I Stret Yumi Givim Biknem Long Ol Meri Kristen
“Yupela ol maritman, yupela i mas bihainim gutpela tingting na sindaun gut wantaim ol meri bilong yupela. Bodi bilong ol meri i no strong tumas, olsem na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol.”—1 PITA 3:7.
1, 2. (a) I gat wanem tingting na askim i kamap taim Jisas i toktok wantaim meri Samaria long hul wara? Wanem as bilong dispela? (Lukim sta daunbilo.) (b) Jisas i autim tok long meri bilong Samaria na long dispela rot em i kamapim klia wanem samting?
KLOSTU long pinis bilong yia 30, long olpela hul wara klostu long taun Sikar, long belo, Jisas i kamapim klia tingting bilong em long ol meri. Long moningtaim em i bin wokabaut longwe long hap bilong ol liklik maunten bilong Samaria na taim em i kamap long hul wara, skin bilong em i les, na em i hangre, na nek bilong em i drai. Em i sindaun klostu long hul wara na wanpela meri Samaria i kam bilong pulimapim wara. Jisas i tokim em: “Wara i kam. Mi laik dring.” Meri i kirap nogut tru. Em i tok: “Yu Juda, na mi meri bilong Samaria. Olsem wanem na yu tok, ‘Wara i kam, mi laik dring’?” Ol disaipel i baim pinis kaikai na i kam, na taim ol i lukim em i “toktok wantaim wanpela meri,” ol i tingting planti.—Jon 4:4-9, 27.
2 I gat wanem as na meri i askim olsem, na i gat wanem as na ol disaipel i tingting planti? Em i meri bilong Samaria na ol Juda i no save poromanim ol Samaria. (Jon 8:48) Tasol i olsem i gat narapela as bilong dispela. Long dispela taim ol hetman bilong lotu Juda i bihainim pasin bilong ol tumbuna na ol i no laik bai ol man i toktok wantaim ol meri long ai bilong planti man.a Tasol long ples klia Jisas i autim tok long dispela meri i gat gutpela bel, na Jisas i tokim em, em i Mesaia. (Jon 4:25, 26) Jisas i makim olsem ol pasin ol i kisim long ol tumbuna na i no stret wantaim Baibel, olsem ol pasin i daunim ol meri, dispela i no bosim tingting o pasin bilong em. (Mak 7:9-13) Pasin bilong Jisas na ol tok em i lainim ol man long en i kamapim klia olsem yumi mas givim biknem long ol meri na mekim gut long ol.
Pasin Jisas i Mekim Long Ol Meri
3, 4. (a) Taim meri i putim han long klos bilong Jisas, Jisas i mekim wanem? (b) Olsem wanem Jisas i makim gutpela pasin ol man long lain Kristen i ken bihainim, na ol elda i mas bihainim moa yet?
3 Jisas i gat bikpela sori long ol manmeri na dispela i kamap klia long pasin em i mekim long ol meri. Wanpela meri i karim blut inap 12-pela yia na em i go painim Jisas namel long bikpela lain manmeri. Em i no ken mekim olsem, long wanem, Lo i tok em i stap doti. (Wok Pris 15:25-27) Tasol em i pilim olsem i no gat narapela rot, na em i go klostu long Jisas na putim han long klos bilong em. Wantu tasol sik bilong em i pinis! Jisas i laik go lukim pikinini meri bilong Jairus em klostu i laik i dai, tasol taim em i pilim sampela strong i lusim em, em i sanap i stap na lukluk raun bilong save husat i bin putim han long klos bilong em. Nau meri i kam brukim skru klostu long Jisas. Em i pret na i guria, nogut Jisas i krosim em, long wanem, em i kam namel long ol manmeri, na em i no bin askim Jisas pastaim na em i putim han long em. Tasol nogat. Jisas i sori long dispela meri na mekim gut tru long em. Em i tok: “Pikinini, yu bilip long mi, olsem na yu kamap orait gen.” Long dispela wanpela taim tasol Jisas i kolim wanpela meri olsem “pikinini.” Tok bilong Jisas i mekim isi tru bel bilong meri!—Mak 5:21-34; Matyu 9:18-22.
4 Jisas i no tingim tasol tok bilong Lo; em i tingim as bilong en na em i save em i mas mekim pasin sori na pasin marimari. (Skelim wantaim Matyu 23:23.) Jisas i pilim tru bikpela hevi bilong dispela sikmeri na em i tingim bilip bilong meri i kirapim em long mekim dispela samting. Em i makim gutpela pasin ol man long lain Kristen i ken bihainim, na ol elda i mas bihainim moa yet. Taim hevi o traim i painim wanpela sista Kristen, ol elda i no ken tingting tasol long ol tok o pasin em i mekim, nogat; ol i mas tingim tu ol samting i kirapim em long mekim ol dispela tok, na ol i mas tingim hevi bilong em. Sapos ol i tingim dispela, bai ol i save ol i mas isi long dispela sista na mekim pasin sori, na ating ol i no ken givim tok long em na stretim em.—Sindaun 10:19; 16:23; 19:11.
5. (a) Lo bilong ol hetman bilong lotu Juda i pasim ol meri olsem wanem? (Lukim sta daunbilo.) (b) Husat ol i namba wan lain bilong lukim Jisas na tokaut olsem em i kirap bek pinis?
5 Pasin ol hetman bilong lotu Juda i kisim long ol tumbuna i pasim ol meri na ol i no inap i stap witnes long kot.b Tingim ol samting i kamap bihain liklik long taim Jisas i kirap bek long moningtaim bilong Nisan 16, long yia 33. Husat ol i namba wan lain i bin lukim Jisas na ol i tokaut long ol narapela disaipel olsem Bikpela bilong ol i kirap bek pinis? Em ol meri, em ol i bin sanap i stap klostu liklik taim em i hangamap long diwai na i go inap long em i dai.—Matyu 27:55, 56, 61.
6, 7. (a) Ol meri i bin go long matmat, Jisas i tokim ol long mekim wanem? (b) Pastaim ol disaipel man i ting olsem wanem long tok bilong ol meri? Dispela i lainim yumi long wanem samting?
6 Long moningtaim tru, long namba wan de bilong wik, Maria bilong Makdala wantaim sampela meri moa ol i kisim wel na sanda i go long matmat bilong welim bodi bilong Jisas. Ol i lukim matmat i stap nating, olsem na Maria i ran i go tokim Pita na Jon. Ol narapela meri i stap long ples matmat. Nau wanpela ensel i kam tokim ol, Jisas i kirap pinis, na ensel i tok: ‘Yupela i go kwiktaim na tokim ol disaipel bilong en.’ Kwiktaim ol i ran i go na Jisas i bungim ol long rot na tokim ol, ‘Yupela i go tokim ol brata bilong mi.’ (Matyu 28:1-10; Mak 16:1, 2; Jon 20:1, 2) Maria bilong Makdala i no save ensel i bin i kam na em i go bek long matmat na krai i stap. Jisas i kamap long ai bilong em na taim Maria i save em Jisas, Jisas i tokim em: “Yu mas i go long ol brata bilong mi na tokim ol olsem, mi bai go antap, na mi go long Papa bilong mi na Papa bilong yupela. Na mi go long God bilong mi na God bilong yupela.”—Jon 20:11-18; skelim wantaim Matyu 28:9, 10.
7 Jisas inap kamap long Pita na Jon pastaim, o long narapela man i stap disaipel bilong em. Tasol em i mekim gut tru long ol dispela meri na ol i namba wan lain bilong lukim em taim em i kirap bek pinis, na em i givim wok long ol bilong i go tokaut long dispela long ol disaipel man. Pastaim ol dispela man i ting olsem wanem long tok bilong ol meri? Baibel i tok: “Ol aposel i ting ol meri i mekim tok win nating. Na ol i no bilipim tok bilong ol.” (Luk 24:11) Yu ting ol i no laik bilip, long wanem, ol meri i autim dispela tok long ol? Sapos olsem, bihain ol i lukim planti samting i makim olsem Jisas i kirap bek pinis. (Luk 24:13-46; 1 Korin 15:3-8) Long nau, ol man Kristen i bihainim gutpela tingting sapos ol i tingim ol tok bilong ol sista spirit bilong ol.—Skelim wantaim Stat 21:12.
8 Jisas i mekim gutpela pasin tru long ol meri. Oltaim em i mekim pasin sori na stretpela pasin long ol, em i no litimapim o daunim ol. (Jon 2:3-5) Em i sakim ol pasin ol hetman bilong lotu Juda i kisim long ol tumbuna, em ol pasin i daunim ol meri na i no stret wantaim Baibel, em Tok Bilong God. (Skelim wantaim Matyu 15:3-9.) Jisas i givim biknem long ol meri na mekim gut long ol; pasin em i mekim i kamapim klia pasin God Jehova i laik bai yumi mekim long ol meri. (Jon 5:19) Na Jisas i makim gutpela pasin tru ol man long lain Kristen i ken bihainim.—1 Pita 2:21.
Tok Bilong Jisas Long Ol Meri
9 Pasin bilong Jisas na ol tok em i mekim bilong skulim ol man i kamapim klia olsem em i sakim pasin bilong ol hetman bilong lotu Juda long daunim ol meri. Tingim tok bilong em long katim marit na pasin pamuk.
9, 10. Olsem wanem Jisas i sakim pasin ol hetman bilong lotu i mekim long ol meri, em pasin ol i kisim long ol tumbuna? Taim ol Farisi i kamapim askim long katim marit, Jisas i tok wanem?
10 Ol Farisi i askim Jisas long pasin bilong katim marit, olsem: “Ating lo bilong yumi i orait long man i ken rausim meri long laik bilong em yet?” Gutnius bilong Mak i kamapim bekim bilong Jisas olsem: “Sapos wanpela man i lusim meri bilong en [em i no bin mekim pasin pamuk] na i maritim narapela meri, dispela man i rongim meri bilong en na i mekim pasin pamuk. Na sapos wanpela meri i lusim man bilong en na i maritim narapela man, dispela meri em i mekim pasin pamuk.” (Mak 10:10-12; Matyu 19:3, 9) Dispela tok i litimapim ol meri. Olsem wanem dispela tok i mekim olsem?
11. Tok bilong Jisas olsem “em i no bin mekim pasin pamuk” i makim wanem samting long marit?
11 Namba wan, taim Jisas i tok “em [meri] i no bin mekim pasin pamuk” (dispela tok i stap long Gutnius Matyu i raitim), dispela i makim olsem man i mas tingim gut marit bilong em na em i no ken rausim nating meri. Pasin bilong ol tumbuna em ol hetman bilong lotu Juda i kisim i orait long man i rausim nating meri long liklik samting tasol, olsem meri i no kukim gut kaikai o em i toktok wantaim man em i no save long em. Na ol i orait long man i katim marit sapos em i painim pinis meri i gat gutpela skin, winim meri bilong em! Wanpela saveman bilong Baibel i tok: “Taim Jisas i tok olsem . . . em i helpim ol meri, long wanem, em i laik strongim bek pasin tru bilong marit.” Tru tumas, marit em i bilong i stap oltaim, na bai meri i ken i stap bel isi.—Mak 10:6-9.
12. Jisas i kamapim wanem tingting taim em i tok man i mekim pasin pamuk em “i rongim meri bilong en”?
12 Namba 2, taim Jisas i tok “man i rongim meri bilong en,” Jisas i kamapim tingting em kot bilong ol hetman bilong lotu Juda i no orait liklik long en, em tingting olsem man i pamuk em i mekim nogut long meri bilong em. Wanpela buk i tok: “Long ai bilong ol hetman bilong lotu Juda, sapos meri marit i pamuk, em i rongim man bilong em, na sapos man i trabel long meri marit, em i rongim man bilong dispela meri. Tasol man marit i mekim pasin pamuk, em i no rongim meri bilong em. Olsem na taim Jisas i kolim wankain lo bilong man marit na bilong meri marit tu, em i litimapim na mekim gut nem bilong ol meri.”—Buk The Expositor’s Bible Commentary.
13. Olsem wanem Jisas i makim olsem long lotu Kristen i gat wankain lo bilong man na bilong meri tu long katim marit?
13 Namba 3, taim Jisas i tok “sapos wanpela meri i lusim man bilong en,” Jisas i makim olsem i stret meri i ken katim marit sapos man bilong em i pamuk. Lo bilong ol Juda long dispela taim i orait long meri i mekim olsem, tasol i no planti meri i mekim.c Stori bilong ol Juda i tok, “man i ken katim marit, maski meri i laik o em i no laik, tasol sapos meri i laik katim marit, man i mas orait long dispela pastaim.” Tasol Jisas i tokaut olsem long lotu Kristen i gat wankain lo bilong man na meri.
14. Ol tok Jisas i lainim ol man long en i kamapim wanem tingting?
14 Ol tok bilong Jisas long skulim ol manmeri i kamapim klia olsem em i tingim tru ol meri. Olsem na yumi ken save i gat wanem as na sampela meri i laikim em tru na ol i givim samting bilong ol yet bilong helpim em. (Luk 8:1-3) Jisas i tok: “Dispela tok mi givim yupela, em i no bilong mi yet. Nogat. Em i bilong God, em i bin salim mi na mi kam.” (Jon 7:16) Olsem na ol tok Jisas i lainim ol man long en i kamapim klia olsem Jehova i tingim tru ol meri.
“Mekim Gutpela Pasin Long Ol”
15 Aposel Pita i lukim long ai bilong em yet pasin Jisas i mekim long ol meri. Inap olsem 30 yia bihain, Pita i givim gutpela tok long ol maritmeri, na em i tok: “Yupela ol maritman, yupela i mas bihainim gutpela tingting na sindaun gut wantaim ol meri bilong yupela. Bodi bilong ol meri i no strong tumas, olsem na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol. Yupela i mas save olsem, ol meri tu bai i kisim laip bilong i stap oltaim. Sapos yupela i bihainim dispela pasin, orait i no gat wanpela samting bai i pasim ol prea bilong yupela.” (1 Pita 3:7) Wanem insait bilong dispela tok bilong Pita olsem “mekim gutpela pasin long ol”?
16. (a) Wanem insait bilong hap tok Grik ol i tanim olsem “gutpela pasin”? (b) Taim bodi bilong Jisas i kamap narapela kain, olsem wanem Jehova i givim biknem long Jisas? Dispela i givim wanem save long yumi?
16 Wanpela man bilong wokim dikseneri i tok, insait bilong hap tok Grik (ti·meʹ) ol i tanim olsem “gutpela pasin,” em i olsem “pe, samting i dia tumas, ona, biknem.” Sampela kain hap tok Grik olsem ol i tanim olsem ‘presen’ na ‘gutpela samting tru.’ (Aposel 28:10; 1 Pita 2 :7) Sapos yumi skelim kain hap tok Grik olsem Pita i kolim long 2 Pita 1:17, dispela bai helpim yumi long save long “gutpela pasin” man i mas mekim long meri bilong em. Long dispela ves, Pita i stori long taim bodi bilong Jisas i kamap narapela kain na em i tok: “God Papa i bin givim biknem long em, na i mekim dispela gutpela lait i kamap long em. Na God yet . . . i mekim tok long Jisas olsem, ‘Dispela em i Pikinini bilong mi, mi laikim em tumas, na mi amamas long em.’ ” Pasin Jehova i mekim long dispela taim i givim biknem long Jisas, long wanem, Jehova i tok em i amamas long Pikinini bilong em, na em i mekim dispela tok long Jisas taim ol narapela man i stap na ol i harim. (Matyu 17:1-5) Man i givim biknem long meri bilong em, em i no save semim o daunim meri. Taim tupela tasol i stap na taim ol i stap wantaim ol narapela, long olgeta taim em i mekim ol tok na pasin i litimapim nem bilong meri bilong em.—Sindaun 31:28-30.
17. (a) Long lain Kristen, bilong wanem i stret man i mas givim biknem long meri bilong em? (b) Olsem wanem na man i no ken ting em i kisim biknem moa long ai bilong God, winim ol meri?
17 Pita i tok, ol man Kristen i “mas mekim” dispela gutpela pasin long meri bilong ol, olsem givim biknem long ol. I no olsem man i sori tasol na em i mekim, nogat; i stret em i mas mekim. Bilong wanem i stret? Long wanem, “ol meri tu bai i kisim laip i stap oltaim.” Long taim bilong ol Kristen bilong pastaim, ol man na meri i kisim pas bilong Pita, olgeta i bilong kisim laip oltaim long heven wantaim Krais. (Rom 8:16, 17; Galesia 3:28) Tru, ol meri i no kisim wankain wok olsem ol man insait long kongrigesen, tasol bihain bai ol i mekim wok king wantaim Krais long heven. (KTH 20:6) Long nau, planti long lain bilong God ol i bilong kisim laip oltaim long graun, na sapos wanpela man i kisim wok insait long kongrigesen na em i ting dispela i givim biknem moa long em long ai bilong God, winim ol meri, tingting bilong em i kranki tru. (Skelim wantaim Luk 17:10.) Long ol samting bilong spirit, ol man na meri i wankain long ai bilong God, long wanem, i dai bilong Jisas i mekim wankain wok tasol bilong helpim ol, em bilong tekewe sin na i dai long ol na bai ol inap kisim laip oltaim.—Rom 6:23.
18. Pita i kolim wanem strongpela as na man i mas givim biknem long meri bilong em?
18 Na Pita i kolim narapela strongpela as na man i mas givim biknem long meri bilong em, em olsem: ‘bambai i no gat wanpela samting i pasim prea bilong em.’ Insait tru bilong hap tok Grik (en·koʹpto) ol i tanim olsem “pasim” i olsem “katim.” Wanpela buk i stori olsem: “Ol i save kolim dispela tok bilong makim samting ol i mekim bilong pasim ol man bai ol i no ken bihainim wanpela rot, olsem ol i bagarapim rot, o putim samting bilong pasim rot.” (Expository Dictionary of New Testament Words, bilong Vine) Olsem tasol, sapos man i no givim biknem long meri bilong em, bai i olsem i gat samting i pasim rot bilong ol beten bilong em na God i no ken harim. Ating man bai pilim olsem em i no gutpela inap long em i beten long God, o bai God i no laik harim beten bilong em. Em nau, God Jehova i tingim tru pasin ol man i mekim long ol meri.—Skelim wantaim Krai 3:44.
19. Olsem wanem ol man na meri inap wok gut wantaim insait long kongrigesen na narapela i tingim gut narapela?
19 I no wok bilong ol man marit tasol long givim biknem long narapela. Man i mas givim biknem long meri bilong em, olsem em i mas mekim gutpela pasin sori long em na em i no ken daunim em o semim em. Na meri i gat wok long givim biknem long man bilong em—em i mas aninit long man bilong em na harim tok bilong em. (1 Pita 3:1-6) Na Pol i tok ol Kristen i mas ‘litimapim nem bilong ol arapela.’ (Rom 12:10) Olsem na ol man na meri insait long kongrigesen i mas wok gut wantaim na narapela i mas tingim gut narapela. Taim kain gutpela pasin olsem i stap, ol sista Kristen i no save mekim ol tok i daunim ol brata i go pas long wok bilong kongrigesen. Nogat. Ol i save bihainim tok bilong ol elda na wok gut wantaim ol. (1 Korin 14:34, 35; Hibru 13:17) Na ol wasman Kristen i save “mekim wankain pasin long ol lapun meri olsem [ol i] save mekim long ol mama bilong [ol]” na “long ol yangpela meri olsem [ol i] save mekim long ol susa bilong [ol].” (1 Timoti 5:1, 2) Ol elda i bihainim savepasin ol i putim gut yau long tok bilong ol sista Kristen bilong ol. Olsem na taim wanpela sista i mekim askim long gutpela pasin daun o em i tokim ol long samting i no stret, ol elda bai amamas long bekim tok bilong em o stretim dispela hevi.
20. Yumi mas mekim wanem kain pasin long ol meri, olsem Baibel i makim?
20 Kirap long taim sin i kamap long Iden, planti lain i bin daunim ol meri. Tasol dispela i no laik bilong Jehova. Maski ol lain man i gat kain kain tingting long ol meri, Ol Skripsa Hibru na Ol Skripsa Grik i kamapim klia olsem yumi mas givim biknem long ol meri i bihainim pasin bilong God na yumi mas mekim gut long ol. Em laik bilong God.
[Ol Futnot]
a Buk The International Standard Bible Encyclopedia i tok: “Ol meri i no save kaikai wantaim ol man i kam long haus, na ol man i no ken toktok wantaim ol meri. . . . Sapos man i toktok wantaim meri long ples bung, ol man i ting em i mekim pasin nogut tru.” Buk i kamapim tok bilong ol tisa bilong lotu Juda (Mishnah) i tokim ol man: “No ken toktok tumas wantaim ol meri. . . . Man i toktok wantaim ol meri planti taim, em i bagarapim em yet na em i no skul gut long Lo na bihain tru bai em i go long Gehena.”—Aboth 1:5.
b Wanpela buk (Palestine in the Time of Christ) i tok: “Sampela taim ol i mekim pasin long meri olsem em i wokboi nating tasol. Olsem na em i no inap tokaut long kot; sapos man bilong em i dai, em inap tokaut long dispela tasol.” Buk lotu (The Mishnah) i stori long Wok Pris 5:1 olsem: “[Lo bilong] ‘go long kot na tokaut long samting,’ dispela em bilong ol man tasol; i no bilong ol meri.”—Shebuoth 4:I.
c Josifas, em wanpela Juda i stap long taim bilong ol aposel na em i raitim stori bilong ol Juda, em i tok susa bilong King Herot, em Salome, i salim “pepa bilong katim marit” long man bilong em na “dispela i no stret long lo bilong ol Juda. Long wanem, long lain bilong yumi ol man (tasol) inap mekim olsem.”—Buk Jewish Antiquities, XV, 259 [vii, 10].
Wanem Bekim Bilong Yu?
◻ Wanem sampela stori i kamapim klia olsem Jisas i save givim biknem long ol meri na mekim gut long ol?
◻ Olsem wanem ol tok bilong Jisas i litimapim nem bilong ol meri?
◻ Long lain Kristen, bilong wanem man i mas givim biknem long meri bilong em?
◻ Olgeta Kristen i gat wanem wok bilong givim biknem long ol narapela?
8. Pasin Jisas i mekim long ol meri i kamapim klia wanem samting?
15. Pita i tok wanem long pasin ol man i mas mekim long meri bilong ol?
[Piksa long pes 17]
Ol meri i bihainim pasin bilong God ol i amamas tru—ol i namba wan lain bilong lukim Jisas taim em i kirap bek pinis. Jisas i tokim ol long toksave long ol brata bilong em