Mi Laik Painim Biknem
LONG Julai 20, 1969 balus Apolo 11 i raunim mun na i laik pundaun long mun. Em namba wan taim bilong sampela man i go long mun. Mi sindaun insait long wanpela rum long taun Hyuston long Teksas, em rum bilong bosim ran bilong dispela balus. Mi sindaun na mi tingting planti. Olsem wanem? Ol bai pundaun gut? Ol masin long dispela balus bai wok gut o nogat? Long wanem mi yet mi bin bosim dispela hap wok taim ol i bin kirap long wokim dispela samting.
Mi wantaim sampela man moa mipela i bin wok inap planti yia long mekim dispela samting. Nau mipela putim yau long redio. Mun i stap long we inap olsem 240,000 maila. Wantu wanpela nek long redio i tok: “Yes Hyuston, balus i pundaun pinis.” Mi amamas tru long harim dispela tok!
Mi yet mi bin helpim ol long wokim dispela kain balus i bin kisim ol man i go antap long mun. Mi ting bai mi kisim biknem na amamas long dispela wok. Tasol mi no kisim amamas. Tasol ating pastaim mi mas stori long taim mi yangpela yet.
Taim Mi Yangpela Yet
Taim mi manki yet mi stap long Oklahoma. Mipela i mas wok strong. Tru mipela no sot long kaikai o klos samting, tasol mipela i sot long mani.
Taim papa bilong mi i manki yet famili bilong em i rabis na em i no bin kisim gutpela skul. Olsem na taim ol pikinini bilong em i kamap em i tokim ol long ol i mas skul gut. Orait mi bin givim bel long skul. Mi mas wok mani bilong baim skul. Mi skul na mi wok mani wantaim. Mi save stadi i go biknait. Long 1961 mi winim bikpela skul long Yunivesiti Bilong Oklahoma na mi kisim namba. Mi save gut long ol samting bilong ensinia elektrik.
Mi stap 4-pela yia long bikpela skul, na taim mi lusim dispela skul planti kampani i laikim ensinia elektrik i ken wok long ol. Planti i singautim mi i go wok long ol. Mi ting em i gutpela kain wok, winim wok gaden bipo mi bin mekim taim mi manki yet. Olsem na mi kisim wanpela wok long Kep Kanaveral long Florida, em ples ol i save sutim ol bikpela roket samting i go antap.
Mi Strong long Kisim Bikpela Nem
Mi wok inap tripela wik na ol i sutim wanpela kain balus i go antap, em namba wan taim Amerika i bin mekim olsem. Bel bilong mi i amamas tru long dispela samting. Presiden bilong Amerika i bin tok, Amerika bai salim sampela man i go pundaun long mun na kam bek. Na Rasia tu i wok long mekim olsem. I olsem tupela i resis long mekim dispela wok. Mi givim bel long helpim Amerika long win.
Mi laik kisim bikpela nem long dispela wok bilong mi na wok bilong mi i mas kamap gutpela tru. Mi givim bel long stadi na kisim bikpela save. Taim ol wanwok i pinis wok, mi wok yet i stap. Mi stadi long nait tu. Olsem na mi winim narapela bikpela namba. Bos bilong mi i save pilai kas na mi tu mi pilai kas wantaim em; mi ting dispela bai helpim mi long kamap bikpela man long wok bilong mi.
Tupela yia i go pinis na mi kamap bos bilong 5-pela o 7-pela ensinia, na ol i givim bikpela wok long mipela. Mi kamap pren bilong sampela astronot, em ol man i raun long ol dispela kain balus, olsem o pailot. Em wok bilong mi long toksave long ol olsem balus bilong ol i redi long i go antap o nogat. Mi amamas long wok bilong mi. Mi pilim olsem mi winim mak pinis long wok bilong mi; na mi save toktok wantaim ol pailot bilong ol dispela balus na mi save amamas long dispela samting.
Bihain liklik ol i putim mi bos bilong 10-pela o 12-pela ensinia, na mipela mas traim ol masin bilong dispela kain balus na redim bilong i go antap. Mi olsem nambawan bilong dispela lain ensinia, na mi pilim olsem mi winim pinis wok bilong mi na mi gat nem long dispela wok.
Ol bikpela bos i tok, sapos mi laik mi ken i go long Hyuston na kisim bikpela wok moa. Long Hyuston ol i laik wokim wanpela kain balus bilong karim 3-pela man i go antap long mun. Mi tingting long winim bikpela namba tru, olsem na mi kisim dispela wok.
Mipela i wok inap sampela yia long redim ol samting bilong dispela balus. Mi mas wokim wanpela kompiuta bilong stiaim balus na bosim ran bilong en. Wanpela bos bilong mi i tokim mi olsem: “Dispela wok bilong salim dispela kain balus i go long mun em i winim olgeta narapela wok.”
Nau namba wan tingting bilong mi em bilong mekim dispela wok. Mi givim bel long wokim dispela balus bilong i go long mun. Mi laik kisim biknem long ol bos bilong mi. Nau mi no tingim tumas meri pikinini bilong mi. Dispela wok bilong salim balus i go long mun em i namba wan long tingting bilong mi, na pikinini i namba tu. Orait, long Julai 20, 1969, dispela balus i go pundaun long mun, na man i lusim balus na em i wokabaut long mun. Mi save gut long dispela man. Em i wanwok bilong mi. Na mi yet mi bin helpim ol long wokim dispela balus. Mi tingim ol dispela samting na mi hambak tru long en.
Mi Senisim Tingting
Bihain mi wok long tingim dispela wok bilong mi, em i gutpela o nogat. Na olsem wanem long bihain? Tru, mi kisim bikpela namba pinis na bikpela pe, na mi sindaun long gutpela haus, na mi gat planti pren. Tasol mi pilim olsem wok bilong mi i no gat as bilong en. Em i no ken helpim mi long bihain na em i no inap kamapim wanpela gutpela samting. Ol bikpela wok mi mekim pinis em bai lus nating. Em i no rot bilong amamas, na em i no inap helpim mi long i stap amamas na bel isi.
Orait, long 1973 wanpela wanblut bilong meri bilong mi i kam lukim mipela. Em wantaim meri bilong em tupela i bin stadi long Baibel wantaim Ol Witnes Bilong Jehova, na tupela i laik go long wanpela kibung bilong Ol Witnes long Hyuston long Teksas. Mi wantaim meri pikinini bilong mi i go wantaim ol. Mi lukim gutpela pasin bilong ol dispela Witnes. Taim ol i sanap long lain bilong kisim kaikai, ol i bihainim pasin isi na pasin sori, na narapela i tingim narapela.
Bihain long dispela kibung mi wantaim meri pikinini bilong mi mipela i kirap i go long ol miting long Haus Kingdom bilong Ol Witnes Bilong Jehova. Ol witnes i kirap stadi Baibel long mipela. Mi harim ol tok long graun bai kamap gutpela na ol pasin nogut bai pinis na olgeta man bai stap wanbel na narapela bai sori long narapela. (Sam 37:10, 11, 29; Provep 2:21, 22; 2 Pita 3:13) Dispela pasin i narapela kain long pasin bilong ol man mi bin wok wantaim ol inap planti yia. Ol i save mangal na ol i tingim laik bilong ol yet tasol.
Mi wok long stadi moa long Baibel na mi skelim ol tok bilong en wantaim pasin bilong mi yet. Mi kaunim tok bilong King Solomon long Eklisiastis 4:4 i tok: “Mi lukim ol bikpela wok na save bilong ol man, na narapela i laik winim narapela. Dispela samting i no gutpela, na i no gat wanpela gutpela samting i ken kamap long en.” Dispela tok i sutim mi yet! Mi bin wok strong na mi bin kisim bikpela save. Tasol dispela i no bin helpim mi long painim amamas tru na bel isi. Ol wok mi bin mekim, na ol save mi bin kisim, em i samting nating tasol.
Mi Senisim Pasin Bilong Mi
Mi kisim save long Baibel na nau mi save mi mas senisim pasin bilong mi. Mi lukim Galesia 5:26 (NT) i tok, yumi Kristen i “no ken litimapim nating nem bilong yumi, na yumi no ken sutim nogut bel bilong ol brata, na yumi no ken mangal long ol samting bilong ol.” Olsem na nau mi save mi mas lusim dispela wok bilong mi.
Tasol mi askim skin bilong mi: “Sapos mi lusim dispela wok, bai mi kisim mani we bilong lukautim meri pikinini bilong mi?” Mipela lain pinis long kisim ol gutpela gutpela kaikai na bilas samting i gat bikpela pe. Orait, mi lukim narapela tok bilong Baibel, em Matyu 6:33, (NT) em i tok: “Yupela i mas wok pastaim long painim kingdom bilong God wantaim stretpela pasin bilong em. Na bihain bai em i givim olgeta dispela arapela samting tu long yupela.”
Na mi kisim wanpela tingting moa, olsem: “Sapos mi lusim dispela bikpela wok i gat bikpela nem na bikpela pe, ol wanwok bai ting olsem wanem long mi?” Tasol mitupela meri i pasim tok pinis long bihainim ol gutpela save mipela kisim pinis long Baibel, maski ol man nabaut i ting olsem wanem long mipela.
Bipo mitupela meri i ben baim wanpela hap graun em i bikpela inap 120 eka* na wanpela haus klostu long Oklahoma. Nau mipela i tingting long i go sindaun long dispela graun. Mipela ben i go long dispela kibung bilong Ol Witnes Bilong Jehova long 1973, na 6-pela mun bihain mi lusim wok bilong mi na mi kisim meri pikinini bilong mi i go sindaun long dispela graun long Oklahoma.
Bilong painim mani bilong baim kaikai samting, mi kisim wok long wanpela kampani i mekim wok elektroniks. Nau mi kisim liklik pe tasol. Tasol nau narapela hevi i kamap.
Dispela nupela wok bilong mi em i olsem hap wok bilong kamapim ol samting bilong pait na bilong ami. Mi pilim olsem mi no inap mekim dispela wok long wanem, mi tingim tok bilong Aisaia 2:4, na 1 Jon 3:11, 12. Olsem na mi lusim dispela wok. Mi bilip olsem Jehova bai lukautim mipela long ol samting bilong skin. Na tru tumas, i no gat wanpela taim mipela i bin sot long kaikai o haus o klos samting.
Nau 8-pela yia i go pinis na mipela i stap. Mi wantaim meri pikinini i pilim truim bilong 1 Timoti 4:8, (NT) i tok: “Pasin bilong God em inap long helpim yumi planti. Em inap long helpim yumi long dispela laip nau yumi stap long en, na long laip bai kamap bihain tu.” Tru tumas, taim mipela i kirap mekim wok bilong Jehova, nau i stap bilong mipela i gutpela.
Na nau mipela i save lukautim gut liklik mani mi save kisim, tasol em inap long mipela. (1 Timoti 6:8) Insait long ol wik mi save wok mani inap tupela de, na ol narapela de mi save raun autim tok o mi stap helpim famili. Bipo mi no bin tingim tumas meri pikinini bilong mi, tasol nau mi gat taim bilong i stap wantaim ol.
Tru, i gat sampela liklik hevi i stap yet, tasol nau mi gat strong inap long karim dispela hevi. Nau mi no tingting moa long painim biknem o kamap bikpela man long dispela graun, long wanem, mi save liklik taim bai pasin bilong graun i pinis na nupela taim bai kamap na stretpela pasin bai stap, na God bai bosim graun.—1 Jon 2:17; 2 Pita 3:11-13.
Mi tingim pasin bilong mi long bipo, na mi tingim tok bilong aposel Pol long Filipai 3:8 em i tok tru. Bikpela nem na bikpela namba em i samting nating. Gutpela save long God na Krais, na tingting long i stap laip oltaim long paradais bai kamap long graun, em bikpela samting.—Em stori bilong Wendell Marley.
[Futnot]
a 1 eka em 0.405 ha.
[Rait long pes 28]
‘“Balus i pindaun pinis!” Mi bin helpim ol long wokim dispela kain balus i bin kisim ol man i go antap long mun’
[Piksa long pes 29]
‘Nau mi wantaim famili i save, taim mipela mekim wok bilong Jehova, i stap bilong mipela i gutpela’