Husat Bai Kirap Bek?
“Yupela i no ken tingting planti long dispela tok bilong mi. Taim i laik kamap na olgeta manmeri i stap long matmat ol bai i harim maus bilong Pikinini, na ol bai i lusim matmat na i kam ausait.”—JON 5:28, 29.
1. Wanem bikpela tok Moses i bin harim long wanpela liklik diwai i paia? Bihain husat i kamapim gen ol dispela tok?
NARAPELA kain samting tru i bin kamap inap 3,500 yia samting i go pinis. Moses i wok long lukautim ol sipsip bilong Jetro. Klostu long maunten Horep, ensel bilong Jehova i kamap long Moses olsem paia i kirap namel long ol han bilong wanpela liklik diwai. Buk Kisim Bek i stori olsem: “Moses i lukim paia i lait long diwai, tasol paia i no kukim dispela diwai.” Orait nau wanpela maus i singaut long em namel long liklik diwai na i tok: “Mi God bilong ol tumbuna bilong yu. Mi God bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop.” (Kisim Bek 3:1-6) Bihain, long taim bilong ol aposel, Pikinini Bilong God yet, em Jisas, em i kamapim gen ol dispela tok.
2, 3. (a) Wanem samting i wetim Abraham, Aisak, na Jekop? (b) Wanem ol askim i kamap long dispela?
2 Jisas i toktok wantaim ol Sadyusi, em ol i no bilip long kirap bek. Jisas i tokaut olsem: “Moses tu i bin soim yumi olsem ol man i dai pinis, ol i save kirap bek long matmat. Long dispela stori bilong liklik diwai i paia, em i bin tok olsem, Bikpela em i stap God bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop. Dispela i soim yumi olsem God em i no God bilong ol man i dai pinis. Nogat. Em i God bilong ol man i stap laip. Long ai bilong em, olgeta manmeri i stap laip.” (Luk 20:27, 37, 38) Dispela tok bilong Jisas i strongim tok olsem, long ai bilong God, Abraham, Aisak, na Jekop ol i stap laip yet long tingting bilong God, maski ol i dai pinis long bipo yet. Olsem Jop, ol i wetim ‘taim bilong ol’ long slip long matmat i pinis. (Jop 14:14) Long nupela taim God bai kamapim, ol bai kirap bek.
3 Tasol olsem wanem long ol milion milion manmeri moa ol i dai pinis? Ol tu bai kirap bek? Bilong kisim bekim stret bilong dispela askim, pastaim yumi ken skelim ol tok bilong Baibel na bai yumi ken save, taim ol man i dai ol i save go we.
Ol Man i Dai Pinis i Stap We?
4. (a) Taim ol man i dai, ol i save go we? (b) Siol em i wanem samting?
4 Baibel i tokaut olsem ol man i dai pinis “ol i no inap save long wanpela samting.” Taim man i dai pinis, em i no save kisim bikpela pen long bikpaia, o hatwok long wet longpela taim tru long Limbo, nogat. Em i save tanim i kamap graun gen. Olsem na Baibel i tokim ol man i stap laip yet: “Sapos yu mekim wanpela wok, orait taitim bun na mekim save tru. Long wanem, bai yu no inap mekim wok o tingting o kisim gutpela tingting na save long ples bilong ol man i dai pinis [tok Hibru, Siol], dispela ples bai yu go long en.” (Saveman 9:5, 10; Stat 3:19) Planti man i no save long dispela tok Hibru Siol, na yumi no klia gut olsem ol i kisim we dispela tok. Planti lotu i save tok ol man i dai pinis ol i stap laip yet, tasol Baibel i soim yumi olsem, ol manmeri i stap long Siol ol i dai pinis, na ol i no inap save long wanpela samting. Siol em matmat tasol.
5, 6. Taim Jekop i dai, em i go we? Em i stap wantaim husat long dispela ples?
5 Long Baibel bilong pastaim, dispela tok Siol i kamap namba wan taim long Stat 37:35. Taim Jekop i ting pikinini bilong em Josep i dai pinis, ol i no inap mekim gut bel bilong Jekop. Em i tokaut olsem: “Mi mas krai long em inap mi go i stap wantaim em long ples bilong ol man i dai pinis [Siol].” Jekop i ting pikinini bilong em i dai pinis, olsem na em i laik bai em i dai na i go long Siol. Bihain, 9-pela pikinini man bilong Jekop i laik kisim laspela pikinini bilong em, Benjamin, i go long Isip bai ol i ken kisim sampela kaikai, long wanem, taim bilong bikpela hangre i kamap. Tasol Jekop i no laik, na em i tok: “Dispela pikinini bilong mi i no ken i go wantaim yupela. Brata bilong en i dai pinis, na nau em wanpela tasol i stap. Nogut em i kisim bagarap long rot. Mi lapun pinis na sapos em i kisim bagarap long rot, orait bai yupela i givim mi bikpela sori tru, na bai mi go long ples bilong ol man i dai pinis [Siol].” (Stat 42:36, 38) Dispela tupela skripsa i soim yumi, Siol em i ples bilong ol man i dai pinis, na i no ples ol i stap laip yet long en bihain long taim ol i dai.
6 Stori bilong Buk Stat i soim olsem Josep i bin kamap man bilong bosim olgeta kaikai long Isip. Olsem na Jekop inap i go long Isip na bung gen wantaim Josep. Bihain long en, Jekop i sindaun olgeta long Isip i go inap long taim em i lapun tru na em i dai, taim em i gat 147 krismas. Ol pikinini bilong em i bihainim tok em i bin givim long ol taim em i laik i dai, na ol i kisim bodi bilong em i go planim long wanpela hul bilong ston i stap long Makpela, long graun bilong Kenan. (Stat 47:28; 49:29-31; 50:12, 13) Long dispela ples Jekop i stap wantaim papa bilong em Aisak, na tumbuna bilong em Abraham.
‘Go i Stap Wantaim Ol Tumbuna’
7, 8. (a) Taim Abraham i dai em i go we? Stori long dispela. (b) Olsem wanem yumi save, sampela moa ol i go long Siol long taim ol i dai?
7 Paslain long dispela, Jehova i bin kolim gen kontrak em i bin mekim wantaim Abraham na i tok promis olsem ol lain pikinini bilong em bai kamap planti, na em i mekim wanpela tok i makim samting bai painim Abraham. Jehova i tok: “Bai yu stap bel isi inap long yu kamap lapun tru na yu dai, na bai ol i planim yu.” (Stat 15:15) Na dispela samting i kamap tru. Stat 25:8 i tok: “Em i lapun tru na em i amamas long laip bilong en, na em i dai na i go i stap wantaim ol tumbuna bilong en.” Husat ol dispela tumbuna? Stat 11:10-26 i kamapim lista bilong ol tumbuna bilong em i go inap long Siem, em pikinini bilong Noa. Olsem na taim Abraham i dai, em i go i stap wantaim ol dispela lain em ol i slip i stap pinis long Siol.
8 Kain tok olsem “go i stap wantaim ol tumbuna bilong en,” em i kamap planti taim long Ol Skripsa Hibru. Olsem na yumi save pikinini bilong Abraham, em Ismael, na brata bilong Moses, em Aron, tupela wantaim i bin go long Siol taim ol i dai, na long dispela ples ol i wetim taim bilong kirap bek. (Stat 25:17; Lo 32:50) Na olsem tasol, Moses tu i go long Siol, tasol i no gat wanpela man i save matmat bilong em i stap we. (Namba 27:13; Lo 34:5, 6) Na Josua tu, em senis bilong Moses long bosim ol Israel, em wantaim lain manmeri long taim bilong en ol i go daun long Siol taim ol i dai.—Hetman 2:8-10, NW.
9. (a) Olsem wanem Baibel i soim yumi, dispela tok Hibru Siol na tok Grik Hades i makim wanpela ples tasol? (b) Ol man i stap long Siol, o Hades, olsem wanem long ol long bihain?
9 Sampela handet yia bihain, Devit i kamap king bilong 12-pela lain bilong Israel. Bihain em i dai na ol i planim em. (1 King 2:10) Olsem wanem? Em tu i stap long Siol? Long de Pentikos 33 C.E., aposel Pita i stori long indai bilong Devit na em i kolim tok bilong Song 16:10, i tok: “Bai yu no larim mi i go i stap long ples bilong ol man i dai pinis [Siol].” Pita i stori olsem Devit i stap yet long matmat bilong em, na bihain em i kolim dispela tok bilong makim Jisas. Tok bilong Pita i soim olsem taim Devit “i autim ol dispela tok long God bai i no larim em [Jisas] i stap long ples bilong ol man i dai pinis [tok Grik, Hades], na God bai i no larim em i sting long matmat,” Devit “i save pinis long samting God i laik mekim, na em i tok long dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em bai i kirap bek long matmat. Orait dispela man Jisas, God i kirapim em pinis long matmat. Mipela olgeta i lukim em bihain long em i kirap bek, na mipela i save tokaut long ol samting mipela i lukim.” (Aposel 2:29-32) Taim Pita i mekim dispela tok, em i kolim tok Hades, em wanpela tok Grik i wankain olsem dispela tok Hibru, Siol. Olsem na ol man i stap long Hades ol i stap wankain tasol long ol man i stap long Siol. Ol i slip i stap na wetim taim bilong kirap bek.
I Gat Ol Man Nogut Long Siol?
10, 11. I gat wanem as na yumi ken tok, sampela man nogut ol i save go long Siol, o Hades, taim ol i dai?
10 Taim Moses i kisim pinis lain Israel long Isip na ol i stap long ples wesan nating, sampela ol i bikhet. Moses i tokim ol manmeri long klia long ol man bilong kirapim dispela pasin bikhet—em Kora, Datan, na Abiram. Ol bai kisim bagarap na i dai. Moses i tok: “Nau bai ol dispela man i dai. Sapos God i no mekim save long ol na ol i dai nating, orait bai yupela i save, Bikpela i no bin salim mi long mekim wok bilong en. Tasol sapos Bikpela i mekim save long ol long narakain pasin, olsem graun i op na hul i kamap na olgeta i kapsait i go daun insait long hul wantaim ol samting bilong ol, na ol i go daun long ples bilong ol man i dai pinis [Siol] long taim ol i stap laip yet, orait bai yupela i save dispela ol man i bin givim baksait long Bikpela.” (Namba 16:29, 30) So maski graun i op na ol i go daun insait long en o paia i kam daun na kukim ol, olsem em i mekim long Kora wantaim 250 Livai i bin helpim em, olgeta dispela bikhetman i go long Siol, olsem Hades.—Namba 26:10.
11 Simei i bin tok long God i mas bagarapim King Devit, olsem na Solomon, em senis bilong Devit, em i givim strafe long Simei. Devit i bin tokim Solomon: “Yu mas mekim save long em. Yu gat gutpela tingting, na yu save long wanem rot yu mas bihainim long kilim em i dai [“salim em i go long Siol,” NW ].” Solomon i tokim Benaia long kilim em i dai. (1 King 2:8, 9, 44-46) Narapela man em Benaia i bin kilim i dai em Joap, pastaim em i stap kepten long ami bilong Israel. Em i no “kamap lapun na i dai nating,” olsem go daun nating long Siol, nogat. (1 King 2:5, 6, 28-34) Samting i painim dispela tupela man i truim tok bilong Devit: “Ol man nogut na ol lain manmeri i save givim baksait long God, olgeta i mas i go i stap long ples bilong ol man i dai pinis [Siol].”—Song 9:17.
12. Ahitofel em i husat? Taim em i dai em i go we?
12 Ahitofel em man bilong givim gutpela tingting long Devit. Ol man i save ting olgeta tok em i mekim, i olsem Jehova yet i autim. (2 Samuel 16:23) Tasol sori tru, dispela wokman em Devit i trastim tru, em i kamap birua bilong Devit na em i bung wantaim lain bilong pikinini bilong Devit, em Apsalom, long daunim Devit. Ating Devit i tingim dispela pasin bilong Ahitofel long lusim em na Devit i tok: “Sapos wanpela birua i tok nogut long mi, maski, mi inap karim hevi bilong tok bilong en. Tasol nogat. Em yu tasol. Yu nambawan pren bilong mi, na yu poroman tru bilong mi. Yu yet i mekim dispela pasin.” Na Devit i tok moa: “Ol birua bilong mi, pasin nogut i pulap tru long bel bilong ol na long haus bilong ol. Orait mi laik bai ol i dai kwiktaim. Taim ol i stap laip yet, na ol i mas i go long ples bilong ol man i dai pinis [Siol].” (Song 55:12-15) Taim Ahitofel na ol poroman bilong em i dai, ol i go long Siol.
Husat Ol i Stap Long Gehena?
13. Bilong wanem Jisas i kolim Judas olsem “man bilong lus”?
13 Yumi ken skelim samting i bin painim Devit wantaim samting i bin painim Man i Winim Devit, em Jisas. Wanpela bilong ol 12-pela aposel bilong Krais, Judas Iskariot, em i bin kamapim Jisas long ol birua, olsem Ahitofel i bin biruaim Devit. Tasol rong Judas i mekim i nogut tru, winim moa yet dispela rong Ahitofel i bin mekim. Judas i biruaim Pikinini Bilong God. Long wanpela beten long pinis bilong wok bilong em long graun, Pikinini Bilong God i tok olsem long ol disaipel bilong em: “Taim mi stap wantaim ol, mi lukautim ol long strong bilong nem bilong yu, em dispela nem yu bin givim mi. Mi bin was gut long ol na i no gat wanpela bilong ol i lus. Man bilong lus, em wanpela tasol i lus, bai tok i stap long buk bilong yu i ken kamap tru.” (Jon 17:12) Taim Jisas i kolim Judas olsem “man bilong lus,” em i makim olsem taim Judas i dai, i no gat rot bilong em long kirap bek. Em i no stap long tingting bilong God. Em i no bin i go long Siol, nogat. Em i go long Gehena. Gehena em i wanem samting?
14. Gehena i makim wanem samting?
14 Jisas i kamapim strong asua bilong ol bikman bilong lotu long taim bilong em, long wanem, taim ol i mekim wanpela man i kamap disaipel bilong ol, ol i “save mekim em i kamap man bilong i go long hel [tok Grik, Gehena].” (Matyu 23:15) Long dispela taim bipo, ol Israel i save long Ples Daun Bilong Hinom, em wanpela hap ol i save tromoi pipia long en, na ol i save tromoi bodi bilong ol man nogut ol i bin kilim ol i dai na ol man i ting i no stret long planim ol gut long matmat. Paslain long dispela, Jisas i bin stori long Gehena long Bikpela Tok Long Maunten. (Matyu 5:29, 30, NW ) Ol man i harim dispela tok ol i klia gut long mining bilong en. Gehena i makim olsem man i bagarap na lus olgeta, na i no gat rot bilong em long kirap bek. Em nau, yumi save Judas Iskariot long taim bilong Jisas em i bin i go long Gehena. Tasol yumi laik save, i gat sampela moa i bin go long Gehena taim ol i dai, na ol i no i go long Siol, o Hades?
15, 16. Husat ol i bin i go long Gehena taim ol i dai? Bilong wanem ol i go long dispela ples?
15 Namba wan man na meri, em Adam na Iv, God i bin wokim tupela i nambawan olgeta. Long laik bilong ol yet ol i mekim sin. I gat tupela rot bilong ol—laip i stap oltaim oltaim o indai—em samting tupela yet i mas makim. Ol i bikhet long God na ol i helpim Satan. Taim tupela i dai, i no gat rot na bai ofa bilong Krais bilong baim bek ol man em inap helpim ol, nogat. Tupela i go long Gehena.
16 Namba wan pikinini man bilong Adam, em Kein, em i bin kilim i dai brata bilong em Abel, na bihain em i mas i stap olsem ranaweman. Aposel Jon i kolim Kein olsem “man bilong Satan.” (1 Jon 3:12) I stret yumi ken ting, taim em i dai em i go long Gehena, olsem papamama bilong em. (Matyu 23:33, 35) Dispela i narapela kain tru long stretpela man Abel! Pol i tok: “Abel i bilip long God, na i mekim ofa long em. Na God i laikim ofa bilong Abel, tasol em i no laikim ofa bilong Kein. Abel i bilip, na long dispela as God i laikim ol presen Abel i givim em. Na dispela i soim yumi olsem God i kolim em stretpela man. Abel i dai pinis, tasol long dispela bilip bilong en i olsem em i autim tok yet long yumi.” (Hibru 11:4) Long nau Abel i stap long Siol na i wetim taim bilong kirap bek.
“Namba Wan” Kirap Bek na Kirap Bek “i Gutpela Moa”
17. (a) Nau long dispela taim bilong “las de,” husat ol i go long Siol? (b) Wanem samting bai painim ol lain i stap long Siol na ol lain i stap long Gehena?
17 Planti man i ritim ol dispela tok, ol bai i tingting: Olsem wanem long ol man i dai nau long dispela taim bilong “las de”? (Daniel 8:19) Kamapim Tok Hait sapta 6 i stori long 4-pela man i sindaun long hos na ol i raun nau long dispela taim. Laspela man i sindaun long hos, nem bilong en Dai, na Ples bilong ol man i dai pinis, olsem Hades, i bihainim em i kam. Olsem na planti manmeri em ol i bin kisim bagarap na i dai long ol samting i kamap long raun bilong 4-pela man i sindaun long hos em ol i go pas, ol dispela manmeri i go long Hades na i wetim taim bilong kirap bek long nupela taim God bai kamapim. (KTH 6:8) Orait, olsem wanem long ol man i stap long Siol (Hades) na ol man i stap long Gehena? Ol lain i stap long Siol ol bai i kirap bek, na ol lain i stap long Gehena ol bai i lus na pinis olgeta—ol i no inap kirap bek na i stap laip moa.
18. Olsem wanem long ol lain i “kirap bek long dispela namba wan taim”?
18 Aposel Jon i tok: “Ol manmeri i kirap bek long dispela namba wan taim, God i makim ol bilong em yet na ol i ken amamas. Namba 2 dai em i no gat strong bilong daunim ol dispela lain. Nogat. Ol bai i stap pris bilong God na bilong Krais. Na ol bai i stap king wantaim Krais long dispela 1,000 yia.” Ol manmeri husat bai wok king wantaim Krais ol i “kirap bek long dispela namba wan taim,” tasol olsem wanem long ol narapela manmeri bilong graun ol i dai pinis?—KTH 20:6.
19. Taim sampela i kirap bek, olsem wanem kirap bek bilong ol “i gutpela moa”?
19 Kirap long taim bilong ol wokman bilong God olsem Elaija na Elisa, sampela manmeri i dai pinis ol i bin kirap bek long rot bilong mirakel. Pol i tok: “Ol man i dai pinis ol i kirap bek, na mama bilong ol i kisim ol bek gen. Ol birua i kalabusim sampela man na bagarapim tru bodi bilong ol, inap long ol i dai. Ol birua i tok, sapos ol i givim baksait long God, orait ol bai i lusim ol i go. Tasol ol i sakim tok bilong ol birua, long wanem, ol i ting sapos ol i dai, ol bai i kirap bek long matmat, na bai ol i kisim laip i gutpela moa.” Em nau, ol dispela man i bin bihainim tok bilong God ol i wetim taim bilong kirap bek, tasol i no bilong i stap sampela yia tasol na ol i mas i dai, nogat—ol inap i stap oltaim oltaim! Tru tumas, kirap bek bilong ol “i gutpela moa.”—Hibru 11:35.
20. Stadi i kamap bihain long dispela bai toktok long wanem samting?
20 Sapos yumi stap gut long God na yumi dai paslain long taim Jehova i pinisim pasin nogut bilong graun, yumi inap wetim tru kirap bek “i gutpela moa”—em i gutpela moa, long wanem, bai yumi gat rot long kisim laip i stap oltaim oltaim. Jisas i tok promis olsem: “Yupela i no ken tingting planti long dispela tok bilong mi. Taim i laik kamap na olgeta manmeri i stap long matmat ol bai i harim maus bilong Pikinini, na ol bai i lusim matmat na i kam ausait.” (Jon 5:28, 29) Stadi i kamap bihain long dispela i toktok moa long as na ol man bai kirap bek. Em bai soim yumi long olsem wanem pasin bilong bilip long kirap bek i strongim yumi long i stap gut long God na i helpim yumi long kisim pasin bilong daunim laik bilong yumi yet.
Yu Inap Tingim?
• I gat wanem as na Baibel i tok Jehova em i “God bilong ol man i stap laip”?
• Ol man i stap long Siol ol i stap olsem wanem?
• Olsem wanem long ol man i stap long Gehena?
• Olsem wanem na kirap bek bilong sampela man bai “i gutpela moa”?
[Piksa long pes 15]
Olsem Abraham, ol man i go long Siol ol inap kirap bek
[Ol Piksa long pes 16]
Bilong wanem Adam tupela Iv, Kein, na Judas Iskariot ol i go long Gehena?