Rot Bilong Famili i Ken Stap Amamas
Soim Rispek Long Poroman Marit Bilong Yu
Willa i tok: “Taim Rachel i bel hevi, em i save krai inap longpela taim. Sapos mipela i sindaun bilong toktok, em i kirap long kros o em i no laik toktok. I luk olsem i no gat rot bilong stretim hevi. Mi pilim olsem mi laik givap tasol.”
Rachel i tok: “Taim Will i kam long haus, mi krai i stap. Mi traim long tokim em long as na mi bel hevi, tasol em i katim tok bilong mi. Em i tokim mi olsem em i no bikpela samting tumas, na i gutpela mi mas lusim tingting long en. Dispela i mekim mi bel hevi moa yet.”
SAMPELA taim yu save pilim olsem Will o Rachel? Tupela i laik toktok gut wantaim, tasol planti taim ol i bel hevi. Bilong wanem i olsem?
Ol man na meri i gat narapela narapela pasin bilong toktok, na ol i gat laik long narapela narapela samting. Planti taim meri i laik kamapim gut samting em i pilim long bel. Tasol planti man i traim long stretim hevi hariap bambai bel isi i ken stap na ol i ken abrusim ol bikpela hevi. Orait olsem wanem yu inap stretim dispela hevi na toktok gut wantaim poroman marit bilong yu? Long rot bilong soim rispek long em.
Man na meri husat i gat pasin rispek em i save tingim tru narapela na painim rot bilong kliagut long samting ol i pilim long bel. Kirap long taim yu liklik, ating yu bin lain long soim rispek long ol man i gat namba o bikpela save moa long yu. Tasol insait long marit yu mas soim rispek long poroman husat i wankain olsem yu, na dispela i hatwok long mekim. Linda, husat i bin marit inap 8-pela yia, em i tok: “Mi save olsem long pasin isi Phil i save putim gut yau long tok bilong ol narapela. Mi laik em i mas mekim wankain gutpela pasin long mi.” Ating yu tu i save putim gut yau na mekim tok long pasin rispek taim yu toktok wantaim ol pren na ol narapela. Tasol olsem wanem? Yu save mekim wankain gutpela pasin long poroman marit bilong yu?
Sapos i no gat pasin rispek insait long famili, dispela i save kamapim hevi na kros. Wanpela king i gat savetingting i tok: “Sapos man i stap bel isi wantaim famili bilong en, na ol i gat liklik hap rabis kaikai tasol, orait dispela i winim tru pasin bilong mekim bikpela pati wantaim ol manmeri i wok long kros na tok pait.” (Sindaun 17:1) Baibel i tokim maritman long soim ona na rispek long meri bilong em. (1 Pita 3:7) Na tu, “maritmeri i mas i gat bikpela rispek long man bilong en.”—Efesus 5:33.
Olsem wanem yu inap toktok gut wantaim long pasin rispek? Tingim sampela gutpela tok i stap long Baibel.
Taim Poroman Marit Bilong Yu i Laik Toktok
Hatwok: Planti manmeri i amamas long toktok, tasol ol i no amamas tumas long putim gut yau. Olsem wanem? Yu wanpela bilong ol? Baibel i tok olsem ‘sapos man i no putim gut yau pastaim na em i bekim tok,’ orait em i mekim longlong pasin. (Sindaun 18:13) Olsem na paslain long yu toktok, putim gut yau. Bilong wanem? Kara, husat i marit inap 26 yia, em i tok: “Mi amamas moa sapos man bilong mi i no traim long stretim hevi wantu. Em i no mas wanbel o painimaut as na hevi i kamap. Mi laik tasol olsem em i mas putim gut yau long tok bilong mi na kliagut long samting mi pilim long bel.”
Tasol sampela man na meri, ol i no laik kamapim tingting bilong ol na ol i no amamas sapos poroman i subim ol long toktok long filings bilong ol. Lorrie, i no longtaim i go pinis em i marit, em i kisim save olsem man bilong em i no save hariap long kamapim filings bilong em. Em i tok: “Mi no ken les kwik, na mi mas wet inap long em i toktok.”
Rot Bilong Stretim: Sapos yu na poroman bilong yu i mas toktok long wanpela samting we yutupela i no gat wankain tingting long en, orait toktok long en taim yutupela i stap isi na rileks. Olsem wanem sapos poroman bilong yu i no laik toktok? Luksave olsem “tingting bilong man i olsem wanpela hul wara i daun moa. Tasol man i gat gutpela save, em inap pulim dispela tingting i kam antap.” (Sindaun 20:5) Sapos kwiktaim yu rausim wanpela baket i kam antap long hulwara, planti wara inap kapsait. Olsem tasol, sapos yu tok strong long poroman bilong yu, ating poroman bai strongim sait bilong em yet na em bai i no kamapim samting em i pilim long bel. I gutpela moa yu kamapim ol askim long pasin isi na pasin rispek, na no ken les kwik sapos poroman i no hariap long kamapim filings bilong em.
Taim poroman bilong yu i toktok ‘putim yau kwik long harim tok, na no ken hariap long mekim toktok. Na no ken belhat hariap.’ (Jems 1:19) Man na meri i putim gut yau em i no harim tasol ol tok, nogat, em i traim long kliagut long as bilong tingting narapela i kamapim. Taim poroman bilong yu i toktok, traim long kliagut long filings bilong em. Pasin bilong yu long putim yau inap mekim na poroman bai pilim olsem yu soim rispek long em o nogat.
Jisas i skulim yumi long olsem wanem yumi ken putim gut yau. Olsem, taim wanpela sikman i kam long em long kisim helpim, Jisas i no stretim hevi wantu tasol, nogat. Pastaim em i putim gut yau long samting man i askim em long en. Orait, em i pilim tru long bel ol tok em i harim. Na bihain em i oraitim dispela sikman. (Mak 1:40-42) Taim poroman marit bilong yu i toktok, bihainim wankain pasin. Tingim: Ating poroman bilong yu i laik yu pilim tru tingting bilong em, na yu no ken kamapim kwik sampela tok bilong stretim hevi. Olsem na putim gut yau. Pilim tru long bel ol tok em poroman i mekim. Na bihain, mekim ol samting poroman i laik yu mas mekim. Taim yu mekim olsem, yu bai soim olsem yu rispek tru long poroman marit bilong yu.
TRAIM MEKIM OLSEM: Narapela taim poroman bilong yu i laik toktok wantaim yu, no ken bekim tok hariap. Wet inap long taim poroman bilong yu i pinisim tok bilong em, na yu kliagut long ol tok em i mekim. Bihain, askim poroman olsem: “Yu pilim olsem mi bin putim gut yau long tok bilong yu?”
Taim Yu Laik Kamapim Sampela Tok
Hatwok: Linda, em yumi stori pinis long em, i tok: “Sampela program bilong TV i kamapim olsem i orait long mekim ol tok nogut, tok bilas, na sutim tok long poroman marit.” Sampela i kamap bikpela long ol famili we ol i save kamapim ol tok i no soim rispek long narapela. Bihain taim ol i marit, i hatwok long ol i lusim dispela kain pasin insait long famili bilong ol yet. Ivy, husat i sindaun long Kanada, i tok: “Mi kamap bikpela insait long famili we i gat pasin bilong sutim tok, singaut bikmaus, na kolim ol nem i daunim narapela.”
Rot Bilong Stretim: Taim yu tokim ol narapela long poroman bilong yu, “mekim ol gutpela tok bilong strongim ol man.” (Efesus 4:29) Stori long ol gutpela pasin bilong poroman bilong yu bambai ol narapela i ken rispek long em.
Taim yu wanpela i stap wantaim poroman bilong yu, sakim pasin bilong sutim tok long em na no ken kolim ol nem i daunim em. Long Israel bilong bipo, Mikal i kros long man bilong em King Devit. Em i sutim tok long em, na i tok em i mekim pasin “olsem ol man i no gat tingting i save mekim.” Ol tok bilong em i semim tru Devit, na tu, God i no amamas long en. (2 Samuel 6:20-23) Yumi ken kisim wanem skul long dispela? Taim yu toktok wantaim poroman bilong yu, skelim gut ol tok yu mekim. (Kolosi 4:6) Phil, husat i marit inap 8-pela yia, em i tok olsem sampela taim em na meri bilong em i no save wanbel long ol samting. Em i luksave olsem sampela taim tok bilong em i save mekim hevi i go bikpela. Em i tok: “Mi lukim olsem pasin bilong winim wanpela tok pait i bagarapim pasin pren namel long tupela marit. Em i gutpela moa long strongim pasin pren wantaim poroman.”
Wanpela lapun wido long bipo i bin kirapim tupela tambu meri bilong em long ‘marit gen na stap gut’ long haus bilong man bilong ol. (Rut 1:9) Taim man na meri marit i givim ona long narapela narapela, ol bai “stap gut” long haus bilong ol.
TRAIM MEKIM OLSEM: Yu wantaim poroman bilong yu, makim taim bilong toktok gut wantaim long ol tok i stap aninit long dispela het tok. Askim poroman bilong yu olsem: “Taim mi stori long ol narapela long pasin bilong yu, yu pilim olsem mi givim ona long yu o mi daunim yu? Mi inap mekim wanem bambai toktok bilong mi i gutpela moa?” Putim gut yau taim poroman i kamapim tingting bilong em. Traim long bihainim ol tok em i kamapim.
Save Olsem Poroman i Gat Ol Pasin Bilong Em Yet
Hatwok: Sampela nupela marit i ting, tok bilong Baibel olsem “tupela i kamap wanpela bodi” i makim olsem tupela marit i mas i gat wankain tingting o pasin. (Matyu 19:5) Tasol i no longtaim na ol i kisim save olsem dispela tingting i no stret. Tupela i gat narapela narapela pasin na tingting, olsem na taim ol i marit, planti taim dispela i kamapim tok pait. Linda i tok: “Long wanpela samting mitupela i narapela kain tru. Phil i no save wari planti olsem mi. Sampela taim em i rileks na mi save wari, olsem na mi save kros, long wanem, i luk olsem em i no save tingim tumas ol samting olsem mi save tingim.”
Rot Bilong Stretim: Yu mas orait long pasin bilong poroman bilong yu, na rispek olsem ol pasin bilong em i narapela kain long ol pasin bilong yu. Yumi ken tok piksa olsem: Ai na yau bilong yu i save mekim narapela narapela wok; tasol ol i save wok gut wantaim na bai yu inap long brukim rot na no ken kisim bagarap. Adrienne, husat i marit klostu 30 yia, em i tok: “Mitupela man bilong mi i orait long holim narapela narapela tingting. Bikpela samting em ol tingting bilong mipela i no pait wantaim Tok Bilong God. Mitupela i poroman marit, tasol dispela i no makim olsem mipela i mas i gat wankain tingting long olgeta samting.”
Sapos yu na poroman bilong yu i gat narapela narapela tingting o pasin, no ken tingim tasol laik bilong yu yet. Pilim tingting bilong poroman bilong yu. (Filipai 2:4) Man bilong Adrienne, em Kyle, i tok: “I no olgeta taim mi kliagut o wanbel wantaim tingting bilong meri bilong mi. Tasol mi save tokim mi yet olsem mi laikim tru meri bilong mi winim tingting bilong mi yet. Taim em i amamas, mi tu mi save amamas tru.”
TRAIM MEKIM OLSEM: Mekim wanpela lista bilong ol pasin na tingting bilong poroman bilong yu em ol i gutpela moa winim bilong yu.—Filipai 2:3.
Pasin bilong rispek em i wanpela bikpela samting bilong marit i ken stap amamas na i stap longpela taim. Linda i tok: “Pasin bilong rispek i mekim marit i stap amamas na i stap strong. Em i gutpela samting tru long kisim dispela pasin.”
a Mipela i senisim sampela nem.
ASKIM YU YET . . .
Olsem wanem ol pasin bilong poroman bilong mi i helpim famili bilong mipela?
Bilong wanem i gutpela long bihainim laik bilong poroman taim dispela i no pait wantaim ol stiatok bilong Baibel?