. Nogat. Long pasin bilong Krais Jisas mi wanpela mi stap papa bilong yupela. Yupela i bin kamap pikinini bilong mi long taim mi bin autim gutnius long yupela.”​—⁠1 Ko. 4:⁠15.

³ Pol i laik tru long helpim ol Kristen long Korin long i stap strong long spirit na dispela i kirapim em long raitim namba wan pas long ol long taim em i mekim namba 3 raun bilong autim gutnius. Inap sampela yia em i lusim Korin pinis. Nau em i yia 55 C.E. samting na Pol i stap long Efesus. Em i bin kisim pas long dispela nupela kongrigesen long Korin, na em i mas bekim tok ol i bin raitim. Na tu, em i bin harim sampela tok long ol hevi i kamap insait long kongrigesen. (7:1; 1:11; 5:1; 11:18) Pol i tingting planti long tok em i bin harim, olsem na inap long sapta 7 em i no stori liklik long pas bilong ol. Tok bilong ol hevi em i bin harim i kirapim em long raitim pas long ol brata Kristen bilong em long Korin.

⁴ Tasol olsem wanem yumi save Pol i stap long Efesus taim em i raitim namba wan pas long ol Korin? Wanpela samting i makim olsem, em long pinis bilong pas em i tok sampela i salim gude long ol Korin na em i kolim nem bilong Akwila na Prisila. (16:19) Aposel 18:​18, 19 i makim olsem tupela i bin lusim Korin na i go sindaun long Efesus. Tupela i stap long Efesus na Pol i kolim nem bilong ol long pinis bilong namba wan pas bilong ol Korin, olsem na yumi save em i stap long Efesus taim em i raitim dispela pas. Na tok bilong Pol long 1 Korin 16:​8 i makim klia dispela samting, em i tok: “Mi laik i stap hia long taun Efesus inap long de bilong Pentikos.” Olsem na Pol i raitim namba wan pas bilong ol Korin long Efesus, klostu long taim em i laik lusim dispela taun.

⁵ Olgeta man i wanbel long tok olsem tok bilong namba wan na namba 2 pas bilong ol Korin em i tru. Ol Kristen bilong pastaim i save, Pol i bin raitim dispela tupela pas na ol i bilip tru olsem ol i hap bilong Baibel, na ol i bungim wantaim ol narapela buk bilong Baibel. I gat wanpela pas bilong yia 95 C.E. samting ol i kolim Namba Wan Pas Bilong Klemen, em man i raitim dispela pas long Rom na salim i go long Korin, na em i stori long namba wan pas bilong ol Korin na inap 6-pela taim em i kamapim sampela tok bilong en. Em i kirapim ol man i kisim pas bilong em long “bihainim tok bilong pas bilong gutpela aposel Pol,” na i olsem em i tok long namba wan pas Pol i raitim long ol Korin.c Jastin Matir, Atenagoras, Airenius, na Tetulian, ol tu i kamapim tok bilong namba wan pas bilong ol Korin. Na i gat ol strongpela samting bilong makim olsem ol i bin bungim ol pas Pol i raitim, na ol i “wokim olsem wanpela buk namel long yia 90 na yia 99 C.E.”d na namba wan na namba 2 pas bilong ol Korin i insait long dispela buk.

⁶ Namba wan pas Pol i raitim long ol Korin i helpim yumi long save long ol samting i kamap insait long Kongrigesen Korin. Ol dispela Kristen i gat ol hevi na askim ol i mas stretim. Kongrigesen i bruk nabaut, long wanem, sampela i bihainim ol man. Pasin pamuk nogut tru i bin kamap. Sampela i bilong ol famili i no wanbel long lotu. Ol i mas i stap wantaim poroman i no bilip o ol i ken lusim poroman? Olsem wanem long kaikai abus ol man i bin ofaim long ol god giaman? Ol i ken kaikai o nogat? Ol Korin i sot long gutpela tingting long pasin bilong mekim ol miting bilong ol na ol samting ol i mas mekim long Kaikai Bilong Bikpela. Olsem wanem long wok bilong ol meri insait long kongrigesen? Na sampela namel long ol i tok, ol man i dai pinis ol i no inap kirap bek. I gat planti hevi. Tasol aposel Pol i gat bikpela laik long helpim ol Korin long kamap strong gen long ol samting bilong spirit.

⁷ Long nau i gat wankain hevi na pasin olsem i bin i stap insait long Kongrigesen Korin na long taun Korin, em pasin bilong laikim tumas mani na olkain pasin bilong bel i kirap. Olsem na yumi mas tingim tru ol gutpela tok em spirit holi i kirapim Pol long raitim long ol Korin. Ol tok bilong Pol i stret tru long taim bilong yumi, olsem na sapos yumi tingim gut ol tok Pol i bin raitim long ol brata sista bilong Korin em i laikim ol tumas, dispela bai helpim yumi tru. Tingim pasin bilong dispela taim na ples long bipo. Taim yumi stori long ol dispela strongpela tok i kirapim tru tingting bilong yumi, em spirit holi i kirapim Pol long raitim long ol wanlotu bilong em long Korin, skelim gut pasin bilong yu yet, olsem ol Kristen long Korin i bin mekim.

HELPIM YUMI OLSEM WANEM?

²³ Dispela pas bilong aposel Pol i helpim yumi gut long kisim bikpela save moa long Ol Skripsa Hibru, em pas hia i kamapim planti tok bilong en. Long sapta 10 Pol i tok, ol Israel i stap aninit long Moses ol i dring wara long wanpela ston bilong spirit, em i makim Krais yet. (1 Ko. 10:4; Nam. 20:11) Na bihain em i stori long hevi i kamap long ol man i mangal long ol samting nogut, olsem ol Israel i bin mekim long taim bilong Moses, na em i tok: “Dispela ol samting i bin kamap long ol, em i olsem piksa bilong ol arapela man i ken lukim. Ol man i bin raitim ol dispela stori long buk bilong God, bilong givim tingting long yumi ol man i stap long dispela taim nau, em taim [pasin bilong] dispela graun klostu i laik pinis.” Yumi no ken hambak long strong bilong yumi yet na ting yumi no inap pundaun! (1 Ko. 10:​11, 12; Nam. 14:2; 21:5; 25:⁠9) Pol i stori gen long Lo em i stap olsem piksa. Em i stori long ol ofa ol Israel i mekim bilong kamap wanbel wantaim God bilong makim olsem ol man i kaikai na dring long Kaikai Bilong Bikpela ol i mas mekim pasin i stret bilong kisim kaikai long tebol bilong Jehova. Na bilong helpim tok bilong em olsem i stret long kaikai olgeta mit ol man i save salim long maket, em i kamapim tok bilong Song 24:​1, na em i tok: “Dispela graun, wantaim olgeta samting i stap long en, em olgeta i bilong Bikpela tasol.”​—⁠1 Ko. 10:​18, 21, 26; Kis. 32:6; Wkp. 7:​11-​15.

²⁴ Pol i kamapim gen sampela tok bilong Ol Skripsa Hibru bilong makim olsem “ol samting God i bin redim i stap bilong ol man i save laikim em tru,” ol bai kamap tru, tasol ol samting ol saveman bilong graun “i tingting long mekim, ol bai i no inap kamap.” (1 Ko. 2:9; 3:20; Ais. 64:4; Sng. 94:11) Bilong givim strong long ol tok em i mekim long sapta 5 long pasin bilong rausim man long kongrigesen, em i kolim lo bilong Jehova olsem, ‘Yupela mas rausim samting nogut i kamap namel long yupela.’ (Lo 17:⁠7) Taim Pol i tok, i stret ol man i harim gutnius i ken givim samting bilong skin long em, em i kamapim gen Lo Bilong Moses, em Lo i tok ol man i no ken pasim maus bilong bulmakau i wok na bai em i no inap kaikai, na ol Livai i mekim wok long haus bilong God, ol i save kisim hap kaikai long alta.​—⁠1 Ko. 9:​8-​14; Lo 25:4; 18:⁠1.

²⁵ Ol tok em spirit holi i kirapim Pol long raitim long namba wan pas bilong ol Korin i helpim tru yumi! Tingim gut long bel ol tok em i mekim long ol i no ken bruk nabaut na bihainim ol man. (Sapta 1-4) Tingim pasin pamuk nogut i bin kamap na tok Pol i mekim bilong kamapim klia olsem i bikpela samting long kongrigesen i mas bihainim stretpela pasin na i stap klin. (Sapta 5, 6) Tingim tu ol gutpela tok em i mekim long pasin bilong stap singel, na long marit, na long pasin bilong lusim poroman. (Sapta 7) Tingim ol strongpela tok aposel Pol i mekim long kaikai ol i ofaim long ol god giaman, na yumi mas was gut, nogut yumi pundaunim narapela man, na yumi no ken lotuim ol god giaman. (Sapta 8-​10) Em i tokaut tu long stretpela pasin bilong daun long ol man i gat wok long bosim yumi, na em i stori gut long ol presen bilong spirit holi, na em i mekim ol gutpela tok bilong helpim yumi long save long gutpela pasin bilong givim bel bilong yumi long ol narapela, em dispela pasin i save helpim yumi long sanap strong na karim hevi na em i no inap pinis. Na aposel Pol i stori gut tru long yumi mas mekim stret ol miting Kristen! (Sapta 11-​14) Spirit holi i givim tingting long em na em i raitim ol gutpela tok bilong helpim tru tok bilong kirap bek! (Sapta 15) Em nau, yumi bin lukim stori bilong ol dispela samting na sampela samting moa​—⁠na ol dispela tok inap helpim tru ol Kristen long nau!

²⁶ Dispela pas i helpim yumi tru long kisim sampela save moa long gutpela as tok bilong Baibel, em Kingdom Bilong God. Na pas i kamapim strongpela tok lukaut olsem ol man i mekim pasin i no stret ol i no inap i go insait long Kingdom, na em i kolim ol pasin nogut ol inap pasim man long go insait long Kingdom. (1 Ko. 6:​9, 10) Na bikpela samting em olsem: Dispela pas i stori long ol man i dai pinis bai kirap bek na wok bilong Kingdom bilong God long dispela samting. Pas i stori olsem Krais “i kirap paslain long ol arapela man i dai pinis,” na em i mas “i stap king i go inap em i daunim olgeta birua bilong en.” Taim em i daunim pinis olgeta birua, na dai tu, bai em i “putim kingdom long han bilong God Papa,” na bai God “i stap het tru bilong olgeta samting.” Bihain tru, bilong truim tok promis bilong Kingdom em God i mekim long Iden, Krais wantaim ol brata spirit bilong em i kirap bek pinis ol bai krungutim tru het bilong Snek. Ol manmeri bilong kisim laip oltaim wantaim Krais long Kingdom Bilong God, gutpela samting tru bai painim ol long taim ol i kirap bek. Pol i tingim tok promis bilong kirap bek na em i tok: “Olsem na, ol brata tru bilong mi, yupela i mas i stap strong, na i no ken surik liklik. Yupela i save olsem, hatwok yupela i save mekim long Bikpela, em bai i no inap lus nating. Olsem na oltaim yupela i mas wok strong long mekim wok bilong Bikpela.”​—⁠1 Ko. 15:​20-​28, 58; Stt. 3:15; Ro. 16:⁠20.

[Ol Futnot]