Buk Wok Pris i Skulim Yumi Long Pasin Yumi Mas Mekim Long Ol Narapela

1-2. Long atikol i go pinis yumi bin stori long wanem samting, na bai yumi stori long wanem samting long dispela atikol?

LONG atikol i go pinis, yumi stori long sampela gutpela edvais i stap long Wok Pris sapta 19. Olsem, long ves 3, Jehova i tokim ol Israel long rispektim papamama bilong ol. Yumi stori long hau yumi ken bihainim dispela tok long nau, long rot bilong lukautim ol papamama bilong yumi long sait bilong skin, bel na tingting, na long sait bilong bilip. Long dispela wankain ves, God i tokim lain bilong em olsem em i bikpela samting long ol i mas tingim de Sabat. Na yumi kisim save olsem, maski yumi no stap aninit long Lo bilong de Sabat long nau, yumi ken bihainim yet ol stiatok i stap long dispela ves long rot bilong makim taim bilong mekim ol bikpela samting olsem mekim lotu. Taim yumi mekim olsem, yumi bai soim klia olsem yumi wok strong long kamap holi, olsem Wok Pris 19:12 na 1 Pita 1:15 i tok long yumi mas mekim.

² Long dispela atikol, yumi bai wok yet long skelim ol tok bilong Wok Pris sapta 19. Olsem wanem dispela sapta i ken skulim yumi long tingim gut ol man i gat bagarap long bodi, mekim onest pasin long wok bisnis bilong yumi, na mekim pasin laikim long ol narapela? Yumi laik stap holi wankain olsem God em i holi, so nau yumi laik stori long wanem skul yumi ken kisim.

3-4. Olsem Wok Pris 19:14 i kamapim, ol Israel i mas mekim wanem pasin long man em i aipas o yaupas?

³ Ritim Wok Pris 19:14. Jehova i laik bai ol manmeri bilong em i tingim tru ol man i gat bagarap long bodi. Olsem, ol Israel i no ken tok nogut long wanpela yaupas man. Kain tok nogut inap makim tok bilong bagarapim em o tok i no stret long em. Dispela em pasin nogut tru, a? Dispela yaupas man bai i no inap harim tok ol i mekim long em, na em i no gat rot long mekim ol tok bilong sambai long em yet.

⁴ Na moa yet, long ves 14, yumi kisim save olsem ol wokman bilong God “i no ken putim samting long rot bilong man i aipas bilong mekim em i pundaun.” Wanpela buk i stori long ol man i gat bagarap long bodi na i tok: “Long hap bilong Midel Is long bipo, [ol man] i save mekim nabaut o mekim nogut long ol man i gat bagarap long bodi.” I luk olsem sampela man husat i gat keles pasin i save putim ol samting long fran bilong wanpela aipas man bilong em i pundaun o bilong mekim fani long em na lap tasol. Em pasin nogut tru! Taim Jehova i givim dispela lo, em i helpim lain bilong em long luksave olsem ol i mas mekim pasin sori long ol kain man i gat bagarap long bodi.

 5. Olsem wanem yumi ken mekim pasin sori long ol man i gat bagarap long bodi?

⁵ Jisas i mekim pasin sori long ol man i gat bagarap long bodi. Tingim tok em i salim i go long Jon Bilong Baptais, em i tok: “Ol aipas i lukluk, na ol lek nogut i wokabaut, na ol lepraman i kamap klin na ol yaupas i harim toktok, na ol man i dai pinis ol i kirap bek.” Tingim ol mirakel Jisas i wokim, “olgeta manmeri i lukim dispela, ol tu i preisim God.” (Luk 7:20-22; 18:43) Yumi ol Kristen i amamas long bihainim pasin bilong Jisas long mekim pasin sori long ol man i gat bagarap long bodi. So yumi mekim gutpela pasin long ol, tingim ol, na i no les kwik long ol. Tru, Jehova i no givim yumi pawa long mekim ol mirakel. Tasol em i givim rot long yumi long autim gutnius bilong em long ol manmeri em ol i gat bagarap long bodi, o ol i stap longwe long God, olsem God bai kamapim Paradais we ol manmeri bai i gat gutpela helt na ol bai pas gut wantaim God. (Luk 4:18) Dispela gutnius i kirapim planti manmeri long preisim God.

 6. Olsem wanem tok i stap long Wok Pris sapta 19 i helpim yumi long kliagut moa long Tenpela Lo?

⁶ Sampela ves long Wok Pris sapta 19 i helpim yumi long kliagut moa long Tenpela Lo. Olsem, namba 8 lo i tok: “Yupela i no ken stil.” (Kis. 20:15) Ating wanpela man o meri bai ting olsem, taim em i was gut na em i no kisim wanpela samting i no bilong em, orait em i bihainim gut dispela lo. Tasol ating em i no luksave olsem em i wok long stil long ol narapela rot.

 7. Bisnisman inap mekim wanem na long dispela rot em i brukim namba 8 lo i tok long no ken stil?

⁷ Ating wanpela bisnisman inap amamas olsem em i no kisim wanpela samting we i no bilong em. Tasol olsem wanem? Oltaim em i save onest taim em i mekim wok bisnis wantaim ol narapela? Olsem Wok Pris 19:35, 36 i kamapim, Jehova i tok: “Long taim yupela i mesarim, skelim, na kaunim ol samting, yupela i no ken giamanim ol man. Yupela i mas yusim ol skel i stret, skel i stret long hevi bilong samting, na skel i stret long mesarim ol samting.” Taim wanpela bisnisman i yusim giaman skel bilong paulim na giamanim ol kastama bilong em—em i wok long stil long ol. Taim yumi skelim ol tok i stap long Wok Pris sapta 19, bai yumi kliagut moa long ol dispela samting.

 8. (a) Olsem wanem ol tok i stap long Wok Pris 19:11-13 i helpim ol Juda long bihainim namba 8 lo? (b) Dispela i ken helpim yumi long mekim wanem?

⁸ Ritim Wok Pris 19:11-13. Ol tok long kirap bilong Wok Pris 19:11 i tok: “Yupela i no ken stil.” Ves 13 i tok pasin bilong stil i wankain olsem pasin giaman em man i mekim insait long wok bisnis, na i tok: “Yupela i no ken giamanim narapela na paulim ol samting bilong em.” So sapos man i giamanim ol narapela long wok bisnis bilong em, i olsem em i stilim samting bilong ol narapela. Namba 8 lo i stori long man i no ken stil, tasol ol tok i stap long Wok Pris i helpim ol Juda long kliagut olsem ol i ken bihainim ol dispela tok long ol narapela samting tu long laip bilong ol. Ol dispela tok inap helpim yumi tu taim yumi holim wankain tingting olsem bilong Jehova long pasin giaman na pasin bilong stil. Yumi ken askim yumi yet olsem: ‘Nau mi save long tok em Wok Pris 19:11-13 i mekim, i gat sampela samting long laip bilong mi em mi mas senisim? Mi mas stretim sampela samting long wok bisnis bilong mi o pasin bilong mi long wok?’

 9. Olsem wanem lo i stap long Wok Pris 19:13 i lukautim wanpela wokman?

⁹ I gat narapela samting em wanpela Kristen i gat wok bisnis i mas tingim long sait bilong onest pasin. Wok Pris 19:13 i tok: “Sapos yupela i haiarim wanpela man long mekim wok, orait yupela i no ken holim pe bilong em i stap long nait olgeta na givim em long moning.” Long wok agrikalsa bilong lain Israel long bipo, taim ol i haiarim wanpela man long mekim wok, orait ol i mas peim em long pinis bilong dispela de. Sapos ol i holim bek pe bilong em, i olsem ol i holim bek mani em i nidim bilong baim kaikai bilong famili bilong em long dispela de. Jehova i tok: “Em i sot long ol samting na em i wet long kisim dispela pe.”—Lo 24:14, 15; Mat. 20:8.

10. Yumi inap kisim wanem skul long tok bilong Wok Pris 19:13?

¹⁰ Long nau, planti wokman i save kisim pe wanpela taim o tupela taim long mun na i no long olgeta de. Tasol ol stiatok i stap long Wok Pris 19:13 i stret long nau tu. Sampela bosman i no save tingim gut ol wokman bilong ol, na ol i save givim liklik pe tru long ol. Ol i save olsem ol dispela wokman i nidim mani so maski ol i peim ol gut o nogat, ol bai kam yet long wok. Taim ol bosman i mekim olsem long wanpela wokman, i olsem ol i “holim pe bilong em i stap.” Wanpela Kristen i gat wok bisnis, em i bikpela samting long em i mas tingim gut ol dispela tok. Nau yumi ken skelim wanem narapela samting yumi inap lainim long Wok Pris sapta 19.

11-12. Jisas i kamapim klia wanem bikpela samting taim em i kolim ol tok bilong Wok Pris 19:17, 18?

¹¹ God i laik yumi mas mekim gutpela pasin long ol narapela na yumi no ken mekim nogut long ol. Yumi lukim dispela long tok i stap long Wok Pris 19:17, 18. (Ritim.) God i tokaut klia long hia olsem: “Yu mas laikim ol arapela man olsem yu laikim yu yet.” Em i bikpela samting tru long yumi ol Kristen i mas mekim olsem sapos yumi laik amamasim God.

¹² Tok Jisas i mekim i soim olsem Lo i stap long Wok Pris 19:18 em i bikpela samting tru. Wanpela Farisi i askim Jisas: “Long Lo Bilong Moses, wanem lo i nambawan na i winim ol arapela lo?” Jisas i tokim em, “namba 1 lo na i winim ol arapela lo” em long laikim Jehova long bel olgeta bilong yu, long laip olgeta bilong yu, na long tingting olgeta bilong yu. Jisas i kolim tok bilong Wok Pris 19:18, em i tok: “Namba 2 lo i wankain liklik, em i olsem: ‘Yu mas laikim ol arapela man olsem yu laikim yu yet.’” (Mat. 22:35-40) I gat planti rot yumi ken bihainim bilong soim olsem yumi laikim ol narapela, na yumi ken kisim save long sampela bilong ol long Wok Pris sapta 19.

13. Olsem wanem stori bilong Josep long Baibel i kamapim klia bikpela poin bilong Wok Pris 19:18?

¹³ Wanpela rot bilong mekim pasin laikim long ol narapela, em long bihainim tok i stap long Wok Pris 19:18. Em i tok: “Yu no ken bekim rong o bel nogut i stap long narapela man.” Planti bilong yumi i save long wanpela husat i bin bel nogut long wanpela wanwok, wanskul, wanblut, o sampela narapela insait long famili—sampela taim ol i bel nogut i stap inap planti yia! Tingim, 10-pela brata bilong Josep i bin bel nogut long Josep inap longpela taim, na dispela i kirapim ol long mekim wanpela pasin nogut tru. (Stt. 37:2-8, 25-28) Tasol Josep i no mekim wankain pasin olsem long ol! Taim em i holim wok i gat namba na em inap bekim rong bilong ol brata bilong em, long dispela taim em i mekim pasin marimari long ol. Josep i no holim bel nogut i stap longpela taim, nogat. Em i bihainim tok em bihain Moses i bin raitim long Wok Pris 19:18.—Stt. 50:19-21.

14. Wanem samting i soim olsem yumi mas wok yet long bihainim stiatok i stap long Wok Pris 19:18?

¹⁴ Pasin bilong Josep long fogivim rong bilong ol brata bilong em na i no bel nogut i stap, dispela i stap olsem gutpela eksampel long yumi ol Kristen husat i laik amamasim God. Na dispela i stret wantaim beten em Jisas i bin skulim yumi olgeta long en, olsem yumi mas fogivim ol narapela husat i rongim yumi. (Mat. 6:9, 12) Aposel Pol i mekim wankain tok long ol wanbilip Kristen olsem: “Ol pren tru, yupela i no ken bekim rong man i mekim long yupela, nogat.” (Rom 12:19) Na em i strongim ol olsem: “Yupela i mas wok yet long karim hevi narapela i putim long yupela na amamas long fogivim narapela, na mekim olsem maski sapos i gat as na wanpela i gat tok long narapela.” (Kol. 3:13) Tru tumas, ol stiatok bilong Jehova i no save senis. Long nau, yumi gat wok yet long bihainim stiatok i stret wantaim lo i stap long Wok Pris 19:18.

15. Wanem tok piksa inap helpim yumi long fogivim ol narapela na lusim tingting long rong ol i mekim long yumi?

¹⁵ Tingim wanpela tok piksa: Pasin bilong bel nogut i olsem wanpela kat long skin. Sampela kat i liklik na sampela i bikpela. Olsem, taim yumi katim kaikai bilong kukim, ating naip inap katim liklik hap bilong pinga bilong yumi. Pastaim bai yumi pilim pen, tasol pen bai i no stap longpela taim. Bihain long wanpela o tupela de, yumi lusim tingting pinis long dispela kat. Wankain olsem, sampela rong ol man i mekim long yumi, ol i liklik. Olsem, taim wanpela pren i mekim wanpela tok o pasin i bagarapim bel bilong yumi, em isi long yumi lusim rong bilong em. Tasol sapos yumi gat wanpela bikpela kat long skin, dokta i mas samapim o pasim long banis. Tasol sapos yumi sikirapim o holim holim dispela sua, yumi inap mekim na sua i go bikpela. Sori tru, sampela taim wanpela inap mekim kain samting olsem taim em i pilim olsem wanpela i mekim bikpela rong long em. Ating oltaim em i bel hevi tru na em i wok long tingim tingim hau dispela man o meri i bagarapim bel bilong em. Tasol tru tru, man husat i holim bel kros i stap, em i nogutim em yet. Olsem na i gutpela yumi bihainim tok i stap long Wok Pris 19:18!

16. (a) Olsem Wok Pris 19:33, 34 i kamapim, ol Israel i mas mekim wanem pasin long ol man bilong narapela ples i stap namel long ol? (b) Yumi ken kisim wanem skul long dispela?

¹⁶ Taim Jehova i tokim lain Israel long mekim pasin laikim long ol narapela, em i no tok long ol i mas mekim pasin laikim long ol wanlain Israel tasol, nogat. Em i tokim ol long laikim tu ol man bilong ol narapela lain i stap namel long ol. Na dispela tok i klia tru long Wok Pris 19:33, 34. (Ritim.) God i tokim lain Israel olsem yupela i mas mekim pasin long “ol man bilong narapela ples” i stap namel long yupela olsem ol i wanlain bilong yupela, na “yupela i mas laikim ol” olsem yupela i laikim yupela yet. Olsem, lain Israel i mas larim ol man bilong ol narapela ples na ol rabisman long kisim helpim long dispela arensmen bilong bungim hap kaikai i stap yet long gaden. (Wkp. 19:9, 10) Dispela stiatok bilong laikim ol man bilong narapela lain i stret long yumi ol Kristen long nau tu. (Luk 10:30-37) Hau yumi ken mekim olsem? I gat planti milion manmeri bilong ol narapela kantri i wok long go sindaun long ol narapela kantri, na ating sampela i stap klostu long yu. Em i bikpela samting long yumi mas mekim pasin rispek na tingim tru ol dispela manmeri na ol pikinini.

17-18. (a) Ol tok bilong Wok Pris 19:2 na 1 Pita 1:15 i ken kirapim yumi long mekim wanem? (b) Aposel Pita i kirapim yumi long mekim wanem bikpela wok?

¹⁷ Ol tok i stap long Wok Pris 19:2 na 1 Pita 1:15 i kirapim lain bilong God long stap holi. Planti ves i stap long Wok Pris sapta 19 i ken helpim yumi long lukim ol samting yumi ken mekim bambai God i ken orait long yumi. Yumi bin stori long sampela ves we i stori long ol gutpela samting yumi ken mekim na ol samting nogut we yumi no ken mekim.b Ol Skripsa Grik i soim olsem Jehova i laik yumi mas wok yet long bihainim ol dispela stiatok long laip bilong yumi. Tasol aposel Pita i stori long wanpela samting moa.

¹⁸ Oltaim yumi save lotuim Jehova na mekim planti gutpela wok, tasol aposel Pita i kirapim yumi ol Kristen long mekim wanpela bikpela wok. Paslain long Pita i kirapim yumi long kamap holi long olgeta wokabaut bilong yumi, em i tok: “Redim tingting bilong yupela long mekim wok.” (1 Pita 1:13, 15) Wanem dispela wok yumi mas mekim? Pita i tok olsem ol Kristen em God i anointim, ol i “‘tokaut long olgeta hap long ol gutpela pasin’ bilong dispela Man i bin singautim” ol. (1 Pita 2:9) Tru tumas, olgeta Kristen long nau i gat dispela bikpela wok ol i mas mekim na em wanpela wok we i save kamapim planti gutpela samting. So yumi ken tok olsem yumi ol manmeri holi bilong God i gat dispela gutpela samting tru, em long givim bel olgeta long mekim wok autim tok na skulim ol man! (Mak 13:10) Taim yumi givim bes bilong yumi long bihainim ol stiatok i stap long Wok Pris sapta 19, yumi soim klia olsem yumi laikim God bilong yumi na yumi laikim ol narapela. Na tu, yumi soim olsem yumi laik “kamap holi” long olgeta wokabaut bilong yumi.