“Tingting Gut” Taim Pinis i Laik Kamap
“Taim bilong olgeta samting i laik pinis em i klostu nau. Olsem na yupela i mas tingting gut.”—1 PITA 4:7.
1. Bilong bihainim pasin bilong “tingting gut” yumi mas mekim wanem?
TOK aposel Pita i mekim long hia i mas mekim bikpela samting long i stap bilong ol Kristen. Tasol Pita i no tokim ol man i kaunim pas bilong em long lusim ol wok bilong graun na ol samting ol mas mekim bilong lukautim ol yet; na em i no kirapim ol man long longlong nabaut, long wanem, pinis i laik kamap. Nogat. Em i tokim ol: “Tingting gut.” Bilong bihainim pasin bilong “tingting gut,” yumi mas skelim stret ol samting, na tingting gut long gutpela rot bilong mekim ol samting, na yumi mas skelim gut ol tok na pasin yumi mekim. I olsem yumi larim Tok Bilong God i bosim tingting na pasin bilong yumi. (Rom 12:2) Yumi stap namel long “ol lain i bin lusim stretpela pasin na mekim planti rong,” olsem na yumi mas tingting gut bambai yumi inap abrusim ol hevi.—Filipai 2:15.
2 Pasin bilong “tingting gut” i helpim yumi tu long kisim stretpela tingting long yumi yet. (Taitus 2:12; Rom 12:3) Dispela em i bikpela samting taim yumi tingim tok bilong 2 Pita 3:9, olsem: “Bikpela i no save wok isi isi long kamapim samting em i bin promis long mekim, olsem sampela man i save tok. Nogat. Tasol em i no laik bai wanpela man i lus. Em i laik bai olgeta man i mas tanim bel, olsem na em i isi long yupela na em i wet i stap yet.” Tingim: Jehova i no isi tasol long ol man i no bilip, nogat, em i isi tu “long yupela”—em ol lain bilong kongrigesen Kristen. Bilong wanem em i isi long ol? Long wanem, “em i no laik bai wanpela man i lus.” Ating sampela i mas senisim yet sampela pasin bambai ol i inapim mak bilong kisim laip oltaim. Orait nau yumi ken tingim sampela samting ating yumi gat wok long stretim.
“Tingting Gut” Taim Yumi Stap Wantaim Ol Narapela
3. Ol papamama inap kamapim wanem ol askim long ol yet long ol samting bilong pikinini bilong ol?
3 Famili i mas i stap olsem gutpela ples tru na bel isi i stap long en. Tasol long sampela famili em i ples bilong “ol manmeri i wok long . . . tok pait.” (Sindaun 17:1) Olsem wanem long famili bilong yu? “Belhat na bikmaus na tok bilas” i save kamap? (Efesus 4:31) Olsem wanem long ol pikinini bilong yu? Ol i pilim olsem yu laikim ol na yu amamas long ol? (Skelim wantaim Luk 3:22.) Olsem wanem? Yu makim taim bilong skulim ol? Yu ‘skulim [olsem stretim] ol long pasin i stret’ o long pasin bilong belhat na kros? (2 Timoti 3:16) ‘Ol pikinini i olsem presen’ Jehova i givim long yu, olsem na em i pilim tru pasin yu mekim long ol.—Song 127:3.
4. (a) Wanem samting inap kamap sapos man i mekim hatpela pasin long meri bilong em? (b) Ol meri marit i ken mekim wanem bambai ol i stap bel isi wantaim God na famili olgeta i stap amamas?
4 Olsem wanem long poroman marit bilong yumi? “Yupela man, yupela i mas laikim tru ol meri bilong yupela, olsem yupela i save laikim bodi bilong yupela yet. Man i laikim tru meri bilong en, em i laikim tru em yet. Yumi save, i no gat wanpela man i save birua long bodi bilong em yet. Nogat. Em i save givim kaikai long en na lukautim gut, olsem Krais i save mekim long sios.” (Efesus 5:28, 29) Famili i no inap stap bel isi sapos man i mekim nogut long ol, na i mekim hatpela pasin, na pasin i no stret, na kain man olsem i no inap pas gut wantaim God. (1 Pita 3:7) Olsem wanem long ol meri marit? Ol i mas stap “aninit long ol man bilong [ol], olsem [ol] i save aninit long Bikpela.” (Efesus 5:22) Sapos meri marit i tingting long mekim ol samting God i laikim, dispela inap helpim em na em i no ken tingim ol pasin kranki bilong man bilong em na bai em i no bel nogut long stap aninit long em. Sampela taim, meri marit inap pilim olsem em i mas kamapim tingting bilong em. Sindaun 31:26 i stori long wanpela gutpela meri olsem: “Sapos em i skulim ol manmeri, em i mekim tok isi tasol. Na olgeta tok bilong en i kamapim gutpela tingting na save bilong en.” Sapos em i mekim gutpela pasin long man bilong em, na em i daun long em, em i stap bel isi wantaim God, na em i helpim famili olgeta long stap amamas.—Sindaun 14:1.
5. Bilong wanem ol yangpela i mas bihainim tok bilong Baibel long pasin ol i mas mekim long papamama bilong ol?
5 Yupela ol yangpela, yupela i save mekim wanem kain pasin long papamama bilong yupela? Yupela i save tok bilas na tok nogut olsem ol man bilong dispela graun i orait long en? O yu save bihainim tok bilong Baibel, olsem: “Yupela pikinini, yupela i mas bihainim tok bilong papamama bilong yupela. Yupela olgeta i pas wantaim Bikpela, na dispela pasin em i stretpela pasin bilong yupela i mekim. Buk bilong God i tok olsem, ‘Yu mas aninit long papamama bilong yu na bihainim tok bilong ol.’ Dispela lo em i namba wan lo i gat promis i stap wantaim, em promis i tok olsem, ‘Sapos yu mekim olsem, orait olgeta wok samting yu mekim i ken kamap gutpela, na bai yu stap longpela taim long dispela graun’ ”?—Efesus 6:1-3.
6. Olsem wanem yumi ken kamap wanbel wantaim ol wanlotu?
6 Na tu, yumi “tingting gut” taim yumi “wok long kamap wanbel wantaim” ol wanlotu bilong yumi. (1 Pita 3:11) Sampela taim ol liklik kros na hevi i save kamap. (Jems 3:2) Sapos yumi larim pasin kros i stap, bel isi bilong kongrigesen olgeta inap bagarap. (Galesia 5:15) Olsem na stretim kwik ol kros; stretim long pasin isi.—Matyu 5:23-25; Efesus 4:26; Kolosi 3:13, 14.
“Tingting Gut” na Wok Bilong Famili
7 Aposel Pol i tokim ol Kristen long “tingting gut na wokabaut stret.” (Taitus 2:12) Em i tokim ol meri marit long ol i mas “laikim tru ol man bilong ol na ol pikinini bilong ol. Na . . . bosim gut tingting bilong ol yet, na ol bai i stap klin tru long ai bilong God. Na ol bai i save long pasin bilong lukautim gut haus bilong ol.” (Taitus 2:4, 5) Pol i bin raitim dispela pas long yia 61-64 C.E., em sampela yia paslain long ol pasin na lo bilong lain Juda i pinis. Tasol ol samting bilong skin, olsem wok bilong haus, i bikpela samting yet. Olsem na man marit na meri marit tupela wantaim i mas tingim gut wok bilong ol long haus na “ol man bai i no inap tok nogut long tok bilong God.” Wanpela papa bilong famili i bin tok sori long man i kam lukim ol, long wanem, planti samting long haus i bruk. Man i tok haus i stap olsem, long wanem, “em i mekim wok painia.” Em i gutpela samting tru sapos yumi lusim sampela samting bilong yumi yet bambai yumi mekim wok bilong Kingdom, tasol yumi mas was gut, nogut dispelai bagarapim i stap bilong famili bilong yumi.
8 Baibel i kirapim ol papa long tingim famili bilong ol pastaim, na i tok sapos wanpela i no lukautim famili bilong em “dispela man i lusim pinis bilip bilong em, na em i man nogut tru. Ol haiden yet i no save mekim dispela kain pasin nogut.” (1 Timoti 5:8) Sindaun bilong ol man long olgeta hap i narapela narapela, na i gutpela sapos yumi no tingim tumas ol samting bilong skin. Man i raitim tok bilong Sindaun 30:8 em i beten askim God olsem: “No ken larim mi i kamap maniman o rabisman.” Tasol ol papamama i mas tingim ol pikinini long ol samting bilong skin. Olsem wanem? Yu ting i stret sapos long laik bilong yu famili i sot long ol samting ol i mas kisim, long wanem, yu laik mekim ol wok bilong God? Ating dispela inap bagarapim bel bilong ol pikinini bilong yu, a? Sindaun 24:27 i tok: “Pastaim yu mas stretim graun bilong yu na wokim ol gaden, na bihain yu ken wokim haus [olsem strongim ol wanhaus].” Tru tumas, papa i mas lukautim famili bilong em long ol samting bilong skin, tasol em i bikpela samting long strongim ol long ol samting bilong spirit na bel.
9 Olsem wanem? Yu mekim pinis sampela samting bilong lukautim famili bilong yu sapos yu dai taim yu no lapun yet? Sindaun 13:22 i tok: “Taim gutpela man i dai pinis, ol lain pikinini bilong en i save kisim planti samting bilong en.” Ol papamama i laik helpim ol pikinini long kisim save long Jehova na pas gut wantaim em, tasol ol i laik lukautim ol tu long ol samting bilong skin. Long planti kantri ol papa bilong famili bai wok long bungim sampela mani, na raitim pepa long husat bai kisim ol samting bilong ol taim ol i dai, na baim laip-insurens. Ol i mekim olsem, long wanem, “taim nogut i save painim” lain bilong God tu. (Saveman 9:11) Mani “i save helpim yumi long taim nogut,” na sapos yumi stretim gut ol samting planti taim dispela inap helpim yumi long abrusim hevi. (Saveman 7:12) Long ol kantri em gavman i no save baim ol marasin na dokta samting, ating sampela i bungim sampela mani bilong helpim ol taim ol i sik o bilong baim wanpela kain helt-insurens samting.a
10 Na Baibel i tok: “Ol pikinini i no gat wok bilong painim na bungim ol kaikai samting bilong helpim ol papamama bilong ol. Nogat. Ol papamama tasol i gat wok bilong bungim ol samting bilong helpim ol pikinini.” (2 Korin 12:14) Planti papamama bilong dispela graun i save bungim sampela mani bambai ol i ken baim skul bilong pikinini bihain na bilong helpim ol taim ol i laik marit. Olsem wanem? Yu tingting pinis long bungim sampela samting bilong helpim ol pikinini bilong yu long ol samting bilong spirit long bihain? Olsem: Sapos pikinini bilong yu i bikpela pinis na em i mekim wok bilong autim tok long olgeta de. Ol brata sista i mekim wok bilong autim tok long olgeta de ol i no ting ol narapela i mas helpim ol long mani samting na ol i no askim ol long mekim olsem, tasol ating ol papamama i gat pasin sori ol i laik helpim ol pikinini “i sot long ol samting” bambai ol i ken mekim yet wok bilong autim tok long olgeta de.—Rom 12:13; 1 Samuel 2:18, 19; Filipai 4:14-18.
11. Olsem wanem? Sapos yumi gat stretpela tingting long mani, dispela i makim olsem yumi no bilip? Stori long dispela.
11 Stretpela tingting long mani i no makim olsem yumi no bilip olsem pinis bilong dispela graun bilong Satan i stap klostu. Em i makim olsem yumi “holim strong gutpela tingting na save” na yumi skelim gut ol pasin yumi mas bihainim. (Sindaun 2:7; 3:21) Wanpela taim Jisas i tok: “Ol man i save bihainim pasin bilong dispela graun ol i save tru long ol kain kain rot bilong mekim wok bilong ol, na ol i winim ol man i save bihainim pasin bilong lait,” em wok ol i save mekim long mani bilong ol. (Luk 16:8) Olsem na sampela i kisim save olsem ol i mas senisim sampela pasin bilong ol long mekim wok long mani samting bilong ol bambai ol inap lukautim gut famili bilong ol.
Yumi Mas “Tingting Gut” Long Skul
12. Olsem wanem Jisas i skulim ol disaipel bilong em long redi long senisim pasin bilong ol long mekim ol samting?
12 “Yumi save, i no longtaim na bai dispela graun [olsem pasin bilong graun] wantaim olgeta samting bilong en bai i pinis,” na ol bikpela senis i wok long kamap long bisnis na mani na long ol nupela nupela samting ol man i wokim. (1 Korin 7:31) Tasol Jisas i tokim ol disaipel bilong em long ol i mas redi long senisim rot bilong ol long mekim ol samting. Taim em i salim ol i go autim tok long namba wan taim em i tokim ol: “Yupela i no ken karim gol o mani silva o mani kapa long poket bilong yupela. Taim yupela i wokabaut yupela i no ken karim hanbek [bilong karim kaikai]. Na yupela i no ken kisim tupela siot na su na stik bilong wokabaut i go wantaim yupela. Nogat. Man i save wok, em ol i mas givim em ol kaikai samting bilong en.” (Matyu 10:9, 10) Tasol wanpela taim bihain Jisas i tokim ol: “Nau man i gat paus mani, em i mas kisim. Na tu, man i gat hanbek em i mas kisim.” (Luk 22:36) Wanem senis i bin kamap? Pasin bilong ol man i senis. Ol man bilong lotu i kirap na birua moa yet long ol disaipel, olsem na nau ol i mas lukautim ol yet.
13. Wanem nambawan wok bilong skul? Olsem wanem ol papamama i ken helpim ol pikinini bilong ol long dispela samting?
13 Na long nau tu, ol papamama i mas tingim ol samting bilong bisnis na mani bilong nau. Olsem: Yu wok long stretim ol samting bambai ol pikinini bilong yu i ken skul gut? Bikpela wok bilong skul em bilong inapim ol yangpela long kamap wanpela wokman bilong Jehova i mekim gut wok bilong em. Na nambawan bikpela skul ol inap kisim em skul bilong ol samting bilong spirit. (Aisaia 54:13) Ol papamama i tingim tu save bilong ol pikinini bilong lukautim ol yet long mani. Olsem na stiaim tingting bilong ol pikinini bilong yu, na helpim ol long skelim gut ol samting ol i laik lain long en long skul, na toktok wantaim ol olsem i stret ol i kisim sampela skul moa o nogat. Em wok bilong ol famili yet long pasim tok long ol samting ol i laik mekim, na ol narapela i no ken sutim tok long ol long ol samting ol i mekim. (Sindaun 22:6) Olsem wanem long ol papamama i no laik salim ol pikinini i go long skul tasol ol yet i laik skulim ol long haus?b Planti i bin mekim gutpela wok olsem, tasol sampela papamama i kisim bikpela hatwok tumas, ol i no ting ol bai kisim bikpela hatwok olsem, na ol pikinini bilong ol i no bin kisim gutpela skul. Olsem na sapos yu tingting long skulim ol pikinini long haus, tingting gut pastaim—yu gat save long mekim dispela wok na yu inap bosim gut skin bilong yu long mekim dispela wok o nogat.—Luk 14:28.
No Ken ‘Laikim Ol Gutpela Samting Tasol’
14 Pinis bilong pasin bilong dispela graun i no kamap yet, olsem na ating sampela i laik kisim ol samting bilong dispela graun—ol gutpela wok bilong skin i givim bikpela namba na planti mani long ol, na ol i laik kisim planti mani kago. Tingim kuskus bilong Jeremaia, em Baruk. Em i tok: “Sori tru, mi gat planti hevi na pen, na Bikpela i skruim hevi bilong mi i go moa yet. Mi wok long krai i stap na mi les tru. Hevi bilong mi i no save pinis. Em i stap olsem tasol.” (Jeremaia 45:3) Skin bilong Baruk i les. Em i mekim wok olsem kuskus bilong Jeremaia na em i bikpela hatwok. (Jeremaia 36:14-26) Na i olsem hatwok bilong en i no laik pinis kwiktaim. Inap 18 yia i mas lus pastaim na Jerusalem bai bagarap.
15 Jehova i bin tokim Baruk: “Mi Bikpela, mi tok stret. Nau mi wok long brukim ol samting mi bin wokim. Na mi wok long kamautim ol samting mi bin planim. Ol dispela samting mi wok long brukim na kamautim, em olgeta hap bilong graun. Olsem na bilong wanem yu laik bai ol gutpela samting tasol i ken kamap long yu? Yu mas lusim dispela kain tingting.” Baruk i no gat stretpela tingting. Em i bin kirap ‘laikim ol gutpela samting tasol,’ ating planti mani, o namba, o planti samting bilong skin. Jehova bai ‘kamautim olgeta hap bilong graun,’ olsem na i no stret em i laik kisim ol dispela samting, a? Olsem na Jehova i tok long Baruk olsem: “Mi wok long mekim nogut long olgeta manmeri bilong graun. Tasol bai mi helpim yu, na maski yu go long wanem hap, bai ol i no inap long kilim yu i dai.” Ol mani kago i no inap abrusim bagarap taim Jerusalem i bagarap! Jehova i tok promis long lukautim Baruk tasol—ol samting bilong em nogat.—Jeremaia 45:4, 5.
16. Samting i painim Baruk inap skulim lain bilong Jehova long nau long wanem samting?
16 Baruk i bihainim tok bilong Jehova, na olsem Jehova i bin tok promis, Baruk i no kisim bagarap. (Jeremaia 43:6, 7) Dispela inap skulim lain bilong Jehova long nau long bikpela samting! Nau i no taim bilong ‘laikim ol gutpela samting tasol.’ Bilong wanem? Long wanem, “dispela graun bai i pinis, na . . . pasin bilong bel i kirap na aigris, ol tu bai i pinis wantaim.”—1 Jon 2:17.
Mekim Gutpela Wok Long Liklik Taim i Stap Yet
17, 18. (a) Jona i tok wanem taim ol Ninive i tanim bel? (b) Jehova i skulim Jona long wanem samting?
17 Olsem wanem yumi inap mekim gutpela wok long liklik taim i stap yet? Yumi ken lain long ol samting i painim profet Jona. Em i “kirap i go long Ninive . . . na em i singaut strong long ol man olsem, ‘Bihain long 40 de pinis, orait Ninive bai i bagarap olgeta.’ ” Jona i kirap nogut taim ol Ninive i harim tok bilong em na ol i tanim bel! Jehova i no bagarapim taun. Orait Jona i tok wanem? “Bikpela, nau yu mas pinisim laip bilong mi. Sapos mi dai, em i gutpela. Na sapos mi no i dai, em i no gutpela.”—Jona 3:3, 4; 4:3.
18 Nau Jehova i skulim Jona long wanpela bikpela samting. Em i “mekim wanpela bus rop i kamap bilong haitim Jona, bai san i no boinim em, . . . na Jona i amamas tru long dispela rop.” Tasol Jona i no amamas inap longpela taim, long wanem, kwiktaim rop i drai. San i kukim het bilong Jona, olsem na em i “belhat nogut tru.” Tasol Jehova i skulim em na i tok: “Yu sori long dispela liklik samting nating. Na mi tu mi mas sori tumas long Ninive. Em i bikpela taun na i gat planti manmeri, namba bilong ol i winim 120,000. Na i gat planti bulmakau tu.”—Jona 4:6, 7, 9-11.
19. Yumi no laik kisim wanem kain tingting?
19 Man! Jona i tingim em yet tasol! Em i sori long wanpela rop bilong bus, tasol em i no sori liklik long ol manmeri bilong Ninive—em ol manmeri i no gat save long wanpela samting bilong spirit. Ating yumi tu i laik tru long pasin nogut bilong nau i mas pinis, na i stret yumi laik dispela samting i kamap! (2 Tesalonaika 1:8) Tasol taim yumi wetim dispela samting i kamap, yumi gat wok long helpim ol man i gat gutpela bel na ol i no gat save long wanpela samting bilong spirit. (Matyu 9:36; Rom 10:13-15) Olsem wanem? Bai yu mekim gutpela wok long dispela liklik hap taim i stap yet bilong helpim planti man long kisim save long Jehova? I no gat wanpela wok bilong dispela graun em inap givim bikpela amamas long yumi olsem wok bilong helpim wanpela man long kisim laip oltaim, a?
Oltaim Bihainim Pasin Bilong “Tingting Gut”
20, 21. (a) Wanem sampela rot bilong kamapim pasin bilong yumi long “tingting gut” long bihain? (b) Bai yumi kisim wanem ol gutpela blesing sapos yumi bihainim pasin bilong “tingting gut”?
20 Olgeta samting Satan i bosim i wok yet long bagarap, olsem na ol nupela hevi bai painim yumi. Namba 2 Timoti 3:13 i tok: “Ol man nogut na ol giaman profet ol bai i wok long giamanim ol manmeri. Na Satan bai i giamanim ol yet tu, na pasin bilong ol bai i kamap nogut tru.” Tasol “yupela i no ken les long sanap strong, na bel bilong yupela i no ken guria.” (Hibru 12:3) Tingim Jehova, em bai strongim yu. (Filipai 4:13) Ol pasin bilong dispela graun i wok long go nogut, olsem na lain long senisim sampela samting long i stap bilong yu, na no ken tingting tasol long i stap bilong yu long bipo. (Saveman 7:10) Kamapim gutpela save na tingting, na bihainim ol tok “wokboi i gat gutpela tingting” i save givim.—Matyu 24:45-47.
21 Yumi no save i gat hamas hap taim i stap yet. Tasol yumi ken bilip tru olsem “taim bilong olgeta samting i laik pinis em i klostu nau.” Inap long taim pinis i kamap, yumi mas bihainim pasin bilong “tingting gut” taim yumi stap wantaim ol narapela, na long pasin bilong yumi long lukautim famili, na long ol wok bilong yumi long graun. Taim yumi mekim olsem, yumi olgeta i ken bilip olsem yumi bai “stap klin long ai bilong God na [yumi] no gat asua long wanpela samting”!—2 Pita 3:14.
[Ol Futnot]
a Olsem: Long Yunaitet Stets, planti man i gat helt-insurens, maski ol i mas tromoi bikpela mani long en. Sampela famili Witnes i kisim save olsem, sapos ol i gat helt-insurens samting, sampela dokta i amamas long tingim sampela marasin samting i no gat blut long en bilong helpim ol long dispela rot. Planti dokta i orait long kisim mani em insurens o gavman i makim, maski em i no bikpela mani tumas.
b Sapos wanpela i laik skulim ol pikinini long haus em samting bilong em yet. Lukim stori “Home Schooling—Is It for You?,” long Kirap! (tok Inglis) bilong Epril 8, 1993.
Sampela Tok Bilong Tingim Gen
◻ Olsem wanem yumi ken “tingting gut” taim yumi stap wantaim ol narapela?
◻ Olsem wanem yumi ken tingim gut ol wok yumi mas mekim insait long famili?
◻ Bilong wanem ol papamama i mas tingim skul bilong graun bilong ol pikinini bilong ol?
◻ Stori bilong Baruk na Jona inap skulim yumi long wanem samting?
2. Jehova i isi long ol man, olsem wanem dispela i helpim ol Kristen long nau?
7. (a) Olsem wanem Pol i bin kirapim ol Kristen long “tingting gut” long ol samting bilong skin? (b) Ol Kristen man na meri marit i mas i gat wanem tingting long ol wok bilong haus?
8. Olsem wanem ol papa bilong famili i ken mekim gut wok bilong famili bilong ol?
9. Bilong wanem ol papa bilong famili i bihainim gutpela tingting sapos ol i ting ol inap i dai o sik inap kisim ol?
10. Olsem wanem ol papamama Kristen inap ‘bungim ol samting’ bilong helpim ol pikinini bilong ol?
14, 15. (a) Olsem wanem Baruk i lusim stretpela tingting long ol samting bilong spirit? (b) Bilong wanem em i mekim longlong pasin taim em i kirap ‘laikim ol gutpela samting tasol’?
[Piksa long pes 18]
Taim man i mekim nogut long meri bilong em, na meri i mekim nogut long man bilong em, ol i no inap pas gut wantaim Jehova
[Piksa long pes 20]
Ol papamama i mas tingim skul bilong ol pikinini bilong ol