Mekim Gut Wok Bilong Yu Long Lukautim Famili
“YUPELA papa, yupela i no ken bagarapim tingting bilong ol pikinini bilong yupela na mekim ol i belhat long yupela. Nogat. Yupela i mas mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, na stretim gut ol pikinini bilong yupela na skulim ol long tok bilong Bikpela.” (Efesus 6:4) Dispela tok bilong aposel Pol i kamapim klia olsem wok bilong lukautim famili, em wok bilong papa.
Long planti famili, i no papa tasol i mekim wok bilong lukautim ol pikinini bilong em. Meri bilong em, em mama bilong ol pikinini bilong em, em i amamas long helpim em long mekim dispela wok. Olsem na King Solomon i tok: “Pikinini, yu mas harim tok bilong papamama bilong yu na yu no ken sakim tok bilong tupela.”—Sindaun 1:8.
Lukautim Ol Long Ol Samting Bilong Skin na Bilong Spirit
Ol papamama i laikim tru ol pikinini bilong ol, ol i no save les long lukautim ol, nogat. Sapos ol Kristen i mekim olsem, i olsem ol i lusim pinis bilip bilong ol. Pol i tokim Timoti: “Sapos wanpela man i no lukautim ol wanblut tru bilong em yet na ol arapela wanlain tu, orait dispela man i lusim pinis bilip bilong em, na em i man nogut tru. Ol haiden yet i no save mekim dispela kain pasin nogut.” (1 Timoti 5:8) Ol Kristen i save olsem, bilong ‘stretim gut ol pikinini na skulim ol long tok bilong Bikpela,’ ol i no ken lukautim ol long ol samting bilong skin na em tasol. Nogat.
Tingim dispela tok Moses i givim long lain Israel taim ol i kem long ples daun bilong ol Moap na ol i redi long go insait long Graun Bilong Promis. Em i kolim gen ol lo bilong God na em i tokim ol: “Yupela i mas pulapim bel na tingting bilong yupela long ol dispela lo.” (Lo 11:18) Paslain long dispela taim, em i tokim ol long ol i mas laikim tru Jehova long bel na long strong bilong ol, na em i tok moa: “Oltaim yupela i mas tingim ol dispela lo nau mi givim long yupela.” (Lo 6:5, 6) Em bikpela samting long papamama Israel i mas larim Lo bilong God i go insait tru long bel bilong ol. Sapos papamama Israel i pilim tru ol tok bilong dispela Lo, orait ol inap bihainim gut ol tok Moses i mekim nau, em i tok: “Yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo [bilong God]. Na tokim ol long taim yupela i stap long haus na long taim yupela i wokabaut long rot, na long taim yupela i malolo na long taim yupela i wok.”—Lo 6:7; 11:19; skelim wantaim Matyu 12:34, 35.
Ol papa i mas “lainim” na “tokim” ol pikinini bilong ol long ol dispela tok. Wanpela buk dikseneri (Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary) i tok, dispela tok “lainim” i makim olsem “kolim kolim planti taim bilong putim strong long tingting bilong man.” Taim papamama i toktok long Lo bilong God long olgeta de—long moningtaim, long san, long nait—dispela i helpim gut ol pikinini bilong ol. Na taim ol pikinini i pilim olsem papamama bilong ol i laikim tru Lo bilong God, dispela i kirapim ol yet long kisim pasin bilong i go klostu long Jehova. (Lo 6:24, 25) Moses i tokim ol papa long ol i mas lainim ol pikinini bilong ol long ‘taim ol i stap long haus.’ Dispela wok bilong lainim ol pikinini em i hap wok bilong lukautim famili. Tasol olsem wanem long nau?
“Taim Yupela i Stap Long Haus”
Janet em wanpela Kristen i gat 4-pela pikinini, na em i tok: “I hatwok liklik.”a Pol, man bilong em, em i wanbel na i tok: “Yumi no ken les.” Olsem planti papamama Witnes, Pol na Janet i strong long stadi wantaim ol pikinini bilong ol long Baibel wanpela taim long olgeta wik. Pol i tok: “Mipela traim mekim famili-stadi long Baibel long olgeta Mande long apinun, long wanpela taim mipela i makim pinis. Tasol sampela taim sampela samting i save kamap na mipela i no mekim.” Em i wanpela elda long kongrigesen, na sampela taim ol i bin singautim em i go bilong stretim sampela hevi i bin kamap. Namba wan na namba tu pikinini bilong em ol i save mekim wok autim tok long olgeta de. Ol i lukim olsem apinun tru i gutpela taim long bungim planti man na autim tok long ol. Olsem na famili hia i bin senisim taim bilong mekim famili-stadi. Pol i tok: “Sampela taim mipela i mekim dispela stadi bihain stret long kaikai bilong apinun.”
Tru, sampela taim papamama i mas senisim taim bilong mekim famili-stadi na ol i bihainim gutpela tingting taim ol i mekim olsem, tasol ol i no save lusim wanpela stadi—ol i strong long mekim long olgeta taim. Yangpela Clare i tok: “Sapos taim bilong mekim stadi i mas senis, Papa i save raitim nupela taim long wanpela hap pepa na pasim long dua bilong bokis ais na bai mipela olgeta i ken save stadi bai kamap long wanem taim.”
Na tu, pasin bilong bung oltaim na mekim famili-stadi, dispela i givim rot long ol yangpela long kamapim ol hevi bilong ol long papamama, na ol samting ol i save tingting planti long en. Kain stadi olsem i gutpela sapos ol yangpela i no kaunim tasol ol bekim bilong ol askim em buk i kamapim. Martin i gat tupela pikinini man, em i tok: “Taim famili i bung wanpela taim long olgeta wik bilong toktok wantaim long wanpela tok bilong Baibel, mi kisim save long famili i stap olsem wanem long ol samting bilong spirit. Mi kisim save long kain kain samting olsem: ol samting i kamap long skul, na ol pikinini i wok long kisim wanem kain tingting.” Meri bilong em, Sandra, em i wanbel na em i pilim olsem dispela stadi i helpim em tu. Em i tok: “Taim man bilong mi i mekim stadi, mi save putim yau long ol tok ol pikinini i kamapim bilong bekim ol askim bilong papa.” Orait nau Sandra i kamapim sampela tok bilong helpim tupela pikinini bilong em. Em i kisim bikpela amamas long dispela stadi, long wanem, em tu i insait long en. Tru tumas, long rot bilong famili-stadi, papamama inap kisim save long tingting bilong pikinini bilong ol.—Sindaun 16:23; 20:5.
Redi Long Senis na No Ken Les
Long taim bilong mekim famili-stadi, ating wanpela pikinini i putim gut yau na amamas long stadi, tasol narapela pikinini i les liklik na papamama i mas kirapim em long putim yau na bai stadi i ken helpim gut em. Wanpela mama Kristen i tok: “Em nau, em pasin bilong famili! Yumi save pinis samting yumi papamama i mas mekim. Olsem na taim yumi strong long mekim famili-stadi, Jehova i save helpim stadi na gutpela samting i kamap.”
Liklik pikinini i no inap kisim ol tok i go inap planti minit olsem pikinini i gat bikpela krismas liklik. Papamama i gat gutpela tingting i mas tingim dispela samting. Wanpela papa na mama ol i gat faipela pikinini i gat 6 i go inap 20 krismas samting. Papa bilong ol, em Michael, em i tok: “Givim rot long liklik pikinini i ken bekim tok pastaim. Orait nau ol bikpela pikinini i ken kamapim sampela hap tok moa na sampela tok ol i bin redim bilong kamapim.” Long dispela rot papamama inap skulim ol pikinini long pasin bilong tingim ol narapela. Martin i tok: “Wanpela pikinini bilong mipela i save kisim gut ol tok, tasol narapela pikinini i no save kisim kwik, olsem na mipela i mas helpim em. Dispela stadi i kamap olsem rot bilong lainim famili long pasin bilong no ken les kwik, na long sampela pasin moa em spirit holi i kamapim.”—Galesia 5:22, 23; Filipai 2:4.
Taim ol pikinini i wok long go bikpela, tingting na save bilong ol i no wankain olsem bipo, olsem na yumi mas redi long senisim rot bilong mekim famili-stadi. Simon na Mark, nau ol i gat 16 krismas samting, ol i tok, taim ol i liklik ol i amamas long stadi wantaim papamama bilong ol long buk Nambawan Man Tru i Winim Olgeta Narapela Man. Ol i tok, ‘papa i tokim mipela long makim ol samting i kamap insait long wanpela stori na mekim olsem wanpela pilai.’ Papa i tingim bek taim em i bin go daun long skru bilong em na mekim wanpela liklik pilai wantaim tupela pikinini bilong em long stori bilong gutpela man bilong Samaria. (Luk 10:30-35) “Mipela i mekim gut na i amamas long mekim.”
Planti pikinini i bikhet long pasin bilong mekim famili-stadi long olgeta taim. Yu ting papamama i ken larim dispela samting i mekim na long taim bilong mekim stadi, ol i no mekim? Nogat tru. Sindaun 22:15 i tok: “Ol pikinini i save mekim olkain longlong pasin.” Wanpela mama wanpis i ting em i pundaun long mekim wok bilong em long mekim stadi, long wanem, planti taim sampela samting i save kamap na bagarapim stadi. Tasol em i strong yet long mekim. Nau ol dispela pikinini i save givim biknem long em na ol i pilim tru gutpela pasin em i bin mekim—em i bin stap strong long mekim famili-stadi long olgeta taim.
Helpim Ol Pikinini ‘i No Gat Papa’
Ol elda Kristen i mas ‘lukautim gut ol manmeri bilong God ol i stap olsem ol sipsip long han bilong ol.’ (1 Pita 5:2, 3) Taim ol i go lukim ol famili i stap long kongrigesen bilong ol, dispela i givim rot long ol long mekim gutpela tok amamas long ol papamama i save mekim gut wok Kristen bilong ol. Tasol em wok bilong husat long lainim ol pikinini em papa o mama bilong ol i stap wanpis? Yumi no ken lusim tingting—wok bilong skulim ol pikinini em i stap long han bilong dispela papa o mama.
Gutpela tingting bilong Kristen bai helpim elda long abrusim pasin bilong go helpim wanpela famili i no gat papa na kisim wok bilong papa bilong mekim famili-stadi, nogut dispela i kirapim em long mekim sampela pasin i no stret wantaim ol lo Kristen. Ating tupela brata inap go lukim sista Kristen em wanpela mama singel, tasol long olgeta taim ol i mas tingting gut long ol samting ol i laik mekim bilong helpim wok bilong sista long mekim famili-stadi. Wan wan taim, sapos elda i singautim ol pikinini (na mama singel tu) long kam insait long famili-stadi bilong em yet, ating dispela inap helpim na strongim ol. Tasol yumi no ken lusim tingting—Jehova em i bikpela Papa bilong yumi i stap long heven. Olsem na taim mama i stadi wantaim ol pikinini bilong em, maski em wanpela i mekim, Jehova i stap na em i save helpim dispela mama.
Olsem wanem sapos pikinini i laikim tru ol samting bilong spirit, tasol papamama bilong em ol i no tingim tumas ol bikpela wok bilong spirit ol i mas mekim. Ol gutpela wokboi bilong Jehova i no ken bel hevi. Man bilong raitim Song i tok long God Jehova olsem: “Yu redi long helpim ol rabisman, na man i no gat strong [olsem ol pikinini i no gat papa] i save putim em yet long han bilong yu.” (Song 10:14) Na ol elda long kongrigesen i ken mekim wok bilong strongim bel bilong papamama long wok ol i mekim long lukautim ol pikinini bilong ol. Ating ol i ken tokim famili long bung wantaim na ol yet i ken kam na kamapim sampela gutpela tok long pasin bilong mekim famili-stadi. Tasol ol yet i no ken kisim dispela wok em Baibel i tok papamama i mas mekim.
Pikinini em papamama bilong em i no insait long tok i tru, em i mas kisim helpim. Sapos yumi singautim em long kam insait long famili-stadi bilong yumi, ating dispela inap helpim gut em sapos papamama bilong em i orait long dispela samting. Robert, nau em i gat famili bilong em yet, taim em i gat 3-pela krismas tasol, em i bin go wantaim papamama bilong em long ol miting Kristen. Maski papamama bilong em i lusim pasin bilong bung wantaim kongrigesen Kristen, em i amamas long tingting bek long ol dispela miting. Taim em i gat 10-pela krismas, em i bungim wanpela manki Witnes em i kisim em i go long ol miting. Papamama bilong dispela manki Witnes ol i amamas long lukautim Robert; ol i tingim em i olsem pikinini i no gat papa o mama long spirit, na bihain ol i stadi wantaim em. Ol i lukautim em gut, na em i kamap strong hariap, na nau em i amamas long mekim wok elda long kongrigesen.
Taim papamama i pasim rot long pikinini i ken kamap strong, pikinini i no save stap wanpis. Jehova i stap yet olsem gutpela Papa long heven. Song 68:5 i tok: “God i save stap long ples bilong em yet, na em i save lukautim ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis.” Ol pikinini man na ol pikinini meri i no gat papa long ol samting bilong spirit, ol i save olsem ol i ken beten toktok wantaim Jehova na em bai strongim ol. (Song 55:22; 146:9) Lain bilong Jehova i olsem wanpela mama i wok strong long mekim wok bilong en long kamapim ol gutpela kaikai bilong spirit long rot bilong ol buk samting na long ol miting i kamap long 85,000 kongrigesen long olgeta hap bilong graun. Olsem na long rot bilong Papa bilong yumi, Jehova, na oganaisesen bilong em i olsem wanpela mama, “ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis,” ol tu inap mekim stadi long Baibel.
Mipela laik mekim gutpela tok amamas long ol papamama Kristen em oltaim ol i save mekim famili-stadi long Baibel wantaim ol pikinini bilong ol. Na mipela tingim na laik givim gutpela tok long ol mama na papa singel em ol i wok yet long skulim ol yangpela bilong ol long ol pasin Jehova i laik yumi mekim. (Sindaun 22:6) Ol man i tingim gut ol pikinini i no gat papa long ol samting bilong spirit, ol i save samting ol i mekim em i mekim gut bel bilong Papa bilong yumi long heven, em Jehova. Pasin bilong lukautim famili long ol samting bilong spirit em i wanpela bikpela wok tru yu mas mekim. Tasol ‘yu no ken les long mekim gutpela pasin. Sapos yu no slek long mekim wok, orait long taim bilong kisim kaikai yu bai kisim gutpela kaikai tru.’—Galesia 6:9.
[Futnot]
a Mipela i senisim sampela nem.
[Piksa long pes 23]
Famili-stadi i givim rot long ol yangpela long kamapim ol samting ol i save tingting planti long en long papamama bilong ol
[Piksa Kredit Lain long pes 20]
Harper’s