Taim Ol Kristen i Wok Bisnis Wantaim, Ol i Mas Wok Long i Stap Wanbel
“Sapos ol manmeri bilong God i sindaun gut wantaim na i stap wanbel olsem ol brata tru, em i gutpela tumas, na ol i ken i stap belgut.”—SAM 133:1.
1. Bilong wanem i gutpela sapos ol Kristen i stap wanbel?
TRU TUMAS, ‘sapos ol brata Kristen i stap wanbel, em i gutpela tumas.’ Long nau ol manmeri bilong dispela graun ol i no i stap wanbel, olsem na taim sampela man i stap wanbel olsem ol brata tru, dispela i gutpela tumas. Ol dispela manmeri ol i save amamas long i stap wantaim. Taim ol man i no i stap wanbel, dispela em i nogut; dispela pasin i kamapim kros, na pasin bilong bel nogut long narapela man, na i mekim ol poroman i no i stap pren moa.
2. Yumi gat wankain tingting long ol lo bilong Baibel na olsem wanem dispela samting i mas helpim yumi long i stap wanbel wantaim ol brata long ol samting bilong bisnis tu?
2 Ol Kristen i gat wankain tingting long ol lo bilong Baibel na dispela samting i mas helpim ol long i stap wanbel taim ol i wok bisnis wantaim ol narapela wokboi bilong Jehova. Wanpela wasman long wanpela kongrigesen bilong ol Witnes Bilong Jehova, em i tok: “Ol manmeri bilong dispela graun i giaman moa yet, olsem na taim yumi wok wantaim ol brata, em ol i bihainim lo, yumi save amamas. Taim yumi wok wantaim ol brata, i no gat wok long yumi ‘was gut’ long olgeta taim. Nau long dispela taim wan wan man tasol i save bihainim stretpela klinpela pasin long wok bisnis. Olsem na sapos yumi wok wantaim ol brata, em ol i no save giaman o stil, na ol i no save smok o mekim ol tok swea, na ol i save bosim gut skin, na ol i no tingting long kisim planti samting bilong skin, em i gutpela tumas!”
3. (a) Insait long wok bisnis, wanem sampela taim ol brata i wok wantaim? (b) Taim ol brata i wok bisnis wantaim, ol i mas bihainim wanem ol lo?
3 Wanem sampela taim ating bai ol brata i wok bisnis wantaim? Wanpela taim em olsem: Taim tupela brata o sampela moa i wok wantaim long bosim wanpela bisnis. Na wanpela taim em olsem: Taim wokman wantaim bos bilong em tupela wantaim i brata Kristen. Na wanpela taim em olsem: Taim wanpela brata i laik baim wanpela samting i go long narapela brata, o em i laik mekim wanpela wok bilong wanpela brata na bai brata i baim em. Long ol kain wok bisnis olsem, ol brata i mas bihainim ol tok bilong Baibel i kamapim ol lo bilong Jehova long stretpela pasin. Long dispela rot bai ol inap i stap wanbel na amamas moa yet long wok wantaim.—1 Korin 10:31.
4. Long samting bilong bisnis, ol Kristen i mas was gut long wanem samting?
4 Tasol yumi mas was gut, nogut sampela i no bihainim moa tingting tru bilong Kristen. Nogut ol i kirap tingting tumas long ol samting bilong ol yet tasol. (Filipai 2:4) Nogut mani i kamap olsem nambawan bikpela samting long tingting bilong ol, na ol i no tingting moa long i stap wanbel wantaim ol brata. Insait long wok bisnis, sapos yumi tingim yumi yet tasol, dispela inap kamapim hevi na bai yumi no stap wanbel moa wantaim ol brata, na yumi no stap wanbel moa wantaim Jehova. Nogut kain samting olsem i kamap!—Jon 13:34, 35; Hibru 13:5; 1 Timoti 3:2, 3; 1 Jon 3:16; 4:20, 21.
Kontrak Em Bikpela Samting
5. Ol samting Ebraham i mekim taim em i baim graun, olsem wanem dispela i kamapim long ples klia olsem i gutpela sapos yumi pasim tok long ai bilong ol man o raitim kontrak samting?
5 Bilong helpim yumi bambai kros i no ken kamap long ol samting bilong bisnis, yumi ken tingim pasin Ebraham i bihainim taim em i baim wanpela hap graun. Em i “skelim mani olsem pasin bilong ol bisnisman. Ol man bilong Het ol i harim Efron i makim 400 mani silva long dispela graun. Na Ebraham i skelim dispela mani na i givim long Efron. Long dispela pasin Ebraham i kisim graun bilong Efron i stap long Makpela. . . . Olgeta man bilong Het i stap long ples kibung ol i save, dispela graun i bilong Ebraham nau.” I no tupela tasol i pasim tok; nogat; tupela i mekim long ai bilong ol narapela man. Olsem na kros i no ken kamap, long wanem olgeta i save wanem samting tru Ebraham i baim na pe tru bilong en.—Jenesis 23:2-4, 14-18.
6. Ol Kristen i ken mekim wanem long ol bikpela samting bilong bisnis?
6 Olsem tasol taim ol Kristen i mekim bikpela samting bilong bisnis, gutpela sapos ol i raitim kontrak samting. Olsem: Sapos narapela Kristen i laik baim samting long narapela Kristen, ol i ken raitim wanem samting tru em i laik baim, pe bilong dispela samting, em bai baim olsem wanem, wanem taim na long wanem rot em i ken kisim, na ol narapela samting tupela i pasim tok long en. O sapos wanpela brata i laik baim narapela brata long mekim wanpela wok bilong em, orait tupela i ken raitim wanem wok stret em i mas mekim, em i mas pinisim long wanem taim, pe em bai kisim, na ol narapela samting tu. Ol i mas raitim det (de mun yia) long pepa, na raitim tupela pepa bambai tupela wantaim i holim pepa i gat ol dispela tok long en. Kain kontrak olsem em i bikpela samting sapos sampela brata i laik kamapim wanpela kampani na bai ol i wok wantaim long bosim. Sapos ol i raitim kontrak bai olgeta i save wanem wok ol i mas mekim, na dispela bai helpim ol long bihainim tok bilong Jisas, em i tok: “Yupela i mas tok ‘Yes’ na ‘Nogat’ tasol. Em inap.” (Matyu 5:37) Sapos i gat planti samting ol i mas raitim, ating ol i mas singautim wanpela loya i helpim ol long raitim kontrak.
7. (a) Taim ol i raitim ol tok bilong kontrak, ol i mas tingim wanem narapela samting tu? (b) Ol Kristen i mas i gat wanem kain tingting na ol i mekim ol samting bilong bisnis?
7 Taim ol brata i raitim ol tok bilong kontrak, ol i no ken tingim tasol ol wok ol i laik mekim. Nogat. Ol i mas tingim tu ol hevi inap kamap. Olsem: Sapos wok bilong ol i no kamap gutpela na ol i mas pinisim dispela kontrak, bai ol i mekim olsem wanem? (Provep 21:5) Olgeta wok bisnis inap bagarap, na ol i no inap tingim olgeta hevi inap kamap na raitim long pepa. Olsem na sapos senis i kamap, ating ol i mas senisim kontrak liklik o raitim nupela. O ating bihain bai wanpela i save em i no bin tingting gut na em i insait long dispela wok bisnis, na nau em i laik painim rot bilong bihainim stretpela pasin na lusim dispela wok. Tasol nogut em yet i bin tromoi bikpela mani bilong dispela bisnis o em i no bin bosim gut na nau bisnis i bagarap na em i no laik karim hevi na bekim dinau bilong en na em i tingting long lusim. Olgeta insait long kontrak ol i mas toktok wantaim long rot bilong pinisim kontrak na bilong stretim dinau sapos i gat dinau. Tasol man i save bihainim tok bilong maus bilong bel, em bai redi long mekim olgeta samting em inap mekim bambai em i ken bihainim olgeta tok bilong kontrak. Maski em i mas senisim sindaun bilong em tu inap liklik taim, tasol bai em i redi long mekim. (2 Tesalonaika 3:12) Sapos Kristen i laik wokabaut stret na bihainim stretpela pasin na i no gat asua, bai em i wok strong long mekim olgeta wok em kontrak i makim bilong em. Maski dispela bai givim hevi long em, tasol bai em i mekim bambai Jehova i ken orait yet long em. “Em i save inapim promis em i bin mekim, maski em i kisim hevi na i bagarap long dispela samting.” (Sam 15:1-4) Long olgeta dispela samting ol i mekim, ol wokboi bilong Jehova i mas “givim bel bilong [ol] long God na long ol man na [ol] i mekim.”—1 Korin 16:14.
8. Taim wanpela brata i laik insait long wanpela wok bisnis, bilong wanem em i mas tingting gut pastaim?
8 Olsem na sapos wanpela brata i laik insait long wanpela wok bisnis, gutpela sapos em i tingting gut pastaim. (Luk 14:28-30) Sampela ol i no mekim olsem na ol i insait long wanpela wok bisnis na bihain dispela wok bisnis i bagarap. I olsem ol i kalap tasol long wanpela sip na i go na nau sip i bagarap long ol bikpela ston i hait insait long wara. Olsem: Sampela i pilim olsem sapos ol yet i gat bisnis wankain olsem bilong bos bilong ol, bai ol inap kisim bikpela profit mani olsem em. Tasol ol i no save long hatwok bilong bosim wanpela bisnis nau long dispela taim bilong narapela bisnis i resis long winim narapela. Long olgeta yia, long olgeta hap bilong graun, planti tausen wok bisnis i save bagarap. Planti Kristen tu i bin kirapim sampela wok bisnis na bihain bisnis i bagarap na nau ol i amamas long wok gen long wanpela bos na kisim pe long olgeta wik o potnait.
Wok Gut Wantaim long Ples Wok
9. Long ples wok, i gat wanem ol rot bilong ol Kristen i ken litimapim nem bilong ol arapela brata?
9 Rom 12:10 i tok: “Yupela olgeta wan wan i mas litimapim nem bilong ol arapela tasol.” Ol brata i bihainim dispela tok na bos bilong ol em i wanpela brata, ol i no save ting olsem: ‘Em i brata tasol, olsem na maski, mi ken sakim tok bilong em.’ Nogat. Ol i save harim gut tok bilong bos na wok strong long mekim wok bilong ol. (1 Timoti 6:2) Na taim sampela brata Kristen i wok wantaim long wanpela bos, orait tok ol i mekim long ol brata wanwok bilong ol na pasin ol i mekim long ol bai kamapim long ples klia olsem ol i tingim ol i brata bilong ol na ol i litimapim nem bilong ol. Brata Kristen i stap bos em i no ken ting em i antap long brata Kristen i stap wokboi bilong em. Nogat. Oltaim em i mas tingting olsem: ‘Mitupela wantaim i wokboi bilong Jehova na i stap wankain long ai bilong Em.’ (Efesas 6:9) Na tupela wantaim, bos wantaim wokboi, i mas tingim tok i stap long Galesia 6:10, olsem: “Yumi mas mekim gutpela pasin long olgeta man. Tasol yumi mas strong tru long mekim gutpela pasin long ol brata i bilip long Bikpela.”
10. Olsem wanem pasin daun i helpim yumi long litimapim nem bilong ol arapela brata?
10 Sapos pasin daun i kamap bikpela bai narapela i no hatwok long litimapim nem bilong narapela. Olsem: Elda long wanpela kongrigesen Kristen em i gat pasin daun, sapos bos bilong em i wanpela brata, orait bai i no hatwok long elda hia i bihainim tok bilong em long ol samting bilong bisnis, maski em i no holim wankain wok olsem elda insait long kongrigesen. Na dispela brata i stap bos, sapos em i gat pasin daun bai i no hatwok long em i bihainim tok bilong wokboi bilong em, dispela elda, long ol samting bilong kongrigesen. Pasin daun bai helpim tupela wantaim, na bai narapela i no ken kros kros long narapela long ol liklik pasin kranki em i mekim na ting em i mas mekim olgeta samting i gutpela olgeta. Ol i save, “yumi olgeta man yumi bin mekim sin.”—Rom 3:23; 12:3.
11. Olsem wanem ol Kristen i ken isi isi long ol man long ol samting bilong bisnis?
11 Baibel i tok tu: “Olgeta man ol i mas save long yupela, yupela i man bilong isi isi long ol.” (Filipai 4:5) Kristen i save isi isi long ol man, em i no save strong long brata Kristen bilong em i mas katim hap pe long samting em i baim long em, o sapos brata i mekim sampela wok bilong em, em i no ting brata hia i mas mekim wok i gutpela olgeta o mekim long liklik pe tasol. Nogat. Na sapos bos bilong wanpela Kristen em i brata, orait dispela Kristen i no ken ting bos em i wanpela brata, olsem na em i mas givim de of long em o larim em i mekim wok long sampela masin o long ka bilong kampani samting. Nogat. Sapos wanpela brata i mekim gut long yumi, olsem katim hap pe bilong samting yumi baim long em, o givim de of samting long yumi, em i gutpela. Tasol yumi no ken ting em i mas mekim olsem, na yumi no ken strong long em i mekim. Nogat. Dispela kain tingting na pasin inap mekim na bai narapela brata i bel nogut long narapela brata na ol i no i stap wanbel moa.—Provep 18:19.
12 Olsem wanem long autim tok bilong kingdom long ples wok?
12 Ol Kristen i mas autim gutpela tok bilong Kingdom bilong God long ol man i no bilip, tasol long ples wok ol i mas tingting gut na mekim long taim i stret. (Eklisiastis 3:1, 7) Sapos ol i laik autim tok long taim bilong wok, ol i mas kisim orait long bos pastaim. Sapos nogat, ating bai bos i no ken amamas, na dispela samting bai bagarapim nem bilong Jehova na nem bilong lain bilong Em. (1 Timoti 6:1) I gat ol narapela taim ol i ken autim tok long ples wok, olsem long belo samting. Na tu sapos sampela Witnes i wok wantaim long wanpela ples wok, orait ol i mas was gut na ol i no ken toktok wantaim long ol samting bilong God long taim bilong wok.
Was Gut long Tingting i Kirapim Yu long Mekim Wok Bisnis
13. Pol na man wantaim meri i lukautim Pol long Korin, ol i gat wanem tingting long wok mani ol i mekim?
13 Taim aposel Pol i stap long Korin, em i stap long haus bilong tupela Kristen, em Akwila na meri bilong em Prisila, na em i wok bisnis wantaim tupela. (Aposel 18:1-3) Ol i mekim dispela wok bilong painim liklik wansiling bilong baim kaikai samting, tasol bikpela tingting i kirapim ol long mekim dispela wok, em olsem: Ol i tingting long helpim wok bilong Jehova. No gat wanpela man inap sutim tok long ol na tok “ol i ting pasin bilong God em i rot bilong kisim kago.” Nogat tru. (1 Timoti 6:5) Tripela wantaim i kisim planti blesing long Jehova, na Baibel i kolim nem bilong ol na tok ol i gutpela manmeri.—Rom 16:3-5.
14. (a) Sapos yumi laik insait long wanpela wok bisnis, bilong wanem i gutpela sapos yumi skelim gut tingting bilong yumi pastaim? (b) Tripela Witnes i mekim wanem bilong stretim hevi bilong ol?
14 Sapos wanpela Kristen i laik insait long wanpela wok bisnis na em i skelim gut tingting bilong em pastaim, orait dispela bai helpim em long abrusim planti hevi. Em i mas tingting olsem: Wanem tingting tru i kirapim mi long mekim dispela wok? Olsem: Ating wanpela Kristen i laik bai em i gat bikpela hap taim moa bilong mekim wok bilong Kingdom, tasol poroman bilong em long wok bisnis i tingting long kisim gutpela sindaun moa. Ating wanpela i laik mekim wok long ol profit mani bilong mekim dispela bisnis i kamap bikpela moa, tasol poroman bilong em long dispela wok bisnis em i laik bai ol i holim ol dispela profit mani, maski ol i mas baim bikpela takis long en, bambai bisnis i no ken i go bikpela na givim bikpela wok moa long ol. Long wanpela kantri, tripela Witnes Bilong Jehova, ol i bilong wanpela famili, ol i kirapim wanpela wok bisnis. Tasol bihain ol i gat narapela narapela tingting. Narapela i laik mekim bikpela wok moa na bai dispela wok bisnis i ken kamap bikpela na narapela i no laik. Bilong stretim dispela hevi, ol i pasim tok long skelim olgeta mani samting bilong dispela bisnis i go long tripela na ol i no ken wok moa wantaim. Long dispela rot ol i stap wanbel yet olsem ol brata Kristen na long famili. Ol i bihainim tok bilong Baibel i tok: “Yumi mas bihainim olgeta pasin i save mekim yumi stap wanbel, na olgeta pasin i save strongim bilip bilong ol brata.”—Rom 14:19.
15. Bilong wanem yumi mas was gut long tingting bilong yumi long mani?
15 Yumi mas was gut moa yet long tingting bilong yumi long mani. Baibel i tok: “Sapos man i bihainim stretpela pasin, bai God i mekim gut tru long em. Tasol sapos man i wok strong tumas long kamap maniman kwiktaim, bai Bikpela i no inap larim em i go nating. Nogat. Bai em i mekim save long em.” (Provep 28:20) Sapos Kristen “i wok strong tumas long kamap maniman kwiktaim,” ating bai em i lusim tingting long samting i bikpela moa, em lain brata Kristen bilong em. Dispela inap mekim na bai kongrigesen i no i stap wanbel moa, long wanem ating sampela brata bai bel nogut long dispela brata i tingim mani i bikpela samting, winim ol samting bilong Kingdom. Olsem na Baibel i mekim toksave olsem: “Tasol ol man i ting long kisim planti kago, ol bai i pundaun long traim, olsem long hul bilong kisim abus. Na bel bilong ol bai i kirap long planti samting nogut i save mekim ol i longlong. Na bai ol i lus na bagarap tru. Pasin bilong laikim tumas mani em i as bilong olgeta pasin nogut. Sampela man ol i bin laikim tumas mani, na dispela pasin i pulim ol na ol i lusim bilip pinis, na ol i karim bikpela pen moa.”—1 Timoti 6:9, 10.
16. Yumi mas bihainim wanem kain pasin long olgeta samting bilong bisnis?
16 “Pasin bilong laikim tumas mani” inap pundaunim Kristen olsem: Dispela pasin inap pulim Kristen long bihainim sampela pasin bilong ol bisnisman em i no stret o em i giaman tru. Taim ol narapela Kristen i insait long samting bilong bisnis wantaim man i mekim kain pasin olsem, kros inap kamap na bai ol i no i stap wanbel moa. Na ol dispela kain pasin i bagarapim man long ai bilong Jehova. Bilong i stap wanbel wantaim ol narapela Kristen long ol samting bilong bisnis, bikpela samting Kristen i mas tingim em olsem: Jehova “i no laik tru” long ol man i mekim pasin giaman long wok bisnis bilong ol. (Provep 11:1; 20:23) Tru tumas, ol Kristen i mas bihainim stretpela pasin bambai ol i ken mekim tok wankain olsem aposel Pol, em i tok: “Mipela i pilim olsem bel bilong mipela i stret long ai bilong God. Na mipela i laik wokabaut stret long olgeta taim.”—Hibru 13:18.
Stretim Hevi i Kamap long Samting Bilong Bisnis
17. Sampela ol liklik hevi i kamap long samting bilong bisnis, olsem wanem yumi ken stretim?
17 Taim ol brata i wok bisnis wantaim, hevi inap kamap. Rot bilong stretim sampela ol liklik hevi i kamap, em olsem: Ol i mas bihainim tok bilong 1 Pita 4:8, em i tok: “Yupela i mas holim strong pasin bilong sori long ol brata. Pasin bilong sori em i save karamapim planti sin.” Sapos ol i no inap stretim hevi long dispela rot, ol i no ken larim tasol na i go bikpela. Nogat. Sapos ol i mekim olsem, ating bai narapela i no ken laikim moa narapela, na bai ol i kamap birua. Planti taim, sapos tupela i toktok gut wantaim long pasin isi, hevi i no ken kamap bikpela. Baibel, em Tok Bilong God, i tok yumi mas stretim kwik kros.—Matyu 5:23-25; Efesas 4:26, 27.
18. Sapos wanpela brata Kristen i ting narapela brata i bin mekim bikpela rong long em long samting bilong bisnis, orait em i ken mekim wanem?
18 Tasol taim wanpela brata Kristen i ting narapela brata i bin mekim bikpela rong long em long samting bilong bisnis, orait em i mas bihainim gut ol tok bilong Matyu 18:15-17. Sapos em i mekim namba wan na namba tu samting, ating dispela bai stretim hevi. Tasol sapos nogat, orait em i mas mekim namba tri samting: Em i mas tokim ol elda bilong kongrigesen long skelim dispela hevi. Sapos brata i tokim ol elda long kain hevi olsem, ol elda i mas wok strong long tokim ol brata, narapela i no ken kisim narapela i go long kot. Pol i tok, sapos brata i kisim brata i go long kot, “long dispela pasin yupela i pundaun pinis.” Na em i tok moa olsem: “Bilong wanem yupela i no larim ol i mekim nogut long yupela? Bilong wanem yupela i no larim ol i pulim samting bilong yupela?” (1 Korin 6:1-8) Gutpela sapos hap mani bilong yumi i lus; nogut yumi kisim brata i go long kot na long dispela pasin yumi bagarapim nem bilong Jehova na nem bilong kongrigesen na yumi no stap wanbel moa. Tru ol i no kisim brata i go long kot, tasol sapos pasin giaman i bin kamap, orait kongrigesen i mas mekim sampela samting bilong stretim dispela.
19. Taim ol elda i givim sampela tok long ol brata long hevi i kamap long samting bilong bisnis, ol i ken tokim ol brata long tingim pasin bilong husat?
19 Taim ol elda i givim tok long ol brata bilong helpim ol long stretim kros i kamap long samting bilong bisnis, ol i ken tokim ol brata long tingim pasin Ebraham i mekim long Lot taim kros i laik kamap namel long tupela. Ebraham i lapun, tasol em i mekim gutpela pasin long Lot—em i larim Lot i makim pastaim wanem hap graun em i laik i go sindaun long en. Em i tok, tupela i wanblut na nogut tupela i kros. (Jenesis 13:5-11) Na ol elda i ken tokim ol brata long tingim gutpela pasin bilong Sakias. Em i laik hapim olgeta samting bilong em long namel stret. Wanpela hap em i laik givim long ol rabisman, na wanpela hap em i laik givim bilong bekim mani long ol man em i bin sutim tok giaman long ol na pulim mani long ol; em i laik bekim long ol inap 4-pela taim.—Luk 19:1-10; lukim tu 1 Korin 10:24.
20, 21. Yumi mas i gat wanem tingting long wok mani bilong yumi?
20 Taim ol Kristen i bihainim gut ol tok bilong Baibel na stretim gut hevi i kamap long samting bilong bisnis, em i gutpela tru! Long dispela rot ol inap i stap wanbel yet, maski wok bisnis bilong ol i bagarap. Gutpela samting olsem bai kamap sapos long olgeta taim yumi tingim dispela samting, olsem: Long tingting bilong ol Kristen, wok bilong Kingdom na pasin wanbel i stap namel long ol brata, dispela i namba wan, na wok mani i namba tu. Na sapos ol brata inap stretim ol samting long wok mani o wok bisnis bilong ol bambai ol i gat bikpela hap taim moa bilong mekim ol samting i bikpela samting moa, olsem ol wok bilong Kingdom, dispela tu em i gutpela tru—Matyu 6:33; skelim wantaim Filipai 1:9, 10.
21 Olsem na nambawan bikpela samting, em olsem: Yumi laik i stap wanbel wantaim Jehova na ol brata Kristen bilong yumi. (Matyu 22:36-39) Yumi no laik tru bai pasin bilong dispela graun o samting bilong bisnis i bagarapim dispela. Long wanem pasin bilong i stap wanbel wantaim Jehova na ol brata Kristen em gutpela tumas!
Sampela Askim
◻ Sapos yumi bihainim Tok Bilong God, olsem wanem dispela inap helpim yumi long i stap wanbel taim yumi wok bisnis wantaim?
◻ Long ol bikpela samting bilong bisnis, bilong wanem i gutpela sapos yumi raitim kontrak samting?
◻ Long ples wok, olsem wanem narapela Kristen i ken litimapim nem bilong narapela Kristen?
◻ Bilong wanem yumi mas skelim gut tingting i kirapim yumi long mekim wok bisnis?
◻ Taim yumi laik stretim hevi i kamap long samting bilong bisnis, yumi mas i gat wanem kain tingting?
[Piksa long pes 18]
Ebraham i mekim ol samting bambai ol man i ken save em i baim hap graun bilong Efron
[Piksa long pes 20]
Wok mani Pol na Akwila na Prisila i mekim bilong kisim mani bilong baim kaikai samting, ol i tingim dispela i namba tu tasol