Daun Long Ol Man i Gat Namba Long Bosim Yumi—Bilong Wanem Yumi Mas Mekim Olsem?
YUMI amamas long ol polis i gat namba bilong pasim ol raskol i save stilim ol samting bilong yumi na i laik mekim nogut long famili bilong yumi, a? Na bilong lukautim ples yumi sindaun long en, yumi amamas long ol kot i gat strong bilong givim strafe long ol raskol, a?
Ating yu inap tingim ol narapela gutpela samting gavman i save mekim bilong helpim yumi, olsem lukautim ol rot, rausim pipia, na skulim ol pikinini. Ol inap baim ol dispela samting long rot bilong ol takis ol i kisim. Ol Kristen tru i bilip olsem ol i mas mekim pasin daun long ol man gavman i makim bilong bosim ol samting. Tasol olsem wanem? Yumi mas daun long ol long olgeta samting? Na long wanem ol samting long i stap bilong yumi yumi mas daun long ol dispela man?
Wok Bos Long Ples Yumi Sindaun Long En
Baibel i tokim olgeta lain, maski ol i bilipman o man i no bilip, ol i mas daun long wok bos bilong gavman, em i save mekim wok bilong helpim sindaun bilong ol man long ples. Aposel Kristen Pol i bin raitim pas long ol wanbilip bilong em long Rom na em i stori long dispela samting, na sapos yumi skelim tok em i mekim long Rom 13:1-7, dispela bai helpim yumi.
Pol em i man bilong Rom, na Rom em i nambawan strongpela kantri long dispela taim. Pas Pol i bin raitim long yia 56 C.E. samting, em i tokim ol Kristen long i stap gutpela piksa long pasin bilong daun long gavman. Em i raitim tok olsem: “Olgeta man i mas i stap aninit long ol gavman. Yumi save, i no gat wanpela gavman i kamap nating. Nogat. Olgeta wok bilong gavman i kamap long han bilong God tasol. Na olgeta gavman i stap, God yet i putim ol na ol i stap.”
Pol em i stori olsem, bai i no gat wanpela wok bos bilong ol man i stap sapos God i no larim i stap. Olsem na ol gavman i insait liklik long ol samting God i laik mekim. Olsem na “ol man i sakim tok bilong gavman, ol i sakim tok bilong ol man God yet i bin putim long wok bilong ol.”
Ating ol gavman bai litimapim nem bilong ol man i mekim gutpela pasin, tasol ol i gat strong o namba bilong givim strafe long ol man i brukim lo. Ol man i save mekim pasin nogut, i stret ol i mas pret long namba ol gavman i holim bilong bekim pe nogut long man, long wanem, taim ol i mekim olsem, ol i stap olsem “wokman bilong God.”
Bilong pinisim dispela tok bilong em, Pol i tok: “Olsem na yumi mas aninit long gavman. Na yumi no ken pret long dispela pe nogut tasol na bihainim tok bilong em. Nogat. Yumi mas save long bel bilong yumi yet olsem dispela pasin i stret, olsem na yumi bihainim. Long dispela as tasol yupela i save tromoi takis tu, long wanem, ol gavman i stap wokman bilong God, na oltaim ol i save strong long lukautim dispela wok God i givim ol.”
Em i wok bilong ol gavman yet long makim wanem samting ol bai mekim long ol mani ol i kisim long rot bilong ol takis, na i no wok bilong ol manmeri i baim takis. Kristen i save mekim stretpela pasin, olsem na bel bilong em i no gat tok. Em i save, pasin bilong daun long gavman na baim takis i save helpim sindaun bilong ol manmeri, na tu, taim em i mekim olsem em i bihainim tok bilong God.
Famili na Wok Bos
Olsem wanem long wok bos insait long famili? Taim wanpela bebi i liklik yet na em i laik bai mama o papa i mekim samting bilong helpim em, em bai krai o singaut bikmaus. Tasol sapos papa o mama i gat save em inap skelim wanem samting tru bebi i mas kisim na ol i no inap larim singaut bilong bebi i bosim samting ol i mekim. Sampela papamama, taim pikinini bilong ol i go bikpela liklik, ol i larim ol pikinini i makim wanem samting ol bai mekim. Ol pikinini i no gat bikpela save, olsem na ating ol bai insait long pasin raskol o sampela narapela pasin nogut. Ol lain bilong gavman long planti hap i luksave olsem dispela bai bagarapim sindaun bilong famili wantaim ples ol i stap long en.
Wanpela meri, nem bilong em, Rosalind Miles, i raitim wanpela buk (Children We Deserve) na i tok: “Ol papamama i kirap bihaintaim long stretim ol pikinini bilong ol. Ol i mas kirap stretim ol long taim stret mama i karim ol.” Kirap long taim ol pikinini i liklik yet, sapos papamama i mekim gutpela tok na tok i soim olsem ol i tingim ol pikinini, tasol ol i gat wok tu long bosim ol, na papamama i no senisim nabaut tok bilong ol, orait pikinini bai lain long daun long wok bos bilong papamama na ol tok bilong stretim ol em papamama i mekim long pasin sori.
Baibel i stori planti long wok bos insait long famili. Long Buk Sindaun, saveman Solomon i stori long pasin wanbel ol papamama i pret long God ol i save bihainim long ai bilong ol pikinini bilong ol, na Solomon i tok: “Pikinini, yu mas harim tok bilong papamama bilong yu na yu no ken sakim tok bilong tupela.” (Sindaun 1:8) Taim papamama i stap wanbel olsem, ol pikinini i save long tingting bilong ol na ol i save papamama i laik bai ol i mas mekim wanem. Ating ol pikinini bai givim askim long papa na bihain ol bai givim dispela askim gen long mama bambai wanpela i ken tok orait long samting em i laik mekim. Tasol taim papamama i wanbel long wok bos bilong ol, dispela i save lukautim ol pikinini.
Baibel i tok em i wok bilong man marit long lukautim ol pikinini na meri bilong em long ol samting bilong spirit. Ol i kolim dispela olsem wok bos bilong man olsem het bilong famili. Man i mas mekim dispela wok bos olsem wanem? Pol i tok man marit em i het bilong meri bilong em, wankain olsem Jisas em i Het bilong kongrigesen. Na Pol i tok moa olsem: “Yupela man, yupela i mas laikim tumas ol meri bilong yupela, olsem Krais i laikim tumas sios [olsem meri spirit bilong em] na i givim laip bilong em yet bilong helpim sios.” (Efesus 5:25) Taim wanpela man marit i bihainim pasin bilong Jisas na i mekim wok bos bilong em long pasin sori, meri bilong em bai daun long em. (Efesus 5:33) Ol pikinini insait long kain famili olsem bai lukim ol gutpela samting i kamap long dispela wok bos God i givim long papa na dispela bai kirapim ol long daun long en.—Efesus 6:1-3.
Ol papa o mama wanpis na ol manmeri em poroman marit bilong ol i dai pinis ol inap mekim wanem long dispela samting? Maski ol i papa o mama, ol inap lukluk long wok bos bilong God Jehova na Jisas Krais. Olgeta taim Jisas i mekim tok olsem man i gat namba—namba em Papa bilong em i givim long em na namba em Baibel i givim long em.—Matyu 4:1-10; 7:29; Jon 5:19, 30; 8:28.
Baibel i gat planti gutpela tok bilong stiaim tingting bilong yumi na i toktok long ol hevi i save painim ol pikinini. Sapos wanpela papa o mama i painim ol dispela tok na bihainim, dispela bai helpim em long givim gutpela tok long ol pikinini long pasin sori bilong helpim ol. (Stat 6:22; Sindaun 13:20; Matyu 6:33; 1 Korin 15:33; Filipai 4:8, 9) Na ol papamama inap mekim wok long ol buk samting em Baibel i as bilong en bilong skulim ol pikinini bambai ol inap pilim ol gutpela samting i kamap taim ol i daun long ol tok bilong bosim yumi i stap long Baibel.a
Kongrigesen Kristen na Wok Bos
“Dispela em i Pikinini bilong mi, mi laikim em tumas, na mi amamas long em. Yupela harim tok bilong em.” (Matyu 17:5) God Jehova yet i bin mekim dispela tok, na dispela i makim olsem taim Jisas i mekim tok, em i mekim long namba God i givim long em. Ol tok bilong em i stap long fopela Gutnius na i no hatwok long yumi ritim.
Paslain liklik long taim em i go bek long heven, Jisas i bin toksave long ol disaipel bilong em olsem: “God i givim mi bikpela namba na strong bilong bosim olgeta samting long heven na long graun.” (Matyu 28:18) Jisas em i Het bilong kongrigesen bilong em, na em i bin lukautim ol man i bihainim em, em ol Kristen God i bin makim ol long spirit holi, ol i stap hia long graun, tasol kirap long taim ol i kisim spirit holi long Pentikos bilong yia 33 C.E., em i mekim wok long dispela lain “wokboi i gat gutpela tingting” olsem rot bilong autim tok i tru. (Matyu 24:45-47; Aposel 2:1-36) Em i mekim wanem bilong mekim dispela samting bambai em i ken strongim kongrigesen Kristen? “Em i go antap tru . . . na em i givim ol presen long ol man.” (Efesus 4:8) Dispela “ol presen” em ol elda Kristen, spirit holi i makim ol na ol i kisim namba o wok bos bilong lukautim ol wanbilip long ol samting bilong spirit.—Aposel 20:28.
Long dispela as Pol i tok: “Yupela i mas tingting long ol lida bilong sios bilong yupela, bipo ol i autim tok bilong God long yupela. Yupela i mas tingting long pasin ol i bin wokabaut long en, na yupela i mas bihainim pasin bilong bilip bilong ol.” Ol dispela man bilong i stap gut long God ol i bihainim tru pasin bilong Jisas, olsem na sapos yumi bihainim pasin bilong bilip bilong ol, dispela em i savepasin. Na Pol i tok moa olsem: “Ol lida bilong yupela ol i laik helpim yupela, na ol i save was long yupela oltaim. Na bihain bai ol i mas tokim God long olgeta wok ol i bin mekim. Olsem na yupela i mas bihainim tok bilong ol na i stap aninit long ol [“olgeta taim yupela i mas save ol i gat namba long bosim yupela,” The Amplified Bible]. Sapos yupela i mekim olsem, orait ol bai i amamas na mekim wok bilong ol, na ol bai i no inap bel hevi. Sapos ol i bel hevi long lukautim yupela, dispela bai i no helpim yupela.”—Hibru 13:7, 17.
Wanem samting i save kamap taim ol man i sakim ol dispela tok? Sampela brata sista bilong kongrigesen Kristen bilong pastaim i bin mekim olsem na ol i bikhet na givim baksait long lotu i tru. Baibel i tok Himeneus wantaim Filetus i bin bagarapim bilip bilong sampela manmeri, na olkain toktok nabaut bilong ol “i no bihainim tingting bilong God.” Wanpela samting ol i tokaut long en i olsem ol manmeri i dai pinis ol i kirap bek pinis, long samting bilong spirit o long tok piksa, olsem na bai i no gat narapela kirap bek bihain long taim ol manmeri i stap aninit long Kingdom bilong God.—2 Timoti 2:16-18.
Wok bos God i makim i bin stretim dispela tingting nogut. Ol elda Kristen ol inap daunim dispela tok, long wanem, ol i mausman bilong Jisas Krais na ol i mekim wok long strong bilong Baibel. (2 Timoti 3:16, 17) I wankain long kongrigesen Kristen long nau, em Baibel i kolim olsem “strongpela pos i karim tok tru.” (1 Timoti 3:15) Ol bilip giaman i no inap bagarapim “ol dispela gutpela tok,” i stap insait long Baibel.—2 Timoti 1:13, 14.
Pasin bilong daun long man i gat namba long bosim yumi i wok long pinis, tasol yumi ol Kristen i save olsem stretpela wok bos insait long hap yumi sindaun long en, na long famili, na long kongrigesen Kristen, dispela wok i stap bilong helpim yumi. Bilong i stap gut long skin, na long bel, na long spirit, yumi mas daun long ol man i gat namba long bosim yumi. Taim yumi daun long wok bos God i givim long man, orait God Jehova na Jisas Krais—em tupela man i holim bikpela wok bos i winim olgeta narapela wok bos—ol bai lukautim yumi na bai yumi stap gut inap oltaim oltaim.—Song 119:165; Hibru 12:9.
[Futnot]
a Lukim buk Sampela Askim Bilong Ol Yangpela—Ol Gutpela Bekim na buk Rot Bilong Famili i Ken Stap Amamas, em Sosaiti Wastaua Bilong Nu Yok i wokim.
[Rait long pes 5]
Baibel i stori planti long wok bos insait long famili
[Piksa long pes 6]
Ol papa o mama wanpis inap lukluk long wok bos bilong God Jehova na Jisas Krais
[Ol Piksa long pes 7]
Ol Kristen i save olsem, ol stretpela wok bos insait long famili, na long kongrigesen Kristen, na long hap ol i sindaun long en, ol i stap bilong helpim ol
[Piksa Kredit Lain long pes 4]
Photo by Josh Mathes, Collection of the Supreme Court of the United States