Tok Profet Bilong Hosea i Helpim Yumi Long Wokabaut Wantaim God
Ol bai “kam bihainim [“wokabaut wantaim,” NW]” Jehova.—HOSEA 11:10.
1. Buk Hosea i kamapim wanem stori?
OLSEM WANEM? Yu save laikim ol stori we ol manmeri insait long en i kirapim tru tingting bilong yu? Buk Hosea long Baibel i kamapim wanpela stori olsem.a Em stori bilong samting i kamap insait long famili bilong Hosea, em profet bilong God, na em i olsem piksa bilong makim lain Israel i marit long Jehova taim em i wokim kontrak bilong Lo wantaim ol.
2. Yumi gat wanem save long Hosea?
2 Kirap bilong dispela stori i stap long Hosea sapta 1. I luk olsem Hosea i bin sindaun long hap not em 10-pela lain bilong Israel i stap long en, (planti taim ol i kolim ol, Efraim, long wanem, em i bikpela lain, winim ol arapela lain bilong Israel). Hosea i mekim wok profet long taim bilong 7-pela laspela king bilong Israel, na long taim Usia, Jotam, Ahas, na Hesekia ol i mekim wok king long Juda. (Hosea 1:1) Hosea i mekim wok profet inap 59 yia. Maski profet Hosea i bin raitim pinis dispela buk i gat nem bilong em bihain long 745 B.C.E., tok bilong en i stret long nau, em taim we planti milion manmeri i bihainim rot em dispela tok profet i kamapim: Ol bai “kam bihainim [“wokabaut wantaim,” NW ]” Jehova.—Hosea 11:10.
Ol Bikpela Tok Bilong Hosea
3, 4. Stori liklik long Hosea sapta 1 i go 5.
3 Taim yumi skelim sampela bikpela tok bilong Hosea sapta 1 i go 5, dispela bai strongim laik bilong yumi long wokabaut wantaim God long rot bilong bilip na mekim ol samting i stret wantaim laik bilong em. Maski 10-pela lain bilong Israel i mekim pasin pamuk bilong spirit, God bai marimari long ol sapos ol i tanim bel. Pasin Hosea i mekim long meri bilong em Gomer i olsem piksa bilong dispela samting. Gomer i karim wanpela pikinini man bilong Hosea na bihain em i karim nating tupela pikinini. Maski em i mekim olsem, Hosea i kisim em bek, wankain olsem Jehova i redi long marimari long ol Israel i tanim bel.—Hosea 1:1–3:5.
4 Jehova i kotim lain Israel, long wanem, ol i no save tok tru, ol i no gat pasin laikim, na ol i no save long God. Em bai mekim save long ol Israel i lotuim ol god giaman na long bikhetlain Juda. Tasol taim ol i “pilim nogut,” ol bai i go bek long Jehova.—Hosea 4:1–5:15.
Stori i Kirap
5, 6. (a) Pasin pamuk i bikpela olsem wanem long hap bilong 10-pela lain Israel? (b) Bilong wanem tok lukaut i go long ol Israel i bikpela samting long yumi?
5 God i tokim Hosea: “Ol manmeri bilong mi i no moa laikim mi, na ol i go lotu long ol giaman god, olsem maritmeri i pamuk nabaut. Bilong makim dispela, yu go maritim wanpela meri na meri bai i go mekim pasin pamuk. Na ol pikinini bilong en bai i mekim wankain pasin olsem mama yet.” (Hosea 1:2) Pasin pamuk i bikpela olsem wanem long Israel? Baibel i tok: “Ol [manmeri long 10-pela lain bilong Israel] i lusim mi pinis, na ol i bihainim ol giaman god, olsem wanpela meri i pamuk nabaut. . . . Ol pikinini meri bilong yupela i stap olsem meri bilong rot. Na ol tambu meri bilong yupela i pamuk nabaut. . . . Yupela yet tu i save go wantaim ol pamukmeri bilong haus lotu bilong ol giaman god. Na yupela i save bung wantaim ol na mekim ofa long ol giaman god.”—Hosea 4:12-14.
6 Planti manmeri long Israel i save mekim pasin pamuk long spirit na long skin. Olsem na Jehova bai “mekim save” long ol. (Hosea 1:4; 4:9) Dispela tok lukaut i bikpela samting long yumi long nau, long wanem, Jehova bai mekim save long ol man i mekim pasin pamuk na mekim lotu giaman long nau. Tasol ol man i wokabaut wantaim God ol i lotuim em long pasin i klin, na ol i save olsem “ol manmeri bilong mekim pasin pamuk . . . i no inap i kam insait long kingdom bilong Krais na God.”—Efesus 5:5; Jems 1:27.
7. Marit bilong Gomer long Hosea i olsem piksa bilong makim wanem samting?
7 Gomer i no bin slip yet wantaim wanpela man taim Hosea i maritim em, na em i bin stap gut long Hosea na “karim wanpela pikinini man” bilong Hosea. (Hosea 1:3) Olsem dispela stori i makim, bihain long taim God i kisim bek lain Israel long Isip long 1513 B.C.E., God i wokim wanpela kontrak wantaim ol i kain olsem wanpela kontrak bilong marit. Taim ol Israel i tok orait long dispela kontrak, ol i tok promis long ol bai i stap gut long Jehova, em olsem “man” bilong ol. (Aisaia 54:5) Marit bilong Gomer long Hosea i olsem piksa bilong makim lain Israel i marit long God. Tasol senis i kamap!
8. Tenpela lain bilong Israel i kamap olsem wanem? Olsem wanem long lotu bilong ol?
8 Meri bilong Hosea i “gat bel gen na i karim pikinini meri.” Dispela pikinini na narapela pikinini em Gomer i karim bihain i kamap long rot bilong pasin pamuk. (Hosea 1:6, 8) Gomer i makim lain Israel, olsem na ating yu laik save, ‘Olsem wanem na lain Israel i kamap olsem wanpela pamukmeri?’ Long 997 B.C.E., 10-pela lain bilong Israel i bruk na lusim lain Juda na Benjamin i stap long hap saut. Ol i kamapim pasin bilong lotuim bulmakau long kantri Israel na bai ol manmeri i no ken i go long Jerusalem bilong lotu long tempel bilong Jehova. Pasin bilong lotuim god giaman Bal i kamap strong long Israel. Insait long dispela lotu i gat pasin pamuk nogut tru.
9. Wanem samting i painim ol Israel olsem Hosea 1:6 i tok?
9 Long taim Gomer i karim nating namba tu pikinini, God i tokim Hosea: “Kolim nem bilong en, Mi No Laikim. Long wanem, mi no moa laikim ol Israel na mi no inap lusim sin bilong ol.” (Hosea 1:6) Dispela samting i kamap taim ol Asiria i kisim ol i go kalabus long 740 B.C.E. Tasol God i marimari long lain Juda na em i helpim ol. Em i no mekim olsem long rot bilong bainat na banara na ol soldia wantaim ol hos, nogat. (Hosea 1:7) Long wanpela nait long 732 B.C.E., wanpela ensel i kilim i dai 185,000 soldia bilong Asiria em ol i laik kisim biktaun bilong Juda, em Jerusalem.—2 King 19:35.
Jehova i Mekim Kot Long Lain Israel
10. Pasin pamuk Gomer i mekim i olsem piksa na i makim wanem samting?
10 Gomer i lusim Hosea na “i go mekim pasin pamuk,” wantaim narapela man. Dispela i makim wok politik lain Israel i mekim wantaim ol lain i lotuim ol god giaman na ol i go long ol bilong kisim helpim. Lain Israel i no givim biknem long Jehova long ol samting em i givim long ol, nogat, ol i givim biknem long ol god bilong ol dispela kantri na ol i brukim kontrak ol i bin wokim wantaim God taim ol i lotuim ol god giaman. Olsem na Jehova i mekim kot long dispela lain i mekim pasin pamuk bilong spirit!—Hosea 1:2; 2:2, 12, 13.
11. Olsem wanem long kontrak bilong Lo taim Jehova i larim ol Babilon i kisim ol Israel na Juda i go kalabus?
11 Wanem strafe i painim lain Israel taim ol i lusim Man bilong ol? God i mekim ol i ‘go bek long ples wesan nating’ long Babilon, em lain i bin daunim Asiria, na em i hap we 10-pela lain bilong Israel i bin stap kalabus long en long 740 B.C.E. (Hosea 2:14) Jehova i larim 10-pela lain bilong Israel i pinis, tasol em i no pinisim dispela kontrak em i bin wokim wantaim 12-pela lain bilong Israel. Taim God i larim ol Babilon i bagarapim Jerusalem long 607 B.C.E. na larim ol i kisim ol Juda i go kalabus, em i no pinisim kontrak bilong Lo em i bin mekim wantaim 12-pela lain bilong Israel. Dispela kontrak i pinis taim ol bikman bilong Juda i sakim Jisas Krais na kilim em i dai long 33 C.E.—Kolosi 2:14.
Jehova i Tokim Ol Israel
12, 13. Wanem bikpela tok bilong Hosea 2:6-8? Olsem wanem ol dispela samting i painim ol Israel?
12 God i tokim lain Israel long “lusim pasin pamuk,” tasol ol i laik bihainim ol man ol i laikim. (Hosea 2:2, 5) Olsem na Jehova i tok: “Bai mi kisim ol diwai i gat nil na putim i stap bilong banisim dispela meri. Bai mi wokim banis long rot bilong en na bai em i no inap i go long ol dispela man. Bai em i ran i go bihainim ol man em i laikim, tasol em i no inap kamap long ol. Bai em i go painim ol, tasol bai em i no inap lukim ol. Na bai em i tok, ‘Bipo mi stap gut, tasol nau nogat. Olsem na bai mi go bek long man bilong mi stret.’ Em i no laik save olsem, mi yet mi bin givim em olgeta kaikai na wain na wel, na planti silva na gol tu. Na em i yusim dispela silva na gol bilong mekim lotu long giaman god Bal.”—Hosea 2:6-8.
13 Maski Israel i askim ol narapela kantri, olsem ol “man em i laikim,” long helpim ol, i no gat wanpela bilong ol inap helpim lain Israel. I olsem ol diwai i gat nil i banisim lain Israel na ol i no inap long helpim ol. Lain Asiria i banisim Samaria inap 3-pela yia na bihain long 740 B.C.E. ol Asiria i kam pait long ol na kisim taun Samaria, na dispela kingdom bilong 10-pela lain bilong Israel i pinis olgeta. Sampela tasol bilong ol lain i go kalabus ol bai luksave olsem sindaun bilong ol tumbuna bilong ol i gutpela taim ol i lotuim Jehova. Dispela liklik lain tasol bai sakim lotu bilong Bal na ol bai i gat laik long wokim kontrak gen wantaim Jehova.
Narapela Samting Bilong Dispela Stori
14. Bilong wanem Hosea i kisim bek meri bilong em Gomer?
14 Bilong helpim yumi long kliagut long marit bilong Hosea na kontrak i stap namel long lain Israel na Jehova, tingim dispela tok: “Bikpela i tokim mi gen olsem, ‘Yu go na laikim gen dispela meri bilong yu nau em i mekim pasin pamuk wantaim narapela man.’ ” (Hosea 3:1) Hosea i bihainim dispela tok na em i baim bek Gomer long man em i stap wantaim. Bihain Hosea i givim strongpela tok long meri bilong em olsem: “Pastaim yu mas i stap nating longpela taim liklik, na long dispela taim yu no ken i stap meri bilong rot.” (Hosea 3:2, 3) Gomer i orait long dispela, na Hosea i kisim em bek olsem meri bilong em. Olsem wanem God i mekim olsem long ol Israel na Juda?
15, 16. (a) Lain bilong God em i stretim pinis i mas mekim wanem na bai God i ken marimari long ol? (b) Tok bilong Hosea 2:18 i kamap tru olsem wanem?
15 Taim ol Israel na Juda i stap kalabus long Babilon, God i mekim wok long ol profet bilong em long “mekim gutpela tok” long ol. Ol i mas tanim bel na go bek long Man bilong ol, olsem Gomer i bin go bek long man bilong em na bai God i ken marimari long ol. Sapos ol i mekim olsem, Jehova bai kisim lain bilong em husat em i stretim pinis, na ol i ken lusim “ples wesan nating” em Babilon na em i bringim ol i go bek long Juda na Jerusalem. (Hosea 2:14, 15) Em i bin truim dispela tok promis long 537 B.C.E.
16 Na tu, God i truim dispela tok promis: “Bai mi mekim wanpela kontrak wantaim olgeta wel abus na ol snek na ol pisin. Na bai ol i no inap bagarapim ol manmeri bilong mi. Na bai mi rausim olgeta samting bilong pait, olsem bainat na banara, na ol manmeri bilong mi bai i stap isi long dispela graun na ol i no ken pret moa.” (Hosea 2:18) Taim ol Juda i go bek long ples bilong ol, ol i stap gut na ol i no pret long ol wel animal. Dispela tok profet i gat truim bilong en tu long 1919 C.E. taim lain Israel bilong spirit i lusim “Bikpela taun Babilon,” em olgeta lotu giaman bilong graun. Nau ol i stap gut na ol i stap insait long paradais bilong spirit wantaim ol poroman bilong ol em ol bai kisim laip oltaim long graun. Ol dispela Kristen tru i no bihainim pasin bilong ol animal nogut.—KTH 14:8; Aisaia 11:6-9; Galesia 6:16.
Tingim Gut Ol Samting Yumi Lainim
17-19. (a) Yumi mas bihainim wanem ol pasin bilong God? (b) Pasin marimari na sori bilong Jehova i mas mekim wanem long yumi?
17 God em i man bilong marimari na sori, na yumi tu i mas mekim olsem. Dispela em i wanpela samting Hosea sapta 1 i go 5 i skulim yumi long en. (Hosea 1:6, 7; 2:23) God i redi long marimari long ol Israel i tanim bel na dispela i stret wantaim dispela savetok: “Sapos man i ting long haitim sin bilong en, orait em i no inap i stap gut. Tasol sapos man i autim olgeta sin bilong en na i givim baksait long ol dispela sin, orait bai God i marimari long en.” (Sindaun 28:13) Na tu, tok bilong man bilong raitim song inap strongim bel bilong ol man i mekim rong na tanim bel, em i tok: “Orait God, mi daunim mi yet na mi stap aninit long yu. Dispela em i ofa bilong mi. Mi save, yu no givim baksait long man i pilim hevi long sin na i daunim em yet.”—Song 51:17.
18 Tok profet bilong Hosea i kamapim klia pasin sori na marimari bilong God em yumi lotuim. Maski sapos sampela i lusim stretpela rot em i makim, ol inap tanim bel na senisim pasin bilong ol. Sapos ol i mekim olsem, Jehova bai amamas long kisim bek ol. Em i bin marimari long ol Israel i tanim bel, em lain em i marit long ol. Maski ol i sakim tok bilong Jehova na mekim em ‘i bel hevi, God i marimari long ol na em i tingting long ol olsem ol i manmeri tasol.’ (Song 78:38-41) Dispela pasin bilong God long marimari i mas kirapim yumi long wokabaut wantaim Jehova, em God i gat pasin sori.
19 Maski pasin bilong kilim man i dai, stilim ol samting, na pasin pamuk i bin kamap bikpela moa long Israel, Jehova i ‘mekim gutpela tok’ long ol. (Hosea 2:14; 4:2) Taim yumi tingim pasin marimari na sori bilong em, dispela i mas kirapim bel bilong yumi na strongim pasin bilong yumi long pas gut wantaim em. Orait yumi mas askim yumi yet: ‘Olsem wanem mi inap bihainim moa yet pasin marimari bilong Jehova long ol samting mi mekim long ol arapela? Sapos wanpela brata o sista i rongim mi o mekim mi bel hevi, na em i askim mi long lusim rong bilong em, mi redi long mekim olsem?’—Song 86:5.
20. Kamapim wanpela stori i soim olsem yumi mas bilip na wet long kisim samting God i tok promis long givim yumi.
20 God tasol i save mekim ol samting ol man i ken bilip na wet long en. God i tok promis olsem: ‘Bai mi givim bek long em ples daun ol i kolim Ples Daun Bilong Trabel, na bai em i kamap ples bilong wetim gutpela samting i kamap.’ (Hosea 2:15) Lain bilong Jehova long bipo, em ol i olsem meri bilong em, ol i bilip tru olsem ol bai go bek long as ples bilong ol, em hap we “Ples Daun Bilong Trabel” i stap long en. Dispela tok promis i kamap tru long 537 B.C.E., na dispela i helpim yumi long bilip na wet long kisim ol samting em Jehova i tok promis long givim yumi.
21. Pasin bilong kisim save i helpim yumi olsem wanem long wokabaut wantaim God?
21 Bilong yumi ken wokabaut yet wantaim God, yumi mas wok yet long kisim save long God na bihainim long i stap bilong yumi. Ol Israel i no save long Jehova. (Hosea 4:1, 6) Tasol sampela i tingim tru tok bilong God na ol i bihainim na God i mekim gut long ol. Hosea em i wanpela bilong ol. Na 7,000 man long taim bilong Elaija em ol i no bin brukim skru long giaman god Bal, ol tu i insait long dispela lain. (1 King 19:18; Rom 11:1-4) Sapos yumi amamas long ol tok God i givim yumi, dispela bai helpim yumi long wokabaut yet wantaim God.—Song 119:66; Aisaia 30:20, 21.
22. Yumi mas i gat wanem kain tingting long pasin bilong tromoi lotu i tru?
22 Jehova i laik bai ol man i go pas long lain bilong em, ol i mas sakim pasin bilong tromoi lotu i tru. Tasol Hosea 5:1, 2 i tok: “Yupela pris, harim dispela tok. Yupela Israel, putim yau gut long tok bilong mi. Na yupela lain bilong king, yupela harim. . . . Bai yupela yet i mas sanap long kot. Yupela pris i bin kirapim giaman lotu long taun Mispa na long maunten Tabor na long taun Sitim. . . . Yupela i stap olsem umben o hul bilong holimpas ol wel abus.” Ol hetman bilong ol i lusim lotu i tru ol i olsem umben i holimpas ol Israel, na pulim ol long lotuim ol giaman god. Maunten Tabor na maunten Mispa ol i ples we ol i save mekim lotu long ol god giaman.
23. Tok bilong Hosea sapta 1 i go 5 i bin helpim yu olsem wanem?
23 Tok profet bilong Hosea i kamapim klia olsem Jehova em i God bilong marimari na em i helpim yumi long wet long ol gutpela samting i kamap. Na tu, em i save mekim gut long ol man i bihainim tok bilong em na sakim pasin bilong tromoi lotu i tru. Olsem ol Israel bilong bipo i bin tanim bel, yumi mas i go long Jehova na oltaim wok long bihainim ol pasin em i laikim. (Hosea 5:15) Taim yumi mekim olsem, bai yumi kisim gutpela samting na kisim bikpela amamas na bel isi em olgeta man i wokabaut wantaim God i save kisim.—Song 100:2; Filipai 4:6, 7.
[Futnot]
a Galesia 4:21-26 i kamapim wanpela stori i olsem piksa bilong makim narapela samting. Bilong kisim save long en, lukim buk Insight on the Scriptures, Volium 2, pes 693-4, em ol Witnes Bilong Jehova i wokim.
Bai Yu Bekim Olsem Wanem?
• Marit bilong Hosea long Gomer i makim wanem samting?
• Bilong wanem Jehova i mekim kot long lain Israel?
• Yu pilim tru wanem samting long Buk Hosea sapta 1 i go 5 em yumi bin lainim?
[Piksa long pes 18]
Meri bilong Hosea i makim husat?
[Piksa long pes 19]
Ol Asiria i daunim lain Samaria long 740 B.C.E.
[Piksa long pes 20]
Ol i amamas long i go bek long as ples bilong ol