Gençler Soruyor . . .

Video Klipleri İzlesem mi?

“Video klipler harika. Bazıları kısa film gibi. Bir hikâyeleri var, ayrıca koreografilerine hayranım.”—Casey.

“Yeni müzikleri bulmanın iyi bir yolu, video klipler. Her zamanki top-40 listelerinden daha da fazlasını veriyorlar. Ayrıca iyi bir sohbet konusu olabiliyor.”—Josh.

“Bir klipteki ayrıntılar, yani kimin şarkı söylediği, ne giydiği ve nasıl davrandığı benim için çok önemli. Bütün bunlar şarkının sözlerine ışık tutuyor.”—Kimberly.

“Favori grubumun bu sefer ne yaptığını görmek hoşuma gidiyor. Özel efektleri çok seviyorum. Ayrıca bazı klipler komik oluyor. Fakat yine de dikkatli olmalısınız.”—Sam.

BELKİ sen de video klipleri izlemekten zevk alıyorsun. Televizyon ekranlarında ilk görülmeye başladıklarında nispeten basit ve düşük bütçeli ürünlerdi. Fakat video kliplerin, geçici bir moda olmadığı ve albüm satışlarında büyük bir etkiye sahip olduğu görüldüğünde sanatsal ve teknik açıdan giderek daha hızlı geliştiler. Bugün müzik dünyasının önemli bir kısmını oluşturuyorlar ve gençler tarafından çok fazla sevildikleri ortadadır. Hatta artık sadece video klip gösteren TV kanalları var!

Bununla birlikte bazı gençler, yukarıda sözü geçen Sam’in dediği gibi neden dikkatli olmak gerektiğini söylüyorlar dersin? Bazı video klipler, düşüncelerini ve ahlaksal değerlerini yozlaştırarak, hatta Yaratıcıyla ilişkine zarar vererek seni olumsuz yönde etkileyebilir mi? Bu düşünce biraz abartılı görünebilir. Ama şunu düşün: Bir gölde veya denizde yüzmeye gitseydin ve orada yüzmenin tehlikeli olduğuna dikkat çeken levhalar görseydin, böyle uyarıları göz ardı etmen akıllıca olur muydu? Tabii ki olmazdı. Öyleyse, video kliplerle ilgili bazı uyarıları göz önüne almak senin yararına olacaktır.

Tehlikeli Alanlar

Şu gerçeği kabul etmelisin: Gördüklerin ve duydukların seni etkileyebilir! Mukaddes Kitapta İsrail’in ilk kralı Saul’un, rahatlamak için müzik dinlediği anlatılır. (I. Samuel 16:14-23) Müziğin olumsuz bir etkisi de olabilir mi? Rock and Roll—Its History and Stylistic Development (Rock and Roll—Tarihi ve Gelişimi) adlı kitapta şu noktaya dikkat çekiliyor: “Müziğin etkisini inkâr edemezsiniz. Eğer rock müziğinin olumlu etkileri olduğunu kabul edersek (ki öyledir), olumsuz etkilerinin de olduğunu (ki yine öyledir) kabul etmeye hazır olmalıyız. Gururla, ‘müzik dinlerim ama beni etkilemez’ diyen bir kişi ya umutsuz derecede saftır ya da mazur görülemez derecede cahildir.”

Mukaddes Kitapta gözün, düşüncelerimiz ve duygularımız üzerindeki etkisine devamlı olarak dikkat çekilir. (Süleymanın Meselleri 27:20; I. Yuhanna 2:16) Bu nedenle klip yapımcıları, müziğe güçlü görsel öğeler ekleyerek, onun dinleyiciler üzerindeki etkilerini çarpıcı biçimde artırıyorlar. Peki genellikle ne tür görsel öğeler kullanılıyor?

Bir araştırmaya göre rock kliplerinin yaklaşık yüzde 57’si şiddet sahneleri içeriyor. Yaklaşık yüzde 76’sında ise cinsellik içeren sahneler var. Başka bir araştırma, bir hikâye anlatan kliplerin yüzde 75’inin seks içeren sahneler, yarısından fazlasının ise genellikle kadınlara yönelik şiddet sahneleri içerdiğini gösterdi. O halde böyle klipler izlemek sana gerçekten zarar verebilir mi? Bir dergide şu belirtiliyor: “Deneylere dayanan araştırmalar, video klipleri izlemenin aslında ergenlik çağındaki gençlerin ya küçük yaşta ya da riskli cinsel ilişkiye girmek konusundaki tutumlarını etkilediğini açığa çıkardı.” Ayrıca şunu da kabul etmeliyiz ki, video kliplerde şarkıcılar kendilerinden öncekilerden ve emsallerinden daha büyük şok etkisi yaratmaya çalışıyorlar.

Eğitim alanında uzman biri şu gözlemde bulundu: “Birçok kişi video kliplerde duydukları ve gördüklerinin, geçmiş nesillerin müzikal etkilerinden farklı olmadığını iddia ediyor. . . . . Ancak öyle görünüyor ki, günümüzdeki sanatçıların çoğu, satışlarının artması için albümlerinde küfür ve aşırılık olması gerektiğini cüretkâr bir şekilde söylüyorlar.” Chicago dergisinde ise belli bir müzik kanalını izleyenler hakkında şu bildiriliyor: “Onlar saldırgan bir şekilde aralıksız devam eden, yarı pornografik görüntülerin bombardımanı altındadır.”

Dergide ayrıca, “restoranda yemek yerken başını arkaya doğru biraz fazla eğen genç bir adamdan” söz ediliyor. “Boynunda çok büyük, kanlı ve derin bir yara görülüyor ve başı kopup yere düşüyor.” Söylendiğine göre başka bir klipte de, yaptığı kanlı striptizde giysilerinin yanı sıra etlerini ve kaslarını da soyan bir adam görülüyor. Bu kliplerde, yazılamayacak kadar iğrenç başka şeyler de gösteriliyor.

Belki bazıları, klipler hakkında burada anlatılanların aşırı olduğunu ve çoğu klibin aslında o kadar da kötü olmadığını iddia ederek bu gerçekleri dikkate almayabilirler. Hatta bazı kişiler video kliplerin onlara o kadar ürkütücü veya itici gelmediğini iddia edebilirler. Fakat bu, böyle klipleri tekrar tekrar izlemenin bu kişileri duyarsızlaştırdığı anlamına gelmez mi? Girişte sözlerinden alıntı yapılan Casey şunu kabul ediyor: “Eğer izlediklerinize bir sınır koymazsanız, başlangıçta ölçüyü aştığını düşündüğünüz şeyler sonunda olağan hale gelir. Farkında olmadan daha aşırı olanları istersiniz ve önceden ürkütücü bulduklarınızı pasif şekilde kabullenirsiniz.”

Sonuç ne olabilir? Ahlaksal konularda hikmetli kararlar alma yeteneğin büyük zarar görebilir. Düşüncelerimiz olumsuz yönde kolayca etkilenebileceğinden, Mukaddes Kitap bizi ‘sağlam öğüdü ve basireti tutmaya’ teşvik ediyor. (Süleymanın Meselleri 3:21; 5:2) Olası bir başka olumsuz sonuç Yehova’yla dostluğunun zarar görmesidir. Bu senin sahip olduğun en değerli şey değil mi? Öyleyse, uygunsuz her eğlence türünden uzak durmak üzere önlemler alarak bu dostluğu koruman gerek. Bunu nasıl yapabilirsin?

Kendini Koru

Öncelikle, Mukaddes Kitabın açık şekilde mahkûm ettiği şeyler içeren sahneleri izlemenin kesinlikle yanlış olduğunu kabul et. (Mezmur 11:5; Galatyalılar 5:19-21; Vahiy 21:8) Bir klip ‘mukaddeslere yakışmayan’ şeyleri yüceltiyorsa, onu izlememek konusunda kararlı olmalısın. (Efesoslular 5:3, 4) Kabul etmeliyiz ki, heyecan verici bir klip çıktığı zaman kanalı değiştirmek veya televizyonu kapatmak kolay olmayabilir. Bu nedenle, şu sözleri yazan mezmur yazarı gibi senin de dua etmen gerekebilir: “Boş şeye bakmaktan gözlerimi çevir.”—Mezmur 119:37.

Daha önce tarif ettiğimiz klipler gibi ürkütücü olanlardan doğal olarak uzak durabilirsin. Bununla birlikte, bazı klipler yaklaşım tarzları bakımından daha sinsidir. Seksle ilgili sahneler kısa veya sadece bir an görünüyor olabilir. Sözler ve görüntüler, açık saçık herhangi bir şey söylemeden veya göstermeden ahlaksız bir tutumu özendirmek üzere zekice tasarlanmış olabilir. Bununla birlikte, eğer izlediğin bir klip sende belli belirsiz bir suçluluk duygusu uyandırırsa, o klip ahlaken büyük ihtimalle şu ya da bu şekilde zararlıdır veya İsa’nın takipçileri için uygun değildir. Öyleyse, neyi izlemen ve hangisinden uzak durman gerektiğini tam olarak bilmediğinde nasıl karar verebilirsin?

Elbette video klipleri izleyip izlememen, senin kişisel kararına ve seninle ilgili sorumluluğa sahip olan ana babana kalmış bir konudur. (Efesoslular 6:1, 2) Ancak, eğer ana baban video klipleri izlemene izin verirlerse, klibin uygunluğu konusunda sana rehberlik eden sadece duyguların olmamalıdır. İbraniler 5:14’te “iyi ve kötüyü ayırt etmek” üzere, “hasseleri”mizi, yani algılama yetilerimizi eğitmeye teşvik ediliyoruz. Algılama yetilerimiz Mukaddes Kitap ilkeleri incelenerek eğitilir, çünkü bu ilkeler Yehova’nın bakış açısından iyinin ve kötünün ne olduğunu ayırt edebilmemiz için bize yol gösterir. Böyle Mukaddes Kitap ilkeleri üzerinde derin düşünürsen, seni yönlendirecek belirli bir ilke olmadığında bile ruhi sağlığına neyin zarar vereceğini fark edebileceksin.

Öyleyse, özellikle hangi Mukaddes Kitap ilkeleri video klipleri izlemek konusunda sana rehberlik edebilir? Bu konu gelecekteki bir makalede ele alınacak.

[Sayfa 12’deki pasaj]

“Gururla, ‘müzik dinlerim ama beni etkilemez’ diyen bir kişi ya umutsuz derecede saftır ya da mazur görülemez derecede cahildir”

[Sayfa 13’teki resimler]

Ahlaken zararlı bir şeyi izleyip de ondan etkilenmemen gerçekten mümkün mü?