Ol Samting Bilong Sisar Yumi Mas Givim Long Sisar
“Wanem samting yupela i mas givim long gavman, orait yupela givim long ol.”—ROM 13:7.
OLSEM Jisas i tok, yumi gat sampela dinau long God, na yumi gat sampela dinau long Sisar, olsem gavman. Jisas i tok: “Samting bilong Sisar, em yupela i mas givim long Sisar. Na samting bilong God, em yupela i mas givim long God.” Long dispela sotpela tok Jisas i mekim, em i paulim tru ol birua bilong em na em i kamapim klia stretpela tingting yumi mas holim long God na long ol samting yumi mas mekim long gavman. Olsem na ol man i harim tok bilong em “ol i kirap nogut tru.”—Mak 12:17.
2 Tru, namba wan samting ol wokman bilong Jehova i tingim, em olsem: Ol samting bilong God ol i mas givim long God. (Song 116:12-14) Tasol taim ol i mekim olsem, ol i tingim tok bilong Jisas, em i tok ol i mas givim sampela samting long Sisar. Baibel i bin skulim bel bilong ol, olsem na bilong bihainim maus bilong bel, ol i mas beten na tingting gut—ol samting Sisar i singaut long en ol i ken givim long em inap long wanem mak. (Rom 13:7) Long taim bilong yumi, planti jas samting bilong haus kot ol i save, gavman i no gat olgeta strong—i gat mak bilong en; na tu, ol man na ol gavman long olgeta hap i gat wanpela pasin bilong lo i stap long bel bilong ol na i bosim ol.
3 Aposel Pol i toktok long dispela pasin bilong lo taim em i stori long ol man bilong dispela graun, em i tok: “Ol dispela man i save pinis long planti pasin bilong God. God yet i soim ol pinis. . . . Stat long taim God i mekim kamap olgeta samting na i kam inap nau, ol man i lukim ol samting em i bin wokim. Long dispela rot ol man inap save long sampela pasin bilong God i stap hait. Ol inap save long as bilong pasin bilong God, na ol inap save long bikpela strong bilong en i stap oltaim oltaim. Olsem na i no gat man inap long tok olsem, ‘Mi no gat asua, long wanem, mi no bin save long God.’ ” Ol man i no bilip, sapos ol i pilim tru dispela pasin bilong lo i stap long bel bilong ol, orait dispela bai kirapim maus bilong bel bilong ol. Olsem na Pol i tok moa: “Ol arapela lain ol i no gat lo, tasol long tingting bilong ol yet sampela bilong ol i save bihainim pasin bilong lo. Ol i no gat lo, tasol sapos ol i bihainim pasin bilong lo, orait tingting bilong ol yet i stap olsem lo bilong ol. Long dispela pasin bilong ol, tok bilong lo God i bin raitim long bel bilong ol em i kamap ples klia. Na tingting i stap insait tru long bel bilong ol, dispela tu i soim olsem lo i stap long bel bilong ol.”—Rom 1:19, 20; 2:14, 15.
4 Inap 200 yia samting bipo, Wiliam Blakston, em wanpela jas samting bilong Inglan i gat nem, em i tok: “Dispela pasin bilong lo i stap long bel bilong man, God yet i bin bosim na em i bin i stap longtaim tru, wankain olsem yia ol man i bin i stap long graun, na ol man i mas bihainim dispela lo pastaim, na ol narapela lo i nambatu long en. Long olgeta hap bilong graun, na long olgeta kantri, na long olgeta taim, ol man i mas bihainim dispela lo: ol lo bilong ol man i no gat strong sapos ol i pait wantaim dispela lo.” Na Blakston i toktok tu long “lo i kamap ples klia,” em ol lo i stap long Baibel, na em i tok: “Dispela tupela lo, em lo i stap long bel bilong man, na lo i kamap ples klia [long Baibel], ol i mas i stap olsem as bilong olgeta lo ol man i kamapim; olsem ol i no ken larim lo bilong ol man i pait wantaim dispela tupela lo.” Dispela i stret wantaim ol tok Jisas i bin mekim long God na Sisar, olsem i stap long Mak 12:17. Olsem na God i putim mak long ol samting Sisar i ken singaut long ol Kristen i mas mekim, na Sisar i no ken kalapim dispela mak. Nambawan Kaunsil bilong ol Juda i bin kalapim dispela mak taim ol i tokim ol aposel long ol i no ken autim tok bilong Jisas. Olsem na ol aposel i bekim stret tok long ol, olsem: “Mipela i mas bihainim tok bilong God tasol. Mipela i no ken bihainim tok bilong ol man.”—Aposel 5:28, 29.
Ol “Samting Bilong God”
5 Long 1914, God Jehova, em God i Gat Olgeta Strong, em i bin kirap mekim wok king long rot bilong Kingdom bilong Krais, na kirap long dispela yia na i kam inap nau, ol Kristen i mas was gut, nogut ol i givim long Sisar ol samting bilong God. (KTH 11:15, 17) Long nau, winim ol narapela taim bipo, lo bilong God i strong long ol Kristen i mas i stap olsem “ol i no bilong dispela graun.” (Jon 17:16) Ol i dediket long God, em Man bilong givim laip long ol, olsem na ol i mas kamapim long ples klia olsem nau skin bilong ol i no bilong ol yet—ol i givim pinis long God. (Song 100:2, 3) Olsem Pol i tok, “yumi bilong Bikpela tasol.” (Rom 14:8) Na tu, taim Kristen i kisim baptais, em i kisim mak olsem wokman bilong God, olsem na em inap mekim wankain tok olsem Pol i bin mekim: “Em [God] yet i bin mekim mipela inap long i stap wokman.”—2 Korin 3:5, 6.
6 Na aposel Pol i tok moa olsem: “Mi save amamas tru long dispela wok mi mekim.” (Rom 11:13) Na yumi tu i mas mekim olsem. Maski yumi wok oltaim long autim tok bilong God, o yumi mekim hap taim tasol, yumi no ken lusim tingting olsem Jehova yet i bin givim dispela wok long yumi. (2 Korin 2:17) Ating sampela bai i no orait long yumi tok yumi wokman bilong God, olsem na olgeta Kristen i dediket na baptais pinis ol i mas redi long kamapim long ples klia olsem ol i wokman tru bilong gutnius. (1 Pita 3:15) Na pasin bilong Kristen tu i mas makim olsem em i wokman bilong gutnius. Kristen em i wokman bilong God, olsem na em i mas wok long kirapim ol man long bihainim stretpela pasin na em yet i mas bihainim, na em i strong long famili i mas pas gut wantaim, na no ken giaman samting, na daun long lo na wok bilong en long mekim ol man i stap gut. (Rom 12:17, 18; 1 Tesalonaika 5:15) Tupela bikpela samting tru bilong Kristen i olsem: Em i pas gut wantaim God na em i holim wok bilong God. Em i no inap lusim ol dispela samting, maski Sisar i tok long em i mas mekim olsem. Olsem na tingting bilong em i klia tru olsem ol dispela samting em ol “samting bilong God.”
Ol “Samting Bilong Sisar”
7 Ol Witnes Bilong Jehova i save, ol i mas “i stap aninit long ol gavman.” (Rom 13:1) Olsem na taim Sisar, olsem gavman, i singaut long sampela samting na i stret em i mekim olsem, orait maus bilong bel em Baibel i skulim pinis, em bai orait long ol i bihainim dispela tok. Olsem: Long olgeta hap bilong graun, ol Kristen tru i go pas tru olsem man bilong tromoi takis, winim planti ol narapela lain. Wanpela nius long Jemani (Münchner Merkur) i tok long ol Witnes Bilong Jehova olsem: “Ol i no save giaman, na ol i save tromoi takis hariap, winim ol narapela long Federal Ripablik.” Long Itali wanpela nius (La Stampa) i tok: “Ol [Witnes Bilong Jehova] ol i man bilong i stap gut long kantri; ol i no save abrusim wok bilong tromoi takis o abrusim sampela lo i pasim rot bilong ol long helpim skin bilong ol yet.” Ol Witnes Bilong Jehova i save mekim olsem, nogut “bel bilong ol” i gat tok.—Rom 13:5, 6.
8 Ol “samting bilong Sisar” yumi mas givim long em, em takis tasol? Nogat. Pol i kolim ol narapela samting tu, olsem yumi mas pret long em na givim biknem long em. Wanpela saveman bilong Jemani, em Heinrich Meyer, em i tok long buk bilong em: “Dispela ol [samting bilong Sisar] . . . yumi no ken ting em takis tasol, nogat; em i makim olgeta samting i stret Sisar i mas kisim, long wanem, em i gat namba long holim wok gavman.” (Critical and Exegetical Hand-Book to the Gospel of Matthew) Wanpela man bilong raitim stori bilong ol samting i bin kamap bipo, em E. W. Barnes, em i raitim wanpela buk i tok, em i bin lukim olsem ol Kristen i save tromoi takis sapos ol i mas mekim olsem, na “ol i save mekim ol narapela samting gavman i singaut long en sapos gavman i no tokim ol long givim long Sisar ol samting i bilong God tasol.”—The Rise of Christianity.
9 Orait, gavman inap singaut long wanem ol samting na i no ol samting i bilong God wanpela tasol? Sampela i bin ting i stret ol i ken givim mani olsem takis long Sisar, tasol ol i no ken givim narapela samting long em. Bel bilong ol i no inap i stap isi sapos ol i mas givim wanpela samting long Sisar na dispela i kisim bikpela hap taim bilong ol em ol inap mekim wok bilong God long dispela hap taim. Tru, yumi mas ‘laikim tru Jehova long bel bilong yumi na long tingting bilong yumi na long strong bilong yumi,’ tasol Jehova i laik bai yumi mas lusim hap taim long mekim ol narapela wok tu—i no wok bilong em tasol. (Mak 12:30; Filipai 3:3) Olsem: Kristen i marit pinis em i mas lusim hap taim long amamasim poroman marit bilong em. Ol kain wok olsem i no gat rong long en, tasol aposel Pol i tok em “ol samting bilong dispela graun” na i no ol samting “bilong Bikpela.”—1 Korin 7:32-34; skelim wantaim 1 Timoti 5:8.
10 Na tu, Krais i tokim ol disaipel bilong em long “givim” takis, na bilong mekim olsem, yumi mas mekim wok long hap taim yumi bin dediketim long Jehova—long wanem, yumi bin dediketim laip bilong yumi olgeta long Jehova. Sapos wanpela kantri i makim takis olsem 33 pesen bilong pe bilong man (long sampela kantri, takis i antap moa), orait long olgeta wan wan yia dispela mani ol wokman i save givim long gavman olsem takis, em inap olsem pe em i save kisim insait long 4-pela mun. O yumi ken tok olsem: Taim man i go lapun na i pinis long mekim wok mani, insait long ol dispela yia em i bin mekim wok, em i bin wok inap olsem 15 yia samting bilong painim mani bilong tromoi olsem takis long “Sisar.” Na yumi ken tingim skul bilong ol pikinini. Long planti kantri, lo i makim hamas yia pikinini i mas skul na bihain em i ken lusim skul. Olgeta kantri i no save makim wankain yia. Tasol long planti kantri gavman i makim planti yia bilong pikinini i mas skul. Tru, skul i save helpim pikinini, tasol Sisar yet i save makim hamas yia pikinini i mas lusim long kisim skul, na ol papamama Kristen i save bihainim dispela lo bilong Sisar.
Ol Man i Mas Mekim Wok Ami
11 Long sampela kantri, Sisar i save singaut long ol man i mas mekim wok ami. Nau long taim bilong yumi, planti kantri i bin putim dispela lo long taim bilong pait, na sampela kantri i save mekim long taim i no gat pait tu. Long Frans, inap planti yia ol i bin kolim dispela samting olsem takis blut, long wanem, olgeta yangpela man i mas redi long i dai bilong helpim gavman. Orait, olsem wanem long ol man i dediket pinis long Jehova? Ol inap givim dispela samting long Sisar na bel bilong ol i no gat tok long en? Ol Kristen bilong pastaim i bin ting olsem wanem long dispela samting?
12 Ol Kristen bilong pastaim tru ol i wok strong long i stap gut long kantri ol i sindaun long en, tasol bilip bilong ol i pasim ol long kilim man i dai o givim laip bilong ol yet bilong helpim gavman. Wanpela buk i tok: “Ol tisa bilong lotu Kristen long bipo, olsem Tetulian na Origen, ol tu i tok, ol Kristen i gat lo olsem ol i no inap kilim man i dai, na dispela lo i pasim ol na ol i no inap i go insait long ami bilong Rom.” (The Encyclopedia of Religion) Long buk bilong em, Profesa C. J. Cadoux i tok: “I kam inap long taim Markus Orelius i stap king o bihain liklik long en [yia 161 i go inap yia 180], i no gat wanpela Kristen bai kamap soldia taim em i baptais pinis.”—The Early Church and the World.
13 Tasol bilong wanem ol lotu i gat nem Kristen ol i no gat dispela kain tingting long nau? Long wanem, wanpela bikpela senis tru i bin kamap long yia 300 samting. Wanpela buk bilong ol Katolik i tok: “Planti Kristen . . . i stap aninit long ol king haiden, ol i gat lo bilong lotu i stap long bel bilong ol long ol samting bilong wok ami, na ol i strong long ol i no ken kamap soldia, o ol i ranawe long ami. Taim Kibung Bilong Lotu [long Arl, ol i wokim long yia 314] i skelim ol senis em Konstantin i bin kamapim, ol i putim tok olsem ol Kristen i mas go insait long ol pait, . . . long wanem, Misin i stap bel isi aninit long wanpela king em i orait long ol Kristen.” (A History of the Christian Councils) Em nau, ol misin i lusim tok bilong Jisas, olsem na kirap long dispela taim na i kam inap nau, ol pris pasto bilong ol lotu i gat nem Kristen ol i save kirapim lain bilong ol long go insait long ami bilong ol kantri, tasol wan wan i bihainim maus bilong bel na ol i sanap strong na i no go insait long ami.
14 Orait, olsem wanem long ol Kristen bilong nau? Ol i mas bihainim pasin bilong klostu olgeta man long dispela samting? Nogat. Sapos Kristen i dediket na baptais pinis em i sindaun long wanpela kantri em gavman i orait long ol wokman bilong lotu i no ken go insait long ami, Kristen i ken mekim ol samting bilong kisim dispela tok orait long gavman, long wanem, Kristen em i wanpela wokman bilong God. (2 Timoti 4:5) Sampela kantri—Amerika na Ostrelia tu—long taim bilong pait tu ol i orait long ol Kristen i no ken go insait long ami. Na long taim i no gat pait tu, long sampela kantri i gat lo olsem ol man i mas mekim wok ami, tasol gavman i orait long ol Witnes Bilong Jehova i no ken insait long dispela wok. Olsem na ol Witnes inap wok yet long helpim ol man long rot bilong dispela wok bilong ol long autim tok.
15 Tasol olsem wanem sapos Kristen i sindaun long wanpela kantri i no orait long ol wokman bilong lotu i no ken go insait long ami? Sapos olsem, orait Kristen i mas bihainim maus bilong bel em Baibel i skulim pinis, na tingim ol samting em bai mekim. (Galesia 6:5) Em i save, Sisar i gat strong long bosim ol man, tasol em bai skelim gut ol samting em i mas givim long Jehova. (Song 36:9; 116:12-14; Aposel 17:28) Kristen bai tingim wanpela pasin i olsem mak bilong Kristen tru—em i mas laikim tru olgeta wanbilip bilong em, maski ol i sindaun long ol narapela kantri o ol i bilong ol narapela lain. (Jon 13:34, 35; 1 Pita 2:17) Na em i no ken lusim tingting long ol lo bilong Baibel olsem i stap long Aisaia 2:2-4; Matyu 26:52; Rom 12:18; 14:19; 2 Korin 10:4; Hibru 12:14.
Sampela Wok i No Bilong Ami
16 I gat sampela kantri em gavman i no larim ol wokman bilong God i abrusim wok ami, tasol gavman i save, i gat sampela man i no orait long go insait long ami. Planti kantri olsem ol i wokim rot bambai ol i no ken subim ol dispela man long go insait long ami. Long sampela hap ol i makim ol dispela kain man long mekim sampela wok bilong helpim dispela ples, na ol i tok em i no wanpela wok bilong ami. Orait, Kristen i dediket pinis em inap mekim kain wok olsem o nogat? Long dispela samting tu, Kristen i dediket na baptais pinis em yet i mas skelim; em i mas bihainim maus bilong bel em Baibel i skulim pinis.
17 Ating dispela pasin i bin i stap tu long taim bilong ol man i bin raitim Baibel. Wanpela buk i stori long ol samting i bin kamap bipo em i tok: “Ol man bilong Judia i mas tromoi kain kain takis, na ol i mas mekim sampela wok bilong ples i no gat pe long en. Dispela em i wanpela lo bilong bipo yet long hap bilong Is, na ol gavman bilong Grik na Rom i wok long holim dispela lo. . . . Nupela Testamen tu i kamapim sampela stori bilong dispela pasin i bin kamap long Judia, na dispela i soim yumi olsem dispela pasin i kisim planti hap. Sampela soldia i bihainim dispela pasin na ol i singautim Saimon bilong Sairini long karim kruse [pos] bilong Jisas (Matyu 5:41; 27:32; Mak 15:21; Luk 23:26).”
18 Na i olsem tu long sampela kantri long nau—gavman bilong kantri o bilong provins i save singaut long ol man i mas mekim sampela wok bilong helpim ples. Sampela taim ol i makim tru wanpela wok, olsem wokim hul wara o wokim rot; sampela taim ol man i mas mekim wok long olgeta wik, olsem long stretim ol rot na klinim ol skul na haus sik. Sapos kain wok olsem i bilong helpim ol manmeri bilong dispela ples na em i no hap wok bilong ol lotu giaman o wanpela wok em bel bilong ol Witnes Bilong Jehova bai i gat tok long en sapos ol i mekim, planti taim ol i orait long mekim ol dispela wok. (1 Pita 2:13-15) Planti taim dispela i bin kamapim gutpela wok witnes, na sampela taim em i pasim maus bilong ol man i sutim tok giaman long ol Witnes na tok ol i birua long gavman.—Skelim wantaim Matyu 10:18.
19 Tasol olsem wanem sapos gavman i tok long Kristen i mas mekim sampela wok bilong ples inap sampela wik samting na em i hap wok bilong nesenel-sevis, na wanpela lain i no bilong ami ol i bosim? Long dispela samting tu ol Kristen i mas bihainim maus bilong bel i bin kisim save pinis, na nau ol yet i mas tingim samting ol bai mekim. “Bai yumi olgeta i sanap long kot bilong God.” (Rom 14:10) Taim Sisar i singaut long sampela wok samting, ol Kristen i mas beten na stadi gut na tingim tingim dispela samting.a Na ating i gutpela tu sapos Kristen i toktok wantaim ol strongpela Kristen bilong kongrigesen long dispela samting bilong kisim sampela tingting. Orait, nau Kristen yet i mas tingim samting em bai mekim.—Sindaun 2:1-5; Filipai 4:5.
20 Taim ol Kristen i wok long stadi long dispela samting, ol i mas tingim sampela lo bilong Baibel. Pol i tok, yumi mas “stap aninit long ol king na ol gavman, na . . . bihainim tok bilong ol. Na oltaim [yumi] i mas redi long mekim olgeta kain gutpela wok. . . . [Yumi] mas stap isi tasol na mekim gutpela pasin long olgeta manmeri.” (Taitus 3:1, 2) Na i gutpela tu sapos ol Kristen i skelim gut ol wok bilong ples em Sisar i tok long ol man i mas mekim. Sapos ol i mekim dispela wok, ol inap i stap yet olsem man i no bilong dispela graun, olsem ol Kristen i mas mekim? (Maika 4:3, 5; Jon 17:16) Ol bai insait long sampela wok bilong lotu giaman? (KTH 18:4, 20, 21) Sapos ol i mekim dispela wok, dispela bai pasim rot bilong ol o pulim bikpela hap taim bilong ol long mekim ol wok Kristen bilong ol? (Matyu 24:14; Hibru 10:24, 25) Na ol i mas tingting tu, sapos ol i mekim dispela wok em Sisar i singaut long ol i mas mekim, ol inap wok yet long kamap strong long ol samting bilong spirit, na ating mekim wok bilong autim tok long olgeta de?—Hibru 6:11, 12.
21 Taim Kristen i bekim ol dispela askim na em i no giaman, olsem wanem sapos em i ting dispela wok ol man bilong kantri i mas insait long en i “gutpela wok” em i ken mekim bilong bihainim tok bilong gavman? Dispela tok em i pasim long bel em i samting bilong em yet wantaim Jehova. Ol elda bilong kongrigesen na ol narapela tu i mas tingim dispela brata em i bihainim maus bilong bel, na ol i mas wok yet long tingim em i wanpela Kristen i gat gutpela nem insait long kongrigesen. Tasol sapos wanpela Kristen i ting em i no inap mekim dispela wok bilong ples em Sisar i tok em i mas mekim, ol elda samting i mas orait long dispela tu. Dispela Kristen tu i holim yet gutpela nem insait long kongrigesen na ol i mas laikim em na sambai long em.—1 Korin 10:29; 2 Korin 1:24; 1 Pita 3:16.
22 Yumi ol Kristen bai wok yet long “givim biknem” long ol “man i stap bikman.” (Rom 13:7) Bai yumi wok long helpim pasin bilong i stap gut na wok long i stap isi na bihainim lo bilong gavman. (Song 34:14) Na yumi ken beten tu bilong “helpim ol king na olgeta gavman” taim ol i mas pasim tok long mekim ol samting na dispela samting inap helpim i stap na wok bilong yumi ol Kristen o givim hatwok long yumi. Ol samting bilong Sisar yumi wok long givim long Sisar, na yumi laik bai dispela i mekim na “yumi olgeta i ken sindaun gut na i stap bel isi, na yumi ken bihainim tru olgeta pasin God i laikim.” (1 Timoti 2:1, 2) Na bikpela samting tru, em yumi bai wok yet long autim gutnius bilong Kingdom na tokim olgeta man, Kingdom tasol inap stretim ol hevi bilong graun. Na bai yumi bihainim maus bilong bel, na ol samting bilong God bai yumi givim long God.
[Futnot]
a Lukim Wastaua (tok Inglis) bilong Me 15, 1964, pes 308, paragraf 21.
Yu Inap Stori Long Dispela?
◻ Taim Kristen i laik skelim ol samting i stret em i mas mekim long Sisar na long Jehova, wanem namba wan samting em i mas tingim?
◻ Yumi mas givim wanem samting long Jehova na yumi no ken tru givim long Sisar?
◻ Wanem ol samting i stret yumi givim long Sisar?
◻ Sapos i gat lo long ol man i mas go insait long ami, wanem ol skripsa i helpim yumi long tingim samting i stret long mekim?
◻ Sapos Sisar i singaut long yumi mas mekim sampela wok olsem nesenel-sevis i no bilong ami, yumi mas tingim wanem ol samting?
◻ Yumi tingim ol samting bilong Jehova na Sisar na yumi wok yet long mekim wanem?
[Askim Bilong Stadi]
1, 2. (a) Olsem Jisas i tok, ol Kristen i mas i gat wanem stretpela tingting long ol samting yumi mas givim long God na long Sisar? (b) Wanem namba wan samting ol Witnes Bilong Jehova i tingim?
3, 4. Sampela man i mekim wanem tok long pasin bilong lo i stap long bel, na lo i kamap ples klia, na lo bilong ol man?
5, 6. (a) Kingdom i kamap pinis long 1914, olsem na ol Kristen i mas tingim moa yet wanem samting? (b) Olsem wanem Kristen i ken kamapim long ples klia olsem em i wanpela wokman bilong God?
7. Ol Witnes Bilong Jehova i gat wanem kain nem long tromoi takis?
8. Samting yumi mas givim long Sisar, em takis tasol?
9, 10. Ating Kristen bai tingim wanem samting na em i tingting planti long givim ol samting long Sisar i stret long em i kisim? Tasol Kristen i mas tingim wanem samting?
11, 12. (a) Long planti kantri Sisar i singaut long wanem samting? (b) Ol Kristen bilong bipo i ting olsem wanem long go insait long ami?
13. Bilong wanem planti man bilong ol lotu i gat nem Kristen i no gat wankain tingting olsem ol Kristen bilong bipo long go insait long ami?
14, 15. (a) I gat wanem as na ol Kristen long sampela hap ol i tokim Sisar long ol i no ken insait long ami? (b) Sapos wanpela kantri i no orait long Kristen i no laik insait long ami, wanem ol lo bilong Baibel bai helpim Kristen long kisim stretpela tingting long dispela wok?
16. Long sampela kantri, wanem sampela wok i no bilong ami na Sisar i tok ol man i no laik go insait long ami ol i mas mekim?
17. Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, i gat sampela kain wok i no bilong ami na Sisar i tok ol man i mas mekim?
18. Planti taim ol Witnes Bilong Jehova i save insait long wanem ol wok i no bilong ami o bilong lotu?
19. Sapos Sisar i tokim Kristen long mekim wanpela wok bilong nesenel-sevis inap sampela wik samting na i no hap wok bilong ami, em i mas mekim wanem pastaim na bai em i ken mekim samting i stret?
20. Wanem sampela askim na lo bilong Baibel inap helpim Kristen long kisim stretpela tingting long mekim ol wok bilong nesenel-sevis na i no hap wok bilong ami?
21. Kongrigesen i mas ting olsem wanem long wanpela brata em i tingim pinis ol samting em i mas mekim long wok bilong nesenel-sevis i no hap wok bilong ami?
22. Maski wanem samting i painim yumi, bai yumi wok yet long mekim wanem?
[Piksa long pes 16, 17]
Ol aposel i tokim Nambawan Kaunsil bilong ol Juda: “Mipela i mas bihainim tok bilong God tasol. Mipela i no ken bihainim tok bilong ol man”