“Bihainim Gut Tok Bilong Mi na Bai Yu Stap Gut”
EM I yangpela man, em i gat save, na “em i gat strongpela bodi na em i luk nais tru.” Meri bilong bosman bilong em i laik inapim laik nogut bilong bel na em i strong long mekim olsem. Em i laikim dispela yangpela man na em i no inap bosim dispela laik, olsem na long olgeta de em i wok strong long pulim dispela yangpela man. “Long wanpela de Josep i go insait long haus, bilong mekim wok bilong em. Na i no gat wanpela wokman i stap. Orait meri bilong Potifar i holimpas saket bilong Josep na em i tok olsem, ‘Yu kam slip wantaim mi.’ ” Tasol Josep, pikinini man bilong Jekop, i lusim saket bilong em na em i ranawe lusim meri bilong Potifar.—Stat 39:1-12.
Tasol i no olgeta man i save sakim ol traim i kamap long ol. Tingim stori bilong wanpela yangpela man em King Solomon bilong Israel long bipo i bin lukim em long rot long wanpela nait. Taim wanpela meri nogut i grisim em pinis long mekim pasin pamuk, “wantu em i bihainim meri i go long haus, olsem bulmakau ol i bringim i go long ples bilong kilim i dai.”—Sindaun 7:21, 22.
Baibel i tokim ol Kristen long “stap longwe long pasin pamuk.” (1 Korin 6:18) Aposel Pol i raitim pas long yangpela disaipel Kristen Timoti, na em i tok: “Oltaim yu mas givim baksait long olgeta kain laik nogut i save kamap long bel bilong ol yangpela man.” (2 Timoti 2:22) Taim ol samting i kamap na i laik kirapim yumi long mekim pasin pamuk, o bagarapim marit, o sampela narapela pasin i no stret, yumi mas ranawe hariap, olsem Josep i bin mekim. Wanem samting bai helpim yumi long mekim olsem? Long sapta 7 bilong Buk Sindaun, Solomon i givim yumi sampela gutpela tok bilong helpim yumi. Em i lainim yumi long ol tok inap lukautim yumi na ol man bilong mekim pasin pamuk ol i no ken paulim yumi; na tu, em i stori long olsem wanem wanpela meri nogut i bin grisim wanpela yangpela man long mekim pasin pamuk, na dispela i givim save long yumi long pasin ol manmeri nogut i save bihainim bilong pundaunim ol narapela.
‘Putim Tok Bilong Mi Long Pinga Bilong Yu’
King i kirapim tok olsem papa i save givim long pikinini bilong em: “Pikinini, yu mas holim strong tok bilong mi na putim long tingting bilong yu. Sapos yu bihainim gut tok bilong mi, bai yu stap gut. Lukautim gut tok bilong mi, olsem yu save lukautim ai bilong yu yet.”—Sindaun 7:1, 2.
God i givim wok long ol papamama long lainim ol pikinini bilong ol long wanem samting i stret na wanem samting i no stret long ai bilong God. Moses i tokim ol papa olsem: “Oltaim yupela i mas tingim ol dispela lo nau mi givim long yupela. Na yupela i mas lainim ol pikinini bilong yupela long ol dispela lo. Na tokim ol long taim yupela i stap long haus na long taim yupela i wokabaut long rot, na long taim yupela i malolo na long taim yupela i wok.” (Lo 6:6, 7) Na aposel Pol i tok: “Yupela papa, yupela i no ken bagarapim tingting bilong ol pikinini bilong yupela na mekim ol i belhat long yupela. Nogat. Yupela i mas mekim gutpela pasin long ai bilong Bikpela, na stretim gut ol pikinini bilong yupela na skulim ol long tok bilong Bikpela.” (Efesus 6:4) Olsem na ol tok bilong papamama em pikinini i mas holim strong, em ol tok bilong kirapim tingting na ol lo i stap long Tok Bilong God, em Baibel.
Ol samting papamama i lainim ol pikinini long en i gat sampela narapela lo—em ol lo bilong famili. Ol dispela lo em bilong lukautim famili. Tru, olgeta famili bai i no gat wankain lo. Em i wok bilong papamama long skelim wanem samting inap helpim gut famili bilong ol. Na ol lo ol i putim i kamapim tru olsem ol i sori na tingim tru famili. Solomon i tokim ol yangpela long bihainim ol dispela lo wantaim ol tok bilong Baibel em papamama i lainim ol long en. Em nau, em i stret yu mas lukautim gut ol dispela tok “olsem yu save lukautim ai bilong yu yet.” Long dispela rot yu inap abrusim ol samting nogut i save kamap taim man i sakim ol lo bilong Jehova na “bai yu stap gut.”
“Yu mas putim tok bilong mi long tingting bilong yu na em bai i stap oltaim, olsem ring i stap oltaim long pinga bilong yu.” (Sindaun 7:3) Olsem ol pinga bilong yumi i stap ples klia long ai bilong yumi na yumi save mekim wok long ol long mekim ol samting yumi laikim, olsem tasol ol save yumi kisim taim papamama i skulim yumi long Baibel o save yumi yet i kisim long Baibel, yumi mas tingim oltaim na larim dispela save i stiaim yumi long olgeta samting yumi laik mekim. Yumi mas putim ol dispela lo long bel na ol i mas kamap olsem pasin bilong yumi.
King i no lusim tingting olsem gutpela tingting na save na pasin bilong kisim gut ol tok ol i bikpela samting, olsem na em i tok: “Tokim gutpela tingting na save: ‘Yu susa bilong mi’; na yu mas kolim pasin bilong kisim gut ol tok olsem ‘Susa Wanblut.’ ” (Sindaun 7:4, NW ) Sapos yumi gat gutpela tingting na save, yumi inap mekim stretpela wok long ol save God i givim long yumi. Yumi mas laikim gutpela tingting na save olsem yumi laikim susa tru bilong yumi. Pasin bilong kisim gut ol tok em i wanem samting? Man i kisim gut ol tok em inap skelim gut ol samting long tingting na painim tru as bilong en. Pasin bilong kisim gut ol tok i mas stap olsem wanpela gutpela pren.
Bilong wanem yumi mas bihainim tok bilong Baibel yumi lainim na laikim tru gutpela tingting na [save] na pasin bilong kisim gut ol tok? Long wanem, “sapos meri bilong narapela man i laik grisim yu long slip wantaim em, orait gutpela tingting bai i banisim yu na yu no inap bihainim tok bilong en.” (Sindaun 7:5) Em nau, sapos yumi bihainim dispela tok em bai lukautim yumi na ol man nogut i no inap grisim yumi long mekim rong.
Yangpela Man i Bungim ‘Meri Bilong Grisim Man’
Orait nau king bilong Israel i stori long samting em yet i bin lukim: “Mi sanap long windo bilong haus bilong mi na mi lukluk i go long rot. Na mi lukim ol yangpela man i wokabaut i go i kam long rot. Ol i no gat gutpela tingting na save. Tasol wanpela em i kranki olgeta. Dispela yangpela man i wokabaut klostu long haus bilong wanpela meri nogut. San i go daun pinis na klostu tudak i laik kamap.”—Sindaun 7:6-9.
Taim san i go daun, na tudak i wok long kamap long ol rot, Solomon i sanap long windo na lukluk i go ausait. Em i lukim wanpela yangpela man i no gat strong long sakim traim. Yangpela man i no gat pasin bilong skelim gut ol samting, olsem na bel bilong em i gat laik nogut i stap long en. Ating em i save dispela hap bilong taun i no gutpela hap, na em i save wanem samting inap painim em long dispela hap. Dispela yangpela man i “wokabaut klostu long haus bilong wanpela meri nogut.” Dispela meri em i husat? Em i laik mekim wanem?
King i tok moa olsem: “Dispela meri i putim bilas olsem meri bilong rot, na em i ting long grisim dispela man. Olsem na meri i go bungim em. Dispela meri i hambakmeri tru na i no save sindaun gut long haus. Oltaim em i save raun raun long rot na long maket, bilong painim man.”—Sindaun 7:10-12.
Ol bilas dispela meri i putim i tokaut klia long pasin bilong em. (Stat 38:14, 15) Em i bilas olsem wanpela pamukmeri. Na tu, em i meri bilong grisim man—em i gat tingting long paulim man. Em i wanpela hambakmeri tru, na em i meri bilong toktok na em i strong long bihainim laik bilong em yet, na em i save bikhet na sakim tok. Em i no laik i stap long haus, nogat, em i laik raun long ol rot nabaut bilong painim ol man i olsem abus bilong em. Em i wet long painim kain man olsem dispela yangpela man.
“Planti Switpela Tok”
Olsem na wanpela yangpela man i bungim wanpela meri nogut i gat tingting long paulim em. Ating ol dispela samting i wok long kamap i bin kirapim Solomon long lukluk gut tru! Em i tok: “Mi lukim dispela meri i holimpas dispela yangpela man na givim kis long em. Na meri i lukluk stret long ai bilong en na i tok olsem, ‘Nau mi bin mekim wanpela ofa, na hap abus bilong dispela ofa i stap long haus bilong mi. Olsem na mi lusim haus bilong mi na mi kam bilong painim yu. Nau mi lukim yu pinis.’ ”—Sindaun 7:13-15.
Dispela meri em i meri bilong tok gris tru. Em i lukluk stret long ai bilong man na toktok wantaim em. Olgeta tok em i mekim em bilong grisim na pulim dispela man. Taim em i stori olsem long dispela de stret em i bin mekim wanpela ofa, em i laik tok olsem em i stretpela meri na meri bilong tingim ol samting bilong spirit. Kain ofa olsem em ol i save mekim long tempel long Jerusalem i gat abus, na plaua, na wel, na wain wantaim. (Wok Pris 19:5, 6; 22:21; Namba 15:8-10) Taim ol man i mekim kain ofa olsem, ol inap kisim hap ofa bilong em wantaim famili bilong em, olsem na dispela meri i laik bai yangpela man i ken save, i gat planti gutpela kaikai na dring i stap long haus bilong em. Tok bilong meri em i klia: Sapos yangpela man i kam long haus bilong en, em bai kisim bikpela amamas. Meri i bin lusim haus bilong em long painim dispela yangpela man stret. Sapos man i bilipim tok bilong dispela meri em bai ting meri i tingim em tru. Wanpela saveman bilong Baibel i tok: “Tru dispela meri i raun long painim wanpela man, tasol yu ting em i raun long painim dispela wanpela man stret? Wanpela longlong man tasol inap bilipim dispela meri—ating em dispela yangpela man tasol.”
Bilong kirapim man long laikim em, dispela meri i mekim wok long ol bilas bilong em, na ol tok gris bilong em, na pasin bilong holimpas na kis long man, na nau meri i mekim wok long samting man inap smelim. Meri i tok: “Na tu mi bin redim gutpela bet long haus bilong mi. Mi bin putim ol naispela sitbet i gat kala long dispela bet. Ol dispela sitbet i kam long Isip. Na mi bin kapsaitim kain kain paura i gat gutpela smel long dispela bet.” (Sindaun 7:16, 17) Em i bin bilasim bet bilong em long ol naispela sitbet i gat kala em ol i bin kam long Isip na em i kapsaitim kain kain paura i gat gutpela smel long dispela bet.
Meri i tok moa olsem: “Yu kam wantaim mi, na bai mitupela i wok long pilai na amamas i go inap long tulait.” Em i no singautim yangpela man long kam kaikai tasol, nogat. I olsem em i promis long tupela bai mekim maritpasin wantaim. Long tingting bilong dispela yangpela man, ol samting meri i toktok long en i gutpela na i kirapim tru bel bilong em! Bilong kirapim em moa long mekim dispela samting, meri i tok: “Yu no ken pret long man bilong mi. Em i go i stap longwe moa, na em i no inap kam bek hariap. Long wanem, em i kisim planti mani i go wantaim em. Tupela wik bai i go pinis na long namel long dispela mun, ating em bai i kam bek.” (Sindaun 7:18-20) Ol i no ken pret liklik, long wanem, man bilong em i go i stap longwe long mekim wok bisnis na em i no inap kam bek kwiktaim. Meri i save gut tru long pasin bilong giamanim wanpela yangpela! “Dispela meri i mekim planti switpela tok bilong grisim em na kirapim bel bilong en.” (Sindaun 7:21) Bilong sakim kain tok gris olsem, man i mas i stap strong tru olsem Josep i bin mekim. (Stat 39:9, 12) Dispela yangpela man inap sakim o nogat?
‘Olsem Bulmakau i Go Long Ples Bilong Kilim i Dai’
Nau Solomon i tok: “Dispela man i harim tok bilong meri na wantu em i bihainim meri i go long haus, olsem bulmakau ol i bringim i go long ples bilong kilim i dai. O olsem longlong man ol i bringim i go long haus kalabus. Dispela man i no save olsem wanpela spia bai i sutim em. Em i olsem wanpela pisin i flai i go long ples umben i stap long en. Na pisin i no save, umben bai i holimpas em na em bai i dai.”—Sindaun 7:22, 23.
Yangpela man i no inap sakim tok dispela meri i mekim bilong singautim em. Em i givim baksait long gutpela tingting na em i bihainim dispela meri olsem “bulmakau i go long ples bilong kilim i dai.” Olsem wanpela man ol i pasim sen long lek bilong em na em i no inap abrusim strafe, dispela yangpela man i no inap abrusim sin. Em i no luksave long bikpela hevi i laik painim em, na nau ‘wanpela spia i sutim em,’ olsem em i kisim wanpela bagarap long skin na dispela inap mekim na em i dai. Em inap i dai long rot bilong wanpela sik bilong pamuk em i kisim long dispela meri.a Na tu, em inap i dai long samting bilong spirit. Samting em i laik mekim inap bagarapim olgeta samting long i stap bilong em, olsem pasin na skin na sindaun, na em i mekim bikpela rong long God. Olsem na em i hariap long painim indai olsem wanpela pisin i flai i go long umben!
‘No Ken Bihainim Dispela Kain Meri’
Samting Solomon i lukim i givim save long em, na em i tok: “Orait ol pikinini, yupela i mas putim yau gut long tok bilong mi. Yupela i no ken larim bel bilong yupela i kirap long bihainim dispela kain meri. Long wanem, planti man tumas i bin bagarap na dai long han bilong kain meri olsem. Rot i go long haus bilong en i olsem rot i go long matmat. Na sapos yupela i bihainim dispela rot, bai yupela i go long ples bilong ol man i dai pinis.”—Sindaun 7:24-27.
Tok bilong Solomon i klia tru, em i tokim ol man long abrusim ol manmeri i save mekim pasin pamuk na long dispela rot bai ol i “stap gut.” (Sindaun 7:2) Dispela tok i stret tru long taim bilong yumi! Yu no ken raun long ol hap ol kain manmeri olsem i save stap long en. Bilong wanem bai yu raun long kain hap olsem na larim ol manmeri bilong pamuk i traim yu? Tru tumas, bilong wanem bai yu larim laik nogut i kamap long bel bilong yu na yu wokabaut long rot bilong wanpela pamukman o pamukmeri?
Dispela pamukmeri king i lukim, em i grisim dispela yangpela man na singautim em long kam wantaim em na bai tupela i “pilai na amamas i go inap long tulait.” Ating planti yangpela man na yangpela meri i bin bihainim kain tok gris olsem, a? Tasol tingim: Taim wanpela i laik kirapim yu long mekim pasin pamuk, yu ting dispela em i pasin sori o em i pasin bilong inapim laik bilong skin bilong em yet? Sapos man i laikim tru wanpela meri, yu ting em bai subim meri long mekim samting i sakim lo Kristen em i bin lain long en na bel i gat tok long en? Solomon i tok: “Yupela i no ken larim bel bilong yupela i kirap long bihainim” dispela kain pasin.
Man bilong pulim narapela long mekim pasin pamuk i save tingting gut pastaim long ol switpela tok gris em bai mekim. Sapos yumi mekim wok long gutpela tingting na save na pasin bilong kisim gut ol tok, dispela bai helpim yumi long sakim ol tok gris man i mekim bilong pulim yumi. Sapos yumi no lusim tingting long ol lo bilong Jehova, dispela bai lukautim yumi. Olsem na long olgeta taim yumi mas wok long “bihainim gut tok bilong God na stap gut” inap oltaim oltaim.—1 Jon 2:17.
[Futnot]
a Sampela sik bilong pamuk i save bagarapim lewa. Taim sik sifilis i go bikpela ol liklik binatang nogut i save bagarapim lewa. Na tu, liklik binatang nogut em as bilong sik gonoria, i save givim sik na pen long lewa.
[Ol Piksa long pes 29]
Wanem tingting bilong yu long ol lo papamama i save putim long yu?
[Piksa long pes 31]
Yumi bihainim tok bilong God na bai yumi stap laip