Kutsal Kitaptaki Sırası 65—Yahuda
Yazarı: Yahuda
Yazıldığı Yer: Filistin (?)
Tamamlanma Tarihi: MS y. 65
1. Cemaatteki hangi durum yüzünden Yahuda kardeşlere etkili bir mektup yazmaya gerek gördü?
YAHUDA’NIN iman kardeşleri tehlikedeydi! Mesih İsa’nın ölüp diriltilmesinden sonraki dönemde yabancılar Hıristiyan cemaatine sızmıştı. Pavlus’un yaklaşık 14 yıl önce uyardığı gibi, düşman, kardeşlerin imanını zayıflatmak için aralarına gizlice girmişti (2. Sel. 2:3). Acaba kardeşlerin bu tehlikeye karşı tetikte ve uyanık olmaları için ne yapılabilirdi? Açık sözlü ve etkili üslubuyla Yahuda mektubu bu soruya yanıt verdi. 3 ve 4. ayetlerde Yahuda şunları belirtir: ‘Size yazmayı gerekli gördüm; çünkü Tanrı korkusu bilmeyen, Tanrımızın lütfunu edepsiz davranışlarına mazeret olarak kullanan bazı kişiler aramıza sızdılar.’ Doğru öğretilerin ve ahlakın temelleri tehlikedeydi. Yahuda kendini kardeşlerin iyiliği için mücadele etmeye zorunlu hissetti, böylece onlar da inançları uğrunda zorlu bir mücadele verebilecekti.
2. (a) Yahuda kimdi? (b) Yahuda İsa’yla ilişkisinin en çok hangi yönüne değer verdi?
2 Peki Yahuda kimdi? Giriş sözlerine göre mektup “İsa Mesih’in hizmetkârı, Yakup’un kardeşi Yahuda” tarafından yazılmıştır. Acaba Yahuda bir elçi miydi? Çünkü İsa’nın 12 elçisinden 2’sinin adı Yahuda’ydı (Luka 6:16). Yahuda elçi olduğunu söylemez ve elçilerden söz ederken kendisini onlara dahil etmeyerek üçüncü şahıs zamiri kullanır (Yahd. 17, 18). Ayrıca kendini “Yakup’un kardeşi” diye adlandırır; belli ki İsa’nın üvey kardeşi ve Yakup mektubunun yazarı olan Yakup’u kastetmektedir (1. ayet). Yeruşalim’deki cemaatin “direklerinden” biri olan Yakup’u herkes tanıdığından Yahuda ondan söz ederek kendini tanıtır (Gal. 1:19; 2:9). Bu durumda Yahuda da İsa’nın üvey kardeşidir ve gerçekten de İsa’nın kardeşleri arasında sayılır (Mat. 13:55; Mar. 6:3). Ancak Yahuda İsa’yla olan fiziksel bağından yarar elde etmeye çalışmamış, tersine alçakgönüllülükle “İsa Mesih’in hizmetkârı” olarak onunla arasındaki ruhi ilişkiye dikkat çekmiştir (Mat. 20:27; 1. Kor. 7:22; 2. Kor. 5:16).
3. Yahuda mektubunun doğruluğuna dair hangi kanıtlar var?
3 MS ikinci yüzyıla ait Muratori Fragmanında Yahuda kitabına değinilmesi kaydın doğruluğunu destekler. Ayrıca İskenderiyeli Clemens (MS ikinci yüzyıl) kaydın kanonik olduğunu kabul eder. Origenes kitaptan “birkaç satırdan oluşsa da semavi lütufla verilmiş sağlıklı sözlerle dolu” bir eser olarak söz etmiştir.a Tertullianus da Yahuda kitabını Tanrı ilhamı doğru bir kayıt olarak görmüştür. Kaydın Kutsal Yazılara dahil olduğu konusunda hiçbir şüphe yoktur.
4. (a) Yahuda nasıl bir mektuptur? (b) Muhtemelen nerede ve ne zaman yazıldı?
4 Yahuda özel bir cemaat ya da kişi belirtmeden “davetlilere” hitap etti, dolayısıyla mektubu tüm Hıristiyanlar arasında elden ele dolaştırılması gereken genel bir mektuptu. Özel olarak belirtilmese de muhtemelen Filistin’de yazıldı. Mektubun yazılma tarihini de kesin olarak saptamak kolay değildir. Ancak Hıristiyan cemaati iyice geliştikten sonra yazılmış olmalıdır, çünkü Yahuda ‘Efendimiz İsa Mesih’in elçileri tarafından daha önce söylenenlere’ dikkat çeker ve anlaşılan 2. Petrus 3:3’ü alıntılar (Yahd. 17, 18). Ayrıca Yahuda ile İkinci Petrus’un ikinci bölümü arasında büyük benzerlikler vardır. Bu da Yahuda’nın mektubunu Petrus’la aynı dönemde yazdığını ve her ikisinin de o sırada cemaati tehdit eden durum nedeniyle çok endişelendiğini gösterir. Dolayısıyla Yahuda mektubunun MS yaklaşık 65’te yazıldığı düşünülür. Yahuda’nın, Cestius Gallus’un MS 66’da Yahudi ayaklanmasını bastırmak için harekete geçişinden veya MS 70’te Yeruşalim’in düşüşünden söz etmemesi de mektubun MS yaklaşık 65’te yazıldığı görüşünü destekler. Yahuda, mektubunda Tanrı’nın günahkârlara verdiği belli hükümlerin infazından söz eder. Eğer Yeruşalim düşmüş olsaydı, mantıken Yahuda sözlerini desteklemek için –özellikle de İsa bildirdiğinden– bu infaza değinirdi (Luka 19:41-44; Yahd. 5-7).
YAHUDA KİTABININ İÇERİĞİ
5. (a) Yahuda kardeşleri neden ‘inanç uğrunda zorlu bir mücadeleye’ teşvik etmeyi gerekli gördü? (b) Yahuda hangi uyarıcı örneklere değindi?
5 Cinsel ahlaksızlık ve otoriteye saygısızlık hakkında uyarılar (1-16. ayetler). Yahuda ‘davetlileri’ sevgiyle selamladıktan sonra, onlara baştan ‘ortak kurtuluşları’ hakkında yazmaya niyetlendiğini, fakat sonra “inanç uğrunda zorlu bir mücadeleye” teşvik etme gereği gördüğünü söyler (1, 3. ayetler). Çünkü Tanrı korkusu bilmeyen bazı adamlar cemaate sızmıştır. Onlar Tanrımızın lütfunu edepsiz davranışlarına mazeret olarak kullanmaktadır ve “tek Sahibimiz, Efendimiz İsa Mesih’e hainlik” etmektedirler (4. ayet). Yahuda onlara Yehova’nın Mısır’dan bir halkı kurtardıysa da ‘imansızlık edenleri sonra yok ettiğini’ hatırlatır. Ayrıca Yehova ait oldukları mekânı terk eden melekleri “büyük günde infaz edilecek hükme kadar . . . . koyu karanlığa kapatmıştı.” Benzer şekilde Sodom, Gomorra ve çevre kentlere verilen sonsuz ceza da ‘cinsel ahlaksızlığa dalıp sapık arzularını tatmin etme peşine düşenlerin’ sonu hakkında uyarıcı bir örnektir (5-7. ayetler).
6. (a) Tanrı korkusu bilmeyen adamlar neler yapıyordu? (b) Yahuda onların tutumunun yanlışlığını ve sonucunu nasıl örnekledi?
6 Aynı şekilde, Tanrı korkusu bilmeyen adamlar ‘bedeni kirletmekte, otoriteyi hiçe saymakta ve Tanrı’nın onurlandırdığı kişiler hakkında aşağılayıcı şekilde konuşmaktadır’ (8. ayet). Oysa başmelek Mikael bile Musa’nın cesediyle ilgili meselede İblis’le tartışırken ona aşağılayıcı sözler söylememiş, sadece “Yehova seni azarlasın” demiştir (9. ayet). Bu kişiler ise kavrayamadıkları şeylere dil uzatmakta ve akıldan yoksun hayvanlar gibi yozlaşmaya devam etmektedir. Onlar Kain’in, Balam’ın ve isyankâr Korah’ın yolundan gitmektedir. Onlar su altındaki gizli kayalara, yağmursuz bulutlara benzer; meyvesiz, kökünden sökülmüş, iki kere ölmüş ağaçlar gibidirler; köpürüp içlerindeki pisliği etrafa saçan azgın dalgalar ve serseri yıldızlardır. Böyleleri ‘sonsuza dek koyu karanlığa mahkûmdur’ (13. ayet). Hanok, Yehova’nın Kendisinden korkmayan bu kişilere hükmünü infaz edeceğini bildirmiştir. Onlar durmadan söylenir, yakınır ve kendi çıkarları için başkalarını pohpohlar.
7. (a) Elçiler alaycılar hakkında hangi uyarıda bulunmuştu? (b) Sonsuz yaşamı ümit eden “sevgili kardeşler” kendileri ve başkaları için ne yapmalıydı?
7 Tanrı’nın sevgisinden ayrılmama öğüdü (17-25. ayetler). Yahuda kardeşlere Efendimiz İsa Mesih’in elçilerinin, “Son günlerde, kötü şeylere duydukları arzulara göre hareket eden alaycılar çıkacaktır” diyerek onları uyardığını hatırlatır. Cemaatte sorun yaratan bu kişiler ‘manevi değerlerden yoksundur ve sadece içgüdüleriyle hareket ederler.’ Dolayısıyla, “sevgili kardeşler” kendilerini imanlarının temeli üzerinde güçlendirmeli ve Efendimiz İsa Mesih’in “sonsuz yaşama götüren” merhametini beklerken Tanrı’nın sevgisinden ayrılmamalıdırlar (18-21. ayetler). Kararsız olanlara da merhamet etmeli ve yardım eli uzatmalıdırlar. Yahuda, onları tökezlemekten koruyabilecek ‘Kurtarıcımız Tanrı’yı’ Efendimiz İsa Mesih aracılığıyla yücelterek mektubunu sona erdirir (25. ayet).
KİTABIN YARARLARI
8. Yahuda iman kardeşlerine tembihte bulunurken Kutsal Yazılardan ve doğadan hangi örnekleri verdi?
8 Yahuda ‘sevgili kardeşleri’ uyarmak, teşvik etmek, eğitmek ve onlara tembihte bulunmak için Kutsal Yazıların ne kadar yararlı olduğunun farkındaydı (17, 18. ayetler). Cemaate sızan Tanrı korkusu bilmeyen kişilerin ne kadar büyük bir günah işlediğini açıklarken, İbranice Kutsal Yazılardan yararlanarak Yehova’yı bırakan İsrailoğulları, günah işleyen melekler ve Sodom ve Gomorra halkı gibi çok çarpıcı örnekler kullandı. Bu şekilde, benzer kötü davranışlarda bulunan herkesin benzer bir ceza alacağını gösterdi (Başl. 6:4; 18:20, 21; 19:4, 5, 24, 25; Say. 14:35-37; Yahd. 5-7). Yozlaşmış insanları akıldan yoksun hayvanlara benzetti ve onların Kain’in yolundan gittiğini, Balam’ın yanlış yoluna daldığını ve asice konuşmalarla Korah gibi mahvolduklarını söyledi (Başl. 4:4, 5, 8; Say. 16:1-7, 31-35; 22:2-7, 21; 31:8; Yahd. 11-13). Ayrıca doğadan canlı betimlemeler yaptı. Yahuda’nın açıksözlü mektubu, “son günlerde” doğru tutumun ne olduğunu göstermek üzere Kutsal Yazılara dahil edilmiştir ve Tanrı’nın Sözünün diğer kısımlarıyla birlikte incelenmelidir (18. ayet).
9. (a) Yahuda’nın uyarısına bugün neden hâlâ ihtiyaç var? (b) İsa’nın takipçileri hangi yönlerden kendilerini güçlendirmeye devam etmelidir?
9 Cemaat dışından gelen muhalefet ve zulüm Hıristiyanlığın yayılmasına engel olamamıştı, fakat artık kardeşler cemaat içindeki yozlaşma nedeniyle tehlikedeydi. Su altındaki gizli kayalar tüm cemaati tehdit ediyordu. Bu tehlikenin çok daha büyük bir zarar verebileceğini fark eden Yahuda “inanç uğrunda zorlu bir mücadele” vermenin gereğini hararetle savundu (3. ayet). Mektubu o zaman olduğu kadar bugün de geçerlidir. Aynı uyarıya hâlâ ihtiyaç var. Bugün de inancımızı korumalı ve uğrunda mücadele vermeliyiz, cemaatte ahlaksızlığın kökünü kazımalı, kuşkuları olanlara merhametle yardım etmeli ve mümkünse onları ‘ateşten çekip çıkarmalıyız’ (23. ayet). İsa’nın takipçileri kendilerini çok kutsal olan imanlarının temeli üzerinde güçlendirmeli, sağlam bir ahlaka sahip olmalı, ruhen verimli kalmalı ve hakiki tapınmayı desteklemelidirler. Doğru ilkelere bağlı kalmalı ve dua yoluyla Tanrı’ya yaklaşmalıdırlar. Onlar ayrıca ‘otoriteye’ karşı uygun bir tutuma sahip olmalı ve Tanrı’nın cemaatte yetki verdiği kişilere saygı duymalıdır (8. ayet).
10. (a) Cemaat sadece içgüdüleriyle hareket edenlere nasıl davranmalıdır? Bu neyle sonuçlanır? (b) Krallığın mirasçılarını hangi ödül bekliyor? Yahuda gibi onlar da ne yaparlar?
10 ‘Manevi değerlerden yoksun ve sadece içgüdüleriyle hareket eden’ kişiler Tanrı’nın Krallığına asla erişemez; onlar sonsuz yaşam yolundakiler için tehlike oluşturur (Yahd. 19; Gal. 5:19-21). Cemaat onlara karşı uyarılmalıdır ve bu kişiler cemaatten çıkarılmalıdır. Bu sayede kardeşler Tanrı’dan daha fazla “merhamet, barış ve sevgi” görürler ve ‘sonsuz yaşama götüren Efendimiz İsa Mesih’in merhametini beklerken, Tanrı’nın sevgisinden ayrılmazlar’ (Yahd. 2, 21). Kurtarıcımız Tanrı, Krallığın mirasçılarını “yüce huzuruna büyük sevinçle lekesiz bir şekilde getirebilir.” Yahuda gibi bu kişiler de İsa Mesih aracılığıyla Yehova’yı yücelterek ‘ihtişam, haşmet, kudret ve yetkinin’ O’na ait olduğunu kabul eder (24, 25. ayetler).
[Dipnot]
a The Canon of the New Testament, 1987, B. M. Metzger, sayfa 138.