Kutsal Kitaptaki Sırası 8​—Rut

Yazarı: Samuel

Yazıldığı Yer: İsrail

Tamamlanma Tarihi: MÖ y. 1090

Kapsadığı Dönem: Hâkimler döneminin 11 yılı

 1. (a) Rut kitabı neden yalnızca bir aşk hikâyesi değildir? (b) Kutsal Kitapta Rut’un nasıl özel bir yeri vardır?

RUT kitabı, Boaz ve Rut’un aşk hikâyesiyle gelişen ve zevkle okunan etkileyici bir eserdir. Ancak, bu kayıt yalnızca mutlu sonla biten bir aşk hikâyesi değildir. Rut kitabı Yehova’nın, Krallığına bir mirasçı meydana getirme amacına dikkat çeker ve vefalı sevgisini yüceltir (Rut 1:8; 2:20; 3:10). Bir zamanlar pagan tanrılarından Kemoş’a tapınırken daha sonra hakiki tapınmayı benimseyen bu Moablı kadının İsa Mesih’in atalarından biri olarak seçilmesi, Yehova’nın engin sevgisini gösterir. Rut, İbrahim’den İsa’ya uzanan soy kaydında adları belirtilen dört kadın arasındadır (Mat. 1:3, 5, 16). Ayrıca o –Ester’le birlikte– Kutsal Yazılarda bir kitaba adı verilen iki kadından biridir.

 2. (a) Rut kitabındaki olaylar ne zaman yaşandı? (b) Kitap ne zaman ve kim tarafından yazıldı?

² Rut kitabındaki heyecan verici öykü “Hâkimlerin önderlik ettiği günlerde” sözleriyle başlar (Rut 1:1). Bu sözlerden kitabın daha sonra, yani İsrail kralları döneminde yazıldığı anlaşılır. Bununla birlikte, anlatılan olaylar hâkimler dönemi içindeki 11 yıllık bir sürede yaşanmıştır (1:4). Rut kitabını kimin yazdığı belirtilmez. Bu kitap muhtemelen Hâkimler kitabını yazan ve krallar döneminin başında imanıyla en göze çarpan kişi olan Samuel tarafından yazılmıştır. Kapanış sözleri Davut’un o sırada tanınmış biri olduğunu gösterir; dolayısıyla kitap MÖ 1090 yılı civarında yazılmış olmalıdır. Yehova’nın Yahuda kabilesinden olan “aslan” ile ilgili vaadini iyi bilen ve bu kabileden gelen Davut’u O’nun emriyle İsrail kralı olarak mesheden Samuel için Davut’un soy kaydını yazmak kuşkusuz çok önemliydi (Başl. 49:9, 10; Rut 4:13, 18-22; 1. Sam. 16:1, 13).

 3. Hangi gerçekler Rut kitabının Kutsal Metinler dizisinde yer aldığını kanıtlar?

³ Rut kitabının kanonik bir kayıt, yani Kutsal Metinler dizisinin bir kısmı olması hiçbir zaman sorgulanmamıştır. Yehova’nın ilhamıyla Rut’un Matta 1:5’te İsa’nın soy kaydına dahil edilmiş olması bu konuda yeterli bir kanıttır. Yahudiler her zaman Rut kitabını İbranice Kutsal Metinler dizisinin bir kısmı olarak kabul ettiler. Bunun doğal bir sonucu olarak, 1947’den itibaren gün ışığına çıkarılan Lût Gölü Rulolarında, Kutsal Metinler dizisine ait diğer kitaplarla birlikte Rut kitabından bazı fragmanlar da bulunmuştur. Bunun yanı sıra Rut kitabı Yehova’nın Krallıkla ilgili amaçlarıyla ve Musa Kanunundaki talepleriyle tam bir uyum içindedir. İsrailoğullarının putlara tapan Kenanlılar ve Moablılarla evlenmesi yasaklanmışsa da, Rut gibi Yehova’ya tapınmayı benimseyen yabancılar bu yasağın kapsamında değildi (Tekr. 7:1-4; 23:3, 4). Rut kitabında ayrıca kayınbiraderlik görevi olarak yapılan evlilik ve geri satın alma kanununun nasıl işlediği tüm ayrıntılarıyla görülür (Tekr. 25:5-10).

RUT KİTABININ İÇERİĞİ

 4. (a) Rut hangi kararla karşı karşıya kaldı? (b) Verdiği karar tapınma tercihiyle ilgili ne gösterdi?

⁴ Rut Naomi’den hiç ayrılmamaya karar veriyor (1:1-22). Hikâye İsrail’de bir kıtlık döneminde başlar. Beytlehemli Elimelek, karısı Naomi, iki oğlu Mahlon ve Kilyon’la birlikte Ürdün Irmağı’nı geçip bir süreliğine Moab topraklarına yerleşir. Oğulları orada Orpa ve Rut adlı Moablı kadınlarla evlenir. Fakat aile peş peşe gelen felaketlerle yıkılır; önce baba, sonra da iki oğlu ölür. Geride dul ve çocuksuz üç kadın kalmıştır; Elimelek’in soyunu sürdürecek kimse yoktur. Naomi, Yehova’nın Kendi halkı İsrail’le ilgilenmeye başlayıp onlara yiyecek sağladığını duyar ve memleketi olan Yahuda’ya dönmeye karar verir. Gelinleri de onunla birlikte yola koyulur. Naomi Moab’a dönmeleri için onlara yalvarır, Yehova’nın onlara vefa göstermesini, her ikisine de kendi halklarından bir eş vermesini diler. Sonunda Orpa ‘kendi halkına ve tanrılarına geri döner’, Rut ise gerçek tapınmayı içtenlikle ve kararlılıkla benimsemiştir, bu yüzden Naomi’den ayrılmaz (1:15). Kararını ona söylediği şu güzel sözlerle dile getirir: “Sen nereye gidersen oraya gideceğim, nerede gecelersen orada geceleyeceğim. Senin halkın benim halkım, senin Tanrın benim Tanrım olacak. Senin öleceğin yerde öleceğim ve oraya gömüleceğim. Eğer ölümden başka bir şey beni senden ayıracak olursa, Yehova bana aynısını, hatta daha beterini yapsın” (1:16, 17). Bu arada adı “Neşe” anlamına gelen Naomi, dul ve çocuksuz bir kadın olarak artık “Acı” anlamındaki Mara adıyla anılmak istediğini söyler.

 5. (a) Rut hangi mükemmel niteliklere sahipti? (b) Boaz onu nasıl yüreklendirdi?

⁵ Rut Boaz’ın tarlasında başak topluyor (2:1-23). Beytlehem’e geldiklerinde Rut Naomi’den izin alarak arpa hasadı sırasında bir tarlada başak toplamaya başlar. Tarlanın sahibi olan Boaz, Rut’tan yaşça epey büyük bir adamdır ve kayınbabası Elimelek’in yakın akrabasıdır. Rut adamın dikkatini çeker. Tanrı’nın kanunu kendisine başak toplama hakkı verdiği halde, Rut alçakgönüllülük göstererek tarlada çalışmak için izin istemiş ve bu izin hemen verilmiştir (Lev. 19:9, 10). Boaz ona yalnızca kendi tarlasında başak toplamasını ve hizmetindeki kızların yanından ayrılmamasını söyler. Ayrıca Naomi’ye gösterdiği vefadan haberdar olduğunu belirterek onu şu sözlerle yüreklendirir: “Yehova bu yaptıklarını ödüllendirsin ve kanatları altına sığındığın İsrail’in Tanrısı Yehova’dan karşılığını dolu dolu alasın” (Rut 2:12). O akşam Rut topladığı tahılı Naomi’yle cömertçe paylaşır ve ona Boaz’ın yardımseverliği sayesinde bol bol başak toplayabildiğini anlatır. Naomi bunun Yehova’nın yardımıyla olduğunu anlayarak şöyle der: “Yaşayanlardan ve ölülerden vefalı sevgisini eksik etmeyen Yehova, ondan bereketini esirgemesin . . . . O adam akrabamız olur. Bizim için akrabalık görevini yapabilecek biridir” (2:20). Kanuna göre Boaz, Naomi’ye Elimelek’in adını yaşatacak bir soy verebilecek yakın akrabalardan biridir. Rut arpa hasadı ve ardından buğday hasadı bitene dek Boaz’ın tarlalarında başak toplar.

 6. (a) Rut akrabalık görevi düzenlemesinden yararlanma isteğini nasıl belirtti? (b) Boaz buna nasıl karşılık verdi?

⁶ Boaz akrabalık görevini yaparak Rut’la evleniyor (3:1–4:22). Naomi çocuk doğurma yaşını geçtiğinden, kendilerine akrabalık görevini yapacak biriyle Rut’un evlenmesi için ona bazı talimatlar verir. Böyle önemli bir mevsimde toprak sahipleri harman yerine gelip işin başında dururdu. Tahıl savurma işi, sıcak bir günün ardından esen rüzgârı yakalamak için akşamları yapılırdı. Boaz da bu yüzden harman yerinde uyuyacaktı. Gerçekten de Rut Boaz’ı orada bulur. Sessizce yaklaşır, ayaklarının üzerindeki örtüyü kaldırır ve oraya uzanır. Boaz gece yarısı uyanınca Rut kendini tanıtır. O zamanki âdetlere uyarak, kayınbirader evliliği düzenlemesinden yararlanmak isteyen kadınların yaptığı gibi, Boaz’dan kendisine kol kanat germesini ister.a Boaz, “Yehova senden razı olsun kızım” der, mütevazı bir tutuma sahip olduğu, duygu ve heveslerine kapılıp genç erkeklerin peşinden gitmediği için onu över. Rut asla ahlaksız tekliflerde bulunacak biri değildir, o “değerli bir kadın” olarak tanınmaktadır (3:10, 11). Ancak, Boaz Rut’a kendisinden daha yakın bir akrabası olduğunu ve sabahleyin gidip onunla konuşacağını söyler. Rut sabahın ilk saatlerine kadar onun ayakucunda yatar. Sonra Boaz ona tahıl hediye eder ve Rut Naomi’nin yanına döner, kayınvalidesi büyük bir merakla neler olduğunu öğrenmek ister.

 7. (a) Boaz evlilik konusunu kiminle görüştü? (b) Bu evlilikte Yehova’nın desteği nasıl görüldü?

⁷ Boaz yakın akrabayı bulmak için erkenden şehir kapısına gider. Yanına şehrin ihtiyarlarından on kişiyi tanık olarak alıp o adama Elimelek’in sahip olduğu her şeyi geri satın almasını teklif eder. Adam hemen olumlu karşılık verir; herhalde bu şekilde servetini artırabileceğini düşünür. Ancak, Rut’la kayınbirader evliliği yapması gerektiğini öğrenince, kendi mirasının tehlikeye girmesinden korkar ve bu teklifi reddettiğini resmi olarak göstermek için çarığını çıkarır. Kutsal Kitap kaydında bu adamın ismi belirtilmez, ondan yalnızca aşağılayıcı şekilde “falanca” olarak söz edilir (4:1). Boaz aynı tanıkların önünde Rut’u eş olarak alır. Bu bencilce bir davranış mıdır? Hayır, Boaz bunu ‘ölmüş olan adamın adı unutulup gitmesin’ diye yapar (4:10). Olayı izleyenlerin hepsi, sevgiye dayanan bu düzenlemeyi Yehova’nın desteklemesini diler. Gerçekten de Yehova’nın desteği harika bir şekilde görülür! Rut ileri yaştaki Boaz’a bir erkek çocuk verir ve çocuğa Naomi bakar. “Naomi’ye bir oğul doğdu” diyerek çocuğun adını Obed koyarlar (4:17).

 8. Vaat edilen Soy’un Yehova’nın düzenlemesi sonucu meydana geldiği neden söylenebilir?

⁸ Rut kitabının son ayetleri Perets’ten başlayıp Boaz’ı da sayarak Davut’a kadar uzanan soy kaydını verir. Bazı eleştirmenler kayıtta bu kadar uzun bir dönem için az sayıda isim bulunduğunu, dolayısıyla soyun her halkasının belirtilmediğini öne sürer. Bu doğru olabilir mi? Yoksa soy halkalarını oluşturan her kişi Tanrı’nın lütfuyla uzun bir ömür yaşamış ve ileri yaşta bir oğul sahibi mi olmuştur? Doğrusu bu olmalı, çünkü vaat edilen Soy’un meydana gelmesi Yehova’nın düzenlemesidir ve insanın doğal gücüyle değil Tanrı’nın lütfuyla olmuştur. Yehova gücünü İshak’ın, Samuel’in ve Yahya’nın doğumu gibi olaylarda da benzer şekilde kullanmıştır (Başl. 21:1-5; 1. Sam. 1:1-20; Luka 1:5-24, 57-66).

KİTABIN YARARLARI

 9. Rut kitabının başlıca karakterleri hangi özellikleriyle bizim için mükemmel örneklerdir?

⁹ Zevkle okunan bu kayıt, doğruluğu seven kişilerin imanını güçlendirmesi açısından kesinlikle çok yararlıdır. Bu heyecanlı hikâyenin başlıca karakterlerinin tümü Yehova’ya imanlarıyla göze çarpan, ‘Tanrı’nın onayının kanıtını görmüş’ kişilerdi (İbr. 11:39). Onlar bizim için mükemmel örneklerdir. Naomi Yehova’nın vefalı sevgisine güçlü bir güven duydu (Rut 1:8; 2:20). Rut Yehova’ya tapınmaya devam edebilmek için kendi isteğiyle memleketinden ayrıldı. O vefalı, boyun eğmeye ve çalışmaya istekli biri olduğunu gösterdi. Boaz, Yehova’nın kanununa çok değer verdi, O’nun isteğine alçakgönüllülükle boyun eğdi ve sadık Naomi’yle çalışkan Rut’u sevdi. Bu nedenlerle akrabalık görevini yerine getirdi.

10. Rut kaydı, Krallıkla ilgili vaatlere olan güvenimizi neden pekiştirmeli?

¹⁰ Bu olayda evlilik, özellikle de akrabalık görevi olarak yapılan evlilik düzenlemesi Yehova’yı yüceltti. Boaz ile Rut’un evlenmesini sağlayan ve vefalı sevgisiyle bu evliliği destekleyen Yehova’ydı. O, bu evlilik aracılığıyla, Yahuda kabilesinden gelen kraliyet soyunun önce Davut’a, sonra da Davut’la temsil edilen İsa Mesih’e dek kesintisiz biçimde sürmesini sağladı. Böylece Kendi yaptığı yasal düzenlemeye bağlı kaldı. Yehova’nın, Krallığının mirasçısını meydana getirmek üzere böylesine özen ve dikkat göstermesi, Krallıkla ilgili tüm vaatlerini gerçekleştireceğine dair güvenimizi pekiştirmeli ve bunu imanla beklememizi sağlamalı. Ayrıca, ‘kanatları altına sığındığımız’ ruhi İsrail’in Tanrısı Yehova’dan emeğimizin ‘karşılığını dolu dolu’ alacağımıza dair güvenimizi pekiştirmeli ve bugünkü hasat işinde çalışmak üzere içimizde yoğun bir istek uyandırmalı (2:12). Yehova, Krallıkla ilgili amaçları görkemli bir şekilde tam olarak yerine gelene dek, onları adım adım gerçekleştirmektedir. Bu Krallıkla ilgili gelişmeleri anlatan kayıttaki önemli halkalardan biri de Rut kitabıdır!

[Dipnot]