Tırnaklarınıza İyi Bakıyor musunuz?
BİR kimse size ‘Tırnaklarınızı görebilir miyim?’ diye sorsaydı, ne yapardınız? Memnuniyetle bakımlı tırnaklarınızı gösterir miydiniz, yoksa ellerinizi hemen arkanıza mı saklardınız? Tırnaklarınızı saklamak için geçerli bir nedeniniz olabilir. Belki sadece hoş gözükmüyorlardır ya da belki siz tırnaklarınızı yiyorsunuz. Tırnaklarımızın şahane anatomisi hakkında daha çok şey öğrenmek, onları daha çok takdir etmemize yardım eder ve biz de onlara daha iyi bakma isteği uyandırır.
Tırnaklarımız büyük ölçüde keratin denen lifli bir protein içeren sertleşmiş ölü hücrelerden oluşmaktadır. Tırnağın büyüme oranı parmaktan parmağa ve kişiden kişiye değişir. Tırnaklar ortalama olarak ayda 3 milimetre büyürler. Kesilmeyen tırnaklar oldukça çok uzayabilirler. Guinness Dünya Rekorlar Kitabı—1998’e göre, sol elinin tırnaklarını uzatan Hintli bir adamın beş tırnağı toplam olarak 574 santimetre uzamıştır. Başparmağının tırnağı 132 santimetre olarak ölçülmüştür.
Karmaşık Bir Yapı
Belki, tırnağın yalnızca ilk bakışta görünen kısmı olan tırnak tablasından oluştuğunu düşünüyorsunuz. Bu durumda tırnağın hem birden fazla görünür önemli kısmının, hem de göremediğiniz kısımlarının olduğunu öğrenmek sizi şaşırtabilir. Gelin, tırnağın yapısına yakından bakalım.
1. Tırnak tablası. Genelde tırnak sözcüğüyle kastettiğimiz sert yapıdır. Tırnak tablası üst ve alt olmak üzere iki tabakadan oluşur. İki kısımdaki hücreler farklı şekilde düzenlenmiştir ve farklı hızlarda büyürler. Üst yüzey pürüzsüz olmakla birlikte, iç yüzey üzerinde tırnak yatağındaki kabartılara denk gelen, paralel kabartılar bulunur. Bu kabartılar her kişide farklıdır ve bu nedenle kimlik tespitinde kullanılabilir.
2. Ayça. Tırnak tablasının dibindeki, yarımay şeklinde beyazımsı kısımdır. Tırnakların hepsinde görünür bir ayça yoktur. Tırnak, matriks olarak adlandırılan, tırnak tablasının dibindeki canlı dokunun oluşturduğu küçük bir kısımdan büyür. Bu, tırnak biriminin en önemli kısmıdır. Ayça, tırnak matriksinin sonu ve aslında canlı tırnağın görünür kısmıdır. Tırnak tablasının geri kalan kısmı ölü hücrelerden oluşur.
3. Yanal ve bitişik tırnak kıvrımları. Tırnak tablasını çevreleyen deri kısımlardır. Bu deri, tırnak kıvrımı olarak adlandırılır, çünkü tırnak tablasında son bulmaz, alta kıvrılır ve yeni çıkmakta olan tırnak tablasını örter. Bu deri kıvrımları tırnağın etrafındaki alanları korur ve destekler.
4. Eponychium (Tırnak kenarlarını saran epidermis). Deri kıvrımlarının kenarında bulunan ince bir hattır ve tırnak tablasının dip kısmında bitiyor gibi görünür. Bazen tırnak kutikulası olarak da söz edilir.
5. Kutikula. Gerçek kutikula eponychium’ın altında küçük bir uzantıdır. Bu, tırnak tablasının sırt yüzeyine tutunup, çıkıntı oluşturan renksiz bir deri tabakasıdır.
6. Serbest kenar. Parmak tablasının, parmak ucunu geçecek şekilde uzayan kısmıdır.
7. Hyponychium (Tırnak altı). Tırnağın serbest kenarının altında bulunur; bu doku, tırnak yatağını enfeksiyondan koruyan su geçirmez bir yapı oluşturur.
Yararları
Tırnaklarımızdan bir yüzeyi kazımak gibi birçok işte yararlanırız. Portakal soyarken, bir düğümü çözerken ya da küçük nesnelerle uğraşırken yararlarını görürüz. Ayrıca, tırnaklar duyarlı ve nazik parmak uçlarını destekler ve korurlar.
Tırnakların estetik açıdan önemi de gözardı edilmemelidir. Tırnaklarımız iyi —ya da kötü— temizlik ve bakım alışkanlığımızın aynası olabilir. Sıradan jestlerde önemli bir rol oynarlar ve eğer bakımlı tutulurlarsa, ellerimizi güzelleştirebilirler. Onlar olmasaydı, günlük yaşamdaki hareketlerimiz kısıtlanırdı ve ellerimiz eksik görünürdü.
Uygun Bakım Onları Güçlendirir
Olağanüstü yapıdaki vücudumuzun bir parçası olarak tırnaklarımıza uygun bakımı sağlamalıyız. Eğer ciddi bir tırnak hastalığınız varsa, doktora gitmelisiniz. Gerçekte, tırnaklarınızın ucunda bir fiziksel rahatsızlığın işaretleri olabilir. Evet, bazı fiziksel hastalıkların tırnaklara bakılarak belirlenebileceği iddia edilmektedir.
Fazla kalsiyum ve vitamin alınması tırnakları daha güçlü yapar mı? Stockholm’deki (İsveç) Karolinska Enstitüsünde tırnaklar konusunda araştırmalar yapan profesör Bo Forslind bu soruya şu yanıtı verdi: “Bu görüşü destekleyecek bir kanıt yoktur. Normal tırnaklarda kalsiyum miktarını belirlemek üzere yapılan analizler, bu elementin tırnakta çok az miktarda bulunduğunu gösteriyor.”
Bununla birlikte, tırnaklarımızın güçlü ve esnek kalmasına yardım eden şey kesinlikle sudur. Daha önce sözü edildiği gibi, tırnaklar keratin içerir. Keratin liflerinin esnek olabilmeleri için suya gereksinimleri vardır. Profesör Forslind şöyle bir örnek veriyor: “Tırnağımız, ilk kestiğimizde esnek olabilirse de, kesilen tırnak parçası bir gece bekletildiği zaman kuruyarak çok kırılgan bir hale gelecektir.” Nem tırnaklarınızı esnek ve güçlü tutacaktır. Fakat bu nem nereden gelir? Tırnak tablası sert görünmekle birlikte geçirgendir. Tırnak yatağından gelen nem yukarı hareket ederek tırnak tablasına gelir, oradan da yüzeye çıkarak buharlaşır. Tırnakların kurumalarını önlemek ve tırnaklarımızı güçlü tutmak için ne yapılabilir? Profesör Forslind şunları söylüyor: “Yağla yapılan günlük bakım yararlı olacaktır.”
Büyümeleri ve Güzel Görünmeleri İçin Bakım
Tırnak matriksten büyüdüğü için, bu kısma uygun bakım yapmak önemlidir. Matriksi, krem veya yağla düzenli masaj yaparak uyarmak tırnak tablasına yararlı olabilir. Ayrıca, tırnakların serbest uçlarının altına bir damla yağ damlatmak da yararlı olabilir, çünkü bu tırnağı kurumaktan koruyacaktır.
Tırnaklarımızı törpüleme ya da kesme şekli de, onları güçlü veya zayıf yapabilir. Tırnaklarımızı yandan ortaya doğru törpülememiz öneriliyor. Köşeleri çok törpülemenin tırnağı zayıflatacağını unutmayın. Böyle yapıldığında, sivri bir tırnak oluşur; ve yanlarda hiçbir desteği olmadığı için bu en zayıf tırnak biçimidir. Güçlü kısa tırnaklara sahip olmak için, tırnaklarımızı yanlarından yaklaşık 1,5 milimetre kadar uzatmamız ve parmak ucunun sınırı boyunca, yuvarlak bir şekilde törpülememiz öneriliyor.
Bazı kadınlar biraz daha uzun bir tırnaktan hoşlanabilirler. Fakat bu konuda bir uyarımız var. Çok uzun tırnaklar sıradan işleri yapmanızı engellemenin yanı sıra olumsuz şekilde dikkat de çekebilirler. Bu nedenle, tırnaklarınızın uzunluğu konusunda dengeli bir görüşü koruyun. Böyle yaparsanız, tırnaklarınız sizin için çok daha değerli olacak ve başkalarında iyi bir izlenim bırakacaktır.
Uzmanlar, tırnağınızın altını asla keskin bir aletle kurcalamayın diyorlar. Tırnağın serbest ucunun altında bulunan hyponychium adlı doku zarar görebilir. Bu, tırnağın altını koruyan su geçirmez sıkı bir dokudur. Eğer bu dokuya zarar verilirse, tırnak, yatağından ayrılabilir ve enfekte olabilir. Tırnak altını temizlerken çok yumuşak bir fırça kullanın.
Güçlü ve sağlıklı tırnaklara sahip olmakta kalıtımsal faktörlerin de biraz payı vardır. Bu nedenle, bazı insanların güçlü ve esnek bir tırnak tablası varken, başkalarının kuru veya kolay kırılan tırnakları vardır. Tırnaklarınızın durumu ne olursa olsun, mütevazı ve düzenli bir bakımla görünümlerini düzeltebilirsiniz. Evet, tırnağın yapısını, işlevini ve uygun bakımının nasıl yapılacağını anladığınızda, bu konuda ne yapmanız gerektiğini bileceksiniz. Böyle bir bilgiyi akıllıca kullanmak iyi sonuçlar doğuracaktır.
Tırnaklar, insan vücudunun gerçekten şahane bir kısmıdır. Yapısı ve işleviyle ardındaki yaratıcı zekâya tanıklık eder. Eski zamanlarda yaşamış kral Davud, Mezmur 139:14’te kaydedildiği gibi, Yaratıcısına olan hayranlığını alçalgönüllülükle şöyle ifade etti: “Sana şükreylerim; çünkü heybetli ve şaşılacak surette yaratılmışım; işlerin aciptir; ve canım bunu pek iyi bilir.”
[Sayfa 16’daki şema]
(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)
1. Tırnak tablası;
2. ayça;
3. yanal ve bitişik tırnak kıvrımları;
4. eponychium;
5. kutikula;
6. serbest kenar;
7. hyponychium;
8. matriks;
9. tırnak yatağı