Sapos Yu Gat Bisnis Bai Yu Karim Wanem Hevi?

OL I tok, meri bilong presiden bilong wanpela kantri long Saut Amerika i bin paulim planti handet tausen dola bilong ol man i wok kontrak na putim i go long ol kampani giaman bilong sampela famili bilong em. Wanpela man i gat 38 krismas na i mekim wok stokmaket long India, em i bin insait long wanpela wok bilong stilim 1.6 bilion dola long beng na stokmaket, olsem na polis i holim em na em i lusim gutpela haus na 29 ka bilong em. Long wanpela ailan bilong Filipin, planti tausen man i save wok mani long rot bilong wokim ol hangan gavman i putim tambu long en. Bilong ol bikman i no ken pasim ol long mekim dispela wok ol i save kisim planti mani long en, ol i save givim grismani long ol.

Tru tumas, pasin giaman na paulim mani long samting bilong bisnis i go bikpela long olgeta hap. Na planti taim ol man i mekim kain pasin olsem ol i lusim biknem na namba, na mani tu.

Olsem wanem long yu? Yu gat wanpela bisnis? O yu tingting long kirapim wanpela bisnis? Dispela bai putim wanem hevi long yu? Sapos yu insait long wanpela bisnis, bai yu lusim sampela samting. Tasol dispela i no olsem samting nogut, nogat. Tasol taim yu no mekim yet wanpela wok bisnis o samting long bisnis yu insait pinis long en, gutpela sapos yu tingim gut pastaim. (Luk 14:28) Bokis long pes 31 i kamapim sampela samting yu mas tingim.

Tru tumas, i gat planti samting man bilong bisnis i mas tingim. Sapos yu wanpela Kristen, yu mas tingim ol wok bilong God na stretpela pasin yu mas mekim. Olsem wanem? Yu inap mekim wok bisnis na stap strong long bilip? I gat sampela pasin i no stret long bihainim? Taim yu laik skelim wanem ol pasin i stret long yu ken bihainim o nogat, wanem ol lo inap helpim yu?

No Ken Tingting Tumas Long Mani

Man i mas i gat mani bambai bisnis i ken wok gut, na i gutpela sapos winmani em i kisim em inap long lukautim famili bilong em long ol samting bilong skin. Tasol samting man i laik mekim long mani em inap paulim tingting bilong em. Ating em i mangal long mani. Bilong kisim mani, planti man i putim ol narapela samting i stap namba tu. Tasol wanpela man bilong raitim Buk Sindaun long Baibel, em Agur, em i kamapim stretpela tingting long dispela, olsem: “Yu no ken larim mi i kamap maniman o rabisman. Nogat. Yu ken givim mi kaikai inap long skel bilong mi.” (Sindaun 30:⁠8) Em i save, sapos em i kisim kaikai samting inap long skel bilong em, orait, em inap long em​—⁠em i no givim bel long kisim bikpela mani.

Tasol taim rot i op long man i ken kisim bikpela mani, pasin mangal inap pulim em na em i lusim tingting long dispela lo yumi kolim pinis. Wanpela Witnes Bilong Jehova, em mekim wok wasman sekit long wanpela kantri i stap rabis liklik, em i stori long dispela samting olsem: Wanpela kampani i sot long mani bilong kirapim bisnis, ol i tokim ol man, sapos ol i putim mani bilong helpim kampani, orait, insait long sampela mun tasol bai ol inap dabolim kwik mani bilong ol. Taim ol i lukim rot i op long kisim kwik bikpela mani, planti ol i putim mani. Wasman sekit i tok: “Sampela i hariap tumas long insait long dispela samting. Ol i no skelim gut pastaim, na ol i dinau [bilong ol i ken putim mani].”

Tasol tupela man, taim ol i no putim yet mani, ol i go lukim ol man long ofis bilong dispela kampani. Tupela i tok ol i laik lukim faktori, tasol ol man i no larim ol. Dispela i mekim na tupela i tingting planti. Pasin tupela i mekim i lukautim ol, long wanem, bihain long sampela wik tasol, polis i kamapim wanpela wok em kampani i mekim bilong paulim mani, na polis i holim sampela man. Tingim: Ol man i no bin skelim gut samting pastaim, ol i lusim mani bilong ol, na ating ol i lusim ol pren ol i no inap bekim dinau long ol taim giaman bilong dispela kampani i kamap ples klia. Long ol samting bilong mani, gutpela sapos yu bihainim tok bilong Sindaun 22:3: “Man i gat gutpela tingting, em i save olsem, hevi i laik kamap long em na em i abrusim. Tasol man i no gat tingting, em i lukim trabel i stap long rot bilong en, na em i go na bungim na karim hevi”!

Bihainim Tok Bilong Yu

Olsem wanem sapos samting i kamap na yu no kisim bikpela winmani? Song 15:4 i mekim gutpela tok long man i bihainim tok bilong em, maski dispela i putim hevi long em: “Em i save inapim ol promis em i bin mekim, maski dispela pasin i givim bikpela hevi long em.” Taim bisnis i wok gut, i no hatwok long inapim ol promis yu bin mekim. Tasol sapos yu save hap mani bilong yu i laik lus, orait, nau bikpela traim i painim yu​—⁠bai yu bihainim tok bilong yu o nogat.

Tingim wanpela samting i bin kamap long taim bilong Josua. Ol Gibeon i trikim ol hetman bilong Israel long wokim kontrak long ol i no ken kilim ol i dai. Ol Gibeon i bilong wanpela lain i laik pait long ol Israel. Taim giaman bilong ol Gibeon i kamap ples klia, “ol Israel i no kilim ol, long wanem, ol hetman bilong ol i mekim kontrak pinis wantaim ol dispela manmeri long nem bilong God.” (Josua 9:18) Maski ol Gibeon i bilong wanpela lain i birua long ol Israel, ol hetman i ting i bikpela samting long ol i mas truim tok bilong ol. Ol samting i kamap bihain long dispela i makim olsem Jehova i amamas long dispela samting.​—⁠Josua 10:​6-11.

Olsem wanem long yu? Sapos hevi i kamap insait long wok bisnis bilong yu, bai yu bihainim tok bilong yu?a Sapos yu mekim olsem, bai yu bihainim moa yet pasin bilong Jehova, em oltaim em i save bihainim tok bilong em.​—⁠Aisaia 55:⁠11.

Bihainim Stretpela Pasin

Long nau, no gat planti man i mekim stret ol samting long bisnis. Ol man i insait long wankain bisnis olsem bilong yu, ating ol i giaman bambai ol i ken kisim sampela mani moa. Ating ol i mekim toksave giaman bilong grisim ol man. Ating ol i stilim nem bilong narapela kampani na putim long samting ol yet ol i wokim. O ating ol i tok, samting ol i wokim em i nambawan tru, tasol nogat, ol i no bin wokim gut. Ol dispela samting i pasin bilong giaman. Asap i tok, ol man i mekim olsem, ol i “man nogut”​—⁠“ol i gat planti samting [na] ol i wok long kisim moa yet,” ating long rot bilong paulim mani.​—⁠Song 73:⁠12.

Sapos yu wanpela Kristen, bai yu brukim lo na mekim pasin i no stret? O bai yu larim ol lo bilong Baibel i stiaim yu, em olsem: “Mipela i no bin mekim nogut long wanpela man. . . . Mipela i no bin giamanim wanpela man na kisim ol samting bilong en”; “mipela i givim baksait pinis long olkain pasin nogut ol man i save hait na mekim. Mipela i no save wokabaut long pasin bilong giaman”; “man i giamanim ol manmeri long taim em i skelim samting ol i laik baim, orait Bikpela i no laik tru long dispela pasin”? (2 Korin 4:2; 7:2; Sindaun 20:23) Yu mas save, as bilong pasin giaman, em Satan, “em i papa tru bilong pasin bilong tok giaman.”​—⁠Jon 8:⁠44.

Ating sampela i save tok: ‘Ol man bilong bisnis i save giaman, na sapos mi no mekim, bai mi hatwok long holim wok bisnis.’ Long dispela samting Kristen i ken kamapim klia em i bilip long Jehova. Taim hevi i kamap, dispela i putim bikpela traim long Kristen​—⁠bai em i bihainim stretpela pasin o nogat. Sapos man i tok em i no inap wok mani sapos em i no giaman liklik, i olsem em i tok, God i no tingim ol man i givim bel long em. Tasol man i bilip tru long Jehova, em i save, long olgeta taim na long olgeta kantri, God inap lukautim ol wokboi bilong em. (Hibru 13:⁠5) Tru, ating yu no inap kisim bikpela mani wankain olsem man i giaman i save kisim, tasol dispela i no bikpela samting. Bikpela samting, em God i mas orait long yu, a?

Yu mas save, sapos yu giaman, dispela inap nogutim yu yet. Sapos i kamap ples klia olsem man bilong bisnis i giaman, ating ol man i kam baim samting long stua bilong em na ol kampani i baim samting i go long em, bai ol i no mekim moa. Ating em inap giamanim ol man inap wanpela taim, tasol narapela taim bihain, nogat. Tasol sapos bisnisman i bihainim stretpela pasin, ating ol man bai amamas long kam long stua bilong em. Na was gut; nogut yu kisim tingting kranki: ‘Olgeta narapela i mekim, olsem na i no gat rong long mi tu mi mekim.’ Baibel i tok, “Sapos ol planti man i mekim pasin nogut, orait maski long bihainim pasin bilong ol.”​—⁠Kisim Bek 23:⁠2.

Ating longtaim poroman bilong yu long wok bisnis em i no brata Kristen, olsem na sampela taim em i no bihainim ol lo bilong Baibel. Sapos em i mekim olsem, yu ting yu ken tok yu no gat hap asua long dispela samting? Tingim Adam na Sol. Ol i no mekim wanpela samting bilong ol i ken abrusim sin​—⁠ol i larim ol narapela i pulim ol, na bihain ol i tok, em asua bilong ol dispela man. Man! Ol i kisim bikpela hevi tru!​—⁠Stat 3:​12, 17-19; 1 Samuel 15:​20-26.

Mekim Stretpela Pasin Long Ol Wanbilip

Yu mas tingim wanem ol samting taim yu mekim wok bisnis wantaim ol narapela i lotu long Jehova? Taim profet Jeremaia i baim graun long kasen bilong em i stap long taun Anatot, em i no givim mani long em na em tasol. Nogat. Em i tok: “Mi raitim kontrak bilong baim graun na mi pasim na putim mak bilong mi long en, long ai bilong ol sampela man.” (Jeremaia 32:10) Taim yu raitim kontrak olsem, dispela inap lukautim yu na bai hevi i no ken kamap namel long yutupela.

Tasol olsem wanem sapos yu ting wanpela brata Kristen i no mekim stretpela pasin long yu long samting bilong bisnis? Bai yu kisim em i go long kot? Baibel i tok klia long dispela samting taim Pol i kamapim askim: “Sapos wanpela namel long yupela em i gat tok long narapela, ating em i save kalapim ol manmeri bilong God na i go mekim kot long ai bilong ol haiden? Em i no gat sem long mekim dispela kain pasin, a?” Tasol olsem wanem sapos kwiktaim yu no inap stretim gut dispela hevi? Pol i tok moa: “Yupela i save bringim ol arapela manmeri bilong sios i go long kot, na dispela pasin bilong yupela i soim olsem yupela i pundaun pinis long bihainim pasin bilong Krais. Bilong wanem yupela i no larim ol i mekim nogut long yupela? Bilong wanem yupela i no larim ol i pulim ol samting bilong yupela?” Sapos ol man bilong ausait i kisim save olsem ol Kristen tru i bin stretim hevi bilong ol long kot, ating dispela inap nogutim gutnem bilong oganaisesen Kristen! Sapos brata i bringim brata i go long kot, ating dispela i makim olsem em i laikim tumas mani, winim pasin bilong laikim tru brata bilong em, a? O ating gutnem bilong em i bagarap na em i gat bikpela tingting long bekim dispela rong narapela i bin mekim long em? Tok bilong Pol i kamapim klia, long kain taim olsem, mobeta narapela i larim narapela i rongim em​—⁠nogut ol i go long kot.​—⁠1 Korin 6:​1, 7; Rom 12:​17-21.

Tasol taim kain hevi olsem i kamap insait long kongrigesen, i gat rot em Baibel i makim long stretim dispela hevi. (Matyu 5:37; 18:​15-17) Bilong helpim ol brata i insait long dispela hevi long bihainim ol dispela tok bilong Baibel, ating ol wasman Kristen i ken kamapim sampela gutpela tok bilong helpim ol. Ating i no hatwok long wanbel long ol tok bilong Baibel ol i kamapim, tasol bihain olsem wanem? Bai yu bihainim ol dispela tok na soim olsem yu bin putim gut yau? Pasin bilong laikim God na ol brata Kristen i mas kirapim yumi long mekim olsem.

Tru tumas, sapos yu insait long bisnis, bai yu lusim sampela samting. Tasol nogut dispela i putim bikpela hevi tumas long yu. Taim yu skelim samting yu mas mekim, tingim dispela samting: I gat planti gutpela samting yu inap kisim, winim tru mani. Sapos yumi no tingting tumas long mani, na yumi truim tok yumi mekim, na bihainim stretpela pasin, na mekim pasin Kristen long ol narapela long samting bilong bisnis, orait, bai yumi inap stretim rot na bai yumi no ken lusim planti taim na mani tumas long bisnis. Na tu, bai yumi pas gut wantaim ol pren bilong yumi, na maus bilong bel i no gat tok, na yumi stap gut wantaim Jehova olsem pren bilong em.

[Ol Futnot]

[Blok long pes 31]

Sampela Hevi Yu Mas Karim Sapos Yu Gat Bisnis

Taim: Sapos yu gat bisnis bilong yu yet, ating yu mas lusim bikpela hap taim, winim taim yu mas lusim sapos yu wok long wanpela kampani. Yu ting dispela inap mekim na bai yu no gat bikpela hap taim long mekim ol wok bilong spirit? O yu ting bai yu inap stretim ol samting na bai yu inap lusim bikpela hap taim moa long mekim wok bilong God? Sapos olsem, em gutpela. Tasol was gut! I hatwok long mekim olsem.

Mani: Yu mas tromoi mani bilong yu ken kisim mani. Yu mas putim hamas mani bilong helpim bisnis bilong yu? Yu holim mani pinis? O yu mas dinau? Sapos bisnis bilong yu i no kamap gut na hap mani bilong yu i lus, dispela bai putim bikpela hevi tumas long yu o olsem wanem?

Ol Pren: Kain kain hevi i save kamap insait long wok bisnis, na dispela i mekim na pasin pren namel long planti bisnisman na ol pren bilong ol em i lus. Long rot bilong bisnis yu inap kisim planti pren, tasol hevi na kros inap kamap namel long yu na ol pren. Olsem wanem sapos ol dispela pren ol i brata Kristen bilong yu?

Maus Bilong Bel i No Gat Tok: Ol bisnisman long nau ol i resis long winim ol narapela; na ol i laik save, olsem wanem ol inap kisim bikpela winmani. Long Yurop wanpela lain i bin givim askim long sampela sumatin, na winim 70 pesen ol i tok, pasin bilong mekim stret ol samting long bisnis em i no bikpela samting. Olsem na klostu olgeta man insait long bisnis ol i mekim pasin giaman na paulim mani. Olsem wanem? Bai yu larim ol narapela i pulim yu long mekim olsem?

Stap Wanbel Wantaim Jehova: Sapos yu brukim lo bilong God long samting bilong bisnis, maski planti narapela i mekim olsem, dispela inap bagarapim pasin wanbel i stap namel long yu na Man bilong wokim yu. Dispela inap mekim, na yu no kisim laip oltaim. Sori tumas sapos gutpela Kristen i lus long dispela gutpela samting, long wanem, em i laik kisim ol samting bilong skin, a?

[Ol Piksa long pes 31]

Wanem samting bai helpim yu long abrusim ol hevi bihain? Promis yu mekim long maus o kontrak yu raitim?